Morgunblaðið - 17.07.1996, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 17. JÚLÍ 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
..-■-Jj: ólafur Ragnar Grímsson, nýkjörinn forseti lslands:
Égmungera mitt til að
Þú mátt alveg vera með ungahópinn þinn á Bessastaðatjörninni minni, Davíð minn.
Þeir trufla engan, góði...
ÍVAR Atlason og Snorri Sigurfinnsson drógu heldur betur björg
í bú þegar þeir fóru að veiða í Ljótapolli á dögunum. Hér sjást
þeir með aflann fyrir framan sig; hvorki meira né minna en
163 eins til þriggja punda urriða.
Merkti
fiskur-
inn vænn
VEIÐIN hefur verið góð í Norðurá
það sem af er sumri. Þar eru komn-
ir um 900 laxar á land. í Þverá er
veiðin aftur heldur tregari.
Hann var 19 punda, fyrsti laxinn
sem kom á land úr Þverá daginn
sem hún var opnuð, 1. júní. Hann
var veiddur á Rauða Frances. Síðan
eru um 600 laxar komnir upp úr
ánni, en það er um 200 fiskum
færra en um sama leyti í fyrra, að
sögn Andrésar Eyjólfssonar, leið-
sögumanns þar á bæ.
„Við sjáum dálítið af laxi en hann
er tregur til að taka þessa dagana
í sólskininu. Nú horfum við þó fram
á „bjartari" tíð, því hann á að fara
að rigna,“ segir Andrés.
í Þverá er veitt á 14 stangir, sjö
í neðri hluta árinnar og sjö í Kjarrá,
sem er efra veiðisvæði Þverár. Að
sögn Andrésar hafa hollin að meðal-
tali veitt 50 laxa á þremur dögum.
„Þetta er mest smálax þessa dag-
ana, en svo eru menn að reka í einn
ogeinn 12-14 punda,“ segir Andrés.
Góð ganga í Norðurá
Halldór Þórðarson, staðarhaldari
við Norðurá, segist ekki geta kvart-
að yfir veiðinni í sumar, en þar eru
komnir rúmlega 900 fiskar á land.
Á sunnudaginn veiddust 36 laxar
en síðustu tvo dagana hefur veiðin
verið heldur tregari.
Áin er óvenjuvatnslítil núna, og
segir Halldór að nú sé ekki einu
sinni hægt að mæla vátnsstöðuna
því að mælirinn nái ekki niður í
vatnið. „Það er mikið af fiski í ánni
núna. I gegnum teljarann við
Glanna ganga að meðaltali 50 fisk-
ar á sólarhring, en svo fer a.m.k.
I
annað eins framhjá, vegna þess að
hann fer gamla fiskveginn núna í
svona litlu vatni. Þannig að þetta
er Ijómandi góð ganga,“ segir Hall-
dór.
„Við höfum fengið mikið af
merktum fiskum og þeir hafa verið
verulega mikið vænni en sá ómerkti.
Þetta sýnir það að seiðin sem eru
að koma núna frá því í fyrra hafa
verið betur framgengin þegar þeim
var sleppt heldur en áður, þannig
að þau hafa bjargað sér betur,“
segir Halldór.
I Norðurá er nú veitt á tíu stang-
ir og er algengasta stærðin fjögur
pund, eftir að smálaxinn fór að
ganga, en merkti fiskurinn heldur
stærri, eða fímm til sex pund. Sá
stærsti sem komið hefur á land það
sem af er var 17 pund, að sögn
Halldórs.
„Það stökk svo stór fiskur fyrir
framan einn veiðimanninn í gær-
morgun að það munaði litlu að hann
dytti flatur í ána, honum varð svo
mikið um,“ segir Halldór þegar
hann er beðinn um eina veiðisögu
í lokin.
Barðastrandarvegur
Fylling
með lægsta
tilboð
FYLLING ehf. á Hólmavík var með
lægsta tilboð í gerð Barðastrandar-
vegar milli Rauðsár og Hvamms,
en alls buðu fimm fyrirtæki í verk-
ið. Tilboð Fyllingar hljóðaði upp á
12.734.100 kr„ og er það 73,4%
af kostnaðaráætlun Vegagerðar-
innar, sem var 17.354.800 kr.
