Morgunblaðið - 31.12.1999, Blaðsíða 41

M'ÓltölWfiMölÖ
FÖSTITÐAÓUR'.W. ÐESEMBKR ii)99 4t
LISTIR
W&i
l
L
#
n
| HR
JU.
J'
Us
ifés
Á
iéfs
a'Mfe
mst

MYIVDLIST
Listhús Sævars Karls
MYNDVERK 99 LISTA-
MENN
Opið á afgreiðslutíma verslunar-
innar. Til 15. janúar. Aðgangur
ókeypis.
Frá samsýningu listamanna sem sýnt hafa í Galleríi Sævars Karls.
„Aldamót“
ALDAMÓT nálgast óðfluga og
ný stóröld í sjónmáli, hvort heldur
hún hefst 1. janúar 2000 eða 2001,
um það mega vísir deila að vild,
hér hangir nefnilega margt afstætt
á spýtunni. Tímamótanna verður
víða vart á myndlistarvettvangi
austan hafs sem vestan, og hef ég
þegar fjallað um einn risaframníng
í Berlín. Þá var Whitney-safnið í
New York með yfirlit á amerískri
list í tveim hlutum, hinn fyrri
spannaði tímabilið 1900-1950, en
hinn seinni 1950-2000. Reyndi að
koma því til leiðar að skrifað væri
um báðar framkvæmdirnar í blað-
ið, en einhverra hluta vegna fórst
það fyrir. I nútímalistasafninu er
hafin sýning í þrem hlutum
„MoMA 2000“. Hinn fyrsti stendur
til 14. marz og fjallar um tímabilið
frá 1880-1920, og væri meira en
æskilegt að um alla hlutina verði
fjallað á siðum blaðsins, því í
hverjum einstökum mun vafalítið
falinn drjúgur lærdómur til
margra átta. Hér á útskerinu hafa
menn ekki verið jafn meðvitaðir í
þessum efnum, þótt smá sýnishorn
hafi sést í sölum Listasafns ís-
lands, en engin skilvirk allsherjar
úttekt né uppstokkun hefur neins
staðar verið gerð né er í vændum
svo ég viti til. Dæmir sig sjálft, er
afar lýsandi um ástandið þ.e. rugl-
ið á íslenzkum sýningarvettvangi,
þar sem sprell og síbylja ófullkom-
inna smásýninga vísar veginn.
Sumir eru þó öðrum meðvitaðri
um þessi tímamót þótt i hnotskurn
sé, og þannig hefur listhús fata-
verslunar Sævars Karls Ólasonar
efnt til sýningar í tilefni aldamót-
anna, og um leið tíu ára starfsaf-
mælis. Kemur þá í ljós sem fæsta
mun hafa grunað að sýnendur á
tímabilinu fylla svo til hundraðið
(!), og þar af hafa nokkrir sýnt oft-
ar en einu sinni. Upprunalega var
listhúsið staðsett í afar notalegu
hornherbergi á annarri hæð gamla
aðsetursins á Ingólfsstræti, en hef-
ur fyrir nokkru flutt um set í
stærra og sérhannað rými í kjall-
ara nýju verslunarinnar í Banka-
stræti. Listhúsið hefur náð því
með reglulegum sýningum og
metnaðarfullum frágangi að teljast
fullgilt til umfjöllunar í fjölmiðlum,
svona eins og Mokka Kaffi, og
fjarska væri gaman ef kósí kaffi-
húsið efndi til svipaðrar fram-
kvæmdar á næsta ári.
Þeir sem versla með hátisku-
fatnað, eru sér oftar en ekki vel
meðvitaðir um hræringar á vett-
vangi myndlistar, enda er fram-
sækin hönnun og samtímalist af
skyldum meiði. Ymsir tískufröm-
uðir hafa safnað samtímalist og er
ekki úr vegi að nefna hér Jeanne
Lanvin, sem var slík vit- og
smekkmanneskja á almenna hönn-
un, að munir frá heimili hennar
eru til sýnis í sérstöku herbergi á
Dekoratíva-safninu í París, sem er
í þeim hluta Louvre-hallarinnar er
snýr að Rue de Rivoli. Heila klabb-
ið var ekta nútímahönnun í húsi
Lanvin, allt frá dýrindis skatthol-
um í klósettskálar. Fyrir rúmu ári
skoðaði ég mikla sýningu á þróun
tískufatnaðar á öldinni á safninu
og var það lifun og lærdómur sem
ég bý lengi að, öðru fremur fyrir
þá sök hve margt var þar náskylt
með hönnun og efniskennd, og því
sem var að gerast í frjálsri mynd-
list á sama tíma. Hér var um afar
heilbrigða víxlverkun að ræða.
