Morgunblaðið - 20.02.2000, Side 18

18 SUNNUDAGUR 20. FEBRÚAR 2000
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
TONLIST
Geíslaplötur
SIGRÍÐUR BJÖRNSDÓTT-
IR FRÁ KLEPPUSTÖÐUM
Ingi T. Lárusson: Það er svo margt,
Kvöld í sveit, Hríslan og lækurinn.
Eyþór Stefánsson: Lindin, Mána-
skin. Sigvaldi Kaldalóns: Ég lít í
anda liðna tið, Mamma ætlar að
sofna. Bíum, bíum, bamba. Sigfús
Einarsson: Ofan gefur snjó á snjó.
Þórarinn Guðmundsson: Þú ert.
Pótur Sigurðsson: Vor. Ámi Þor-
steinsson: Rósin, Kirkjuhvoll. Þóra-
rinn Jónsson: Fjólan. H.O.C. Zinck:
Hve glöð er vor æska. Stephen
Foster: Húmar að kveldi. Einsöng-
ur: Sigríður Björnsdóttir (sópran).
Píanóleikur: Ulrik Ólason. Heildar-
tími: 34’30. Útgáfa: Polarfonia
Classics PFCD 99.12.006-1.
SIGRÍÐUR Björnsdóttir frá
Kleppustöðum er íslensk alþýðu-
kona, fædd árið 1918. Hún hefur
alla ævi unnið hörðum höndum,
fyrst á æskuheimilinu að Kleppu-
stöðum í Staðardal, þar sem hún
var elst 12 systkina og síðar sem
ráðskona að Hólum í sömu sveit.
Seinna varð hún ráðskona í Melkoti
skammt frá Akranesi og síðast
starfaði hún á Dvalarheimili aldr-
aðra á Akranesi. Sjötug að aldri
fluttist hún aftur á æskustöðvar
sínar, byggði þar lítið hús - og
göngubrú yfir Staðará svo hægt
væri með góðu móti að komast að
húsinu!
Það eitt að leggja út í það stór-
virki sem plötuútgáfa er þegar
maður er kominn á níræðisaldur er
M-2000
Sunnudagur 20. febrúar:
Kammersveit Reykjavíkur leikur
verk Henryk Górecki í Langholts-
kirkju kl. 20.30.
Tónleikar helgaðir pólska tón-
skáldinu Henryk Górecki en einleik-
ari er Þóra Kristín Johansen.
Miðasala hjá Máli og menningu,
Laugavegi og við inngang.
ansi óvenjulegt og sýnir mikinn
kjark. En kannski er það ekki svo
ótrúlegt þegar augljós dugnaðar-
kona eins og Sigríður Björnsdóttir
á í hlut. Það sem er hins vegar al-
veg makalaust er hversu merkileg-
ur afraksturinn er. Og hversu vel
Sigríður hefur haldið fallegri og
hreinni rödd sinni þrátt fyrir háan
aldur. Á því leikur enginn vafi að
Sigríður hefur einstaka náttúru-
rödd og vel má velta því fyrir sér
hver lífsferill hennar hefði orðið ef
henni hefði gefist kostur á eða hún
haft áhuga á að gera sönglistina að
ævistarfi sínu.
Annað sem strax vekur athygli
þegar hlustað er á diskinn er inni-
leg og smekkvís túlkun Sigríðar.
Hún veit nákvæmlega hvað hún er
að syngja um og á afar auðvelt með
að tjá það í tónum. Gott dæmi um
þetta er Mamma ætlar að sofna
(nr. 6) sem er einkar einlægt og
blæbrigðaríkt og spannar vítt svið
tilfinninga og kennda. Alþekkt lag-
ið Þú ert eftir Þórarin Guðmun-
dsson (nr.7) lætur ekki mikið yftr
sér og er svo „hættulega einfalt".
Sigríður stýrir þar eins og annars
staðar framhjá öllum skerjum eins
og ekkert sé. Kirkjuhvoll Árna
Þorsteinssonar (nr. 13) er einnig
ákaflega fallega sungið. Svona má
halda áfram. Á söng Sigríðar
Björnsdóttur ber varla nokkurn
skugga og ekki spillir framúrskar-
andi textaframburður hennar fyrir.
Píanóleikur Úlriks Ólasonar er
með ágætum og í góðu samræmi
við túlkunarmáta söngkonunnar.
Það fer ekki á milli mála að hér
er ekki á ferðinni ung söngkona.
