Morgunblaðið - 13.02.1997, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 13. FEBRÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Einar Kr. Guðfinnsson um Landsvirkjun
Orkuverð 50%
hærra en þyrfti
EINAR Kr. Guðfinnsson, þingmað-
ur Sjálfstæðisflokksins, sagði við
umræður um Landsvirkjunarfrum-
varpið á Alþingi á þriðjudag að
upplýsingar hefðu komið fram um
að gjaldskrá Landsvirkjunar væri
mun hærri en eðlilegt gæti talist.
Einar sagðist í samtali við
Morgunblaðið fyrst og fremst vera
að vitna til upplýsinga sem Krist-
ján Haraldsson, orkubússtjóri
Orkubús Vestfjarða, og Júlíus
Jónsson, forstjóri Hitaveitu Suður-
nesja, hefðu gefið í umsögn sinni
til iðnaðarnefndar Alþingis. „Þeir
komust að þeirri niðurstöðu í um-
sögn sinni að orkuverð Landsvirkj-
unar væri 50% hærra en langtíma-
jaðarkostnaður nýrra virkjana.
Þess vegna væri augljóst mál að
eiginfjármyndunin hjá Landsvirkj-
un hefði átt sér stað á grundvelli
of hárra orkutaxta, en ekki með
eigendaframlögum, eins og for-
senda frumvarpsins gengur út á,“
segir Einar.
„Þar sem eiginfjárstaða Lands-
virkjunar hefur sannarlega komið
til vegna þess að orkutaxtarnir
voru svo háir og að hér væri um
að ræða einokunarfyrirtæki, þá tel
ég mjög óeðlilegt að reikna upp
einhvern arð á grundvelli eigenda-
framlags, sem ekki skýrir nema
að mjög litlu leyti eiginfjárstöðu
fyrirtækisins," sagði Einar.
Morgunblaðið/Halldór
Ný lög um Landsvirkjun afgreidd frá Alþingi eftir hvöss orðaskipti
Alþýðubandalagið eitt
andvígt frumvarpinu
FRUMVARP ríkisstjómarinnar um Landsvirkj-
un var afgreitt sem lög frá Alþingi í gær, að
undangengnum hvössum orðaskiptum milli þing-
manna Alþýðubandalags og Framsóknarflokks
sérstaklega. Alþýðubandalagsmenn voru einir
um að standa gegn afgreiðslu frumvarpsins.
Eftir að hlutverk Ríkisendurskoðunar og
Samkeppnisráðs í eftirliti með gjaldskrárstefnu
Landsvirkjunar var aukið frá því sem gert hafði
verið ráð fyrir í fyrstu drögum frumvarpsins,
féllu jafnaðarmenn frá andstöðu við það. Tveir
þingmenn jafnaðarmanna, Guðmundur Árni
Stefánsson og Lúðvík Bergvinsson, greiddu þó
ekki atkvæði við lokaafgreiðsluna, en auk þeirra
sat Einar K. Guðfinnsson, þingmaður Sjálfstæð-
isflokks einnig hjá, einn stjórnarliða.
Áður en til lokaafgreiðslu frumvarpsins sjálfs
kom flutti Svavar Gestsson breytingartillögu,
sem hafði verið felld tvisvar áður við umfjöllun
málsins. Vildi hann þar með gera tilraun til
að „lögfesta það, að verðlækkanir skuli einnig
teknar með í lögunum en ekki eingöngu út-
greiðsla arðs.“
„Reiðubúnir að grípa inn í
ákvarðanir fyrirtækis“
Tómas Ingi Olrich, Sjálfstæðisflokki, sagði
með breytingartillögu Svavars liggja fyrir „að
þingmenn Alþýðubandalagsins eru reiðubúnir
að grípa inn í ákvarðanir fyrirtækis sem ríkið
á að hálfu leyti, með lagasetningu," og sagði
að draga mætti í efa, að slík lagasetning fengi
staðizt ákvæði stjórnarskrárinnar.
Lokaafgreiðslan fór fram með nafnakalli og
gerðu margir þingmenn grein fyrir atkvæði
sínu.
