Morgunblaðið - 13.02.1997, Page 40

40 FIMMTUDAGUR 13. FEBRÚAR 1997
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
JENS
JOENSEN
+ Jens Joensen
fæddist á
Viðareiði í Fær-
eyjum 6. október
1911. Hann lést á
heimili sínu í Þor-
lákshöfn 3. febr-
úar síðastliðinn.
Fullu nafni hét
hann Jens Elías
Sören Fredrik
Joensen. Þegar
hann gerðist ís-
lenskur ríkis-
borgari varð
hann að afsala
sér nöfnunum
Sören og Fredrik. Systkinin
voru níu en aðeins sjö komust
til fullorðinsára. Birgitte, f.
1907, Henry, skipsljóri, f. 1910,
nú látinn, Jens, skipstjóri og
netagerðarmaður, f. 1911, lát-
inn, Axel, vélstjóri og skip-
stjóri, f. 1913. Sigrid, f. 1915,
Borghild, hjúkrunarfræðingur,
f. 1919, og Hanna, ljósmóðir,
f. 1923, látin.
Foreldrar hans voru Johann-
es Joensen, fæddur 6. júlí 1882,
> dáinn í okt. 1962 og Anna Skæl-
ing, fædd 21. febrúar 1879,
dáin 1966, foreldrar þeirra
beggja voru kóngs-
bændur.
Jens kvæntist
Hönnu Joensen 11.
des. 1939. Hún fædd-
ist 20. janúar 1915.
Börn þeirar eru: 1)
Anna Friðbjörg, f. 6.
sept. 1940, sérkenn-
ari, gift Boga Leifs
Sigurðssyni og eiga
þau þijú börn og þrjú
barnabörn. 2) Jenný,
sjúkraliði, f. 3. nóv.
1943, gift Óla Árna
Vilhjálmssyni, þau
slitu samvistir. Hún
býr í Noregi og börn hennar
þrjú ásamt þremur barnabörn-
um. 3) Jógfvan Daníel, sér-
menntaður innan sjúkraþjálf-
unar í manuellterapi, eigandi
heilsuhælisins Jetöy Kurbad í
Moss í Noregi, kvæntur Evu
Margareth og eiga þau fjögur
börn og þijú barnabörn. 4)
Ruth, kennari og sjúkraþjálf-
ari, gfift Arve Dyresen, búsett
í Noregi og eiga þijú börn.
Útför Jens fer fram frá Að-
ventkirkjunni í Reykjavík í dag
og hefst athöfnin klukkan
13.30.
Hver minning dýrmæt perla að liðnum lífsins
degi,
hin ljúfu og góðu kynni af alhug þakka hér.
Enn kærleikur í verki var gjöf, sem gleymist eigi,
og gæfa var það ölium, sem fengu að kynnast
þér.
(Ingibj. Sig.)
g- Ég sest niður og horfi yfír farinn
veg og rifja upp mín bemskuár.
Ég er þakklát fyrir að hafa alist
upp á heimili þar sem hin einfalda
Guðstrú var í hávegum höfð.
Grundvallaratriðið var, gerðu það
sem er rétt, segðu það sem er satt
og elska skaltu náungann eins og
sjálfan þig. Svo einföld var trú
pabba og þannig kenndi hann hana
áfram til barna sinna og bama-
barna. Við systkinin ólumst upp
við að eiga föður sem var til sjós
meiri hluta ársins. Útiverur hans
vom langar svo mánuðum skipti.
Þar af leiðandi urðu samverustund-
irnar fáar en góðar. Hugur pabba
var ávallt heima hjá okkur. Hann
> var listrænn og skar út í tré og
útbjó fallega muni handa bömun-
um sínum til að gleðja þau eftir
langa fjarvem. En þann stutta tíma
sem hann var í landi notaði hann
til að vera með okkur. Kenna okk-
ur að meta Guðs sköpunarverk úti
í náttúrunni og umgangast og virða
fegurð hennar. Minnisstæðar em
ferðirnar sem við fómm með hon-
um að skoða fuglahreiður þar sem
hann kenndi okkur að umgangast
dýrin og virða lífshætti þeirra.
Hann elskaði náttúruna, mat kyrrð-
ina og fegurðina sem þar ríkti.
Þannig var okkar uppeldi sem sjó-
mannsfjölskylda í Færeyjum fyrir
fimmtíu árum.
Arin liðu og tímarnir breyttust.
