Morgunblaðið - 12.02.2000, Síða 75

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 12. FEBRÚAR 2000 75
-------------------------^
FÓLK í FRÉTTUM
Leikstjórinn Alan Rudolph og Bruce Willis í kvikmyndinni Breakfast of Champions
Morgunmat-
ur hetjanna
Síðustu helgi var myndin „Breakfast Of
Champions“, sem byggist á samnefndri metsölu-
bók eftir Kurt Vonnegut Jr., tekin til sýningar
í Sambíóunum. Rósa Erlingsdóttir hitti
leikstjórann Alan Rudolph að máli og sat
blaðamannafund með Bruce Willis, sem fer
með aðalhlutverk myndarinnar.
Reuters
Bruce Willis sótti fast eftir því að fá
hlutverk Dwanye Hoover í mynd-
inni Breakfast of Champions.
Kurt Vonnegut, höfundur metsölubókarinnar sem kvikmyndin byggist
á, leikarinn Bruce Willis og leikstjórinn Alan Rudolf á góðri stund.
Bruce Willis og Nick Nolte í hlutverkum sínum.
KVIKMYNDIN „Breakfast
of Champions" fjallar í
stuttu máli um Dwanye
Hoover (Bruce Willis), mikilvæg-
asta viðskiptajöfur smábæjarins
Midland City. Hann nýtur meiri
virðingar meðal bæjarbúa en nokk-
ur annar. Hoover er á barmi
taugaáfalls. En ímynd hans sem
leiðtoga bæjarins dafnar áfram og
blómstrar á meðan áhorfandinn
hættir að geta greint hvort maður-
inn sé haldinn stundarbrjálæði eða
sé alvarlega geðveikur. Jafnframt
læðist að manni sú hugsun að Hoo-
ver sé að komast til sjálfs sín, að
hann verði heilbrigður í samfélagi
sem á sér ekki viðreisnar von. Á
sama tíma leggur Kilgore Trout
(Albert Finney), misskilinn og fá-
tækur rithöfundur, leið sína yfir
þver Bandaríkin í þeim tilgangi að
mæta sem heiðursgestur á fyrstu
listahátíð bílabæjarins Midland
City. Hoover hefur hafið örvænt-
ingarfulla leit að nýjum röddum,
nýjum svörum við lífsgátunni, sem
hann vonar að veiti sér aflausn und-
an oki síns sjúklega veruleika. Þeg-
ar mennirnir tveir hittast tekur við
atburðarás sem á eftir að breyta lífi
beggja og lífinu í Midland City til
frambúðar.
Sannleikurinn um
Bandaríkjamenn?
David Blocker framleiðandi mig
hvort ég hefði enn áhuga á verkefn-
inu. Ég sló til og endurskrifaði
gamla handritið, sem var mikilvæg
reynsla eftir að hafa ekki hreyft við
því í heil tuttugu ár. Þrátt fyrir erf-
iðleika lauk ég verkinu á tiltölulega
stuttum tíma og eflaust hefur eitt
og annað úr mínu lífi sett svip sinn
á endanlegt handritið."
Bruce Willis kom sjálfur að máli
við Rudolph og bar undir hann ósk
sína um að koma að myndinni.
„Bruce var svo sannfærður um að
sagan gæti gengið upp sem kvik-
mynd að hann féllst ekki eingöngu
á að leika Dwayne Hoover heldur
gerðist einnig aðstoðarframleiðandi
myndarinnar."
Gangrýnendur hafa sagt að einn
veikasti hlekkur myndarinnar sé
einmitt Willis í hlutverki Hoovers.
Bakgrunnur hans sem stórstjörnu
geri það að verkum að hann sé alls
ekki sannfærandi í hlutverki sem sé
gjörsamlega á skjön við hasar-
myndahetjuna Bruce Willis. „Fyrir
leikstjóra eins og mig er mikill
ávinningur að vinna með Bruce.
Með vali sínu undirstrikar Bruce að
hann er hæfur til að taka að sér ólík
hlutverk. En mestu máli skipti að
við vorum allan tímann, sem dyggir
aðdáðendur sögunnar, sammála um
þróun myndarinnar.“ Rudolph seg-
h' ennfremur að hann telji Bruce
Willis hafa sótt mikið í eigið líf við
persónusköpun Hoovers. „Hann
hefur sjálfur þurft að vinna með
eigin frægð, vald sitt og stöðu í
samfélaginu. Sú reynsla nýtist í að
túlka vinsælasta mann Midland
City, sem allir aðrir dýrka og dá
jafnvel þótt hann sé löngu horfinn
frá eðlilegu lífsmynstri, inn í eigin
heim sem enginn skilur.“
Brjálæði
neysluhyggjunnar
Hvað segir Bruce Willis sjálfur
um Dwanye Hoover? „Dwayne er
frægur, allir hrópa nafn hans þegar
hann nálgast, rétt eins og væri
hann Guð almáttugur. Sú staðreynd
gerir hann hins vegar ekki ham-
ingjusaman. Kannski hef ég rangt
fyrir mér, en ég held að Dwayne sé
á batavegi, að hann sé að verða heil-
brigður í heimi sem er eins óheil-
brigður og hægt er að hugsa sér.
