Morgunblaðið - 03.03.1996, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 3. MARZ 1996 33
BJARNE PA ULSON
■+■ Bjarne With
* Paulson, fyrr-
verandi sendiherra
Dana á Islandi,
fæddist í Kaup-
mannahöfn 28. nóv-
ember 1912. Hann
lést í Ríkisspítalan-
um þar aðfaranótt
laugardagsins 3.
febrúar. Foreldrar
hans voru hjónin
Ólafur A. Paulson
(Ólafur Ágúst Páls-
son), f. 3. mars
1863, d. 13. apríl
1941 og Ellen Paul-
son, fædd With, f. 24. mars
1883, d. 20. okt. 1971, og var
Bjarne einkabarn þeirra. Ólaf-
ur Pálsson var sonur Páls Ól-
afssonar (1832-1910), hrepp-
stjóra og dannebrogsmanns á
Gilsstöðum í Vatnsdal, síðar á
Akri í Þingi, og k.h. Guðrúnar
Jónsdóttur (1832-1915). Ólafur
lauk lögfræðiprófi í Kaup-
mannahöfn 1891, settist þar að
og var skrifstofusljóri í yfir-
borgarstjórn Kaupmannahafn-
ar. Systkini Ólafs voru sr.
Bjarni, prófastur í Steinnesi,
kvæntur Ingibjörgu Guð-
mundsdóttur, Steinunn, gift
Guðjóni Jónssyni á Leysingja-
stöðum, Ingibjörg Margrét, gift
Kristjáni Sigurðssyni að Reykj-
um á Reykjabraut og Ingunn,
gift Halldóri Bjarnasyni á Akri.
Bjarne átti því fjölmennan
frændgarð hérlendis.
Bjarne Paulson varð stúdent
frá Metropolitanskolen (Frúar-
skólanum) í Kaupmannahöfn
1931 og cand.juris frá Hafnar-
háskóla í janúar 1939. Hann hóf
þá störf í dönsku utanríkisþjón-
ustunni og starfaði þar í rúma
fjóra áratugi. Hann var í Dan-
mörku meðan á síðari heims-
styijöldinni stóð, en að henni
lokinni var hann sendur til
Þýskalands til að aðstoða við
heimflutning danskra og
norskra stríðsfanga. Hann var
sendiráðsritari við danska
sendiráðið í París 1946-1949,
verslunarritari í
Lundúnum 1949-
1951, fulltrúi, síðar
skrifstofustjóri í ut-
anríkisráðuneytinu
Kaupmannahöfn
1951-1957, og
sendiráðunautur í
Bonn 1957-1960.
Hann var sendi-
herra Dana á fs-
landi frá febrúar
1960 til 1965, en þá
varð hann sendi-
herra í Argentínu
með aðsetri í Buen-
os Aires og jafn-
framt sendiherra í Chile,
Paraguay og Uruguay. Hann
var aftur í ráðuneytinu í Kaup-
mannahöfn 1973-1977, en
starfsferli sínum lauk hann í
Jóhannesarborg í Suður-
afríska lýðveldinu, þar sem
hann var 1977-1980. Bjarne var
sæmdur mörgum heiðurs-
merkjum fyrir störf sín, dönsk-
um, íslenskum, norskum,
sænskum, svo og frá þeim lönd-
um þar sem hann gegndi störf-
um.
Bjarne Paulson kvæntist 15.
maí 1936 Agnete Boeg, f. 10.
apríl 1914. Foreldrar hennar
voru Niels Vilhelm Boeg (1881-
1968), landsdómari í Kaup-
mannahöfn og k.h. Clara Christ-
iane, fædd Skovgaard (1882-
1934). Bjame og Agnete Paul-
son áttu tvö börn. Sonur þeirra
er Olaf Bjame, f. 22. júlí 1940,
dr.med., prófessor og yfirlæknir
í taugasjúkdómafræði við Kaup-
mannahafnarháskóla. __ Kona
hans er Elísabet Erla Ólafsdótt-
ir, yfirlæknis á Vífilsstöðum
Geirssonar og k.h. Erlu Egilson.