En maður spyr sig: hvernig er
hægt að ná slíkum árangri án
formlegs tónlistarnáms? Þarna
sannast vafalaust það sem öllu máli
skiptir: Gott menningarlegt uppeldi
og jákvæð hvatning skilningsríkra
foreldra. Þrátt fyrir lífsbaráttu sem
án efa hefur oft verið erfið hefur
æskuheimilið veitt Sigríði það veg-
anesti sem dugði henni til þeirrar
listrænu tjáningar sem nú er hægt
að heyra afraksturinn af.
Vonandi eigum við eftir að heyra
aftur frá Sigríði Björnsdóttur frá
Kleppustöðum.
Valdemar Pálsson
Flautu- og gítar-
leikur á Háskdla-
tönleikum
Ljósmynd/Halldór Bjöm Runólfsson
Ein af þeim furðulegu skotskífum sem sjá má á sýningu þeirra Péturs Arnar og Helga Iljaltalín.
Stokkhólmi en ólst upp í Vínarborg.
Hún á lærði blokkflautu við Tónlist-
arháskóla Vínarborgar, þar sem hún
lauk einleikaraprófi (Diploma) árið
1970. Camilla hefur haldið tónleika
og hljóðritað fyrir útvarp og sjón-
varp víða erlendis og á íslandi, leikið
inn á geisladiska og komið fram á
tónlistarhátíðum erlendis og hér
heima. Hún hlaut Menningarverð-
laun VISA árið 1997.
Snorri Örn Snorrason stundaði
nám í klassískum gítarieik hjá Prof.
Karl Scheit við Tónlistarháskól-
ann í Vínarborg frá 1971 og lauk ein-
leikaraprófi (Diploma) þaðan árið
1976. Hann hefur haldið einleikstón-
leika og tekið þátt í flutningi kamm-
erverka heima og erlendis, hljóðritað
fyrir útvarp og sjónvarp og starfað í
Þjóðleikhúsinu, íslensku óperunni
og með Sinfóníuhljómsveit íslands.
Aðgangur að tónleikunum er kr.
500, ókeypis fyrir handhafa
stúdentaskírteina.
England. Þó er sá munur á að skildir
Helga þjóna best tilgangi sínum sem
börur eða borðplötur.
Pétur Öm hefur sett saman gaml-
ar tölvur þar sem sjá má hluta af
Hlemmtorginu og gangandi vegfar-
endur sem kíkir miðar út. Ef til vill er
sá kíkir ofan á öflugum riffli; hver
veit? Á veggnum andspænis tölvu-
borðinu er röð af litljósritum af ótrú-
legum, sögulegum skotmörkum.
Sum eru svo fáránleg að furðu sætir
að þau skuli hafa gagnast skotglöð-
um byssueigendum. Kúlnagötin
skrökva þó ekki.
Auðvitað telja þeir dagfarsprúðu
menn, Helgi Hjaltalín og Pétur Öm,
að þeir séu að tappa af sér eðlilegri
útrás sem hafi búið innra með þeim
frá blautu bamsbeini. Ekki er auð-
velt að trúa því kannist maður við þá
kumpána en breytir því þó ekki að
sýning þeirra er vel þess virði að
menn skoði hana. Hún býr yfir þeirri
breidd sem færir hana langt út fyrir
mörk listarinnar sem slíkrar, yfir á
svið siðferðislegra spurninga svo
sem þeirrar hvort réttlætanlegt sé að
tveir tólf ára bræður stjómi burm-
ískum frelsissveitum - og samfélags-
legra vangaveltna um skotvopn og
stöðu þeirra í okkar litla samfélagi.
Halldór Björn Runólfsson
Stórsveit Reykjavikur leikur átónleikum á miðvikudaginn.
Tónleikar Stórsveitar Reykjavíkur
rÓRSVEIT Reykjavíkur efnir til
nleika í í Ráðhúsi Reykjavíkur,
iðvikudaginn 23. febrúar kl.
:30. Stjórnandi er Sæbjörn Jóns-
n og einsöngvari Egill Ólafsson.
Að þessu sinni verður áhersla
gð á létt og aðgengilegt efni, inn-
nt og erlent. Frumfluttar verða
m.a. Qórar nýjar útsetningar Veig-
ars Margeirssonar af þekktum ís-
lenskum lögum, en Reykjavíkur-
borg hefur styrkt Stórsveitina
sérstaklega til þessa verkefnis.
