Morgunblaðið - 19.07.2000, Page 36

Morgunblaðið - 19.07.2000, Page 36
^36 MIÐVIKUDAGUR 19. JÚLÍ 2000 MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ GUÐFINNA - GUÐMUNDSDÓTTIR + Guðfinna Guð- mundsdóttir fæddist í Túni í Hraungerðishreppi 3. september 1912. Hún lést á Ljósheim- um á Selfossi 8. júlí siðastliðinn. Foreldr- ar hennar voru hjónin Guðmundur Bjarnason, f. 26.3. 1875, d. 8.6. 1953, og n* Ragnheiður Jóns- dóttir.f. 12.5.1878, d. 4.3.1931. Þau bjuggu í Túni, Hraun- gerðishreppi í Flóa. Systkini Guðfinnu voru sex: 1) Bjami, f. 26.1. 1908, d. 4.4. 2000, bifreiðastjóri í Reykjavík. 2) Guð- rún, f. 28.12. 1910, d. 27.4. 1996, húsmóðir í Hraungerði, giftist Sig- mundi Ámundasyni, bónda, f. 12.3. 1906, d. 8.10. 1976. 3) Jón, f. 7.3. 1914, d. 4.3. 2000, bifreiðastjóri á Selfossi, giftist Rut Margréti Frið- í dag er til moldar borin ástkær tengdamóðir mín Guðfinna Guð- , >mundsdóttir. Fráfall hennar skilur eftir trega og tómarúm. Hún lést á Ljósheimum 8. júlí síðastliðinn eftir erfið veikindi undanfama mánuði og ég veit að hún var hvíldinni fegin. Um líðan sína hafði hún ekki mörg orð og bað ekki um margt sér til handa, en umhugsunin um líðan annarra og hvemig gengi í sveitinni og hjá bama- bömunum var henni hugleiknari. Mér kemur í hug er við vomm einar saman um síðustu áramót, gátum ekki farið í Vorsabæjarhjáleigu sök- um veikinda hennar, að hún hafði ' mestar áhyggjur af því að ég gæti ekki verið hjá fólkinu og fagnað ára- mótunum. Það var hennar aðalsmerki að hugsa um aðra og hvemig hún gæti orðið að liði. Guðfinna hafði þetta góða skap, aldrei á okkar samleið heyrði ég hana hallmæla einum eða neinum. Hún sá alltaf það jákvæða og miðlaði því til sinna samferðamanna. Hún hafði ógrynni af þolinmæði sem aldrei þraut. Skipti þá ekki máli hverjir áttu í hlut menn eða málleysingjar. Guðfmna var mikil hagleikskona, það bókskaplega lék allt í höndum hennar hvort sem um saumaskap var að ræða eða aðrar hannyrðir. Þá skar hún mikið út í tré og margir fallegir hlutir em til eftir hana sem bera fag- urt vitni um hennar miklu sköpunar- gáíú. Eftir að sjónin fór að gefa sig var aðdáðunarvert hversu fljót hún var að tileinka sér að þreifa og finna fyrir hlutunum með fingmnum, þar kom í einnig Ijós næmi hennar. Mörg ráð og aðstoð veitti hún mér í gegnum tíðina er einhver flíkin var að stríða mér, þá var farið í smiðju til hennar og eftir fáein handtök var búið að lag- færa það sem þurfti. Var hún ávallt boðin og búin að hjálpa til við að passa bamabömin hvort sem þau þurftu á næturdvöl að halda eða öðm. Guðfinna var mikil sveitakona enda OSWAl.DS siMi 551 3485 ÞJÓNUSTA ALLAN SÓLARHRINGINN AO.MS I It.l 11 ili • 101 lll-VKJAVÍK Dtivið I ttgcr Ól/tfur l hjtmirsij. I 'tj/mtrstj. I hf/mtrstj. I ÍK KISTUVINNUSIOFA EYVINDAR ÁRNASONAR 1899 riksdóttur húsmóður, f. Jansen, 10.8. 1934 í Hamborg. 4) Einar, f. 17.9. 1915, d. 15.5. 1994, húsasmiður í Reykjavík. 5) Stefán, f. 14.6. 