Morgunblaðið - 05.09.1996, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FIMMTUDAGUR 5. SEPTEMBER 1996 31
Hádegisverð-
arboð í Vasa
íslenzkir og finnskir listamenn lögðu saman í
sérstæða sýningu í Pandora leikhúsinu í Vaasa
í Finnlandi. Sýningin var byggð á leikriti Ant-
ons Tjechovs; Þrjár systur. Kjartan Einarsson
heimsótti systumar og segir að í „Gestaboði
’96“ hafi dulúð íslenskrar listar mætt fínnskri
hönnun. Ólíkir heimar sem þó skapi fallega
heild svo útkoman verður sannkölluð listaveisla.
KARLAKÓR Reykjavíkur
Karlakór Reykjavíkur
ÉG STEND ásamt 13 öðrum fyrir
utan leikhúsið Pandora í Vaasa í
Finnlandi. -Sólin sendir fyrstu
morgunkveðju yfir borgina og lof-
orð um heitan síðsumardag. Á
meðal okkar eru tvær konur sem
skera sig úr hópnum og fanga þar
af leiðandi athygli allra. Þetta eru
dætur Tjechovs, systurnar Mjasa
(Kristiina Hurmeinta) og Olga
(Jórunn Sigurðardóttir). Dökk-
klæddar og dularfullar svífa þær
um á meðal okkar og leiða okkur
síðan inn í húsið. Ég fyllist spenn-
ingi og örlitlum kvíða þegar ég
stíg inn í lítið og dimmt herbergi.
En fljótlega lifnar herbergið við,
fyllist ótal ljósum, sem dansa um
í ýmsum litbrigðum og formum,
og undarlegum hljóðum, sem
stökkva fram úr öllum hornum
þegar minnst varir.
Við erum leidd í gegnum tvö
herbergi og komum inn í það þriðja,
þar sem aflangt, þungt steinborð,
bíður okkar ásamt fjórtán stólum.
Spennan magnast. Dulræn tónlist
og leikhljóð fylla hvern kima, ljósin
töfra fram borðdúk á borðið og
Olga leggur sjöl yfir axlir okkar.
Það er engu líkara en ég hafi
villst inn á trúarathöfn hjá einhveij-
um hinna fjölmörgu sértrúarsafn-
aða í Austurbotninum. En þó svo
ótti minn reynist óþarfur var magn-
að að upplifa þessa gífurlegu
spennu og eftirvæntingu ásamt
öðrum sýningargestum.
Eftir að sest var tii borðs urðum
við smám saman hluti af sýning-
unni. Gestir systranna, áhorfendur
og leikarar á sviðinu - gestir, sem
kjólklæddir þjónar og systurnar
dönsuðu í kringum - og reyndu
að gera allt til hæfis. Heiðursgestir
sem nutu þess að fá listaverk, í
föstu og fljótandi formi, borin á
borð.
Hugmyndin fæddist á
veitingahúsi í Reykjavík
Gestaboð ’96 eða PIDOT’96
GÁSTABUD eins og sýningin heit-
ir á tungumáli innfæddra, er bland-
að listform, þar sem leiklist, grafík,
textílhönnun, glerlist, ljóshönnun,
matargerð og hönnun á hnífapör-
um, borði og stólum skapa eina
heild. Sýning, þar sem ólíkir lista-
menn leggja saman krafta sína og
setja saman ólíka listir í annað
samhengi en við erum vön að sjá
og heyra.
Aðal driffjöðrin að baki alls
þessa er kona að nafni Kristiina
Hurmeinta sem orðin er goðsögn í
lifanda lífi á meðal íbúa í Austur-
botninum. Auk þess að vera aðal-
manneskjan að baki Pandoraleik-
húsinu hefur hún á síðustu árum
unnið að ýmsum verkefnum sem
stuðlað hafa að því að minnka at-
vinnuleysi í héraðinu. Kennt íbúun-
um að meta eigin menningararf,
nálgast listina og gefið þeim þor
til að takast á við breytta tíma.
Árið 1993 tók hún þátt í verkefn-
inu „Norræn æska, norræn list“
ásamt fleiri listamönnum og kynnt-
ist þá Helgu Pálínu Brynjólfsdóttur
textílhönnuði. Kynni þeirra hafa
síðan leitt til frekara samstarfs.
Saman unnu þær, ásamt pólsku
listafólki, að verki, sem sýnt var
fyrir ári undir berum himni í Rauð-
hólunum. En hugmyndin að Gesta-
boði ’96 fæddist fyrir rúmu ári á
veitingahúsi í Reykjavík þar sem
Helga Pálína og Krisiina sátu
ásamt Jórunni Sigurðardóttur og
ræddu um listina og galdurinn við
að laga góðan mat.
