Morgunblaðið - 18.02.1999, Síða 42

42 FIMMTUDAGUR 18. FEBRÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Iðnaðar- og viðskipta-
ráðherra brýtur lög
og stjornarskrá
I STJORNARTIÐ-
INDUM B 1998 nr.
285, 18. maí 1998, er
auglýst ný reglugerð
um raforkuvirki. í
henni segir að tilgang-
ur hennar sé að draga
r sem mest úr hættu og
tjóni af raforkuvirkj-
um, þ.á m. neysluveit-
um, það er í raflögnum
í íbúðarhúsnæði og
álíka húsnæði. Þetta er
vissulega góður ásetn-
ingur þeirra sem setja
reglurnar.
I kafla 1.6.5. reglu- Sigurður
gerðarinnar stendur Magnússon
m.a. varðandi áhættu-
flokka neysluveitna í rekstri og
skoðunartíðni þeirra. 1. flokkur:
Veitur með litla áraun. „Engin
skoðun.“ Til 1. flokks telst allt
íbúðarhúsnæði og smærra at-
--»r/innuhúsnæði á Islandi. Hæstvirt-
ur ráðherra er með undirskrift
sinni á reglugerð 285/1998 að fella
niður lögskipaða reglubundna ör-
yggisskoðun á raflögnum í íbúðum
og minni vinnustöðum fólksins.
Ráðherra er að segja okkur íbúum
landsins að hann sjái ekki ástæðu
til að rafveitur veiti okkur þá þjón-
ustu sem hefur verið lögbundin í
hliðstæðum reglugerðum frá 1933.
Það að fella niður skoðun á 1.
flokki neysluveitna, eru hrein svik
^við íslenska raforkunotendur, þeir
hafa greitt rafmagnseftirlitsgjald í
áratugi og eiga þúsundir heimila
og fyrirtækja skoðanir inni sam-
kvæmt eldri reglum, sem hefur
þegar verið gi-eitt fyrir í notenda-
gjöldum liðinna ára. Hvar eru pen-
ingarnir sem hafa verið innheimtir
sem rafmagnseftirlitsgjald ? Fói-u
þeir í fjárhirslur ríkisins?
Svik ráðherra
Hæstvirtur ráðherra, Finnur
Ingólfsson, sagði á þingfundi 19.
desember 1996 að ef frumvarp
hans, nr. 146/1996 um öryggi raf-
orkuvirkja, neysluveitna og raf-
__fanga, yrði að lögum fyrir jólin
1996 væri hann sannfærður um að
eftir ár byggjum við við betra
ástand í rafmagnsöryggismálum.
En hvað gerir hann sextán mánuð-
um seinna?
Hann fellir úr gildi
rafmagnseftirlit á öllu
íbúðarhúsnæði lands-
ins og neysluveitum af
hliðstæðri stærð. Þetta
eru svik sé miðað við
orð hans frá 19. des-
ember 1996. Orð hans
eru skráð í Alþingistíð-
indi. Þá sagði hann
þessi orð úr ræðustóli
Alþingis: „Ég er sann-
færður um að þegar
upp verður staðið, að
ári liðnu vona ég, að þá
séu allir menn sann-
færðir um að hér hafí
verið stigið rétt skref.“
Þetta frumvarp hans
var samþykkt af alþingismönnum
ríkisstjórnarinnar og varð það að
lögum. I 7. grein þessara laga nr.
146/1996 stendur: „Með reglu-
bundnum hætti skal fara fram
skoðun á því hvort raforkuvirki,
neysluveitur og rafföng og starf-
Rafmagnsöryggi
Ráðherra fellir úr gildi
rafmagnseftirlit, segir
Sigurður Magnússon,
á öllu íbúðarhúsnæði
landsins og neysluveit-
um af hliðstæðri stærð
semi þeirra er hlotið hafa löggild-
ingu eða starfsleyfi Löggildingar-
stofu uppfylli ákvæði þessara
laga.“
Af þessu er ljóst að hæstvirtur
ráðherra, Finnur Ingólfsson, brýt-
ur 7. gr. laga nr. 146/1996 með því
að staðfesta reglugerð nr. 285/1998
með undirritun sinni.
Ráðherra virðir að vettugi 65.
gr. stjórnarskrár Islands.
Þrátt fyrir augljóst brot á
ákvæðum í 7. gr. laga nr.
