Morgunblaðið - 20.04.1996, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 20. APRÍL 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Landssambandsfundur Soroptimista
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Júlíus
Bjórkrúsir með hvíta kolla
NEMENDUR framhaldsskólanna hafa lagt nótt við
dag undanfarið, til að dimmitering þeirra verði sem
glæsilegust. Búningar verðandi stúdenta eru af 1
ýmsum toga og mikil vinna liggur að baki mörgum
þeirra. Þessar freyðandi bjórkrúsir voru á vappi
við Morgunblaðshúsið í Kringlunni í gær og virtust
nemendurnir, sem Ieyndust í froðunni, ekki hafa
þungar áhyggjur af komandi próflestri. Alvara lífsins
tekur þó við í dag og að nokkrum vikum Iiðnum
verða bjórkrúsirnar komnar með hvítan koll á ný.
Vistrænar hliðar
ferðamennskunnar
Starf í anda vin-
áttu o g einingar
SALOME Þorkelsdóttir
var fyrir skömmu kosin
forseti Soroptimista-
sambands íslands. Hún tekur
við embættinu í haust. Fráf-
arandi forseti er Kristín Ein-
arsdóttir lyflafræðingur úr
Hafnarfirði. Soroptimista-
hreyfíngin á 75 ára afmæli í
haust, enn er í undirbúningi
hvernig afmælisins verður
minnst. _ í Soroptimistasam-
bandi íslands eru sextán
klúbbar víðs vegar um landið,
í þeim eru 415 systur. Árleg-
ur landsfundur sambandsins
verður haldinn í dag í Öldu-
selsskóla í boði Soroptimis-
taklúbbs Bakka- og Selja-
hverfis í Reykjavík. Á fundin-
um fara, að sögn Salome,
fram hefðbundin fundarstörf,
svo sem stjórnarkjör og aðrar
kosningar. „Þetta eru mjög
skipulögð samtök sem starfa
eftir alþjóðlegum reglum Sorop-
timista, félagsskapurinn starfar
víða um heim en er upprunninn í
Bandaríkjunum."
Hvað skyldi vera helst á döfinni
á iandssambandsfundinum?
„Flutt verður skýrsla stjórnar,
þar verður meðal annars gerð
grein fyrir húsnæðismálum sam-
bandsins, en við erum um þessar
mundir að koma okkur fyrir í eig-
in húsnæði sambandsins í Kópa-
vogi. Innan sambandsins starfa
verkefnastjórar í ákveðnum mála-
flokkum, sem eru eftirfarandi: Al-
þjóðleg vinátta og skilningur,
efnahags- og félagsmál, heilbrigð-
ismál, mannréttindi/staða konunn-
ar, mennta- og menningarmál og
umhverfismál. Eins og sjá má á
þessari upptalningu eru verkefnin
fjölbreytt og sinna klúbbarnir
þessum verkefnum hver fyrir sig.
Klúbbamir ráða hvað þeir vilja
gera sérstaklega á sínum heima-
slóðum og svo sinna þeir líka sam-
eiginlegum verkefnum bæði innan-
lands og utan.“
Hvaða verkefni eru það?
„Við höfum einkum verið að
fjalla um vímuefnavandann og
reyna að styðja þá sem eru að
vinna að þeim málum. Meðal ann-
ars Jafningjafræðsluna, sem er
verkefni sem framhaldsskólanem-
endur hafa tekið upp. Þetta er
átak þeirra til þess að vinna gegn
vímuefnaneyslu jafnaldra sinna
eða eins og þau orða það sjálf:
„Við viljum hugarfarsbreytingu,“
og benda m.a. á að lífið getur
verið hratt og spennandi án vímu-
efna. Auk þess styðjum við fjöl-
mörg önnur máiefni sem lúta bæði
að líknarmálum og menningarmál-
um.“
Hver eru markmið Soroptimista?
„Markmið Soroptimista um all-
an heim er í fyrsta lagi að gera
háar kröfur til siðgæðis á sviði
viðskiptastarfa og annarra þátta
mannlífsins. í öðru lagi að vinna
að mannréttindum og einkum að
því að auka réttindi kvenna. I
þriðja lagi að efla vin-
áttu og einingu Sorop-
timista allra landa. I
fjórða lagi að auka
hjálpsemi og skilning
meðal manna. í fímmta
lagi að stuðla að auknum skilningi
og vináttu á alþjóða vettvangi. Við
eigum okkur hvatningarorð: Sýn-
um drenglyndi og verum einlægar
í vináttu. Verum reiðubúnar til
hjálpar og þjónustu. Sýnum í verki
skilning og friðarvilja. Setjum
markið hátt og vinnum störf okkar
með sæmd og ábyrgðartilfinningu.