1919, bóndi í Túni, giftur Jómnni Jóhannsdóttur hús- móður, f. 1.12. 1920. 6) Unnur, f. 30.7. 1921, húsmóðir í Reykjavík, gift Herði Þorgeirs- syni húsasmíðameist- ara, f. 15.7.1917. Hinn 29. maí 1943 giftist Guðfinna Stef- áni Jasonarsyni, f. 19.9. 1914, og hófu þau búskap í Vorsabæ í Gaul- verjabæjarhreppi í Flóa þar sem þau stunduðu búskap I 45 ár eða þar til sonur þeirra og tengdadóttir tóku við búi. En áfram áttu þau heima í Vorsabæ. Þau eignuðust fimm böm: 1) Helgi, f. 26.4. 1945, vörubifreiðar- bjó hún alla sína ævi í sveit, fyrst í Túni í Hraungerðishreppi þar sem hún var fædd og uppalin og frá 1943 í Vorsabæ er hún giftist tengdaföður mínum Stefáni Jasonarsyni. Hún hafði svo sannarlega grænar hendur. Garðurinn í Vorsabæ ber fagurt vitni áhuga þeirra hjóna á garðrækt og þá miklu alúð sem þau sýndu móður náttúm enda uppskára þau sam- kvæmt því. Tengdaforeldrar mínir vom sam- taka í því sem þau tóku sér fyrir hendur og búnaðist þeim vel á sínum búskaparárum. Það var engu líkara en að allt yrði að mat í hðndunum á Guðfinnu. Fræg em brauðin og gersnúðamir hennar ömmu í Vorsa- bæ hjá bamabömunum og öðrum. Þau hjónin ferðust heilmikið bæði innan lands og utan í svokölluðum bændaferðum. Þau vora hrókur alls fagnaðar og höfðu gleði af því sem þau vora að gera. Því er missir tengdafóður míns mikill, því hann missir ekki bara góða eiginkonu held- ur líka tryggan félaga. Megi góður Guð styðja hann og styrkja. Það er svo ótal margs að minnast og ótal margt að þakka en ég veit að það var tengdamóður minni ekki að skapi að vera þakkað fyrir það sem hún taldi sjálfsagt. En hafðu þökk fyrir allt og allt. Blessuð sé minning hennar. Ólafia Ingólfsdóttir. Það var á Þorláksmessu árið 1971. Ég var á leið í jólaleyfi austur í Flóa. Farþegi í bílnum hjá mér var dóttir Guðfinnu og Stefáns í Vorsabæ og hafði ég lofað að skila henni alla leið heim. Það var þæfingsfærð, gekk á með dimmum éljum. Komið var fram um miðnætti þegar við renndum í hlað í Vorsabæ. Ég hafði aldrei komið þama íyrr og þekkti húsráðendur að- eins af afspum. Ekki var við annað komandi en að ég kæmi inn. Var mér boðið beint í eldhúsið þar sem Guð- finna stóð við eldavélina og bakaði flatkökur. Heit mjólk, glóðvolgar, nýbakaðar flatkökur með smjöri var borið fyrir gestinn og upp hófst líflegt spjall um landsins gagn og nauðsynj- ar. Þetta var fyrsta heimsókn mín að Vorsabæ en ekki sú síðasta því við Unnur Stefánsdóttir, sem var farþeg- inn í bílnum hjá mér, urðum ástfangin og giftum okkur haustið eftir. Þessi jólaheimsókn í eldhúsið í Vorsabæ mim seint líða mér úr minni og sú hlýja og velvilji sem gestinum var sýnd er dæmigerð fyrir alla fram- göngu þeirra hjóna. Það var lær- dómsríkt að kynnast heimilinu í Vorsabæ. Þar vora gamlar hefðir í heiðri hafðar og þar réðu ráðdeild og búhyggindi ríkjum jafnt utan dyra sem innan. Búið var arðsamt og vel rekið og þótt Stefán væri mikið að heiman var hann fljótur til verka og verkadijúgur. Kjölfestan í búrekstr- inum og heimilinu var samt sem áður Guðfinna sem með jafnlyndi sínu og rósemi vakti yfir öllu, jafnt utan dyra sem innan. Guðfinna í Vorsabæ er ein stjóri og bóndi í Vorsabæ, giftur Ólafíu Ingólfsdóttur, f. 30.5. 