Næstlægsta tilboðið kom frá
Stakkafelli ehf. í Vesturbyggð, sem
bauð 13.833.500 kr. Hagvon ehf. á
Reykhólum bauð 15.361.064 kr„
Fjörður sf. á Sauðárkróki bauð
17.060.000 kr. og hæsta tilboðið
kom frá Friðgeiri V. Hjaltalín,
Grundarfirði, sem bauð 22.143.950
kr. í verkið.
Stýrir úttekt á sænsku efnahagslífi
Hvað má læra af
reynslu annarra?
ÞORVALDUR Gylfa-
son, prófessor í hag-
fræði, hefur verið
fenginn til þess að stýra
árlegri úttekt á sænsku
efnahagsiífi, sem gerð er á
vegum virtrar sænskrar
rannsóknastofnunar. í stað
þess að sænskir hagfræð-
ingar fjalli um hagþróun í
Svíþjóð eins og tíðkazt hef-
ur hjá stofnuninni, hafa
Svíar fengið Þorvald til að
safna um sig hópi erlendra
sérfræðinga, sem munu
skoða sænskt efnahagslíf
með augum gestsins og
birta árangurinn á bók í
byijun næsta árs.
Studieförbundet Sam-
hálle och Náringsliv (SNS),
sem gæti útlagzt Samtök
um samfélags- og atvinnu-
lífsrannsóknir, er óháð
rannsóknastofnun, sem að
mestu leyti er fjármögnuð
af sænskum fyrirtækjum, en er
þó óháð þeim. Stofnunin rekur víð-
tæka útgáfustarfsemi og hefur
meðal annars verið ein helzta upp-
spretta upplýsinga um Evrópumál
í Svíþjóð.
„Höfuðverkefni stofnunarinnar
er að nota fræðilegar rannsóknir
til að styrkja innviði ákvarðana-
töku í Svíþjóð, bæði innan fyrir-
tækja og hagstjórnarákvarðanir
stjórnvalda," segir Þorvaldur.
„Stofnunin hefur gefið út úttekt
hóps hagfræðinga á sænsku efna-
hagslífi á hverju ári undanfarna
tvo áratugi. Ég hygg að ekki sé
ofmælt að skýrslan sé helzta hag-
stjórnarskjal, sem gefið er út ár-
lega í Svíþjóð og þá gleymi ég
ekki þeim skýrslum, sem ýmsar
stofnanir ríkisvaldsins gefa út.
Skýrslan fær mikla umfjöllun í
fjölmiðlum. Hún er gefin út í um
7.000 eintökum og er kynnt á um
40 fundum í Svíþjóð og 10 fundum
utanlands, allt frá Los Angeles til
Tókýó. Þetta er eina kerfisbundna
skýrslan af þessu tagi, sem hag-
fræðingar, sem eru óháðir stjórn-
völdum, gera. Þess vegna hefur
hún notið virðingar í Svíþjóð.
í fyrra kom út í fyrsta sinn
skýrsla stjórnmálafræðinganefnd-
ar á vegum SNS, samhliða hag-
fræðingaskýrslunni. Því verki var
stýrt af Olof Pettersson, prófessor
í Úppsölum. Hann sat ásamt fimm
hagfræðingum í Lindbeck-nefnd-
inni, sem skilaði nafntogaðri
skýrslu um sænskt samfélag og
efnahagslíf fyrir nokkrum árum.
Þetta er til marks um það að menn
telja að hagfræðingar þurfi að
færa út kvíamar og kveðja stjórn-
málafræðinga til liðs við sig og
öfugt. Því fagna ég mjög sjálfur.