Pabbi og mamma vom aldrei hrædd
við að takast á við ný verkefni eða
erfiðleika. Þau höfðu óbifanlega trú
á Guði sínum og frelsara. Það kom
svo vel í Ijós þegar þau tóku sig
upp frá Færeyjum og fluttust til
Vestmannaeyja 1956. Þá byrjaði
nýr kafli í lífi okkar allra. Mikil
ábyrgð hvíldi á foreldrum sem nú
voru að skapa heimili með nýjum
siðum, nýrri tungu og þjóð sem þau
þekktu lítið. Við það styrktust fjöl-
skylduböndin. Bömin voru á við-
kvæmum aldri, 4 til 15 ára. Með
elju og dugnaði tókst foreldrum
okkar að eignast eigið húsnæði og
koma börnum sínum til mennta.
Pabbi elskaði fjölskyldu sína.
Barnabörnin voru honum dýrmæt
og þótti þeim gaman að takast á
við afa sinn í krók eða sjómanni.
} Á hverju ári fór hann nokkrar ferð-
ir til Noregs að hitta börnin sín þar
ásamt barnabörnum til að eiga með
þeim góðar stundir. Síðasta ferð
hans þangað var í haust þegar
hann hélt upp á 85 ára afmæli sitt.
Innri persónur mannsins mat
pabbi meira en veraldlegt prjál.
Hann var hreinn og beinn, sagði
meiningu sína og skoðun á einfald-
an og skýran hátt við okkur sem
þekktum hann best. Vitnaði oftast
í ritninguna máli sínu til stuðnings.
Hann leit á sig sem gest á þessari
jörð. Það kom best í ljós þegar
hann, ásamt öðrum Vestmanney-
ingum, varð að taka sig upp frá
heimili sínu 1973. Eftir það bjó
hann í nokkur ár í Hveragerði og
lauk lífsgöngu sinni í Þorlákshöfn.
Alltaf var hann heilsuhraustur og
vann við netagerð til 78 ára ald-
urs. Þegar netin urðu of þung fyr-
ir hann tók bæjarhreinsunin í Þor-
lákshöfn við. Þar naut hann útiver-
unnar og langra göngutúra sem
var honum mikils virði. Þótt ferð-
imar til Noregs væru margar, var
hugurinn heima í Þorlákshöfn; að
halda húsinu sem snyrtilegustu,
rækta kartöflur, huga að garðinum
sem hann fékk viðurkenningu fyrir
árið 1985, sem hann var mjög
ánægður með.
í Þorlákshöfn bjó hann við það
öryggi að hafa dóttur sína, tengda-
son og þrjá syni ásamt fjölskyldum
þeirra sem sýndu gömlu hjónunum
ómetanlega umhyggju og kærleika
með daglegri umgengni og greið-
vikni. Er söknuður þeirra mikill nú
þegar svo stór hluti úr hversdags-
lífí þeirra hverfur svo brátt. Við
hin systkinin og fjölskyldur okkar
úti í Noregi hugsum til hans með
söknuði. Á vori komanda kemur
enginn afí.
Hann átti sér máltæki sem verð-
ur lengi í minnum haft innan íjöl-
skyldunnar „Ongin skal bíða eftir
mær“. Þannig kvaddi hann þetta
jarðneska líf. Við kveðjum pabba
með þökk og virðingu og lítum fram
til þess dags er Konungur konung-
anna býður alla sína velkomna
heim.
Jenný og fjölskyldur.
„Kynslóðir koma, kynslóðir fara,
allar sömu ævigöng." (M. Joch.)
Það er komið að kveðjustund
ástkærs föður, tengdaföður, afa
og langafa.
Pabbi fæddist 6. október 1911
og ólst upp á Viðareiði í Færeyjum.
Á bernskuárunum hneigðist
hugur hans til lista, teikningar,
listmálunar og útskurðar í tré. En
í þá daga var ekki venja að fram-
fleyta sér á slíku og fékk hann því
engan stuðning í heimahúsum til
þess að þjálfa og þroska með sér
listhneigðina. Þær eru ekki fáar
myndirnar, sem prýða heimili
bama hans, systkina og annarra
fjölskyldumeðlima. Barnabörnin
sitja ekki heldur tómhent með út-
skurðarminningar eftir afa.
14 ára að aldri fór hann á sjóinn
og stundaði sjómennsku í rúm 30
ár við Færeyjar, ísland og Græn-
land. Hann lauk skipstjóraprófi frá
Stýrimannaskóla Færeyja 1936.