Þau eiga þijár dætur og einn
son. Olaf og Elísabet eiga tvö
bamabörn. Dóttir Bjarne og
Agnete er Brita Agnete, f. 1.
október 1942. Hún er gift Luis
Gowland Llobet, landeiganda í
Buenos Aires. Þau eiga einnig
þijár dætur og einn son.
Bjarne Paulson var jarðsett-
ur í kyrrþey í Kaupmannahöfn
föstudaginn 9. febrúar.
BJARNE Paulson og stjúpmóðir
mín, Steinunn Bjarnadóttir frá
Steinnesi, voru bræðrabörn. Kynni
mín af Bjarne hófust, þegar hann
varð sendiherra Dana á íslandi í
febrúar 1960. Þá var ég í mennta-
skóla og var fljótlega fenginn til
þess að rifja upp með honum ís-
lenskukunnáttu og hlaut á móti til-
sögn í dönsku. Hann var ötull við
að veita mér tilsögn í dönskum fram-
burði og málnotkun. Oftast sátum
við í „kahytten", þakhýsi sendiráðs-
ins við Hverfisgötu, en það var
skemmtilega innréttað í káetustíl.
Kennslan var einkum í því fólgin að
lesa íslensk blöð. Bjarne var vel læs
á íslensku er hann kom hingað, en
hann var ófús til þess að tala hana,
þar sem hann hafði nokkurn hreim.
Orðaforði hans var af eðlilegum
ástæðum einkum bundinn við bók-
mál og bókmenntir, og spurði hann
mig því mikið um ýmis nýyrði, upp-
runa þeirra og merkingu. Oft var
spjallað um heima og geima, og víkk-
aði það sjóndeildarhring minn að
kynnast svo fáguðum og víðförulum
heimsmanni. Við gæddum okkur
oftast á smurðu brauði yfir blöðun-
um. Einhveiju sinni varð mér það á
að fá mér fyrst brauðsneið með
nautasteik og síðan brauðsneið með
rækjum, og benti Bjarne mér þá
kurteislega á að „en ægte fransk-
mand spiser altid fisk for kod“.
Bjarne kom fyrst til íslands sum-
arið 1928. Dvaldist hann þá hjá
frænda sínum, Ólafí í Brautarholti,
en í Reykjavík hafði hann samastað
á heimili Lárusar H. Bjarnasonar,
hæstaréttardómara. Lárus og Ólafur
Pálsson voru nánir vinir, samstúd-
entar og luku lagaprófi á sama tíma.
Bjarne og Steinunn, stjúpa mín,
stofnuðu þá til ævilangrar vináttu,
TRYGGVIEIRÍKSSON
+ Tryggvi Eiríksson fæddist
á Utverkum á Skeiðum 26.
september 1921. Hann lést á
Vífilsstaðaspítala 21. febrúar
síðastliðinn og fór útför hans
fram frá Fíladelfíukirkjunni 1.
mars.
KÆR bróðir minn er látinn, aðeins
74 ára. Hann varð fyrstur til að
kveðja systkinahópinn af okkur sem
urðum fullorðin. Minningarnar leita
sterkt á hugann. Minningin um
stóra bróður sem við dáðumst svo
að og litum upp til. Hann var svo
hávaxinn og glæsilegur. Það var
stutt í glens og gáskafullan hlátur-
inn þótt alvara lífsins væri líka tek-
in til athugunar. Hann var eftirsótt-
ur félagi og oft var glatt á hjalla í
Langholtshverfinu björt sumar-
kvöldin, þar sem margt var af ungu
og kátu fólki, nágrönnum og kaupa-
fólki. Var ekki líka alltaf sólskin í
þá daga? Hann elskaði söng og
hljómlist og Guð hafði gefið honum
fallega söngrödd sem hann var
óspar á, mér og öðrum til aðdáun-
ar. Ég heyri enn innra með mér
unga rödd hans syngja af tilfinn-
ingu:
Berðu mig þrá sem að öllu ofar bendir
áleiðis heim þó að fenni í gömul spor.
