Morgunblaðið - 24.12.1999, Blaðsíða 84

84 FÖSTUDAGUR 24. DESEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Matur og matgerð
fr' ■■■ •)
-Jpl
/S k?r\Vl\\!
Fjármenn hrepptu fögnuð þann,
Þeir fundu bæöi guð og mannj
í lágan stall var lagður hanrí^
Þó Jausnarinn heimsins vaeri.
Með vísnasöng égvögguna Þínahraeri.
Einar SigurSsson.
'/•: |VI?m\
mm
Ýmsar út-
gáfur af Ris
á l’amande
Af hverju gefum við gjafír á jólunum?
Kristín Gestsdóttir hefur aldrei verið í vafa:
Til þess að gleðja.
Á FORSÍÐU Morgunblaðsins
um daginn var þessi breska
frétt: „Fjórða hver gjöf gagns-
laus. Skv. rannsókn eyða Bretar
1,6 milljörðum punda, andvirði
tæpra 190 milljarða króna, á ári
í jólagjafir sem þiggjendur vilja
ekki eða hafa ekki not fyrir.“
Hvernig skyldi þetta vera hér
hjá okkur? Mér hefur alltaf
fundist sá siður leiðinlegur að
„panta“ jólagjöf frá gefendum.
En kannski er það hið eina rétta
svo gjafimar lendi ekki uppi á
hillu, niðri í kjallara eða jafnvel í
Kolaportinu. I mínum huga eiga
jólagjafir ekki að vera stórar,
þær á að velja af alúð. Þeim er
fyrst og fremst ætlað að gleðja,
jafnt þann sem þiggur sem þann
sem gefur. Við gefum gjafir til
að gleðjast yfir jólunum, komu
Krists og fagnaðarboðskap
hans.
Gleðileg jól.
mmmmmmmmmmmmmmm
Ris á l’amande
2 dl grautarhrísgrjón
1 lítri nýmjólk
1 vanillustöng eða 1/2 tsk. dropar
_________'A dl sykur______
_V't tsk. salt____________
50 g fínt saxaðar,
afhýddar möndlur
V2 lítri þeyttur rjómi
1. Setjið hrísgrjón í pott
ásamt 3 dl af mjólk, látið sjóða
upp og hrærið í. Látið sjóða við
mjög hægan hita undir hlemm í
nokkrar mínútur. Bætið síðan
einum dl af mjólk í senn út í,
hrærið og látið sjóða undir
hlemm. Gætið þess að ekki
brenni við botninn. Sjóðið á
þennan hátt í 25-30 mínútur, en
þá á allur vökvi að hafa gengið
upp í grjónin.
2. Kljúfið vanillustöngina,
skafið komin úr og setjið saman
við sykurinn. Setjið síðan stöng-
ina sem búið er að skafa úr út í
og sjóðið með í 5 mínútur. Setjið
þá sykurinn og vanillukornin
ásamt salti út í, hellið í skál og
kælið. Fjarlægið vanillustöng-
ina. Ef eitthvað hefur bmnnið
við botninn, verður að gæta
þess að það fari ekki saman við.
Setjið saxaðar möndlur út í.
Kælið.
4. Þeytið rjómann og blandið
saman við kaldan grautinn.
Setjið í skál og látið standa í
kæliskáp í nokkra klukkutíma.
5. Berið með kirsuberjasósu
(fæst tilbúin í kmkkum), appel-
sínusósu eða sósu úr blönduðum
berjum, sjá hér á eftir.
fiwffimnM
Hrísblóm
Hrísblóm er búið til alveg eins
og Ris á l’amande nema matar-
lím er sett í það og það sett í
mót og því hvolft á fat. í upp-
skriftina af Ris á l’amande hér
að ofan er bætt fjómm blöðum
af matarlími, sem eru lögð í kalt
vatn í fimm mínútur, undin síð-
an upp úr vatninu og brædd í
bolla ofan í sjóðandi vatni. Síðar
er þessu blandað vel saman við
kaldan grautinn og þeytti rjóm-
inn settur í á eftir. Þetta er sett
í munstrað mót, það látið standa
í kæliskáp í nokka klukkutíma
og hvolft loks á fat. Gott er að
dýfa mótinu augnablik í heitt
vatn áður en því er hvolft á fat-
ið.