Flestir he]ztu hagfræðingar
Svía hafa tekið þátt í gerð skýrsl-
unnar undanfarin tíu ár. Nú var
hins vegar óskað eftir því við mig
að ég setti saman alþjóðlega nefnd
hagfræðinga til verks- _________
ins. Ég hef fengið tii liðs
við mig heldri hagfræð-
inga frá Finnlandi, Dan-
mörku, Noregi og Bret-
landi. Þeir eru allir
Þorvaldur Gylfason
►Þorvaldur Gylfason er pró-
fessor í hagfræði við Háskóla
íslands. Hann hefur m.a. gefið
út þijú ritgerðasöfn og bókina
Markaðsbúskap, sem hann
skrifaði ásamt tveimur öðrum
norrænum prófessorum og hef-
ur birzt eða mun senn birtast á
17 tungumálum. Þorvaldur hef-
ur birt fjölmargar ritgerðir um
hagfræði og efnahagsmál á al-
þjóðavettvangi. Hann hefur
starfað að rannsóknum, ráðgjöf
og kennslu víða um lönd, eink-
um við Alþjóðahagfræðistofn-
unina í Stokkhólmi, Alþjóða-
gjaldeyrissjóðinn, Princetonhá-
skóla og á vegum EFTA.
heimamenn. En það er einmitt til-
gangurinn; að spyrja gesti hvað
kunni að vera að í efnahagslífi
Svíþjóðar. Við ætlum að spyija
spurninga á borð við þá, hvað
Svíar geti lært af reynslu annarra.
Við ætlum að spyija sérstaklega
hvað þeir geti lært af reynslu
Austur-Evrópuríkjanna síðastliðin
fímm ár. Ríkin þar hafa ráðizt í
gagngerar umbætur og umskipti
frá miðstýringu tii markaðsbú-
skapar. Margt af því, sem Svíar
eru að fást við, er að sumu leyti
harla keimlíkt því, sem Austur-
Evrópuþjóðirnar hafa reynt.
Við ætlum líka að spyija hvað
Svíar geti lært af hagvaxtarundr-
inu í Austur-Asíu. Þjóðunum þar
hefur tekizt að lyfta Grettistaki í
efnahagslífi sínu undangengin ár
og áratugi. Hvað af því gætu
Svíar, sem eiga við mikinn hag-
vaxtarvanda að etja, fært sér í nyt?
Loks ætlum við að spyija hvað
Svíar geti lært af þeirri umbóta-
bylgju, sem hefur riðið yfir heims-
búskapinn síðastliðin 10-20 ár.
Undangengin ár, sérstaklega þó
síðustu fimm ár, eru mesta um-
bótaskeið í hagsögu aldarinnar og
__________ jafnvel þótt horft sé enn
Helzta hag- len£ra aftur 1 tímann:
stjórnarskjal
Svía
þekktir hver í sínu landi og heims-
þekktir á meðal hagfræðinga.
Þetta eru Seppo Honkapohja, pró-
fessor í Helsingfors, Torben And-
ersen, prófessor í Árósum, Arne
Jon Isachsen, prófessor við við-
skiptaháskólann í Ósló og John
Williamson, sem starfar hjá Instit-
ute for International Economics i
Washington í Bandaríkjunum.“
— Beitið þið öðru sjónarhorni
en hinir sænsku hagfræðingar?
„Já, við ætlum að skoða sænskt
efnahagslíf úr svolitlum fjarska.
Við erum útlendingar og höfum
ekki sömu skilyrði til að ijalla um
smáatriði í sænsku efnahagslífi og
Hugsanlega er komið
að því að þjóðir, sem
hingað til hafa talið sér
■■ nægja að skoða sína
eigin sögu og reynslu, hugi að því
hvað þær geti flutt inn af nýtileg-
um hugmyndum að utan.“
— Hefði ísland og íslenzkt
efnahagslíf gott af svipaðri úttekt
erlendra sérfræðinga?
„Ég hef mælt fyrir því um ára-
bil að hingað væru fengnir erlend-
ir menn, sem sannanlega væru
hafnir yfir alla flokkadrætti og
hagsmunatengsl hér heima, til að
segja álit sitt á íslenzku efnahags-
lífí. Reyndar hafa ýmsar alþjóða-
stofnanir gert allmikið gagn en
utanaðkomandi hagfræðingar, til
dæmis háskólahagfræðingar,
gætu einnig orðið að miklu liði.“