Foreldrar hans voru 7. Dags
aðventistar og ákvað pabbi að taka
skírn inn í þann söfnuð 18 ára að
aldri, eftir sérstaka björgunar-
reynslu á sjónum. Aðventboðskap-
urinn var hans hjartans mál, uppi-
staða lífs hans og það dýrmætasta
sem hann átti fyrir utan fjölskyld-
una.
Erfiðleikar á sjónum gagnvart
hvíldardagshelgihaldi gerðu það
að verkum að feðgarnir fjórir fóru
í útgerð um nokkurra ára skeið.
Skútan fékk heiti sitt af þeim
systkinum „7 systkin“.
Pabba skeikaði aldrei í trúnaði
sínsum við helgihald hvíldardags-
ins. Hann hlaut blessun Drottins
með andlegum og líkamlegum
styrk. Hann fékk það orð á sig að
vinna á við tvo menn og að gæfa
fylgdi þeim skútum, sem hann var
á.
Eins og fyrr er getið kvæntist
pabbi mömmu 1939 og fengu þau
okkur fjögur systkinin.
Pabba var það mikið mál að eiga
sig og sitt og standa í skilum.
Ábyrgðartilfinningin varð snemma
hans fylgisveinn, og fylgdi hún
honum til dauðadags. Hann byggði
hús handa okkur í Færeyjum, sem
við bjuggum í til 1956.
Á skútuárunum var komið við í
mörgum íslenskum höfnum, þar á
meðal Vestmannaeyjahöfn. Vegna
betri tíma á íslandi eftir sl. heims-
styijöld á 6. tug aldarinnar, ákváðu
foreldrar okkar að prófa eina ver-
tíð í Vestmannaeyjum. Leist þeim
vel á Eyjar og fluttust þangað
búferlum í maí 1956.
Það var ekki auðvelt að byija
að nýju á fimmtugsaldri með fjög-
ur börn á aldrinum 4-15 ára. Það
var ekki eingöngu nýtt umhverfi,
sem við komum í, en nýtt tungu-
mál, nýir hagir og siðir og engir
ættingjar nema ein systir, Borg-
hild, og hennar fjölskylda í Vík í
Mýrdal. Auk þess þurfti að byggja
upp ný vinasambönd. Þetta setti
sín spor að vissu marki, en fjöl-
skylduböndin urðu þeim mun
sterkari.
U.þ.b. tveimur árum eftir að við
fluttum til íslands byijaði pabbi
við netagerð og vann við það til
78 ára aldurs. Hann fékk réttindi
innan þess sviðs 1980, 69 ára gam-
all. Hann skildi spor eftir sig innan
netagerðar, en það var ekki pabba
venja að gera stórt úr hlutunum
sem viðkomu honum sjálfum.
Við bjuggum í Eyjum fram að
gosi. Þá var tilverunni aftur raskað
og fluttust pabbi og mamma til
Hveragerðis eftir Eyjagos. Þau
bjuggu þar í 8 ár, en fluttust til
Þorlákshafnar 1981 og hafa búið
þar síðan.
Foreldrum okkar var það mikið
kappsmál að við systkinin fengjum
menntun. Þau unnu með elju og
athafnasemi og lögðu sitt af mörk-
um til þess á tíma engra náms-
styrkja eða -lána.
Þrátt fyrir mikla vinnu pabba á
bernskuárum okkar gaf hann sér
alltaf tíma fyrir okkur börnin.
Hann fór út í móa að leita að hreið-
rum og skoða fugla, hann fór með
okkur upp á fjöli og niður á
bryggju.
Það var ekki bara þessi hluti
náttúrunnar, sem pabbi hafði
áhuga á. Blóma- og grænmetis-
rækt lá hjarta hans nærri enda
hlutu þau í elli sinni viðurkenningu
fyrir garðinn, þeim til mikillar gleði
og uppörvunar.
Þegar hann hætti í netagerð
vann hann fyrir hreppinn við
bæjarhreinsun 1 tíma á dag, 6
daga vikunnar. Vann hann sinn
tíma, hvernig sem viðraði.