í þessum anda finnst mér Sorop-
timistar starfa, enda segir nafnið
svo mikið, því nafnið þýðir í raun:
Besta systir.“
Eru réttindi kvenna mjög ofarlega
á baugi í starfí Soroptimista?
Salome Þorkelsdóttir
►Salome Þorkelsdóttir er
fædd árið 1927 í Reylgavík
og ólst þar upp. Hún stundaði
nám við Kvennaskólann í
Reykjavík og lauk þaðan prófi
árið 1945. Hún vann skrif-
stofustörf í tvö ár þar til hún
giftist Jóel Kr. Jóelssyni garð-
yrkjubónda í Mosfellssveit.
Salome hóf þátttöku í sveitar-
stjórnarmálum árið 1962 sem
varamaður í hreppsnefnd
Mosfellssveitar og var kosin í
hreppsnefndina árið 1966.
Hún átti sæti í hreppsnefnd,
síðast sem oddviti, til ársins
1982, en var kosin á þing árið
1979 og var þingmaður Reykj-
aneskjördæmis til ársins 1995.
Þau Salome og Jóel eiga þrjú
uppkomin börn, eina dóttur
og tvo syni.
Eitt markmiða
að styðja mál-
stað kvenna
„Vissulega. Það er eitt af meg-
inmarkmiðum Soroptimista um
allan heim að styðja málstað
kvenna um víða veröld. Við hér á
íslandi höfum lagt lið ýmsum verk-
efnum af þessum toga. Við höfum
til dæmis stutt konur í Accra í
Ghana. Einnig má nefna að einn
Reykjavíkurklúbburinn hefur stað-
ið fyrir Afríkusöfnun, þar sem
safnað var fyrir ekkjur og börn í
Rúganda. Fleira mætti nefna, svo
hjálparstarf við blinda í Bangla-
desh, en of langt mál yrði að telja
upp öll viðfangsefni klúbbanna og
sambands þeirra."
Hafa íslensku klúbbarnir mikið
samstarf við erlenda klúbba?
„Já, íslenska Soroptimistasam-
bandið heyrir undir Evrópusam-
bandið. Innan íslenska sambands-
ins starfa sendifulltrúar sem auk
forseta sækja fundi á vegum er-
lendu sambandanna og fylgjast
þannig með starfí þeirra og láta
jafnframt vita hvað við erum að
starfa hér á íslandi. Mjög náið
.samstarf er milli forseta klúbb-
anna á Norðurlöndum.
Jafnvel er skipst á heim-
sóknum milli þessara
klúbba. Til dæmis eru
________ haldnir Norrænir vina-
dagar og skipst er á að
halda þá á hinum ýmsu Norður-
löndum."
Hve iengi hefur þú starfað í þess-
um samtökum?
„Eg hef starfað í Soroptimista-
klúbbi Kjalarnesþings frá stofnun
hans árið 1977. En vegria annríkis
á öðrum vettvangi hef ég verið þar
afar lítið virk þar til nú síðasta
ár. Ég hlakka til að takast á við
þetta verkefni sem „systur mínar“
í Soroptimistasambandinu hafa
verið svo góðar að fela mér, þ.e.
að vera forseti sambandsins næstu
tvö árin.“
HANSRUEDI Muller, prófessor við há-
skólann í Bern í Sviss, er meðal ræðu-
manna á ráðstefnu um græna ferða-
mennsku sem haldin er á Flúðum um
helgina. Að ráðstefnunni standa ferðar-
áðgjafafyrirtækið Landnáma í samvinnu
við Goethe Institut og Flugleiðir.
Muller kveðst hafa heyrt mikið talað
um ísland á sínum heimaslóðum og hann
hafi haft mikinn áhuga á því að kynna
sér land og þjóð. Muller kennir við auð-
lindastofnun háskólans í Bern en sú
stofnun var sett á laggimar árið 1941.