Til samstarfs við sig fengu þær
síðan Dröfn Friðfinnsdóttur, grafí-
ker og leirlistakonuna Margréti
Jónsdóttur, fjóra hönnuði frá hönn-
unarmiðstöðinni Muova, Hótel- og
veitingaskólann í Vaasa, Annikki
Luukela ljóslistakonu, tónskáldið
Heikki Laitinen og fleiri.
Gestaboð ’96 er byggt á leikriti
Antons Tjechovs; Þrjár systur.
Leikritið fjallar um systurnar Olgu,
Irenu og Majsu sem búa einar á
stórum herragarði í Rússlandi eftir
að foreldrar þeirra hafa fallið frá.
Draumur þeirra er að komast burt,
helst til Moskvu því í Moskvu halda
þær að allir draumar rætist.
Þrjár máltíðir
þrjár sýningar
Gestaboðið er þijár sýningar og
tekur hver sýning um eina og hálfa
klukkustund.
Morgunverðurinn er þáttur Olgu,
þar sem allur borðbúnaður, matur
og textílverk eru gerð með persónu
hennar í huga. Hún er elst systr-
anna, jarðbundin, og því eru hnífa-
pör úr silfri með koparskreytingum,
diskar í jarðlitum, sjölin úr hör og
rauðbrún að lit, maturinn hollustan
ein.
Hádegisverðurinn táknar Irenu.
Ung, ástfangin en veit kannski
ekki hvað hún elskar. Maturinn er
fiskur, hnífapör úr gljáandi silfri,
kristaltær glös, ljósir diskar og
slæður úr silki.
Síðan er kvöldverðurinn -
Majsa. Óhamingjusöm í hjónaband-
inu, vill fá eitthvað meira út úr líf-
inu. Maturinn samanstendur af
villibráð úr skóginum. Diskarnir
dökkbláir með gullröndum, hnífap-
örin skreytt gulli, sjöl úr leðri.
Tólf áhorfendur/gestir komast á
hveija sýningu og vei'ða hluti af
sýningunni. Kristiina leikur á
finnsku en Jórunn á sænsku. Leik-
þættirnir hafa sinn fasta texta en
einnig nota þær spuna.
Kristiina hefur lagt mikið up úr
því að maturinn sé sóttur beint til
framleiðenda, því hafa sjómenn,
veiðimenn, bændur og blómarækt-
endur héraðsins lagt hönd á plóg
og tólf sveitarfélög Vaasahéraðs
hafa lagt sitt af mörkum ásamt
fjölda fyrirtækja og einstaklinga.
Finnsku dagblöðin Helsinki
Sanomat, Ilta Sanomat og Vasa-
bladet hafa skrifað mjög lofsverðar
greinar um Gestaboðið ’96 og m.a.
nefnt sýninguna merkilegasta
menningarviðburð haustsins. Blöð-
in nefna einnig að matur og drykk-
ir sem á borð eru bornir eigi eftir
að færa Finnum nútíma matar-
menningu. En nú þegar er hafin
framleiðsla á birkisnafsi og köku
þar sem birkifræ eru hluti af upp-
skriftinni.
Plata með Diddú
Kristni og Kristjáni
VETRARSTARF Karlakórs
Reykjavíkur, sem nú er að hefja
71. starfsár sitt, hefst með því að
kórinn leggur síðustu hönd á hljóð-
ritun geisladisks þar sem Kristinn
Sigmundsson, Kristján Jóhanns-
son og Sigrún Hjálmtýsdsóttir
syngja ásamt kórnum ýmis þekkt
og vinsæl lög.
Kórinn syngur í Stykkishólms-
kirkju laugardaginn 19. október
nk. Einsöngvari verður Sigrún
Hjálmstýsdóttir og Anna Guðný
Guðmundsdóttir leikur á píanó.
Vortónleikar verða í marsmánuði
og stefnt er að söngferð út á land
næsta vor.
Félagar í Karlakór Reykjavíkur
eru rúmlega 60 talsins. Formaður
kórsins er Bjarni Reynarsson og
söngstjóri er Friðrik S. Kristins-
Kristinn Sigrún Kristján
Sigmundsson Hjálmtýsdóttir Jóhannsson
son. Kórinn er að byggja tónlistar- samstarfsaðilum svo að ljúka megi
hús í Skógarhlíð 20 og leitar eftir verkinu.