Svavar Gestsson sagði að „þrátt fyrir allt
hafi tekizt að knýja stjómarliðið til undanhalds
í málinu." Niðurstaðan sé þó sú, sagði Svavar,
að samþykkt frumvarpsins þýði „10% skatt á
landsbyggðina“.
Flestir stjómarþingmenn, sem gerðu grein
fyrir atkvæði sínu, vísuðu til sameiginlegrar
bókunar eigenda Landsvirkjunar. Að þeirra
mati sé hún nægjanleg trygging fyrir því, að
útborgun arðs víki fyrir verðlækkunarsjón-
armiðum.
Atkvæðaskýring Péturs H. Blöndal skar sig
þó nokkuð úr. Hann sagðist styðja frumvarpið
í trausti þess, að iðnaðarráðherra stæði við að
leggja fram þingsályktunartillögu um innleið-
ingu samkeppni í orkugeiranum, „þannig að
ekki þurfi að ákvarða raforkuverð í lögum eða
í samningum eigenda."
Finnur Ingólfsson, iðnaðarráðherra, sagði í
atkvæðaskýringu sinni, að hann teldi „víðtæka
pólitíska sátt“ hafa náðst um málið.
Öskudagsbíó
í Kringlunni
SAMBÍÓIN og Kringlan buðu
öllum krökkum sem voru í
Kringlunni á öskudaginn í
ókeypis bíó. Mikill fjöldi þáði
boðið og voru krakkarnir
klæddir í ýmis skemmtileg
gervi. Krakkarnir fengu að sjá
myndirnar Hringjarinn frá
Notre Dame og Ævintýra-
flakkarinn.
----4 4 4--
30 árekstrar
í ófærðinni
UM 30 árekstrar urðu á höfuðborg-
arsvæðinu í þungri færð í gær.
Engin slys urðu á mönnum en eign-
artjón varð talsvert.
24 árekstrar urðu í Reykjavík,
flestir fyrir hádegi í gær. Lögreglan
í Kópavogi, þar sem fjórir árekstrar
urðu í gær, segir að flestir hafi
þeir orðið með þeim hætti að öku-
menn hafi ekki haft nægilegt bil á
milli bíla.
Fyrirspurn lögð fram á Alþingi í gær um árlegar heildargreiðslur til stjórnenda ríkisbankanna
Hæstu bankastjóra-
laun 900.000 kr. 1992
Jóhanna Sigurðardóttir þingmaður jafnaðar-
manna lagði í gær fram nýja fyrirspum um
laun stjómenda ríkisbankanna. Biður hún
ráðherra um ítarlegri upplýsingar en fram
komu í svari ráðheira í fyrradag.
JÓHANNA Sigurðardóttir spyr nú
viðskiptaráðherra um hagsmuna-
tengsl, stjórnargreiðslur, lífeyris-
greiðslur og ferða- og bílahlunnindi
stjórnenda ríkisbankanna. í fyrir-
spuminni er m.a. óskað eftir upplýs-
ingum um það í hvaða stjórnum
sjóða, stofnana og dóttur- og hlut-
deildarfyrirtækja ríkisbankanna
einstakir stjómendur bankanna hafi
átt sæti á árunum 1994-1996 og
hverjar greiðslur hafí komið fyrir.
Þá er óskað eftir að fram komi
árlegar heildargreiðslur að viðbætt-
um árlegum launagreiðslum hvers
og eins á þessu tímabili, þar með
taldar greiðslur fyrir setu í banka-
ráði, risnugreiðslur og aðrar
greiðslur eða fríðindi.
Upplýsingar um
heildartelqur fást ekki
í svari viðskiptaráðherra sem
fram kom á Alþingi í fyrradag við
fyrirspurn Jóhönnu Sigurðardóttur
um starfskjör og lífeyrisréttindi
bankastjóra og aðstoðarbanka-
stjóra ríkisbankanna kom m.a. fram
að laun þeirra hafa hækkað um 27%
til 52% síðastliðin sex ár. Fram kom
að bankastjórar Búnaðarbankans
hafa 535.649 krónur á mánuði sam-
kvæmt tölum frá síðasta ári og
hafa laun þeirra hækkað um 34%
frá 1990, bankastjórar Landsbank-
ans hafa 517.839 krónur og hafa
laun þeirra hækkað um 27% og
bankastjórar Seðlabankans hafa
480.940 krónur og hafa laun þeirra
hækkað um 52% frá árinu 1990.
