Morgunblaðið - 08.10.1996, Qupperneq 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 8. OKTÓBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Opnaá
tvær nýjar
vínbúðir
RÍKISKAUP hafa fyrir hönd
Áfengis- og tóbaksverslunar
ríkisins auglýst forval þátttak-
enda í lokað útboð á rekstri vín-
búða í Kópavogi og á Patreks-
firði.
Að sögn Höskuldar Jónssonar
forstjóra ÁTVR, er gert ráð
fyrir að verslunin í Kópavogi
verði opnuð í mars næstkom-
andi og verslunin á Patreksfirði
í maí.
Samstarf um reksturinn
„Flestar þær verslanir sem
við höfum opnað á undanförn-
um árum úti um land, til dæmis
á Blönduósi, Stykkishólmi,
Borgarnesi, Ólafsvík, Húsavík,
Neskaupstað og Höfn í Horna-
firði, eru reknar í samstarfi við
annan aðila. í öllum þessum til-
vikum hefur sá aðili rekstur
með höndum þannig að útsölu-
stjórinn er okkar starfsmaður
en að öðru leyti gerum við þjón-
ustusamning við einhvern, sem
gengur til samstarfs við okkur,“
sagði Höskuldur. „Hann á hús-
næðið og innréttingar og gjarn-
an einhver tæki sem hann sam-
nýtir fyrir eigið fyrirtæki og
áfengisverslunina en það er
reyndar ekki skilyrði að hann
sé með annað fyrirtæki.”
Gert er ráð fyrir að verslunin
í Kópavogi verði í verslunar-
hverfi við Engihjalla, Hamra-
borg eða í Smáranum. Forvals-
gögn fyrir báðar útsölumar fást
á skrifstofuRíkiskaupa. Tekið
er fram að ÁTVR mun við val
á samstarfsaðilum leitast við að
raska ekki verulega samkeppn-
isaðstöðu fyrirtækja í bæjunum.

w
J
FYRIRHUGUÐ fjölbýlishús við Kirkjusand eftir breytingarnar.
Skipulagsnefnd samþykkir byggð við Kirkjusand
Ibúar í nágrenni hyggj-
ast kæra ákvörðunina
SKIPULAGSNEFND Reykjavíkur-
borgar samþykkti í gær deiliskipu-
lagstillögu fyrir lóðir við Kirkjusand
þar sem Ármannsfell hf. hyggst
reisa þrjú fjölbýlishús. Vera Guð-
mundsdóttir líffræðingur, sem verið
hefur í forsvari fyrir andstæðinga
byggingarinnar, segir ákvörðunina
reiðarslag og að íbúar í nágrenninu
hyggist kæra ákvörðunina.
Heilbrigðisnefnd samþykkti fyrir
helgina að ásættanlegt væri að veita
undanþágu frá viðmiðunarmörkum
um umferðarhávaða í húsunum, og
er niðurstaða skipulagsnefndar
byggð á því áliti. Gert er ráð fyrir
að hávaði við húshlið í nýju byggð-
inni verði yfir þeim mörkum sem
ákveðin voru í mengunarreglugerð
frá árinu 1994. Þar er leyfður um-
ferðarhávaði 55 dB, en undanþága
er gefin fyrir allt að 60 dB hávaða
í nýju húsunum. Hávaði verður yfír
viðmiðunarmörkum utan við hluta
herbergja í átján af alls 55 íbúðum
í húsunum.
Litið framhjá öllum rökum
„Til hvers er verið að setja reglu-
gerð ef hún er brotin strax og reynir
á hana,“ segir Vera Guðmundsdóttir.
„Það er litið framhjá öllum rökum.
Hækkun úr 55 dB í 60 er margföld-
un, því við hver 3 dB tvöfaldast háv-
aðinn. Þetta gefur slæmt fordæmi.
Rúmlega 1600 íbúðir í Reykjavík eru
yfír hávaðamörkum. Sá vandi hefur
ekki verið leystur og samt er verið
að bæta við íbúðum með sama vanda-
mál. Ég vil líka benda á þá umferðar-
hættu sem fylgir hávaðavamar-
veggnum, jafnvel þótt hann sé fáeina
metra frá veginum."
Vera segir að sér komi á óvart
að R-listinn skuli taka slíka ákvörð-
un. „Þeir lýstu því yfír í byijun kjör-
tímabilsins að þeir ætluðu að hlusta
á og taka tillit til íbúa. Ég hefði
talið að þeim væru atkvæði fólksins
sem hér býr mikilvægari en hags-
munir einhvers stórfyrirtækis. Við
höfðum samband við borgarstjóra
til að kynna okkar sjónarmið, en það
virðist ekki hafa dugað. Nú er eina
leiðin að kæra ákvörðunina.“
Skipulagsnefnd rökstyður niður-
stöðu sína með því að það sé vinsam-
legara gagnvart byggðinni sem fyrir
er á svæðinu að þar komi íbúða-
byggð heldur en iðnaðarhúsnæði,
eins og áform voru um fyrir. nokkr-
um árum. Nefndin telur einnig að
tillagan eins og hún er nú feli í sér
minni útsýnisskerðingu heldur en
áður staðfest deiliskipulag frá 1990
gerði ráð fyrir. Þar var heimild til
að reisa allt að 14,3 metra hátt sam-
fellt stórhýsi á lóðinni. í þriðja lagi
telur skipulagsnefnd að að það bæti
ásýnd borgarinnar að auka íbúða-
byggð meðfram strandlengjunni,
fremur en að byggja þar upp iðnað.
í flórða lagi sé samþykktin í sam-
ræmi við þá stefnu að þétta byggð
í borginni til að draga úr umferð.