1952. Böm þeirra eru: a) Kristín Þóra, f. 25.6. 1969. b) Stefán, f. 25.2. 1972. c) Guðfinna, f. 26.1. 1976. d) Berg- lind f. 6.5. 1983. 2) Ragnheiður, f. 1.7. 1946, kennari, Akureyri, gift Tómasi Búa Böðvarssyni, f. 14.11. 1942. Böm þeirra era: a) Böðvar, f. 7.6.1972. b) Hlynur, f. 6.8. 1975. 3) Kristín, f. 18.9. 1948, handmennta- kennari og húsmóðir, Hurðarbaki, gift Ólafi Einarssyni, f. 19.9. 1945. Börn þeirra em: a) Eyrún, f. 1.5. 1973. b) Stefán, f. 14.4. 1977. c) Fanney, f. 13.6.1980. d) Guðmunda, f. 9.1. 1989. 4) Unnur, f. 18.1. 1951, leikskólastjóri, Kópavogi, gift Há- koni Sigurgrímssyni, f. 15.8. 1937. Böm þeirra era: a) Finnur, f. 21.7. 1975. b) Grímur, f. 8.3. 1977. c) Harpa Dís, f. 8.4. 1993. 5) Svein- björg, f. 17.8. 1956, tækniteiknari, Borgamesi, gift Hans Lind Egils- syni, f. 20. júlí 1957. Böm þeirra era: a) Heiðar Lind, f. 23.6.1986. b) Gunnhildur Lind, f. 9.2.1990. c) Eg- ill, f. 7.7. 1994. Bamabamaböm Guðfinnu og Stefáns em fimm. Útför Guðfinnu fer fram frá Gaulveijabæjarkirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 14. best gerða manneskja sem ég hefi kynnst. Það var ótrúlegt hve miklu þessi smávaxna og fíngerða kona gat afkastað. Fram undir áttrætt mjólk- aði hún þrjátíu kýr kvölds og morgna og sinnti um heimili þar sem mjög var gestkvæmt, ræktaði og sinnti um skrúðgarð sem var einn hinn fegursti í sveit á Suðurlandi og saman vora þau Stefán frumkvöðlar í skógrækt í lágsveitum Suðurlands. Þrátt íyrir umfangsmikil bústörf og heimilisstörf fann hún tíma til þess að sinna list- sköpun sinni, málaði, skar í bein og tré, prjónaði, óf og saumaði af ein- stöku listfengi. Hún var vel að sér, fylgdist með þjóðmálum, ferðaðist mikið hin síðari ár, hafði yndi af söng og að fara í leikhús, fylgdist með straumum tískunnar og umróti þjóð- félagsins. Algerlega var hún laus við fordóma og afturhald. Því átti hún gott með að umgangast böm og ungl- inga og margur unglingurinn hefúr átt athvarf í Vorsabæ til sumardval- ar. Fyrir um 10 áram kom í Ijós að Guðfinna var með ólæknandi augn- sjúkdóm. Smám saman dapraðist sjónin og undir það síðasta var hún orðin nær alveg blind. Þrátt fyrir þetta og þrátt fyrir að hún á sama tíma berðist við annan ólæknandi sjúkdóm annaðist hún um heimili þeirra Stefán eins og alsjáandi væri fram til síðustu áramóta. Lífsþrótti sínum og andlegum styrk hélt hún fram í andlátið. Við Unnur og Harpa Dís heimsóttum hana á Ljósheimum daginn fyrir kristnitökuhátíðina og þegar talið barst að Alþingishátíðinni 1930 þar sem hún hafði verið, hóf hún að syngja „Öxar við ána“. Fyrir 10 ár- um keyptum við Unnur skógarreitinn sem þau Guðfinna og Stefán hófu af