Í svarinu kom ekki fram hveijar
viðbótartekjur bankastjóranna eru
fyrir setu í stjórnum fyrirtækja
fyrir bankana, að öðru leyti en því
að greiddar séu á bilinu 6.000-
51.000 krónur á mánuði fyrir hvert
stjórnarsæti og tvöföld upphæð
gegni viðkomandi formennsku í
stjórninni. Hjá formönnum bankar-
áða ríkisbankanna fengust ekki
upplýsingar um það í gær hverjar
tekjur stjórnenda bankanna væru
að meðtöldum tekjum fyrir stjórn-
arsetu.
í janúar 1994 kynnti Sighvatur
Björgvinsson, þáverandi iðnaðar-
og viðskiptaráðherra, niðurstöður
athugunar Ríkisendurskoðunar á
starfskjörum helstu yfirmanna rík-
isbanka og sjóða sem heyra undir
iðnaðar- og viðskiptaráðuneyti. í
athuguninni var miðað við starfs-
kjör á árinu 1992, og var tekju-
hæsti bankastjórinn eða forstöðu-
maðurinn þá með liðlega 900 þús-
und krónur á mánuði, og meðal-
greiðslur til aðstoðarbankastjóra
voru tæpar 500 þúsund krónur á
mánuði.
Frá 1992 til 1996 hafa mánaðar-
laun bankastjóra Landsbanka að
frádregnum greiðslum fyrir stjórn-
arsetu lækkað um 2,2%, eða úr
529.094 kr. í 517.839 kr., mánaðar-
laun bankastjóra Búnaðarbanka
hafa hækkað um 8,4%, eða úr
494.205 kr. í 535.649 kr. og mánað-
arlaun bankastjóra Seðlabanka
hafa hækkað um 38%, eða úr
347.706 kr. í 480.940 kr.
í niðurstöðum Ríkisendurskoðun-
ar kom fram að meðaltal launa og
annarra greiðslna til bankastjóra
Landsbankans árið 1992 var um
780 þúsund krónur á mánuði og
bankastjóra Búnaðarbankans um
770 þúsund krónur á mánuði.
Bankastjórar Seðlabankans reynd-
ust samkvæmt athugun Ríkisendur-
skoðunar vera með lægri heildar-
greiðslur en bankastjórar viðskipta-
bankanna, en greiðslur til þeirra
voru að meðaltali 536 þúsund krón-
ur á mánuði.
Sjálf launin voru ekki nema hluti
af ofangreindum greiðslum, og
þannig voru grunnlaun bankastjóra
Búnaðarbankans liðlega 250 þús-
und á mánuði en við bættist 17%
starfsaldursálag, föst álagsgreiðsla,
fundarseta í bankaráði og fundar-
seta í Stofnlánadeild landbúnaðar-
ins. Laun bankastjóra Landsbank-
ans á þessum tíma tóku mið af
launakjörum hæstaréttardómara og
við var bætt starfsaldursálagi og
greiðslu fyrir setu á bankaráðsfund-
um. Þessu til viðbótar ákvað banka-
ráðið að greiða þeim sérstakar lau-
nagreiðslur, meðal annars vegna
aukins vinnuframlags vegna kaupa
á Samvinnubankanum árið 1991
og vinnu í sambandi við uppgjör á
skuldum SÍS og tengdra fyrirtækja
á árununum 1992 og 1993.
Niðurstaðan: Laun
hækkuð í Seðlabanka
í kjölfar skýrslu Ríkisendurskoð-
urnar kallaði viðskiptaráðherra for-
menn bankaráða ríkisbankanna á
sinn fund og óskaði eftir að þeir
tækju kaup og kjör bankastjóm-
enda til skoðunar, en allar ákvarð-
anir í þessum efnum eru lögum
samkvæmt á valdi bankaráðanna.
Varð þetta til þess að laun banka-
stjóra Seðlabankans voru hækkuð
til samræmis við laun bankastjóra
Landsbankans og Búnaðarbankans
frá 1. janúar 1995.