Bók Vonnegut Jr. er skrifuð sem
ádeila á hrylling og tilgangsleysi
Víetnam-stríðsins. Sú geðveiki er
Vonnegut lýsir í bókinni má síðan,
að mínu mati, yfirfæra á hamslausa
neysluhyggju bandarísks samfélags
í dag sem er jú langt frá því að geta
af sér heilbrigt líferni, heilbrigða
einstaklinga. Sagan er þannig speg-
ill menningarlegs glundroða og
Dwayne Hoover flytur áhorfandann.j
nær þeim veruleika þegar hann átt-
ar sig á að hann vill hverfa frá fyrra
lífi.“
Að lokum er Bruce Willis spurð-
ur út í tökurnar, hvernig hafi geng-
ið að halda mannskapnum gangandi
með jafnlítið fjármagn og raun ber
vitni, en tökur hófust með helmings
tapi. „Tökurnar voru auðvelt ferli.
Við vorum ótrúlega heppnir að fá
fólk sem varð strax í upphafi ást-
fangið af viðfangsefninu. Okkur
tókst að fá Nick Nolte, Albert Finn-
ey, Barböru Hershey og Glenné4
Headly þar sem hlutverkin voru
einfaldlega vel skrifuð og snilldar-
lega útfærð í handritinu. Þau voru
tilbúin til að mæta slitrótt og vinna
við erfiðar aðstæður. Ég efast um
að stærri stúdíóunum hefði tekist
að fá slíkt leikaraúrval til liðs við
sig. Okkur tókst það og ég er sann-
færður um að myndin skili þeirri
hugsjónavinnu sem lögð var í
hana.“
Alan Rudolph segist hafa gengið
æeð þann draum að kvikmynda
sögu Kurt Vonnegut Jr., síðan hann
las hana á sjöunda áratugnum eða
þegar vinsældir hennar voru sem
mestar. Tuttugu og fimm árum síð-
ar rættist draumurinn. „Ég skrifaði
drög að handriti þegar ég byrjaði
að vinna fyrir Robert Altman, ein-
hver hafði stungið að honum þeirri
hugmynd að mynda „Breakfast Of
Champions" svo hann spurði mig
hvort ég gæti skrifað handrit á
mjög skömmum tíma. Ungur og
fullur lífsorku settist ég niður,
sannfærður um að verkefnið tækist
á stuttum tíma. En svo var ekki.
Handritið gekk ekki upp sem slíkt
°g ekkert varð af fyrirætlunum
mínum og Altmans."
Eftir að Rudolph hafði öðlast
uokkra reynslu sem leikstjóri
(Welcome to LA, Remember my
name, Mrs. Parker and the Vicious
Circle.The Moderns og Afterglow)
ákvað hann að taka þráðinn upp að
nýju og gera sögu Vonnegut að jafn
ógleymanlegri kvikmynd og bókin
er fyrir þá sem hana hafa lesið.
„Mér fannst ég hafa tækifæri til
þess að fjalla um staðreyndir menn-
ingar og þjóðfélags Bandaríkja-
manna á hvíta tjaldinu,“ segir Ru-
dolph, „djúp og dökk gamansemi
notuð sem þjóðfélagsleg ádeila er
svo ljóðræn að draumurinn um að
festa söguna á filmu vék aldrei úr
huga mér. Einn daginn spurði
Bolti yfir og allt um
STUNDUM hvarflar að áhorfend-
um sjónvarps, að dagskráin sé gerð
fyrir sérstaka þrýstihópa og al-
mannanotum sjónvarps sé varpað
fyrir róða. Þetta kom t.d.í ljós um
síðustu helgi, þegar þrjár rásir, rík-
isskassinn, Stöð 2 og Sýn, sjónvörp-
uðu boltaleikjum á sama tíma á
laugardegi. Með þvi móti er vísvit-
andi verið að friðþægja þrýstihópi,
sem telur sjálfsagt að svipta af-
ganginn af þjóðinni áhorfi á frídegi
flestra og er jafnvel svo kröfuharð-
ur og frekur, að fastákveðnir frétta-
tímar eru látnir víkja fyrir boltan-
um, eins og þráfaldlega ber við í
ríkiskassanum, sem hefur þó tekið
að sér að krefja landsmenn um
skylduáskrift, hvort sem þá varðar
um boltaleiki eða ekki. Fyrir utan
þetta eru svo sérstakar fréttir um
boltaleiki eins og lambaspörð innan-
um um almenna dagskrá.