Eitt á ég þó sem að öllu veginn greiðir,
ástina til þín, mitt hlýja vor.
Mér finnst eins og hljómlist og
bækur hafí verið hans hálfa líf. Það
var alltaf bók innan seilingar. Við
náttborðið, í tjaldinu, þegar hvílt
var við engjasláttinn, þegar dælt
MINNINGAR
sem efldist er hún var nokkru seinna
vetrarlangt á. húsmæðraskóla í
Kaupmannahöfn.
Bjarne hóf störf í danska utanrík-
isráðuneytinu að loknu lagaprófi og
var í Kaupmannahöfn öll stríðsárin.
Bjarne og kona hans, Agnete, voru
í París 1946-1949. Tóku þau miklu
ástfóstri við land, þjóð og tungu,
menningu og matargerð og stofnuðu
til ævilangrar vináttu við marga
Frakka. Þegar Bjarne var sendiráðu-
nautur í Bonn komst upp að dansk-
ur starfsmaður sendiráðsins var
njósnari fyrir Sovétríkin. Bjarne
veitti þá sendiráðinu forstöðu í fjar-
veru sendiherrans. Njósnarinn náðist
eftir æsispennandi eltingaleik. Frá-
sögn Bjarne af því atviki er mér enn
afar minnisstæð, gædd spennu og
stígandi og jafnaðist í hvívetna á
við reyfaralestur eða bíóferð.
Bjarne var sendiherra Dana á ís-
landi rúm fimm ár. Þau hjón voru
afar vel látin hér, jafnt af Islending-
um sem Dönum. Bjarne kynntist fjöl-
mörgum embættis- og stjórnmála-
mönnum. Nánust kynni hafði hann
af Gylfa Þ. Gíslasyni, en á þessum
árum var handritamálið mikið á döf-
inni. Hann endurnýjaði tengsl við
ættingja sína hér, og kynntist þeim
sem hann hafði ekki hitt áður. Börn
hans, Olaf og Brita, voru hér á sumr-
in, og hún stundaði einnig nám um
tíma við Háskóla íslands. Þau eign-
uðust hér fljótt fjölmennan vinahóp,
og brátt felldu Olaf og ung mennta-
skólastúlka, Elísabet Olafsdóttir,
hugi saman. Vinahópurinn kom oft
í sendiráðið, og var þá glatt á hjalla.
Bjarne og Agnete höfðu einstakt lag
á að umgangast ungt fólk. Þau komu
ævinlega fram við það sem jafn-
ingja, og þau báru virðingu fyrir
skoðunum þess. Ég veit að margir
jafnaldrar mínir, skólafélagar og
vinir Elísabetar minnast Bjarne nú
með hlýhug. Olaf og Elísabet giftust
1964. Mikil vinátta var með Bjarne
og Agnete, og foreldrum Elísabetar,
Ólafi Geirssyni lækni og Erlu Egil-
son. Ólafur Geirsson lést sumarið
1965, skömmu eftir að Bjarne og
Agnete fóru héðan, og var ótímabær
dauði hans þeim mikið áfall.
Móðir Bjarne, Ellen Paulson, var
oft hér langdvölum á íslandsárum
hans. Tante Ellen, eins og hún var
jafnan kölluð, var óvenjuleg kona
og ógleymanleg öllum þeim sem
henni kynntust. Hún var þá um átt-
rætt, en síung í anda og naut sam-
vista við ungt fólk.
Bjarne og Agnete voru í Argent-
ínu 1965-1973. Þau kunnu afar vel
að meta land og þjóð, ekki síst trygg-
lyndi heimamanna. Ungur sonur
vinafólks þeirra, Claudio að nafni,
ólst að verulegu leyti upp hjá þeim
og er hann búsettur í Danmörku. í
Argentínu kynntist Brita eiginmanni
sínum, Luis Gowland Llobet.