mikilli framsýni að rækta fyrir nær- fellt 50 áram og reistum okkur þar hús. Við unnum með smiðunum að húsbyggingunni í sumarfríum okkar og höfðum aðstöðu heima í Vorsabæ þar til húsið var íbúðarhæft. Á þess- um tíma og síðan kynntist ég enn bet- ur heimilinu í Vorsabæ og einstökum mannkostum Guðfinnu. Synir okkar nutu þess að fá að dvelja þar á sumrin og kynnast þeirri ráðdeild og alúð sem hún lagði í öll sín verk. Einstök upplifun var að kynnast því hve náið varð með þeim Hörpu Dís og ömmu hennar þótt aldursmunurinn væri 80 ár. Fyrir þetta vil ég þakka henni nú þegar hún hverfur til nýrra heim- kynna. Síðustu mánuðina dvaldi Guðfinna á hjúkranarheimilinu Ljós- heinum á Selfossi þar sem hún naut frábærrar umönnunar. Fyrir það era starfsfólki Ljósheima færðar alúðar þakkir. Hákon Sigurgrímsson. Elsku amma. Löngu æviskeiði þínu er lokið, hvíldin kærkomin eftir veik- indastríð síðustu mánuði. Þú fæddist árið 1912 og hefðir því orðið 88 ára í haust. Á þessum áram hefur margt breyst í þjóðfélaginu, framfarir hafa verið miklar og tækn- inni fleygt fram. Þú varst lagin í höndunum og allt sem þú komst nálægt var listavel gert. Mörg trén vora skorin út og einnig ýsubein í fugla sem bamaböm- in fengu ósjaldan. Mikið prjónaðir þú í gegnum tíðina og voru margir sem fengu að njóta hlýrra ullarvettlinga. Vefimir og rýjateppin sem þú gerðir vora einnig mjög falleg. Þið afi vorað alltaf mjög dugleg við að segja og sýna okkur yngri kynslóð- inni frá handbragði og hefðum sem tíðkuðust áður fyrr, t.d. að binda bagga, slá með orfi og ljá og skiija mjólk og strokka smjör. Þá fannst manni það vera merkilegt en kannski ekki tilbúin til að hlusta nógu vel. í dag er ég mjög ánægð með að hafa fengið að prófa þetta og get sagt næstu kynslóð frá fenginni reynslu. Gróður og garðræktaráhugi ykkar afa var alltaf mikill og heimilisgarður- inn einstaklega fallegur. Ég bý að þeirri reynslu sem þið hafið miðlað mér og vona ég að gróðurinn dafni eins vel hjá mér. Þú hafðir einstaklega góða lund og man ég aldrei eftir að þú hafir skipt skapi. Þú fylgdist alltaf vel með skóla- göngu okkar og vildir alltaf sjá ein- kunnir okkar, hrósa okkur fyrir og hvetja. Þú fylgdist líka vel með tískunni og vildir alltaf fá að sjá ef við keyptum okkur föt, skó eða gerðum eitthvað nýtt við hárið okkar. Þú varst nýtin kona. Það era ófáir hlutimir sem leynst hafa í skápum og geymslum sem sprottið hafa fram og hver hlutur á sína sögu sem þú mund- ir mjög vel og sagðir frá. T.d. stutt- buxur sem þú gafst mér á Magnús Frey af pabba sem saumaðar vora úr jakka af systur þinni og enn þann dag í dag sér ekki á þeim þótt þær séu orðnar 50 ára gamlar. Éinnig bama- vettlingar úr eingimi með tvo þumla á hvoram vettlingi. Þú varst alltaf dugleg að baka. Brauð, kleinur og kökur fékk maður alltaf hvort sem maður var í vinnu eða heimsókn. Eftir að sjóninni tók að hraka hjá þér hélst þú áfram að gera þín venju- legu störf