Appelsínusósa
4 dl nýkreistur appelsínusafi
__________75 g sykur__________
'/2 tsk. rifinn appelsínubörkur.
Rífið appelsínubörkinn og
kreistið safann úr appelsínun-
um, notið 4 dl af safa, setjið
hann í pott ásamt sykri og rifn-
um berki og sjóðið við hægan
hita þar til þetta þykknar tals-
vert. Gæti verið 15 mín. suða.
Kælið.
Sósa úr berja-
blöndu frá Ardo
1/2 pk berjablanda 225 g,
________nota mó önnur ber______
____________1 dlsykur__________
Vi dl vatn
2 tsk. kartöflumjöl + 1/2 dl vatn
1. Setjið ber, sykur og vatn í
pott og sjóðið við hægan hita í
10 mínútur. 2. Hristið saman 2
tsk. kartöflumjöl og 1/2 dl vatn.
Takið pottinn af hellunni og
hrærið þetta út í. Kælið.
í DAG
VELVAKANDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15
frá mánudegi til föstudags
Með söng í hjarta
ÁR aldraðra er senn á
enda. Á þessu ári höfum
við notið margs af skap-
andi starfi eldri borgara.
„Smellur" Kópavogsbúa
er t.d. mjög minnisstæð-
ur, enda bráðsnjallt leik-
verk. Einstök var líka
söngskemmtun kórs
FEB, sem haldin var í
Salnum í Kópavogi seint í
október. Tónleikamir
báru nafnið „Með söng í
hjarta“ og það var rétt-
nefni því sungið var af
hreinu hjarta og einlægri
gleði. Kórstjórinn, Krist-
ín Pjetursdóttir, býr yfir
þvílíkum töfrum að henni
lánast að ná fram frá-
bærum árangri hjá þessu
söngglaða fullorðna fólki.
Kristín ávarpaði gestina
og kynnti lögin á hlýjan
og glaðlegan hátt, stolt af
sínum kór, sem hún mátti
líka vel vera. Hér á landi
er öflug kórastarfsemi og
það er yndislegt að eldri
borgarar skuli taka virk-
an þátt í þessu starfi
sjálfum sér til ánægju og
okkur áheyrendum til
mikillar gleði. Við fórum
öll heim að loknum tón-
leikum með söng í hjarta,
full aðdáunar á snilldar-
tökum Kristínar á við-
fangsefninu. Til þess að
inna slíkt af hendi þarf
mikla þolinmæði og natni
ásamt umhyggju, mann-
kærleika og tónlistar-
hæfileikum. Það var vel
til fundið að fá Guðmund
Jónsson söngvara sem
leynigest til þess að
syngja einsöng. Þótt
fæturnir væru farnir að
fúna, eins og hann sagði
sjálfur, brást honum
hvorki röddin né söng-
tækni. Hann heillaði að
vanda alla viðstadda.
Tveir kórfélaganna stigu
fram og sungu einsöng
með kórnum og skiluðu
sínu af mikilli vandvirkni
og stakri prýði. Okkur
langar til að þakka kór
FEB og sjórnanda hans,
Kristínu Pjetursdóttur,
innilega fyrir framtakið
og þá djörfung að koma
fram í besta söngsal
landsins af öryggi og
reisn og sýna að þau eru
vandanum vaxin. Það
styrkir sjálfsmynd okkar
að upplifa hvers við erum
megnug þótt aldurinn
færist yfir. Við óskum
Kristínu og kórfélögun-
um gleðilegra jóla og öfl-
ugs starfs á nýrri öld.
Rannveig og Pálína,
tveir söngelskir sálufé-
lagar í Kópavogi
Þakklæti
HELGI hafði samband við
Velvakanda og vildi koma á
framfæri þakklæti til
tveggja drengja, 12-13 ára
gamalla. Hann hafði verið
svo óheppinn að týna gsm-
símanum sínum. Þessir
tveir ungu heiðursmenn
fundu símann hans, fundu
út hvar hann átti heima og
skiluðu honum símanum.
Hann langar að senda
þeim sínar bestu þakkir
íyrir og ósk um gleðileg jól.