146/1996 undirritar hæstvirtur
ráðherra, Finnur Ingólfsson, um-
rædda reglugerð. Neysluveitur í
1. flokki á ekki að skoða sam-
kvæmt henni. En veitur í 2. og 3.
flokki á að skoða, m.a. með úr-
taksskoðunum. Úrtaksskoðun í hí-
býlum og á vinnustöðum fólks er
brot á stjórnarskránni. í reglugerð
nr.285/1998 er greinilega gert upp
á milli fólks eftir því hvort það býr
eða vinnur við 1., 2., eða 3. flokk
neysluveitna. Þetta er svo augljóst
brot á jafnræðisreglu stjórnar-
ski-árinnar að ekki þarf fleiri orð
þar um.
Auk þess er ljóst, að í reglugerð-
inni er ekki borin nægjanleg virð-
ing fyrir öryggi almennings og
mannslífum, ef hún er þá nokkur.
Með reglugerðinni hefur raf-
magnseftirlit nánast verið lagt nið-
ur, en kostnaður hefur þó stórauk-
ist. I fyi-rnefndum lögum eða
reglugerð er ekki minnst á þá
ábyrgð sem rafveitustjórar bera á
því rafveitukerfl sem þeir stjóma,
eða gæðum þeirrar raforku sem
þeh' selja. Þó ei-u það þeir sem
bera endanlega ábyrgð verði slys
eða eldsvoði vegna úr sér geng-
inna raflagna, sem þeir selja raf-
magn til. Þeh' ættu því að láta
skoða þær svo þeir viti með vissu
að verjandi sé að hafa þær í notk-
un. Leyfi rafveitustjóri að rafmagn
sé notað á biluðum eða óöruggum
raflögnum er hann ábyrgur og yrði
þá trúlega dæmdur samkvæmt
refsilögum. í 18. kafla þeirra í 164.
gr. segir t.d. „Valdi maður elds-
voða, sem hefur í för með sér al-
manna hættu,_ þá varðar það fang-
elsi,“ o.s.frv. I 165. gr. sama kafla
stendur: „Fangelsi skal sá sæta,
sem bakar öðrum tjóni á lífi, lík-
ama eða eigum,“ o.s.frv. Raf-
magnsöryggismál á Islandi eru
komin í alvarlega kreppu og
spurning hvað þarf mörg slys til að
ráðherrar og alþingismenn skilji
að lög nr. 146/1996 eru mistök sem
ber að leiðrétta, hvað þá reglu-
gerðin nr. 285/1998, sem ber með
sér háskalegt kunnáttuleysi og
vanþekkingu á rafmagnsöiyggis-
málum. Hún er líkust því að sand-
kassadrengir hafi samið hana.
Starfsmönnum rafmagnsörygg-
ismála, rafveitustjóram og raf-
virkjum hlýtur að vera áhyggju-
efni hve óvarlega er farið í raf-
magnsöryggismálum þjóðarinnar.
Höfundur er fyrrverandi
yfirrafnmgnseftirlitsmuður.
Vaðall
sægreifans
FOSTUDAGINN 29.
janúar síðastliðinn
geystist fram á ritvöll-
inn á síðum Morgun-
blaðsins útgerðarmað-
ur úr Vestmannaeyj-
um, Magnús nokkur
Kristinsson, og fór mik-
inn í grein sinni er bar
yfirskriftina „Jóla-
grautur Alþingis".
Hann kemur víða við
í skrifum sínum og
stangast þar hvað á
annað, í því er virðist
veikburða tilraun sæ-
greifa til réttlætingar
tilvistar þess óskapnað-
ar og meinsemdar, sem
núverandi kvótakerfi er
í lífæð þjóðarinnár og þeirri mark-
vissu byggðaröskun, sem það hefur
í för með sér.
Magnús gerir að umtalsefni ný-
sett lög á Alþingi um veiðistjórnun
smábáta, og þá ,jólamöndlu“ sem
eigendur þeirra fengu úr þeim
graut. Að einu leyti get ég verið
honum sammála, þ.e. þeirri kröfu
hans að Alþingi Islendinga, lög-
gjafinn, gangi þannig til verka við
gerð lagatexta að almenningi séu
Fiskveidistjórnun
Það að bera lagatexta
undir hagsmunaaðila,
er ekki nýtt af nálinni,
segir Bjarni V. Olafs-
son. Er fulltrúum smá-
bátaeigenda gert þar
hærra undir höfði en
BjarniV.
Ólafsson
öðrum?
þeir skiljanlegir og kjarninn týnist
ekki í orðskrúði og nýyrðasmíð
eins og oft vill verða.
