Morgunblaðið - 15.03.2000, Blaðsíða 12

12 MIÐVIKUDAGUR15. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Áhersla lögð á að þjónusta heilbrigðiskerfísins miðist við sérstakar þarfír langveikra barna
Breyta þarf
lögum og
reglugerðum
RÁÐHERRAR heilbrigðismála og
félagsmála kynntu í gær stefnu líkis-
stjórnarinnar í málefnum langveikra
barna en liður í henni er að breyta
nokkuð lögum og reglugerðum.
Verður lögð áhersla á að þjónusta
heilbrigðiskerfisins miðist við sér-
stakar þarfir langveikra barna og
fjölskyldna þeiiTa, réttur foreldra á
vinnumarkaði verði aukinn og tryggt
að félagsþjónusta sveitarfélaga við
langveik börn og fjölskyldur þeiiTa
verði sú sama og við fötluð börn.
Ingibjörg Pálmadóttir heilbrigðis-
' ráðherra segir markmiðið að trvggja
betur stöðu langveiki-a bama og for-
i eldra þeirra og Páll Pétursson fé-
i lagsmálaráðherra segir ánægjulegt
i að þessi stefna hafi nú verið mörkuð.
| I nóvember síðastliðnum var skip-
'i uð nefnd að tillögu heilbrigðisráð-
hema sem falið var að undirbúa
stefnumótun ríkisstjórnarinnar í
málefnum langveikra barna. For-
maður hennar var Sólveig Guð-
mundsdóttir, lögfræðingur í heil-
; brigðis- og tryggingamálaráðuneyt-
j inu, en auk hennar voru í nefndinni
fulltrúar félagsmála-, fjármála- og
menntamálaráðuneyta. Nefndin hélt
10 fundi og kallaði á fund sinn full-
trúa frá Umhyggju, Tryggingastofn-
un ríkisins, sjúkrahúsunum í
Reykjavík, þar með talið bamaspít-
ala Hringsins og Barna- og ungl-
ingageðdeild Landspítala, Heilsu-
gæslunni í Reykjavík og Sambandi
ísl. sveitarfélaga. Jafnframt funduðu
fulltrúar heilbrigðisráðuneytisins
með fulltrúa landlæknis vegna skóla-
heilsugæslu. Fór nefndin fram á að
þessir aðilar gerðu gi’ein fyrir því
hvaða atriði í málefnum langveikra
barna væri brýnast að leysa. Sólveig
segir hugtakið langveikt barn ekki
nákvæmlega skilgreint en þar sé
einkum átt við þriggja mánaða eða
lengri veikindi sem hafi veruleg áhrif
á daglegt líf fjölskyldunnar.
Reglugerð hefur
þegar verið breytt
Til að ná fram þessum aðgerðum
þarf ýmist að breyta lögum eða
reglugerðum. Heilbrigðisráðherra
hefur þegar breytt reglugerð um
fjárhagslega aðstoð við framfærend-
ur fatlaðra og langveikra barna og í
undirbúningi em lagabreytingar.
Ákvæðum reglugerðar um fjárhags-
legan stuðning hefur verið breytt
þannig að umönnunargreiðslur ná
nú til 18 ára aldurs en ekki 16 og em
jafnframt heimilaðar til 20 ára vegna
bama með lífshættulega sjúkdóma
eða alvarlega fjölfötlun. Einnig verð-
ur heimilt að greiða umönnunar-
greiðslur í allt að sex mánuði eftir
andlát langveiks barns en eins og nú
er hafa þær fallið niður strax eftir
andlát. Þá verður heimilt að taka
þátt í dvalarkostnaði annars foreldr-
is vegna sjúkrahússinnlagnar bams
yngra en 18 ára hérlendis fjarri
heimili.
