Morgunblaðið - 08.11.1996, Page 2

2 FÖSTUDAGUR 8. NÓVEMBER 1996
4
MORGUNBLAÐIÐ
Formaður Landssambands smábátaeigenda á aðalfundi félagsins
Auðlindaskattur nýttur
til að snúa þróuninni við
ARTHUR Bogason, formaður
Landssambands smábátaeigenda,
sagðist á aðalfundi LS í gær hafna
aukinni skattlagningu á sjávarút-
veginn þar sem hún fullnægði engu
réttlæti, yrði síst til sátta um sjávar-
útvegsmálin og vart myndi líða
langur tími þar til hugmyndasmið-
irnir fyndu upp á framlengingu á
þessum skattatroðningi.
Aftur á móti telur hann þær
fréttir er bárust frá Bandaríkjunum
fyrir skömmu allrar athygli verðar
þar sem að þarlendir hafi lagt veiði-
leyfagjald á útgerðina til að standa
undir kostnaði við fiskveiðistjórnun
og hluta gjaldsins ætti að nota til
fyrirgreiðslu til smábátaútgerðar-
innar og til að auðvelda nýliðum
að byrja í greininni.
„Sú heiftarlega öfugþróun, sem
átt hefur sér stað með hnignun
strandveiðiflotans okkar, hlýtur að
koma í hugann í þessu sambandi.
Hundruð smábáta eru úreltir á
sama tíma og metafli er á íslands-
miðum. Bátaflotanum, sem hefur
verið hvað drýgstur í öflun hráefnis
fyrir landvinnsluna og berst nú í
bökkum, hefur á sama tíma verið
Niðurstaða dóms Hæstaréttar
Starfsmenn SR
njóti biðlauna
HÆSTIRÉTTUR dæmdi í gær ís-
lenska ríkið til að greiða konu, sem
starfaði hjá Síldarverksmiðjum rík-
isins og hélt starfí sínu er fyrirtæk-
ið var einkavætt og nafni þess
breytt í SR-mjöl hf, biðlaun þar sem
hún njóti ekki sambærilegra rétt-
inda eftir og áður. Héraðsdómur
hafði einnig dæmt konunni í hag.
SR-mjöl tók við rekstri Síldar-
verksmiðja ríkisins 1. ágúst 1993.
Konan hafði í starfí hjá Síldarverk-
smiðjunum notið réttarstöðu opin-
bers starfsmanns. Hjá hlutafélag-
inu naut hún ekki lakari launa og
var áfram í lífeyrissjóði starfs-
manna ríkisins en réttindi hennar
urðu með öðrum hætti en ef hún
hefði haldið starfi hjá ríkinu.
Að öðru leyti giltu kjarasamning-
ar VR um kjör konunnar. „Ekki er
ágreiningur um, að sá kjarasamn-
ingur veiti ekki rétt til fyrirfram-
greiðslu launa eða biðlauna við nið-
urlagningu stöðu, og ákvæði um
veikindarétt, fæðingarorlof og
slysatryggingu séu þar með nokkuð
öðrum hætti en í kjarasamningum
starfsmanna ríkisins," segir í dómi
Hæstaréttar.
434 þúsund kr. í bætur
Konunni voru dæmdar 434 þús-
und krónur — laun fyrir 6 mánaða
starf — með dráttarvöxtum frá því
að til kröfu hennar stofnaðist.
Ríkisstarfsmenn sem ráðnir voru
fyrir júnímánuð á þessu ári hafa
sem kunnugt er átt rétt til biðlauna
þegar starf þeirra er lagt niður og
þeim stendur ekki til boða sambæri-
legt starf á vegum ríkisins. í júní
var gerð sú breyting á lögum um
réttindi og skyldur starfsmanna rík-
isins að biðlaun eru greidd nema
viðkomandi hafni sambærilegu
starfi án tillits til þess hvort það
er hjá ríki eða öðrum aðilum.
fargað á altari ofurhagræðingar-
innar. Einu forsendurnar, sem ég
gæti fallist á fyrir auðlindaskatti
eða veiðileyfagjaldi, yrðu að vera
með þeim hætti að stór hluti slíks
gjalds yrði notaður til að snúa þess-
ari þróun við,“ sagði Arthur og
bætti við að sá grunur læddist að
sér að nokkuð margir landar okkar
gætu vel fallist á slíka útfærslu
veiðileyfagjalds. „Mér segir svo
hugur, að fískvinnslukonumar og
þjónustuaðilarnir víðast á landinu
myndu jafnvel fagna slíkri út-
færslu.“
Efnaliagslegt slys
Þorsteinn Pálsson, sjávarútvegs-
ráðherra, sagðist, á aðalfundi LS,
telja að hér hafí verið unnið að því
að byggja upp skynsamlegt físk-
veiðistjómunarkerfi og því væri
verið að koma aftan að mönnum
ef því kerfí yrði allt í einu breytt,
t.d. eftir næstu kosningar, og afla-
heimildir seldar í gegnum uppboðs-
kerfí, eins og fylgismenn auðlinda-
skatts væm að tala fyrir.