Einnig verður frumflutt útsetning
Oles Kocks Hansens á iagi Hrafns
Pálssonar „Það er svo Ijúft“. Af er-
lendum verkum má nefna nokkra
ópusa eftir hinn þekkta altó-
saxófónleikara Phil Woods tileink-
uð látnum meisturum djasssögunn-
ar auk sígildra Sinatra slagara sem
stórsveitin hefur ekki áður leikið.
Aðgangur er ókeypis.
HÁSKÓLATÓNLEIKAR verða í
Norræna húsinu kl. 12.30 miðviku-
daginn 23. febrúar. Þá leika Camilla
Söderberg, blokkflautuleikari, og
Snorri Öm Snorrason, gítarleikari,
Rondeaux Hongrois eftir Emst
Kráhmer (1795-1837) og Grande
Serenade op. 82 eftir Mauro Giuliani
(1781-1828).
Verk Emst Kráhmer var samið
fyrir svokallaða Csakan, flautu sem á
uppruna sinn að rekja til ungverskr-
ar þjóðlagatónlistar og er oft kölluð
hin rómantíska blokkflauta. Engin
slík hljóðfæri eru til nú á dögum en
þar sem vel er hægt að leika Csakan-
tónlist á venjulega blokkflautu verð-
ur svo gert á þessum tónleikum.
Mauro Giuliani var ítalskur gítar-
leikari og söngvari. Hann samdi yfir
200 verk sem nær öll em fyrir gítar,
annaðhvort sem sólóhljóðfæri eða
með öðrum hljóðfæmm, og njóta
verk hans enn í dag umtalsverðra
vinsælda.
Camilla Söderberg er fædd í
MYNDLIST
(i a 111! r i @ h 1 e m m u r. i s,
Þverholti 5
BLÖNDUÐ TÆKNI
HELGI HJALTALÍN EYJ-
ÓLFSSON & PÉTUR ÖRN
FRIÐRIKSSON
Til 27. febrúar. Opið þriðjudaga til
sunnudaga frá kl. 14-18.
BÓFAHASAR hét, og heitir ef til
vill enn, sá leikur sem gekk út á að
læðast á eftir leikfélögunum, koma
þeim á óvart og skjóta þá með ímynd-
uðum kúlum svo þeir væm úr leik, að
minnsta kosti í einhvern umsaminn
tíma. Líklega gerðu fáir sér grein
fyrir því að úti í hinum stóra heimi
væm böm, litlu eldri en þeir sjálf-
ir, sem stæðu í alvöru bófahasar með
alvöm rifflum, alvömskotum og al-
vömdauða.
Hvaðan skyldi hún vera sprottin
þessi ofurást - að vísu dulin og bæld í
flestum vestrænum ríkjum - á skot-
vopnum? Nýfrelsaðar konur vora til
skamms tíma ekki seinar til svara.
Þær töldu það deginum ljósara, sem
Freud gamli kom trúlega auga á
fyrstur manna, að skotvopnið væri
táknræn framlenging á kynfæmm
karlmannsins. Þar var komin skýr-
ingin á ofurást karla á skotfæmm og
vopnaburði.
Það má vera að þetta sé rétt til
getið og ekki þurfi annað
en að handfjatla skotvopn til að
blóðið - þetta sem varla rennur leng-
ur að gagni í okkur vestrænum pilt-
um - fari á bullandi fart og fylli okkur
eldmóði veiðimannsins sem forðum
krítaði myndir af bráð sinni í loft vist-
arvera sinna.
Vissulega viðurkenni ég að hafa
fundið fyrir einhverjum frumstæðum
fiðringi við vatnsbakka þegar fiskur
nartaði. Ef til vill var það snertur af
mínum innri stríðsmanni og karl-
rembu; hverveit?
Hún er merkilega fáguð sýningin
sem þeir kollegamir, Helgi Hjaltalín
og Pétur Örn hafa sett upp í Galleri-
@hlemmur.is. Hún er að vísu ekki
stór um sig, en þeim mun betur fóðr-
uð með ýmsum fróðlegum heimildum
og upplýsingum. Helgi hefur smíðað
tvö sporöskjulaga skjaldarbretti sem
óneitanlega minna á skildi þá sem
hermenn Vilhjálms sigursæla báru á
ferð sinni yfir Ermarsundið þegar
þeir bjuggu sig undir innrásina á
Hve glöð er
vor æska
Upp með hendur!