Ég kom í fyrsta skipti til Dan-
merkur sumarið 1977, heimsótti þá
Bjarne og Agnete, og ævinlega síð-
an, er ég átti leið um Kaupmanna-
höfn. Sjötugsafmæli Bjarne í nóvem-
ber 1982 er mér afar minnisstætt,
hin veglegasta matarveisla á glæsi-
legu heimili þeirra í Store Kong-
ensgade. Það er prýtt munum og
listaverkum frá mörgum löndum, og
skipa málverk Jóns Stefánssonar
öndvegi. Einnig kom ég í sumarbú-
stað þeirra í Gilleleje nyrst á Sjá-
var vatninu úr brunninum með ann-
arri hendi, bók í hinni. Það var
notuð hver stund. Þegar hann sem
fullorðinn maður fór að vinna við
bókaverslun og dreifíngu fannst
mér hann vera í réttu umhverfi.
Seinasta sumarið sem hann var
heima kom falleg stúlka að heim-
sækja hann. „Þetta er Fanney, unn-
usta mín,“ sagði hann stoltur.
Eftir þetta sumar hittumst við
sjaldnar. Álengdar fylgdumst við
hvort með öðru, og það var ekki
fyrr en við vorum orðin roskin og
lífsreynd að við ræddumst við af
einlægni á ný. Þá komst ég að því
hvað hann hafði miklu að miðla
þrátt fyrir veikindi og erfiðleika.
Lífið var stundum harðleikið við
hann en það gaf honum líka mikið.
Á kveðjustundinni er hugurinn
fullur þakklætis fyrir góðan bróður.
Megi þráin bera þig áleiðis heim.
Sigríður Eiríksdóttir.
landi, en þar dvöldust þau öll sumur.
Bjarne var mikill gæfumaður í
einkalífi sínu og þau hjón mjög sam-
rýnd. Hann átti barnaláni að fagna
og gladdist af því að tvær sonardæt-
ur hans eru lögfræðingar eins og
afi þeirra og langafi. Bjarne var
stoltur af íslenskum uppruna sínum,
ættrækinn, ættfróður og áhugasam-
ur um persónusögu. Þau hjón sýndu
þeim Islendingum sem heimsóttu
þau höfðinglega gestrisni, enda var
Bjarne afar trygglyndur og vinfast-
ur.
Bjarne var fríður maður sýnum,
grannur og bar sig tiginmannlega.
Á yngri árum var hann prýðilegur
íþróttamaður, og þau hjón höfðu
mikla ánægju af útiveru og göngu-
ferðum. Hann naut góðrar heilsu,
en undanfarin misseri hafði hann
fundið fyrir hjartakvilla. Hann fékk
hjartaáfall föstudaginn 2. febrúar
og lést nokkrum tímum seinna.
Að leiðarlokum er Bjarne Paulson
kært kvaddur af ættingjum og vin-
um hérlendis. Ég minnist hans með
þakklæti og hlýhug og votta ekkju
hans og fjölskyldu innilega samúð
mína.
Baldur Símonarson.
Frá því að ég man fyrst eftir mér
á æskuheimili mínu í Brautarholti,
heyrði ég talað um frændfólkið í
Kaupmannahöfn, en faðir minn og
Bjarne voru bræðrasynir. Þó að Ólaf-
ur Ágúst Pálsson settist að í Kaup-
mannahöfn að námi loknu, var alla
tíð mikið samband milli systkinanna
frá Akri.