Þakkir til Harðar
Torfasonar
JÓNU langaði að koma á
framfæri þökkum til Harð-
ar Torfasonar fyrir þáttinn
„Sáðmenn söngvanna" á
Rás 1 á þriðjudagsmorgn-
um. Henni finnst þetta al-
veg frábær þáttur. Hörður
spili toppinn í músíkinni.
Einnig vill hún senda þakk-
læti til gömlu gufunnar.
Tapað/fundið
Gullarmband týndist
GULLARMBAND, frekar
breitt með hringlás, týnd-
ist sennilega á Laugavegi
eða á Vitastíg mánudaginn
20. desember sl. Armband-
ið var glænýtt. Skilvís
finnandi vinsamlegast hafi
samband við Guðrúnu í
síma 581-3757 eftir kl. 14.
Kápa tekin
f misgripum
SPARIKÁPA, dökkblá
með fallegu fóðri, var tekin
í misgripum hinn 9. nóv-
ember sl. í erfidrykkju í
Blómasal Hótels Loftleiða.
Dökkblá kamelullarkápa
númeri minni var skiUn
eftir. Upplýsingar í síma
553-28559.
Dýrahald
Stelpukanínur fást
gefins
TVÆR sjö vikna kassa-
vanar stelpukanínur fást
gefins. Vel upp aldar. Upp-
lýsingar í síma 564-3927
eftir klukkan 19.30 eða
895-5670.
SKAK
(Imsjón Margcir
Pétnrsson
STAÐAN kom upp í úrslita-
skákinni á Guðmundar Ara-
sonarmótinu. Sævar
Bjarnason (2.309), alþjóð-
legur meistari, hafði hvítt
og átti leik gegn Ágústi
Sindra Karlssyni (2305).
Svartur lék síðast 27. -
Hc8-d8 í mjög erfiðri stöðu.
BRIDS
Diusjon (iiiilmiindur
Páll Arnarson
ÞRAUTIR á opnu borði
(double dummy) eru vinsæl
Hvftur leikur og vinnur.
27. Hxc7! og svartur gafst
upp, því hann tapar liði.
afþreying bridsspilara.
Breski kerfisfræðingurinn
Hugh Darwen (f. 1948) er
einn besti smiður slíkra
þrauta og hér er ein þeirra
fyrstu sem hann samdi fyrir
breska tímaritið Bridge
Magazine:
Norður
A 765432
¥ ÁK
♦ Á
♦ KG32
Vestur Austur
A- IIIIH ADG1098
¥- llllll ¥ DG1098
♦ G1098765432 ♦ D
* 1098 * 76
Suður
AÁK
¥ 765432
♦ K
*ÁD54
Viðfangsefhið er að taka tíu
slagi í grandi með lauftíunni
út (Þetta tekur svolítinn
tíma og ef lesandinn hyggst
reyna til þrautar ætti hann
að breiða yfir lausnina hér að
neðan.)
Lausn: Hið óvænta: Vest-
ur fær að eiga fyrsta slaginn
á lauftíu!
Það er sama hvort vestur
spilar svo tígli eða laufi,
næstu tveir slagir verða
tígulás og laufgosi.
Þegar laufþristi er spilað í
fjórða slag dregur til tíðinda,
því austur verður þá að
henda frá öðrum hálitnum.
Ef hann hendir spaða, þá
tekur suður slaginn með ÁS
og á nú nægar innkomur í
borði til að sækja spaðann
(laufkóng og ÁK í hjarta).
Hendi austur hins vegar
hjarta, þá drepur suður með
DROTTNINGU og sækir
hjartað með þremur innkom-
um heima Oaufás og ÁK í
spaða). Þetta heitir á ensku
„entry shifting squeeze" sem
best fer á að kalla“sam-
gangsþvingun" á íslensku.
Skemmtileg þraut: Eina
leiðin að tíu slögum er að
fækka fyrst níu slögum í
átta!
Yíkverji skrifar...
VÍKVERJI hefur að sjálfsögðu
oft þurft að taka viðtöl í síma,
verulegur hluti af starfi frétta-
manna fer í slíka vinnu. Alltaf getur
komið upp sú staða að hvert orð
vegi svo þungt, t.d. þegar ráðherra
tjáir sig, að vissara sé að hljóðrita
svörin. Sama á við um löng viðtöl.