Einnig verður haldið áfram að
Morgunblaðið/Golli
Páll Pétursson félagsmálaráðherra og Ingibjörg Pálmadóttir heilbrigðisráðherra kynntu aðgerðir í málefnum
langveikra barna. Við hlið Ingibjargar eru Sólveig Guðmundsdóttir yfirlögfræðingur, Þórir Haraldsson, að-
stoðarmaður ráðherra, og Margrét Björnsdóttir, deildarstjóri í heilbrigðisráðuneyti.
bæta aðstöðu langveikra barna á
sjúkrahúsum og áhersla verður lögð
áfram á málefni bama og unglinga
með geðraskanir. Þá verður stuðlað
að auknu samstai-fi heilbrigðis- og
menntakerfisins og er talið mikil-
vægt að skapa ákjósanleg skilyrði til
náms og efla m.a. starf skólahjúkr-
unarfræðinga sem gegna mikilvægu
hlutverki við móttöku og umönnun
langveikra bai-na í skólum. Verður
einnig fjölgað heimildum í heilsu-
gæslu til að auka stuðning við lang-
veik börn í grunnskólum.
Á sviði félagsmála má geta atriða
eins og þess að lagt hefur verið fyi’ir
Alþingi framvarp til laga um bann
við uppsögnum starfsmanna vegna
fjölskylduábyrgðar en með henni er
átt við skyldur gagnvart ósjálfráða
börnum, maka eða nánum skyld-
mennum og að viðkomandi þurfi um-
önnunar starfsmannsins við. Þá mun
félagsmálaráðherra leggja fram
framvarp á yfirstandandi þingi þar
sem kveðið er á um rétt foreldra til
töku foreldraorlofs í 13 vikur til að
annast barn sitt allt að átta ára aldri.
Á sviði menntamála verður m.a.
hlutast til um að efld verði fræðsla
um málefni langyeikra barna bæði í
Kennaraháskóla Islands og við end-
urmenntun kennara.
Nefnd fylgi
málinu eftir
Ríkisstjórnin samþykkir að skipuð
verði fjögurra manna nefnd til að
fylgja eftir stefnumótun í málefn-
um langveikra barna og sjá um að
samræma aðgerðir sem falla undir
fleiri en eitt ráðuneyti. Þá verður
önnur nefnd sett á laggirnar sem
skipuð verður fulltrúum ráðuneyta
og vinnumarkaðarins. Verður
henni falið það hlutverk að tryggja
betur en nú er rétt foreldra til
launa í fjarveru frá vinnu og rétt til
sjúkradagpeninga vegna veikinda
barns.
Kostnaðarauki er nokkur vegna
þessara aðgerða og er hann talinn
verða um 40 milljónir vegna reglu-
gerðabreytinga sem snúa að heil-
brigðisráðuneytinu. Á sviði félags-
málaráðuneytis er talið að kostnaður
geti numið fáeinum tugum milljóna.
4
Öryggismál í farþegaskipum í eigu ríkisins í ólestri
tl§|
Morgunblaðið/Ásdís
Þjálfun áhafna ábótavant
ÞJÁLFUN áhafna í viðbrögðum á
neyðarstundu og í meðferð og varð-
veislu björgunartækja um borð er
ábótavant í þeim skipum ríkisins
sem leyfi hafa til fólksflutninga.
Þetta er meðal helstu niðurstaðna
úttektar fjögurra manna vinnuhóps,
frá Siglingastofnun íslands og Slysa-
vamaskóla sjómanna, á björgunar-
og öryggismálum um borð í farþega-
skipum sem eru í áætlunarsigling-
um. Farþegaskipin sem um ræðir
I era Herjólfur, Baldur, Sævar og
j Sæfari. Uttektin var gerð að beiðni
Sturlu Böðvarssonar samgönguráð-
herra og greindi hann frá því á fundi
með blaðamanni Morgunblaðsins í
gær að þegar væri hafinn undirbún-
j ingur að því að koma á úrbótum í
i þessum málum í samráði við Vega-
gerðina sem sér um rekstur ferj-
anna. Að þeim úrbótum koma einnig
Siglingastofnun íslands og Slysa-
varnaskóli sjómanna. „Við vildum
hafa framkvæði að því að kynna
þessa úttekt, leggja hana á borðið, til
að öllum væri ljóst að yfirvöld vilja
að þessir hlutir séu í lagi þannig að
sjófarendur sem sigla með þessum
farþegaskipum geti verið öraggir
um sinn hag,“ sagði ráðherra og
lagði aukinheldur áherslu á að sams
konar úttekt verði gerð á öðram bát-
um og skipum sem leyfi hafa til far-
þegaflutninga hér á landi. Mun sú út-
tekt hefjast með vorinu. Þá lagði
ráðherra áherslu á að úttektir svip-
aðar þessari sem hér um ræðir verði
gerðar á farþegaskipum tvisvar á ári
í stað einu sinni í þeim tilgangi að
fylgja öryggis- og björgunarmálum
þessara skipa enn frekar eftir.