Með íyrrgreindri dagskrárgerð
hafa sjónvörpin í landinu ákveðið að
allir vilji horfa á boltaleik á laugar-
dögum og endranær, þegar bolta-
mógúlamir svo ákveða. Lengi var
talið hollt að vera í íþróttum og þær
nutu viðurkenningar vegna þess að í
íþróttum hafði ungt fólk ofan af fyr-
ir sér. Horft var framhjá því að
margur slasaðist við íþróttaiðju eða
í keppni og var það fómarkostnað-
ur, sem fólk lagði á sig. Seinna
komu peningar til
sögunnar, einkum í
fótboltanum og nú er
svo komið, að einstök
erlend lið koma ís-
lendingum meira við en önnur. Alllt
þetta er lagt á sjónvarpsáhorfend-
ur; langar umræður fótboltafor-
ingja og keppnismanna og raunar
engar hömlur á því hvernig þessu er
velt yfir almenning. Islendingar
hafa nú um sinn verið mjög upp-
teknir af peningum, einkum pening-
um annarra, eins og hæfir í öfund-
arþjóðfélagi. Gott dæmi um þetta er
sala Norðlendings á útgerðarhlut
sínum fyrir þrjá milljarða. Öfund-
arfólkið hafði aldrei heyrt annað
eins og missti svefn. Það er eins og
boltaleikir séu komnir inn í svona
kerfi, nema hvað fótboltakempurn-
ar era ekki famar að telja pening-
ana hvað sem síðar verður. Hins
vegar era sjónvarpsstöðvamar
farnar að skjálfa af hrolli og hafa
gert það um sinn. Og svo tapa menn
leikjum hvað sem er talað og talað.
Við búum sem fyrr við mikið ör-
læti á amerískar kvikmyndir í
sjónvarpsdagskránum og þær era
náttúrlega misjafnar
að gæðum. Engu að
síður hefur íslenskum
unglingum, sem endi-
lega vilja láta taka sig
alvarlega við kvikmyndagerð, tekist
nær ómeðvitað að ganga í troðna
slóð ofbeldis og blóðsúthellinga
Hollywoodskólans, sem er daglegt
brauð í íslensku sjónvarpi, en leit-
umst síðan við að hljóta viðurkenn-
ingu hjá Svíum eða sýna í Berlín.
Myndir okkar, sem núna era í um-
ferð, standast allan samanburð við
það sem er að gerast annars staðar,
sem stafar kannski af því að það er
lítið um Hollywood í þeim.
Á laugardag sýndi Stöð 2 Pipar-
kökukarlinn með Kenneth Branagh
í aðalhlutverki. í myndinni var dá-
lítið óvenjulegur og snúinn sög-
uþráður. Og ekki skemmdi að hinn
ágæti breski leikari mr. Branagh
skyldi fara með aðalhlutverkið.
Hann er einn af nýrri leikuram
SJONVARPA
LAUGARDEGI
kring
Breta og hefur náttúrlega farið í
gegnum Shakespeare, en virðist
stefna á að verða einn af stórleikur-
um engilsaxa eins og Mason og Oli-
vier, svo einhverjir séu nefndir.
Verkefnið að þessu sinni var ekki
stórbrotið, svona dulítill reyfari um
geðveiki, ástalíf og bamsrán plús
verknað, sem lögfræðingar mega
ekki gerast sekir um.
Sýn sýndi Fangauppreisnina á
miðvikudagskvöldið, sem gerð var
um uppreisn í Attica-fangelsinu í
New York haustið 1971. Þá var
Rockefeller fylkisstjóri og gerðu
fangarnir kröfu til þess að hann
kæmi á vettvang til að heita þeim
betrambótum. Hann kom ekki en í
hans stað kom þyrla með sprengjur
innanborðs. Þeim var varpað niður í
fangelsisgarðinn, þar sem uppreisn-
amenn féllu unnvörpum, einnig
þeir fangaverðir, sem fangamir
höfðu tekið til fanga. Myndin dreg-
ur ekkert undan hvað snertir illa
meðferð á föngum, en svolítið
hlægilegt var mitt í öllum þeim hör-
mungum sem yfir dundu þegar
fangarnir hrópuðu á heita súpu.
Indriði G. Þorsteinsson
1