Við systkinin þijú og fjölskyldur
okkar, sem búsett eru í Noregi,
hlökkuðum alltaf til að fá afa í
heimsókn vor og haust núna seinni
ár. í síðustu heimsókn hans héldum
við upp á 85 ára afmæli hans að
viðstaddri allri fjölskyldu hans þar,
24 talsins. Barnabörnin og barna-
barnabörnin mátu gjafmildi og
hugulsemi afa, og er því undarlegt
að hugsa til þess að eiga ekki von
á honum í heimsókn með vorinu.
Barnabörnin og barnabarna-
börnin þijú hér á landi nutu þeirra
forréttinda að vera sérstakur hluti
af tilveru afa og ömmu. Það er
því erfitt að sætta sig við að afi
sé horfinn, einkum fyrir Friðmar,
sem heimsótti afa og ömmu á
hveijum degi og kom fyrstur að
afa íátnum.
Trúrækni pabba var með ein-
dæmum. Hann lét sig aldrei vanta
í kirkju á hvíldardagsmorgni ef
ferð gafst. Á skútuárunum við
Grænland voru fegðamir fjórir
þeir fyrstu á Grænlandi sem
dreifðu ritum um aðventboðskap-
inn. Pabbi lét ekki sinn hlut eftir
liggja í Þorlákshöfn á því sviði.
Hans heitasta ósk var að umhverfi
hans fengi eignarhlut í þeim fjár-
sjóði sem hann var búinn að finna
í trúnni á Jesú Krist frelsara mann-
kynsins, sem innan tíðar kemur í
skýjum himinsins til þess að sækja
þá sem á hann trúa. Við systkinin
erum foreldrum okkar ævinlega
þakklát fyrir þá trú og það for-
dæmi sem þau hafa gefið okkur í
orði og verki. Við viljum því kveðja
pabba með orðum Páls postula í
1. Þess. 4,13,16-18.
„Ekki viljum vér, bræður, láta
yður vera ókunnugt um þá, sem
sofnaðir em, til þess að þér séuð
ekki hryggir eins og hinir, sem
ekki hafa von. Því að sjálfur Drott-
inn mun með kalli, með höfuðeng-
ils raust og með básúnu Guðs, stíga
niður af himni, og þeir, sem dánir
eru í trú á Jesú Krist, munu fyrst
upp rísa; síðan munum vér, sem
lifum, sem eftir erum, ásamt þeim
hrifnir burt í skýjum til fundar við
Drottin í loftinu; og síðan munum
vér vera með Drottni alla tíma.
Huggið því hver annan með þess-
um orðum.“
Friðbjörg, Jógvan og Ruth.
Okkur var brugðið þegar dóttir
Jens vinar míns hringdi og til-
kynnti lát hans. Ekki hefði það átt
að koma á óvart, því hann náði
þeim aldri, að kallið gat komið
hvenær sem var.
Hann var fæddur og uppalinn í
Færeyjum en fluttist til Vest-
mannaeyja árið 1956. Eftir gos
flutti hann frá Vestmannaeyjum
og frá 1980 var hann búsettur í
Þorlákshöfn.
íslenskan ríkisborgararétt öðlað-
ist hann 14. des. 1972. Hann þurfti
ekki að breyta eftirnafni sínu,
vegna þess að á sama tíma öðlað-
ist heimsfrægur tónlistarmaður ís-
lenskan ríkisborgararétt, án þess
að skipta um nafn. Réttindi sem
netagerðarmaður öðlaðist hann
árið 1980.
Kunningsskapur okkar hófst fyr-
ir rúmum fjörutíu árum, er við
vorum skipsfélagar í Vestmanna-
eyjum um nokkurra ára skeið og
við slíkar aðstæður kemur fljótlega
í Ijós hvaða mann félagarnir hafa
að geyma.
Jens þekkti sjóinn betur en ég
eftir áratuga veru á skútum frá
Færeyjum, sem matsveinn, háseti,
stýrimaður og skipstjóri. Það var
fróðlegt fyrir viðvaning að heyra
um þá hörðu baráttu sem þessir
sjómenn þurftu að heyja, oft marg-
ar vikur fjarri ástvinum.
Erfitt er að skilja aðstæður
þeirra er stunduðu sjóinn fyrir sex-
tíu árum á vélvana skútum, sem
oftar en ekki treystu á segl en
vél. Veiðisvæði var oft við Island
eða Grænland í veðrum sem þessi
svæði bjóða upp á, jafnvel hörðustu
mánuði ársins, og sá stundum ekki
til lands svo vikum skipti. Gaman
hefði verið fyrir hann að kynnast
þeirri tækni, sem í dag ræður ríkj-
um á vel búnum skipastóli okkar.