Bjarni og Ingibjörg í Steinnesi
eignuðust ellefu börn og voru þau
hjón dugleg og áhugasöm um að
mennta börnin. Á þeim tíma var það
Kaupmannahöfn, sem helst var litið
til með framhaldsmenntun. Guðrún
Margrét, elsta dóttir þeirra, fór til
kennaranáms í Kaupmannahöfn, og
í kjölfar hennar fylgdu faðir minn,
Ólafur, og fleiri. En lengst þeirra
systkina mun Björn hafa dvalist í
Kaupmannahöfn. Þau nutu öll mik-
illar gestrisni og alúðar á heimili
föðurbróður síns og konu hans Ellen-
ar, eða Tante Ellen eins og hún var
ávallt kölluð.
Sumarið 1928 kom fjölskyldan til
íslands í heimsókn og var Bjarne
þá 15 ára. Við þessa heimsókn
styrktust ættarböndin enn frekar,
því að samgöngur voru þá með öðr-
um hætti en nú er. Árið 1937 fóru
foreldrar mínir, Ásta og Ólafur, til
Kaupmannahafnar, „sigldu", eins og
það hét á þeim tímum, og fengu þau
góðar móttökur hjá frændfólkinu.
Bjarne var þar við laganám og höfðu
þau Agnete gifst árið áður, 1936.
Foreldrar mínir rómuðu mjög þetta
efnilega og elskulega unga fólk, sem
horfði til framtíðarinnar björtum
augum. En seinni heimsstyrjöldin
var á næsta leiti og á stríðsárunum
bárust engar fréttir. Ólafur, faðir
Bjarne, lést árið 1941.
Þegar ég fór til náms til Kaup-
mannahafnar 1949 kynntist ég
frændfólkinu og var ómetanlegt að
eiga þetta fólk að. Móðir Bjarne,
Ellen, var einstök kona og samband
sonar og móður mjög innilegt. Þau
höfðu bæði mikla kímnigáfu og nutu
aðrir af.
Bjarne var höfðingi heim að sækja
og voru þau Agnete mjög samhent
og samstiga í pllu sem þau tóku sér
fyrir hendur. Á seinni árum eignuð-
ust þau griðastað í Gilleleje á Norð-
ur-Sjálandi og dvöldust þau þar
löngum. Við hjónin og Sigurður
Bjarni sonur okkar heimsóttum þau
þar sumarið 1992 og nutum þess í
ríkum mæli. Dagurinn var að kveldi
kominn áður en við vissum af.
Bjarne Paulson átti litríka ævi og
kom víða við á lífsleiðinni. Hann
hlaut margar góðar gjafír í vöggu-
gjöf og var óskabarn foreldra sinna.
Frændrækinn var hann og kunni vel
að meta íslenskan uppruna sinn.
Hann naut þess að ferðast um Húna-
vatnssýslurnar og sjá æskustöðvar
feðra sinna. Máski var sendiherra-
staðan á íslandi hans „anskepost".
Bjarne var heilsuhraustur alla tíð
og Elli kerling varð honum ekki erf-
ið viðureignar.
Ég kveð frænda minn með þakk-
læti og söknuði. Við hjónin og fjöl-
skyldan öll sendum Agnete, börnum
þeirra og ættmennum öllum innileg-
ar samúðarkveðjur.
Hvíl í friði.
Ingibjörg Ólafsdóttir.
+
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi og
langafi,
ARI AGNARSSON,
Skipholti 26,
Reykjavík,
sem lést 27. febrúar, verður jarðsung-
inn frá Fossvogskirkju miðvikudaginn
6. mars nk. kl. 13.30.
Rúnar Arason, Gréta Björgvinsdóttir,
Benedikt Arason, Sigrún Hólm Jónsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Gullengi 15 - Grafarvogi
Sölusýning ídag sunnudag kl. 13-15
Gullfallegar 3ja og 5 herb. íbúðir í mjög góðu nýju sex
íbúða húsi sem er vel staðsett í Grafarvogi. íbúðirnar
afhendast tilbúnar til innréttinga eða fullbúnar án gólf-
efna. Hús að utan og sameign skilast fullfrágengin.
Söluaðili:
ÁSBYRGI fasteignasala,
Suðurlandsbraut 54,
sími 568 2444, fax 568 2446.