Morgunblaðið - 01.06.2000, Síða 1

STOFNAÐ 1913
125. TBL. 88. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 1. JÚNÍ 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Vladímír Pútín
Hryðju-
verk verða
upprætt
Gudermes, Moskva. AP, AFP.
VLADÍMÍR Pútín, forseti Rúss-
lands, hét í gær „viðeigandi aðgerð-
um“ vegna sprengjutilræðis sem
varð Sergei Zverev, öðrum æðsta
fulltrúa rússneskra stjórnvalda í
Tsjetsjníu, að bana á þriðjudags-
kvöldið. Þetta er í fyrsta sldpti frá
því átök hófust á ný í Tsjetsjmu, í
október á síðasta ári, að yfirmaður
rússneskra stjómvalda á staðnum er
myrtur.
í viðtali við íníerfax-fréttastofuna
hét Pútín því að hryðjuverk í Tsjet-
sjníu yrðu upprætt. „Annað hvort
upprætum við hryðjuverk og stiga-
mennsku, eða við skjálfum á beinun-
um af ótta við hryðjuverk og okkar
mun bíða sú ógn í langan tíma,“ sagði
Pútín.
Auk Zverevs fórst aðstoðarmaður
Supyan Makhchayev, rússnesks
skipaðs borgarstjóra Grosní. Mak-
hchayev sjálfur særðist er bíll mann-
anna ók yfir jarðsprengju skammt
utan við Grosní og segja rússnesk yf-
irvöld sprengjuna hafa verið honum
ætlaða. Uppreisnarmenn hafi lengi
viljað Makhchayev feigan. Mennirn-
ir voru á leið til Urus-Martan, suð-
vestur af Grosní. Sprengjan er sögð
hafa verið fjarstýrð og greindu rúss-
neskir fjölmiðlar frá því að uppreisn-
armenn hefðu skotið á bíl Zverev eft-
ir sprenginguna.
Þá fórust þrír rússneskir hermenn
í Volgograd, um 900 km suðvestur af
Moskvu, og 12 til viðbótar slösuðust í
gær er fjarstýrð sprengja sprakk
skammt frá búðum hersins. Yfirvöld
í Moskvu segja tsjetsjenska upp-
reisnarmenn einnig ábyrga fyrir
þessu sprengjutilræði, en herflokk-
urinn tók þátt í átökunum í Tsjet-
sjníu.
Börn tekin í gísl-
ingu í Lúxemborg
VOPNAÐUR maður tók um 40 böm í
gíslingu á bamaheimili í smábænum
Wasserbiilig í Lúxemborg síðdegis í
gær. Börnin vom allt frá því að vera
ungbörn og upp í átta ára aldur, en
auk þeirra vom fimm fullorðnir meðal
gíslanna. Maðurinn sleppti 17 börn-
um er leið á daginn og vora sex ung-
böm þeirra á meðal.
Maðurinn, sem hefur áður komið
við sögu lögreglu og á við geðræn
vandamál að stríða, var sagður vopn-
aður byssu, handsprengju og hnífi. Að
sögn Vietor Schlentz, talsmanns lög-
reglunnar, lét maðurinn nokkra gísl-
anna lausa eftir að hafa verið leyft að
ræða við geðlækni sinn. Þá krafðist
hann þess að flugvél yrði útveguð til
að fljúga með sig til Lýbíu í dag léti
hann bömin laus.
„Eg hef gefið fyrirskipun um að
þessu máli ljúki án þess að það komi
til ofbeldisaðgerða," sagði Michel
Wolter, innanríkisráðherra Lúxem-
borgar, á fréttamannafundi í gær.
Hann staðfesti ennfremur að böm
mannsins sæktu bamaheimilið, en að
maðurinn hefði verið sviptur fomæði
yfir þeim af yfirvöldum.
Þau böm sem eftir vom á heimilinu
er blaðið fór í prentun vom á aldrin-
um fimm til níu ára. Aður hafði mað-
urinn látið laus öll böm undir þeim
aldri. Að sögn yfirvalda vom bömin
frelsinu fegin, en höfðu orðið fyrn-
umtalsverðu áfalli og vom tauga-
óstyrk. Barnaheimilið var í gær um-
kringt af sérsveitum og sjást íbúar
hér ræða við lögreglu. Fyrr um dag-
inn hafði lögregla sagt að atburðurinn
ætti sér stað í bamaskóla og að gísl-
amir væm um 20.
Sigrún Höskuldsdóttir býr skammt
frá Wasserbillig og á dóttur sem sæk-
ir bamaheimilið. „Það er ekki hægt að
lýsa þessu með orðum,“ sagði Sigrún
og kvað íbúa þessa 2.300 manna bæj-
ar vera steini lostna yfir gíslatökunni.
Dóttir Sigrúnar var ekki á barna-
heimilinu í gær, né heldur börn ís-
lenskrar fjölskyldu sem býr í bænum.
Konur 60
milljónum
of fáar
BARNAHJÁLP Sameinuðu
þjóðanna (UNICEF) segir að
heimilisofbeldi gegn konum
og stúlkum um víða veröld sé
enn gífurlega útbreitt þrátt
fyrir alþjóðleg fyrirheit, fyrir
fimm áram, um að draga úr
þessum vanda. Breska ríkis-
útvarpið, BBC, greindi frá
þessu í gær.
