Morgunblaðið - 07.07.2000, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913
153. TBL. 88. ÁRG.
FÖSTUDAGUR 7. JÚLÍ 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reynt að
granda
eldflaug í
geimnum
Washington. IJeuters.
BANDARIKJAHER kvaðst í gær
hafa lokið undirbúningi 30 mínútna
tilraunar sem gæti ráðið úrslitum
um hvort Bandaríkjastjórn láti
verða af áformum sínum um að
koma upp háþróuðu varnarkerfi til
að verjast hugsanlegum eldflauga-
árásum ríkja á borð við Norður-
Kóreu, Iran og Irak.
Tilraunin hefst eftir klukkan tvö í
nótt að íslenskum tíma ef veður leyf-
ir. Langdrægri Minuteman-eldflaug
með gervisprengju verður þá skotið
á loft frá Vandenberg-herflugvellin-
um í Kaliforníu í átt að Marshalleyj-
um. Tuttugu mínútum síðar verður
gagnflaug skotið frá Kwajalein-
hringrifunum á Marshall-eyjum, um
6.900 km frá herflugvellinum. Á
oddi gagnflaugarinnar er sprengja
sem losnar frá henni og á að granda
Minuteman-eldflauginni á miðri leið
um 230 km yfir Kyrrahafinu. Hæfi
sprengjan verður eldflaugin að
geimryki í sprengingunni.
Sams konar tilraun tókst í októ-
ber í fyrra en sprengja gagnflaugar-
innar hæfði ekki skotmarkið í ann-
arri tilraun í janúar.
Kostar um 7,6 milljarða
Tilraunin í nótt kostar 100 millj-
ónir dala, andvirði 7,6 milljarða
króna. Búist er við að Bill Clinton
Bandaríkjaforseti ákveði á næstu
mánuðum hvort hefjast eigi handa
við að koma eldflaugavarnakerfinu
upp en talið er að ákvörðunin ráðist
að miklu leyti af því hvort tilraunin
tekst.
■ Ágreiningur/26
Mannskætt
slys á Spáni
SPÆNSKIR slökkviliðsmenn og
sjálfboðaliðar bera hér lík úr flaki
félksflutningabifreiðar sem lenti í
árekstri við gi-ipaflutningabíl á
þjóðveginum nærri bænum Soria á
Mið-Spáni í gær.
Að sögn lögreglu rákust bif-
reiðarnar saman er gripaflutninga-
bíllinn, sem var fullur af lifandi
svínum, sveigði skyndilega yfir á
rangan vegarhelming. I rútunni
voru unglingar frá Barcelona á
skólaferðalagi. Þeir voru flestir 14
ára. 27 létust, þar á meðal rútubíl-
sljórinn.
Ehud Barak dregur
„fimm rauð strik“
„Við munum fara til Bandaríkjanna
með fimm rauð strik og við ætlum
okkur að koma þaðan með þau aft-
ur,“ sagði Barak.
Einn helsti ráðgjafi Arafats, Na-
bil Abu Rudeina, sagði að yfii’lýsing-
ar Baraks brytu í bága við samninga
og væra tilraun til að eyðileggja ráð-
stefnuna áður en hún væri hafin.
„Rauðu strik Palestínumanna era
vel þekkt. Þau era byggð á alþjóð-
legum ályktunum [Sameinuðu þjóð-
anna] númer 242 og 338 og friður
mun ekki komast á nema Palestínu-
ríki verði sjálfstætt og Jerúsalem
höfuðborg þess,“ sagði Abu Ru-
deina. Ályktun 242 hljóðar upp á að
ísraelum beri að skila aftur því landi
sem þeir tóku 1967.
Barak vill ekki að landamæri
verði færð í það horf sem þau vora
fyrir stríðið 1967 en í því hertóku
Israelar austurhluta Jerúsalem og
Vesturbakkann, sem tilheyrðu Jórd-
aníu, og Gazasvæðið er tilheyrði
Egyptalandi. Þá vilja Israelar ekki
hvika frá þeirri kröfu að Jerúsalem
óskipt sé höfuðborg Israelsríkis en
Palestínumenn krefjast þess að fá
austurhluta borgarinnar.
Segir helmingslíkur á árangri
Barak sagði í gær að hann teldi
um það bil helmingslíkur á að ár-
angur næðist í Camp David. „Þetta
er eins og að kasta upp krónu,“
sagði hann. Hann viðurkenndi að ef
samkomulag næðist ekki væra
blóðsúthellingar yfirvofandi.
Tveir flokkar gengu á miðviku-
daginn úr ríkisstjórn Baraks vegna
óánægju með þær tilslakanir sem
búist er við að Barak geri í viðræð-
unum við Palestínumenn. Þar með
hefur stjórnin aðeins 59 sæti af 120
á þinginu.
Palestínumenn segja hann spilla
væntanlegri friðarráðstefnu
Jerúsalem. AFP, AP.
EHUD Barak, forsætisráðherra Israels, dró í gær „rauð strik“ sem hann segir
ekid verða hvikað frá í friðarviðræðum við Yasser Arafat, forseta heimastjómar
Palestínumanna, í Bandaríkjunum í næstu viku. Palestínumenn bragðust um-
svifalaust ókvæða við og sögðu Barak með þessu vera að reyna að spilla viðræð-
unum. í útvarpsviðtali sagði Barak „rauðu strikin" varða stöðu A-Jerúsalem,
örlög palestínskra flóttamanna, landnám gyðinga, landamæri og Jórdandal.
Reuters
Helmut Kohl yfírheyrður öðru sinni
Rannsóknar-
nefndin engu nær
Berlín. AFP, AP.