Það telst á allan hátt virðingar-
vert af fatakaupmanni, að vera
meðvitaður um hræringar í sam-
tímalist, ekki síst þá hugtakið,
samtímalist, er rétt skilið og með-
tekið. Samtímalist, er nefnilega
heiti á allri framsækinni og gildri
list á hverjum tíma, en síður af-
markað svið og þannig séð er ald-
ursforsetinn, Kristján Davíðsson,
jafn virkur í núinu og þeir yngstu.
Löngu kominn tími til að hugtök
séu rétt skilin hér á útskerinu og
nýlega las ég í virtu erlendu list-
tímariti grein um sígildu módern-
istana, van Gogh og Cézanne. Ætti
að segja okkur að sporgöngumenn
þeirra á heimaslóðum, Asgrímur,
Jón Stefánsson og Kjarval eru það
sömuleiðis. Og var það ekki Giov-
anni Battista Tiepolo sem sagður
er hafa lokað dyrunum eftir sér
þegar hann dó í Madrid 1770, og
þarmeð tímabili gömlu meistar-
anna um leið? Það er því engum
greiði gerður, sem fæddur er
Morgunblaðið/Golli
meira en hundrað árum seinna að
nefna hann gamlan meistara. Hins
vegar má tála um gamla meistara í
annarri merkingu, svona líkt og
gamla flínka kalla.
Sævari Karli og aðstoðarmönn-
um hans hefur tekist að koma sam-
an merkilega skilvirkri sýningu 99
listamanna í ekki stærra húsnæði
og ef vel er rýnt sér maður skipu-
lag í kraðakinu. Ungt fólk og mið-
aldra er í meirihluta en nokkuð
stökk i aldursforsetann sem út-
jafnar þetta töluvert, á annan veg
verður aldursmunurinn trauðla
greindur á myndverkum hans, sem
eiga jafn vel heima á sýningunni
og verk hinna yngstu. Þar getur
annars að líta fjölmargar hræring-
ar í núlistum, allt frá módernisma
til post-módernista og post-post-
post-módernisma. Eins og segir er
hér hrært í margs konar tilfinning-
um, allt frá gleði, söknuði, eftir-
væntingu, bjartsýni, svartsýni,
margsýni o.s.frv. Síður tilefni til að
fara í samanburðarfræði né djúpar
faglegar hugleiðingar í þessu
skrifi, til þess er sýningin of
snöggsoðin og sundurlaus. En hún
er til eftirbreytni í stærra og skil-
virkara formi, staðfestir um leið að
Sævar Karl og fólk hans veit hvað
það vill þegar skapandi atriði eru
annars vegar, og hefur sóma af ...
Bragi Ásgeirsson
Reuters
Fund-
inn fjár-
sjóður
ÞESSI gyllti bikar frá sautj-
ándu öld kom nýverið úr jörðu
í Þýskalandi ásamt mergð
annarra gripa úr svoncfndum
Moritzburg-fjársjóði. Þar
höfðu þeir legið frá því í
seinna stríði að synir Emst
Heinrichs greifa af Saxlandi
grófu þá í skógi nærri höll
sinni í námunda við Dresden
áður en Rauði herinn stökkti
þeim á flótta til Berlínar.
Nefndur bikar, sem seldur
verður á uppboði í Lundúnum
á næstu dögum, er mctinn á
ríflega 230 milljónir íslenskra
króna.
Alltaf rífandl sala!
4
&100 90
OsSlOOfO-fn5619091
SVipholti 50 b • 2 h»ð l v
H0Ll*ÍI„
lonnum
Ós£um íandsmc
öflum gíeðflegs drs oy
forseeftfar d nýju óri