„Ég tel að það yrði ekki bara
pólitískt slys, heldur og efnahags-
legt slys ef ný ríkisstjórn færi þá
leið.“ Þorsteinn sagði mikilvægt að
fara djúpt ofan í auðlindaskattsum-
ræðuna til þess að menn átti sig á
því hvaða áhrif slíkur skattur myndi
hafa í för með sér. Augljóslega
myndi uppboð á aflaheimildum
raska öllu því jafnvægi og öryggi,
sem menn hafa þó verið að reyna
að koma á varðandi þessar veiðar
auk þess sem nýr skattur á svo litl-
ar útgerðir gætu riðið rekstrar-
grundvellinum að fullu. Það væri
auðveldara fyrir stóru útgerðimar
að þola viðbótarskatt en þær minni,
segir ráðherrann.
■ Aðalfundur LS/18.
Rásin úr
Grímsvötn-
um fallin
saman
RÁSIN sem liggur niður i Gríms-
vötnum er orðin hálfur kílómetri
að breidd og yfir hundrað metra
Újúp. Víða eru göt, tugi og upp í
hundruð metra í þvermál, og sum
yfir hundrað metrar á dýpt. Mik-
ill ís hefur fallið ofan í rásina og
vatnsrennslið er sennilega að
mestu leyti hætt.
Hæð Grímsvatna er nú 1.345
metrar yfir sjávarmáli, eða 165
metrum lægri en þau voru áður
en hlaupið hófst og 35 metrum
lægri en við síðasta hlaup, í apríl
í vor. Magnús Tumi Guðmundsson
jarðeðlisfræðingur segir að eftir
sé að endurskoða áætlanir um
hversu mikið vatn hafi runnið
fram á Skeiðarársand, en gera
megi ráð fyrir að það sé nær fjór-
um rúmkílómetrum en þremur,
eins og fyrri áætlanir gerðu ráð
fyrir. Þetta þýðir að flóðtoppur-
inn hafi hugsanlega verið enn
hærri en hingað til hefur verið
talið, því rennslið var reiknað út
frá heildarvatnsmagni í Gríms-
vötnum.
2Vi árs fangelsisvist
fyrir alsælusmygl
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur hef-
ur dæmt fjóra menn til 2Vi árs fang-
elsisvistar og greiðslu 300 þúsund
króna sektar fyrir stórfelldan inn-
flutning og sölu á alsælutöflum
árið 1995. Fimm menn voru ákærð-
ir í málinu en einn þeirra var sýkn-
aður af refsikröfu ákæruvaldsins.
Grétar Ingi Gunnarsson, 26 ára,
og annar maður voru ákærðir fyrir
að hafa í byijun mars 1995 keypt
í félagi allt að 350 alsælutöflur í
London, neytt nokkurra taflna þar
sjálfír og skipt 342 töflum með sér
til helminga og í hagnaðarskyni
flutt hvor sinn hluta hingað til lands
6. mars, og hvor um sig selt megn-
ið af sínum hluta ótilgreindu fólki
í Reykjavík. Grétar Ingi var jafn-
framt ákærður fyrir að hafa frá
lokum júlí og fram í október keypt
og selt í hagnaðarskyni alsælutöflur
og jafnframt á þessu tímabili keypt
samtals um 350 töflur af meðá-
kærða Kristjáni Berg Ásgeirssyni,
25 ára, og selt töflurnar ungmenn-
um í Reykjavík.
Kristján Jóhann Stefánsson, 24
ára, var ákærður fyrir að hafa selt
Kristjáni Berg og Tryggva Knud
Óskarssyni, 26 ára, 250-300 al-
sælutöflur, og þeir Kristján Berg
og Tryggvi voru ákærðir fyrir að
hafa flutt til landsins alsælutöflur
frá London, sem þeir keyptu þar
af Kristjáni Jóhanni, og í hagnaðar-
skyni flutt töflurnar hingað til lands
23. júlí og hafíð sölu þeirra, en
hagnaðinum hugðust þeir skipta
með sér að jöfnu. Þeir seldu Grét-
ari Inga verulegan hluta taflnanna.
Fimmti maðurinn var sýknaður
af refsikröfu ákæruvaldsins þar
sem töflumar sem hann flutti inn
í félagi með Grétari Inga innihéldu
efni sem ekki falla undir ávana- og
fíkniefni samkvæmt löggjöf um
ávana- og fíkniefni.
Gruggið
nær 35
kílómetra
á haf út
VATNIÐ úr Skeiðarárhlaupi nær
nú að minnsta kosti 35 kílómetra
á haf út. Að sögn Jóns Ólafssonar
haffræðings á rannsóknaskipinu
Bjarna Sæmundssyni er stríður
straumur vestur með ströndinni.
Vatnið er um núll gráður þegar
það kemur út í sjóinn en hitnar
eftir því sem það blandast sjónum.
Sjávarhiti á þessum slóðum er nú
um átta gráður. Búast má við, að
ef veður helst óbreytt geti flekkur-
inn verið kominn út fyrir Vík í
Mýrdal eftir um það bil tvo sólar-
hringa.
„Við tökum sýni og mælum hit-
ann, seltuna og gegnskin sjávarins
á mismunandi dýpi, til að sjá
hvemig gruggið dreifist,“ segir
Jón. „Sums staðar er það mest
dýpst, en samt hefur ekkert orðið
vart við eðjuflóð á botninum. Ég
hugsa að fiskur hafi hrakist í
burtu af svæðinu, en við höfum
ekkert sem bendir til þess að það
hafi valdið öðrum skaða á líf-
ríkinu.“
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Oddur Sigurðsson