HELMUT Kohl, fynver-
andi kanzlari Þýzkalands,
bauð sérskipaðri rann-
sóknarnefnd þýzka þings-
ins birginn í gær er hann
bar öðru sinni vitni fyrir
henni um fjármálahneyksli
Kristilegra demókrata
(CDU) sem hann er lykil-
maðurinn í. Urðu orða-
skipti Kohls og nefndar-
manna á köflum mjög
hvöss.
Kohl ítrekaði einu sinni
enn að hann hefði engan
hug á því að greina frá
nöfnum þeirra er hefðu látið fé af
hendi rakna í leynilega - og þar með
ólöglega - sjóði CDU en flokksleið-
toginn fyrrverandi hefur áður viður-
kennt að hafa tekið við slíkum
greiðslum að upphæð í kringum tvær
milljónir marka, andvirði um 74 millj-
óna króna, á fimm síðustu stjórnarár-
um sínum, 1993-1998.
Þegar einn þingmanna jafnaðar-
manna, sem sæti á í rannsóknar-
nefndinni, spurði Kohl
hvort hann teldi að borg-
arar landsins brytu
stjómarskrána ef þeir
héldu fjárframlögum í
flokkssjóði leyndum,
svaraði Kohl reiðilega:
„Þið bratuð stjómar-
skrána með því að vera á
móti sameiningu Þýzka-
lands.“ Sameining lands-
ins var eitt yfirlýstra
markmiða vesturþýzka
ríkisins samkvæmt
stjómarskránni frá 1949.
Kohl fór fyrir baráttunni
fyrir hraðri sameiningu þýzku ríkj-
anna tveggja árið 1990 en þá viidu
jafnaðarmenn fara hægar í sakirnar.
Kohl neitaði ásökunum um mútu-
þægni í tengslum við umdeildar
ákvarðanir ríkisstjómar hans. Hann
sagði einnig að tölvugögnum og skjöl-
um úr stjórnarskrifstofu hans, sem
staðfest hefur verið að séu horfin, hafi
ekki verið eytt á meðan hann vai- enn
með lyklavöld að kanzlaraembættinu.
Fréttamenn sátu
um Kohl í gær.
Tugir látast í hita-
bylgju í SA-Evrópu
Aþenu, Búkarest. AP, AFP, Reuters.
GRÍÐ ARLEGIR hitar, þeir mestu í
meira en öld, eru í Suðaustur-
Evrópu, Rúmeníu, Ítalíu, á Balkan-
skaga og í Tyrklandi. Hafa tugir
manna látist af völdum þeirra en
mælarnir sýna næstum alls staðar
meira en 40 gráður og á Sardiníu
komst hitinn upp undir 50 gi'áður í
fyrradag.
Á Balkanskaga er meðalhitinn á
þessum árstíma frá 30 og upp í 35
gráður á celsíus en veðurfræðingar
segja að ástandið nú stafi af injög
heitum loftmassa frá Afríku. I
Grikklandi hafa tveir menn látist
vegna svækjunnar og tugir manna
hafa verið fluttir á sjúkrahús. í
Aþenu bætir það svo ekki úr skák að
þykkur reykjarmökkur liggur yfir
borginni vegna mikils eldsvoða í
leikfangaverksmiðju. Þar var hitinn
í gær um 44,4 gráður og búist er við
að þetta ástand vari í viku enn. I
Aþenu er auk þess verkfall hjá sorp-
hreinsunarmönnum og þeir virtu að
vettugi fyrirskipanir yfirvalda um
að heíja aftur vinnu.
I Rúmeníu eru sjúkrahús fúll af
fólki sem fengið hefur hjartaáfall
eða önnur áföll vegna hitans og að
sögn heilbrigðisyfirvalda hafa
„rnargir látist".
I Búlgaríu hafa fjórir menn látist
og tveir í Tyrklandi og að sögn fjöl-
miðla í Króatfu hafa tugir manna
látist þar af hjartaáföllum sem rakin
eru beint til hitans. Þar í landi og
vfðar á þessu svæði er búist við mikl-
um uppskerubresti vegna þurrka en
lítið hefur rignt í marga mánuði.
Við þetta bætast sfðan skógareldar
sem geisað hafa á Italíu, við Róm, á
Sikiley og Sardinfu, og í Tyrklandi.
Orlofsgestir halda sig
í vatni og skugga
Fjöldi íslendinga dvelur þessa
dagana á sumarleyfisstöðum á hita-
bylgjusvæðinu. „Fólk fer sér mjög
rólega,“ sagði Guðrún Hálfdanar-
dóttir aðspurð um hvernig fólk
brygðist við, en hún er stödd á Krít
þar sem hitinn hefur farið yfir 40
gráður undanfarna daga. „Islend-
ingarnir sem eru hérna dvelja flest-
ir við ströndina og halda sig bara í
sundlaugunum, f sjónum og f skugg-
anum,“ segir hún.
Noregur
Berkla-
smituðum
Úölgar
Á SÍÐUSTU tveimur árum hef-
ur berklasmituðum í Noregi
fjölgað um 30% og telur yfir-
læknir Haukeland-sjúkrahúss-
ins í Björgvin að yfirvöld geri
sér ekki grein fyrir hve vandinn
er mikill.
í frétt Aítenposten í gær kem-
ur fram að á liðnu ári hafi verið
skráð 273 ný tilfelli berklasmits í
Noregi. Þetta sé um 33% aukn-
ing ef bornar era saman tölur
frá árinu 1997 þegar 205 nýir
berklasjúklingar voru skráðir á
norskum sjúkrastofnunum. í
sömu tölum kemur fram að hlut-
fall þeirra Norðmanna sem fá
berkla hafi minnkað á síðasta
áratug en hlutfall innflytjenda
að sama skapi hækkað um 66%.
MOROUNBLAOIÐ 7. JÚLÍ 2000