Sé nánar rýnt í niðurstöðu um-
ræddrar úttektar kemur í ljós að
ástandið í björgunar- og öryggismál-
um er aðeins betra í stærri skipun-
um, Herjólfi og Baldri. í Sævari og
Sæfara er á hinn bóginn greint frá
því að viðhald öryggisbúnaðar sé
mjög ábótavant og að eftirliti áhafn-
ar með þessum búnaði sé ekki vel
sinnt. Á öllum skipunum var þjálfun
áhafnar í viðbrögðum á neyðar-
stundum hins vegar ábótavant eða
lítil sem engin. Kynning á öryggis-
og björgunarbúnaði í stærri ferjun-
um var talin góð þótt betur mætti
fara en í minni ferjunum var slík
kynning ekki til staðar í neinni
mynd.
Umhverfísráðherra fundar með
N áttúru verndarráði
Ráðgjöfin verði með
eðlilegum hætti
SIV Friðleifsdóttir umhverfisráð-
herra hefur átt fund með nýkjörnu
Náttúraverndarráði. Hún segir í
samtali við Morgunblaðið að fundur-
inn hafi verið jákvæður og vonast
hún til að hægt verði að koma sam-
skiptum ráðuneytisins og ráðsins í
eðlilegan faiveg.
„Við ætlum að stefna að því að
halda reglulega ráðgjafar- og sam-
ráðsfundi, að jafnaði tvisvar á ári, en
hvor aðili fyrh- sig getur síðan óskað
eftir því að halda slíkan fund hvenær
sem er,“ segir Siv. Hún bendir á að
hlutverk hins lögskipaða Náttúra-
verndarráðs sé að vera umhverfis-
ráðheraa til ráðgjafar, en í tíð síðasta
ráðs hafi sú ráðgjöf ekki verið veitt
með eðlilegum hætti.
„Þeirra ráðgjöf fólst í því að senda
ályktanir til mín og um leið á fjöl-
miðla, þannig að ég var að frétta af
ráðgjöfinni í fjölmiðlum. En ég tel að
við þurfum að viðhafa önnur vinnu-
brögð til að þetta ráðgjafarhlutverk
geti nýst mér.“
Siv segir að á fyrirhuguðum fund-
um sé ætlunin að fjalla um helstu
mál sem eru til umfjöllunar í ráðinu
og farið verði yfir starfið framundan.
Særði blygðunar-
kennd stúlku
*
HÆSTIRÉTTUR hefur staðfest
dóm Héraðsdóms Reykjavíkur um 2
mánaða skilorðsbundið fangelsi og
150 þúsund króna miskabótagreiðslu
tæplega sjötugs manns. Maðurinn,
sem er klæðskeri, var fundinn sekur
um að hafa sært blygðunarsemi 15
ára stúlku, sem hann hafði ráðið til
fyrirsætustarfa og til mátunar á fatn-
aði í vinnustofu sinni.
Stúlkan kærði manninn í apríl
1999, en brot hans var framið í febr-
úar sama ár. Hann var ákærður fyrir
að hafa sært blygðunarsemi stúlk-
unnar með því að strjúka prafu af
fataefni úr fiskroði um kynfæri henn-
ar, auk þess sem hann fékk henni í
hendur fleiri roð- og skinnasýnishorn
í þeim tilgangi að fá í þau sýni af tíða-
blóði hennar. Maðurinn sagði þessa
tilraun nauðsynlega til að kanna áhrif
tíðablóðs á þau efni, sem hann hugð-
ist nota til framleiðslu á kvenfatnaði.
Maðurinn viðurkenndi að hafa halt
umrædda háttsemi í frammi, en kvað
stúlkuna hafa veitt samþykki sitt.
Hæstiréttur taldi ekki ástæðu til að
ætla að það væri rétt. Þessar athafnir
hefði borið mjög snöggt að og maður-
inn hefði átt að gæta þess aðstöðu-
munar sem var á milli þeirra, bæði
vegna þess að hann var vinnuveitandi
stúlkunnar og vegna ungs aldurs
hennar.
■ I