I skýrslu UNICEF, sem
birt var í Genf í gær, segir
m.a. að í sumum löndum hafi
önnur hver kona mátt sæta
líkamlegu, kynferðislegu og
andlegu ofbeldi. Kynbundnar
fóstureyðingar, morð á
stúlkubörnum og heftur að-
gangur þeirra að matvælum
og lyfjum hafa leitt til þess,
að konur í heiminum em 60
milljónum færri en þær ættu
að vera.
Þessi mismunur komi aðal-
lega fram í Suður-Asíu, Norð-
ur-Afríku, Mið-Austurlöndum
og Kína. í skýrslunni segir að
þessar konur séu „fórnarlömb
eigin fjölskyldna og eru tekn-
ar af lífi annað hvort að yfir-
lögðu ráði eða með van-
rækslu, einfaldlega vegna
þess að þær em konur.“
Skýrslan verður rædd á
fundi í New York á mánudag.
í henni era ríkisstjórnir
hvattar til að leiða ekki lengur
hjá sér heimilisofbeldi gegn
konum og tryggja að hinir
seku verði dregnir fyrir dóm-
stóla. Á fundinum í New York
verður ennfremur lagt mat á
hvað ríkisstjórnir, fyrirtæki
og einstaklingar hafi gert til
þess að auka jafnrétti kynj-
anna síðan kvennaráðstefna
Sameinuðu þjóðanna var hald-
in í Peking fyrir fimm árum.
IMF
mótmælt
„ENGA einkavæðingu á einokunar-
aðstöðu11 stendur á skiltinu sem
maðurinn með ljáinn sést bera hér
á myndinni. Maðurinn var í hópi
þúsunda Argentínumanna sem mót-
mæltu skattaáætlunum Alþjóða
gjaldeyrissjóðsins (IMF) í höfuð-
borg landsins, Buenos Aires, í gær.
Áætluninni er ætlað að rétta við
bágan efnahag Argentínu.
Eldflaugavarnaáætlun Bandaríkjastjórnar rædd í Evrópuför Clintons
Tækniþekkingu verði
deilt með öðrum þjóðum
Lissabon, Quelez. AP, Reuters.
BILL Clinton
Bandaríkjafor-
seti sagðist í gær
fylgjandi þvi að
Bandaríkin
deildu tæknilegri
þekkingu á sviði
takmarkaðra eld-
flaugavarna með
öðrum „sið-
menntuðum þjóð-
um“. Clinton er nú í síðustu
Evrópuheimsókn sinni sem forseti
Bandaríkjanna og heldur um helg-
ina til Moskvu þar sem fyrirhugað-
ar eldflaugavarnir Bandaríkja-
stjórnar verða til umræðu.
Sagði forseti að ef tæknileg þekk-
ing og geta til smíði slíks varnar-
kerfis væri fyrir hendi væri það
„siðlaust" ef Bandaríkin deildu
Bill Clinton
henni ekki með öðrum þjóðum. „Ég
held að við gætum aldrei haldið
þeirri hugmynd til streitu að við
hefðum þróað tækni til að verja
okkur nýrri hættu - hættu sem ógn-
ar einnig öðrum siðmenntuðum
þjóðum - án þess að deila þeirri
tækni með öðrum,“ sagði Clinton í
ræðu í Portúgal þar sem hann var
staddur í gær.
Vladímír Pútín, forseti Rúss-
lands, hefur lýst andstöðu sinni við
tillögur Bandaríkjanna um breyt-
ingar á ABM-sáttmálanum sem
gera myndu Bandaríkjastjórn kleift
að þróa varnarkerfi gegn eldflaug-
um svokallaðra „útlagaríkja".
Bandaríkjaforseti sagðist i gær
ekki enn hafa gert upp hug sinn um
hvort smíði kerfisins yrði hrint í
framkvæmd en sagði jafnframt að
meginforsenda þess, nýjar ógnir,
væri sannanlega fyrir hendi.
Ekki er búist við að deilur um
framtíð ABM-sáttmálans verði til
lykta leiddar á leiðtogafundinum í
Moskvu en Clinton sagði þó að líkur
væru á meiri árangri af fundinum
en almennt væri haldið.
Engin lausn á viðskipta-
samningum
Þá átti Clinton í gær fjögurra
tíma fund með fulltrúum ESB-ríkj-
anna, en ekki tókst að leysa deilu
um viðskiptasamninga ESB og
Bandaríkjanna. Viðræðum um þau
mál verður þó haldið áfram og reynt
að finna viðunandi lausn í gegnum
Heimsviðskiptastofnunina (WTO).
Clinton hefur að undanförnu
reynt að fullvissa Evrópuríki um
nauðsyn eldflaugavarna Bandarikj-
anna en efasemda hefur gætt víða í
álfunni. Hafa leiðtogar Evrópuríkja
lýst áhyggjum vegna framtíðar
ÁBM-sáttmálans, sem talinn er
vera hornsteinn afvopnunar risa-
veldanna, og hvatti Robert Cook,
utanríkisráðherra Bretlands,
Bandaríkjamenn til þess að leita
allra leiða til að viðhalda ABM-sátt-
málanum.
■ Áhyggjur vegna/36
MORGUNBLAÐIÐ 1. JÚNÍ 2000