Okosturinn er sá að í tímahraki geta
blaðamenn freistast til að skrifa
orðrétt eftir viðmælandanum mál-
villur og mistök sem við öll gerum í
venjulegu talmáli. Ofnotkun á upp-
tökutækinu er varasöm. Blaðamað-
ur má auðvitað ekki hætta að vanda
sig eða hætta að hugsa, stundum er
augljóst að sá sem talaði ætlaði sér
að nota annað orð. Reynsla Vík-
verja er sú að nær allir eru sáttir
við slíkar leiðréttingar séu þær
gerðar af natni og ekki óeðlilega
margar. Samgöngumálanefnd Al-
þingis hefur nú afgreitt frá sér
stjómarfrumvarp um ný fjarskipta-
lög og þar er grein nr. 44. um vemd
fjarskiptasendinga. Víkverja varð
ekki um sel þegar hann las síðustu
setningu greinarinnar: „Viðtakandi
símtals sem vill hljóðrita símtalið
skal í upphafi þess tilkynna viðmæl-
anda sínum um fyrirætlun sína.“
Nú hefur það lengi verið vinnu-
regla á Morgunblaðinu að láta við-
mælanda vita af því að símtal sé
hljóðritað þótt það geti komið fyrir
að slíkt gleymist. En það vefst fyrir
Víkverja að skilja hvers vegna setji
þurfi landslög um þessi mál. Allir
sem ræða við blaðamenn í síma vita
að það sem sagt er getur birst í blað-
inu nema, og það skiptir öllu, nema
viðmælandi taki það skýrt fram að
það vilji hann ekki. Hann hafi hlaup-
ið á sig og vilji ekki láta hafa umrætt
orð eða setningu eftir sér.
Víkverji sér ekki muninn á því að
treysta blaðamanni fyrir því annars
vegar að fara rétt með það sem tek-
ið hefur verið upp og hinu að
treysta því að hann sé svo fær í
hraðritun eða eigin hrafnasparki að
allt komist klakklaust til skila. Nið-
urstaðan hlýtur að verða að fram-
vegis verði aldrei reynt að taka við-
tal í síma án þess að hljóðrita það og
þá með þessari viðvörun sem nýju
lögin krefjast.
En hvað er verið að verja með
þessu ákvæði? Er það hluti af
mannréttindum stjómmálamanna,
svo nærtækt dæmi sé tekið, að geta
vísað ummælum á bug á þeirri for-
sendu að þeir hafi ekki vitað að þau
væru tekin upp? Verja réttinn til að
blaðra án ábyrgðar.
xxx
MARGIR eru hneykslaðir á því
að þorri fólks skuli tala um að
ný öld taki við um áramótin. Þeir
benda á að stærðfræðilega gangi
þetta alls ekki upp, næsta öld hefjist
þegar árið 2001 gengur í garð. En
Víkverji er farinn að velta því fyrir
sér hvort kaupmenn og aðrir sem
nýta sér tækifærið til að hagnast á
aldamótafógnuðinum muni skipta
um skoðun eftir ár. Standast þeir
freistinguna? Þeir geta sagt að þeir
hafi látið glepjast eins og fleiri en
núna séu réttu aldamótin og því til-
efni til að gera sér glaðan dag með
því að fá sér ný föt, borða dýran
kvöldverð eða skjóta upp enn fleiri
flugeldum en nokkru sinni fyrr.
Og fyrst Víkverji er að tala um
hátíðarstemmningu finnst honum
ekki úr vegi að minnast á ljósa-
skreytingar. Allir hafa sinn smekk
en sums staðar er eins og húseig-
endur gleymi því að skuggarnir eru
líka hluti af skreytingunni. Þótt raf-
ljósin séu framför frá niðamyrkrinu
sem forfeðumir þurftu að sætta sig
við er oft fallegra að nota þau í hófi.
Víkverji er ekki alltaf sjálfum sér
samkvæmur, sagði einn af kunn-
ingjum hans um daginn og var
undrandi á þessum tíðu sinnaskipt-
um. Honum létti þegar útskýrt var
að penni Víkverja væri eins konar
farandbikar sem skipti ótt og títt
um eigendur. En að þessu sinni eru
allir Víkverjar sammála um að óska
lesendum gleðilegrar jólahátíðar.