Auk þess veitir stofnunin ráðgjöf víða
um heim um ferðaþjónustumál.
„Ferðaþjónusta var þegar orðin mikil-
væg atvinnugrein í Sviss á stríðsárunum.
í fyrstu var fjallað um hana einvörðungu
út frá hagrænu sjónarmiði. Síðan hefur
áherslunum verið breytt og vistræn sjón-
armið í tengslum við ferðaþjónustu komið meira inn
í myndina," segir Muller.
Hann segir að síðastliðin tuttugu ár hafi stofnunin
sérhæft sig í vistrænni hlið ferðamannaþjónustunnar
án þess þó að efna-
hagslegir þættir
hennar yrðu nokk-
um tíma útundan.
Græn
ferðamennska
í tísku
„Það er mjög
mikilvægt að rætt
sé um vistrænar
hliðar ferðamanna-
þjónustunnar en
því miður hefur það
ekki virst jafn áríð-
andi að ákvarðanir
séu teknar í sam-
ræmi við það. Flug-
samgöngur aukast
ár frá ári um 6-8%
og þar með tvöfald-
ast flutningsgetan
á 8-10 árum.
Reyndar hafa þotu-
hreyflar verið gerð-
ir vistvænni en áður og mengunarvarnir em meiri
en engu að síður hafa aukin ferðalög valdið auknum
vanda, ekki síst þegar litið er til breytinga á veður-
fari,“ segir Muller.
Þó segir Muller að ýmislegt hafí verið
gert á sviði grænnar ferðamennsku, eink-
um í Þýskalandi, Austurríki og Sviss. En
á heimsvísu hafí breytingarnar ekki orðið
miklar þrátt fyrir miklar umræður.
Muller segist gera skýran greinarmun
á grænni ferðamennsku og vistrænum
hliðum ferðamennsku. „Græn ferða-
mennska er orðin tískubylgja. í Suður-
Afríku og víðar er boðið upp á græna
ferðamennsku sem er í raun eingöngu
orðin ein tegund ferðamennsku sem
skeytir í ra,un ekkert um hin vistrænu
vandamál. Ég fjalla fremur um vistræn
vandamál sem fylgja ferðamennskunni,
þ.e. mengun, orkunotkun, úrgangur,
vatnsnotkun og fleira," segir Muller.
Hann segir að hann nálgist þessi
vandamál meðal annars með áætlana-
gerð. „Til þess að ráða bót á þeim vist-
rænu vandamálum sem fylgja ferðamennsku verður
að takmarka ferðamannastrauminn. íslendingar
gætu auðveldlega gert þetta. Þeir þurfa að leggja
mat á það hve marga ferðamenn þeir vilja fá til lands-
ins og hvernig dreif-
ingin á þeim á að
vera um landið.'
Þarna koma inn í
hlutir eins og sam-
göngur, gistirými og
fleira.
Mér sýnist að
óhætt sé að ferða-
mönnum til íslands
fjölgi enn sem komið
er en eðlilegast væri
að hefja umræður
um það strax hve
marga ferðamenn
íslendingar vilja fá
til landsins. Sam-
ræma þarf ýmsa
þætti sem lúta að
ferðaþjónustunni,
eins og stærð flug-
valla, gatnakerfi,
gistirými, skemmti-
garða og fleira því
annars geta mynd-
ast flöskuhálsar í framtíðinni sem eru mjög varasam-
ir í ferðaþjónustu. Slíka hluti er aðeins hægt að sam-
ræma ef vitað er hver hámarksfjöldi ferðamanna
verður,“ segir Muller.
Morgunblaðið/Sverrir
Hansruedi Muller
prófessor
Morgunblaðið/Sigurður Sigmundsson
Græn ferðamennska
UM fimmtíu manns sóttu ráð-
stefnu um græna ferða-
mennsku sem sett var á Flúð-
um í gærmorgun. Hugi Ólafs-
son, deildarstjóri í umhverfis-
ráðuneytinu er hér í ræðustól.
Vinstra megin situr Ármann
Kr. Ólafsson, aðstoðarmaður
samgönguráðherra, og hægra
megin Ingiveig Gunnarsdóttir,
ráðstefnusljóri og dr. Hansru-
edi Muller, frá Forschungsinst-
itut í Bern í Sviss. Ráðstefn-
unni lýkur síðdegis í dag.