Nú búa sjómenn t.d. við þær
sjálfsögðu aðstæður að geta farið
í bað, hafa sér klefa, meira að segja
er farið að segja -sér herbergi. Ytt
á takka á tölvunni og hún segir
hvar skipið er statt og hvar það
var á veiðum fyrir nokkrum árum
og margt annað í svipuðum dúr.
Jens var lifandi þátttakandi í
þeim störfum, sem hann vann við,
duglegur, úrræðagóður og ósérhlíf-
inn. Oft virtist hann harður á yfir-
borðinu, hélt sínum skoðunum fram
af festu og með góðum rökum. En
undir yfirborðinu var hlýr og góður
maður, sem ekki mátti vamm sitt
vita. Hann lagði allt kapp á það
sem mátti leiða til betra lífs, bæði
í eigin lífí og fyrir fjölskylduna.
A kreppuárunum, þegar allt
snerist um að geta framfleytt fjöl-
skyldu sinni, voru margar leiðir
reyndar og ekkert til sparað, hvorki
tími né fyrirhöfn. Jens var mikill
fjölskyldumaður. Konan og börnin
áttu hug hans allan. Ekkert gat
komið í stað þeirra.
Fyrir mér var Jens einn af þeim
fáu mönnum sem ekki kunnu að
skrökva, ekki einu sinni að hann
gæti notað hvíta lygi. Fyrir honum
var sannleikurinn eitthvað sem ekki
var hægt að breyta og ekki mátti
sleppa hluta af.
Jens gekk í söfnuð aðventista
ungur að árum og aflaði sér mikill-
ar þekkingar á Orði Guðs, með
stöðugum lestri. Bænin var hans
daglega samband við frelsara sinn
og skapara.
Eftir því sem ég þroskaðist átti
ég auðveldara með að tileinka mér
skoðanir hans og rök. Hann trúði
því sem englarnir sögðu: (P 1,11)
„Þessi Jesús, sem varð upp numinn
frá yður til himins, mun koma á
sama hátt og þér sáuð hann fara
til himins.“ I þeirri trú var vissan
um endurfundi við frelsara sinn.
Hann treysti á loforð Krists sbr.
Mt. 25,31: „Mannssonurinn kemur
í dýrð sinni og allir englar með
honum ... “
Aðstandendum hans vottum við
Unnur okkar dýpstu samúð. Og
konu hans, okkar góðu vinkonu
Hönnu, sem mest hefur misst, biðj-
um við góðan Guð að styrkja og
varðveita. Huggun hennar er að
þau munu eiga endurfundi í ríki
Guðs. Blessuð sé minning þessa
góða manns.
Kristján Friðbergsson.
Hinn 18. janúar sl. fór ég og
sonur minn Holberg í heimsókn til
Jens og Hönnu á heimili þeirra í
Þorlákshöfn. Alltaf gaman að koma
til þeirra, þau svo ánægð og tekið
vel á móti okkur. Þá var Jens svo
hress að maður átti ekki von á að
þetta yrði okkar síðasta stund hér
á jörð. Ég kynntist Jens í Vest-
mannaeyjum, þar sem ég er fæddur
og uppalinn, þegar hann og Hanna
fluttu frá Færeyjum með sína stóru
Ijölskyldu. Við unnum saman á
netaverkstæðinu hans Reykdals
Jónssonar, sem Arnmundur Þor-
björns stóð fyrir, það var gott að
vinna með honum þar. Eftir gosið
í Eyjum fluttu hann og ijölskyldan
upp á land og settust að í Þorláks-
höfn og áttu þar fallegt hús. Áttum
við Jens margar ánægjulegar um-
ræður um trúmál og framtíðina á
himnum. Jens var trúaður maður.
Jesaja, 65, 17. vers og 21. vers:
„Sjá, ég skapa nýjan himin og nýja
jörð, og hins fyrra skal ekki minnst
verða, og það skal engum í hug
koma.“ „Þeir munu reisa hús og
búa í þeim, og þeir munu planta
víngarða og éta ávöxtu þeirra."
Nú hvílir trúbróðir þar til Kristur
kemur.
Ég og fjölskylda mín þökkum
góða vináttu og vottum Hönnu og
öðrum ástvinum hennar innilegustu
samúð.
Jón Holbergsson
og fjölskylda.