Það að bera lagatexta undir
hagsmunaaðila er ekkert nýtt af
nálinni. Er fulltrúum smábátaeig-
enda gert þar hærra undir höfði en
öðrum? Við skulum ekki gleyma
forgöngu LIÚ og Kristjáns Ragn-
arssonar við gerð laga um núver-
andi fiskveiðistjórnunarkerfi og
þeim hörmungum, sem það hefur
leitt af sér í mörgum sjávarpláss-
um allt í kringum landið, hörmung-
um sem ekki verður séð fyrir end-
ann á ef núverandi kerfi heldur
velli.
fri 18 fsbríar
Öndunarjakkar allt að 40% afslóttur
Barnaúlpur frá 3.900.-
Barnaflís allt að 30% afsláttur
Tilboðsverð á ýmsum útivistarvörum
Því miður báru sjáv-
arútvegsnefnd og Al-
þingi ekki gæfu til að
taka af skarið og gefa
krókaveiðar alfrjálsar,
heldur fór þá leið sem
LÍÚ hefur lengi
dreymt um og setti
lög, sem drepur smá-
bátaútgerð í nánustu
framtíð, með þeim af-
leiðingum að enn frek-
ari röskun á högum
fólks og fyrirtækja
víðsvegar um landið er
óumflýjanleg. Því er
nefnilega þannig farið
með smábáta, að þeir
landa afla sínum dag-
lega til frekari vinnslu
hér heima, en sigla ekki með hann
á erlendar hafnir óunninn, eða
flytja ísaðan úr landi í gámum eins
og sumir, sem láta sig engu varða
hvort einhverjar krummavíkur á
Islandi fari í eyði sökum kvótaleys-
is og hráefnisskorts, eða hvort ein-
hver virðisauki verði eftir í Iandinu
með frekari vinnslu aflans.
Sem betur fer hugsa ekki allir
svona. Til eru framsæknir menn,
sem af stórhug og kjarki leggja
allt í sölurnar til að snúa þróuninni
við og rífa upp atvinnulífið í hinum
dreifðu byggðum. Eitt besta dæm-
ið eru dugmiklir aðilar vestur á
fjörðum, sem kenndir eru við
Rauðu seríuna og reka fiskvinnslu
af miklum myndarbrag í Bolungar-
vík, Þingeyri og Bíldudal. Magnús
gerir að umtalsefni þá fjölgun, sem
orðið hefur á fimm stöðum á Vest-
fjörðum m.a. í erlendu vinnuafli og
er það rétt hjá honum, en hann
segir ekki alla söguna, heldur kýs
að þegja um ástæður atvinnuaukn-
ingarinnar, kannski í þeirri trú að
þeir sem lásu grein hans og ekki
þekkja til, glepjist til að halda að
útgerð og kvótastaða á Vestfjörð-
um standi með þeim blóma sem
fjölgunin sýnir. En það er því mið-
ur ekki svo. Fiskvinnslustöðvar
Rauðu seríunnar hafa byggt að
stærstum hluta sína vinnslu á að-
keyptum Rússafiski, en auk þess
hafa á hverju vori, undanfarin ár,
smábátar hvaðanæva að af land-
inu, svo tugum skiptir, flykkst
vestur á firði og dreifst á byggðar-
lögin til róðra, þar sem þeir landa
sínum afla til vinnslu og um leið
hleypt nýju blóði í atvinnulífið á
þessum stöðum.
Af framansögðu sést að það er
ekki sem ætla mætti við lestur nið-
urlags greinar Magnúsar að
batann og fólksfjölgunina fyrir
vestan megi rekja til útgerðar
stærri skipa á íslandi. Hana má
rekja til rússneskra sjómanna og
íslenskrar smábátaútgerðar, út-
gerðar sem siðblindir pólitíkusar
og sægreifar með Kristján Ragn-
arsson í fararbroddi vilja feiga.
En nú er mál að linni. Þorri
þjóðarinnar getur ekki lengur un-
að því að vera peð í peningaspili
því sem daglega kippir fótunum
undan afkomu heilu byggðarlag-
anna undir formerkjum samein-
ingar fyrirtækja og hagræðingar í
sjávarútvegi, en er í raun ekkert
annað en fyrirsláttur fé- og valda-
gi'áðugra eigmhagsmunaseggja á
Alþingi og í LIÚ sem engu láta sig
varða hvort einhverjir, jafnvel
þjóðin öll, hafi skaða af, bara ef
þeir komast upp með fjárplógs-
starfsemina.
Því skora ég á allt hugsandi fólk
í landinu: Látum á það reyna hvort
ekki er hægt að breyta þessari
þróun þegar gengið verður til
kosninga í vor og veitum brautar-
gengi eina flokknum, sem í alvöru
vill leggja niður núverandi fisk-
veiðistjórnunarkerfi. Frjálslyndi
flokkurinn boðar breytingar.
Höfundur starfar við gæðaeftirlit i
sjdvanítvegi og á sæti í miðstjörn
Frjáislynda flokksins.