Til hávaðavama verður byggður
veggur úr gleri og steypu fyrir fram-
an húsin, pg er hann á kostnað verk-
takans, Ármannsfells hf. Ármann
Örn Ármannsson, framkvæmda-
stjóri fyrirtækisins, segist vonast til
þess að byggingaleyfí fáist fyrir
húsunum í næstu viku og fram-
kvæmdir hefjist þá þegar. Hann seg-
ist ánægður með að úrskurður skipu-
lagsnefndar sé kominn, en vildi ekki
frekar tjá sig um hann, né um kostn-
að við byggingu varnarveggjarins.
Morgunblaðið/Kristinn
EYÞÓR Einarsson grasafræðingur og Ólafur K. Nielsen fuglafræðingur kynntu válista yfir plöntur
í útrýmingarhættu og ástand ijúpnastofnsins á blaðamannafundi á Náttúrufræðistofnun í gær.
Ástand ijúpnastofnsins haustið 1996
Stofninn í slöku meðallagi
RJÚPNASTOFNINN er í slöku
meðallagi þetta árið og er nú álíka
stór eða aðeins stærri en síðastliðið
haust. Samkvæmt upplýsingum
Náttúrufræðistofnunar íslands
höfðu menn gert sér vonir um að
aukningin sem varð milli áranna
1994 og 1995 myndi halda áfram.
Svo reyndist hins vegar ekki vera
nema að litlu leyti.
Talningar og aldurssamsetning
staðfesta þó að uppsveifla er hafín
frá því að stofninn var síðast í lág-
marki á árunum 1991-1994 en
stofnbreytingar eru hægar.
Miklar sveiflur hafa verið í ís-
lenska ijúpnastofninum og að með-
altali eru um tíu ár á milli toppa.
Munur á stofnstærð milli hámarks-
og lágmarksára hefur verið um
fímm- til tífaldur. Rjúpnastofninn
vorið 1996 var rúmlega tvisvar
sinnum minni en 1986 þegar hann
var síðast í hámarki. Náttúrufræði-
stofnun áætlar að í stofninum sé
nú hátt í eina milljón fugla.
Á fimmta hundrað ijúpna hefur
verið merkt á þessu ári á vegum
Náttúrufræðistofnunar í þeim til-
gangi að fá upplýsingar um ferða-
lög ijúpnanna og afföll vegna veiða.
Flestar merktu ijúpurnar bera fót-
hring en fáeinar eru vængmerktar.
Auk þess eru um 40 fuglar með
radíósendi um hálsinn.
Náttúrufræðistofnun fer þess á
leit við veiðimenn að þeir skili
merkjum af fuglum sem þeir fella
og tilgreini einnig veiðistað og veiði-
dag. Radíósendana má endumýta
og því er mikilvægt að fá þá til
baka.
-/-Æí
Plöntutegundir í útrýmingarhættu
235 tegnndir
taldar þurfa sér-
staka aðgæslu
MEIRA en 10% blómplantna og
byrkninga hér á landi eru í útrým-
ingarhættu og um 15-25% af öllum
fléttum, mosum og þörungum.
Tvær tegundir eru þegar útdauð-
ar, ein tegund blómplantna,
Davíðslykill, og rauðþörungurinn
Catanella repens, sem ekki hefur
hlotið íslenskt heiti.
Þetta kemur fram í nýrri skrá
sem út er komin hjá Náttúrufræði-
stofnun íslands og ber heitið „Vá-
listi 1 - plöntur". Á listanum eru
235 tegundir plantna sem taldar
eru þurfa sérstakrar aðgæslu við.
Á næsta ári er væntanlegur sam-
svarandi listi yfir spendýr, fugla,
fiska og hópa úr röðum hryggleys-
ingja. Stefnt er að útgáfu á heild-
stæðum lista yfír allar íslenskar
lífverur fyrir aldamót. Þetta er í
fyrsta sinn sem listi af þessu tagi
kemur út hér á landi en á vett-
vangi Sameinuðu þjóðanna og í
öðrum Evrópulöndum hafa svo-
kallaðir rauðlistar verið gefnir út
um áratuga skeið. Verndaráætlan-
ir fyrir tegundir í útrýmingar-
hættu og búsvæði þeirra hafa ver-
ið byggðar á þessum listum.
Alþjóðlegar skuldbindingar
Með útgáfu válistans er Nátt-
úrufræðistofnun að sinna alþjóð-
legum skuldbindingum sem felast
m.a. í því að afla áreiðanlegra
upplýsinga um tegundir sem eiga
undir högg að sækja, skrá þær
með skipulegum hætti og grípa til
aðgerða þeim til vemdar. Útgáfa
válistans er einnig ætluð til að
auðvelda þeim sem taka ákvarðan-
ir um landnotkun, auðlindanýtingu
og mannvirkjagerð að sinna sínum
lögbundnu skyldum, sérstaklega
við gerð skipulagsáætlana og við
mat á umhverfísáhrifum.
Listinn, sem er tekinn saman
af sérfræðingum Náttúrufræði-
stofnunar og Hafrannsóknastofn-
unar, byggir á alþjóðlegum stöðl-
um. Samkvæmt þeim má meta
allar þekktar tegundir, ættkvíslir
og ættir og skipa þeim í sjö skil-
greinda flokka eftir útrýmingar-
hættu. Þessar viðmiðanir krefjast
nákvæmrar vitneskju um út-
breiðslu, einstaklingafjölda og þró-
un tegundanna og veldur vanda
við gerð válista fyrir ísland vegna
takmarkaðrar þekkingar. Því hef-
ur sú leið verið valin að gefa út
heildstæðan lista í áföngum og
byija á þeim hópum lífvera sem
best eru þekktir.
Válistinn er 82 blaðsíður að
stærð og prýddur fjölda teikninga,
ljósmynda og útbreiðslukorta.