eins og ekkert hefði í skor- ist. Ég dáðist oft að getu þinni og hæfileikum til að takast á við breyttar aðstæður. Þú varst alltaf hress og em. Þú varst alla tíð mjög liðug og létt á þér og á áttræðisaldri gerðuð þið afi upp reiðhjól og þú hjólaðir um keik í fasi þó sjónin væri ekki eins og best væri á kosið. Stolt fylgdumst við hin með þessari kjörkuðu formóður. Að leiðarlokum þakka ég þér fyrir allt. Elsku afi og aðrir aðstandendur, guð styrki okkur í sorginni. Kristín Þóra Helgadóttir. Heiðurskonan Guðfinna Guð- mundsdóttir er látin og verður til moldar borin í dag. Guðfinna var húsfreyja í Vorsabæ í Flóa um rúmlega hálfrar aldar skeið og átti mörg handaverkin á þeim stað. Hún og eiginmaður hennar, Stefán Jasonarson, bjuggu þar notalegu búi og komu fimm bömum til manns. Ég er fæddur og uppalinn á næsta bæ, Vorsabæjarhóli, og bömin í Vorsabæ vora jafnaldrar og leikfélagar mínir og systkina minna. Það kom því af sjálfu sér í æsku minni að oft lágu sporin að Vorsabæ og þar var manni ævinlega vel tekið af þessari hógværa og hlýlegu konu. Stundum var þröng á þingi í Vorsabæ þegar við vorum þar innan dyra í barnaleikjum okkar og mikið fjör en aldrei amaðist Guð- finna við slíku. Aldrei þurfti hún að byrsta sig við sín eða annarra böm til að þau hlýddu henni og ekki voru stóryrðin. Ég held að hún hafi aldrei borið þau sér í munn. Helst ef eitt- hvað hafði farið úrskeiðis að hún sagði:,Ansans vandræði voru þetta.“ Svo þegar maður hafði dvalið lengur en góðu hófi gegndi í Vorsabæ átti hún til að spyija hvort maður þyrfti nú ekki að fara að fara heim. Og þá fór maður heim. Heimabakaða brauð- ið hennar Guðfinnu með mysingi smakkaðist alltaf jafn vel við kaffi- borðið og Stefán hélt uppi samræðum en Guðfinna skaut oft inn glaðlegum athugasemdum við gesti og heima- fólk. Það er leitun á jafn samrýndum hjónum og þeim Stefáni og Guðfinnu og það geislaði af þeim væntumþykj- an hvort í annars garð. Þau vora ólík að eðlisfari, Stefán kappsamur, ræð- inn og ástríðufullur félagsmálamaður hvort sem um var að ræða ung- mennafélagsmál, búnaðarmál eða landsins gagn og nauðsynjar. Félags- mál hans og opinber störf ollu margri fjarvist frá búskapnum í Vorsabæ en ekki sást á að þar vantaði neitt. Stef- án var að sönnu dijúgur við að bæta upp fjarvistirnar með dugnaði sínum en hitt sást mörgum yfir að hann var ekki einn að verki og Guðfinna bætti á sig verkum og átti mikinn þátt í góðri afkomu þótt hún bærist ekki mikið á. Guðfinna var hæglát, hógvær og yfir- lætislaus kona sem alltaf lagði gott til mála en hélt þó einarðlega á sínum skoðunum þætti henni við þurfa. Skrúðgarðurinn í Vorsabæ var eft- irlæti hjónanna og á sínum tíma ein- stakur fyrir grósku tijánna og blómanna og uppbyggður með slqól- sælum reitum, gosbranni og fánastöng svo að til fyrirmyndar var. Snemma var honum skipt í reiti og bömin sáu um að halda illgresinu hvert frá sínum reit. Þannig var sam- vinnan innan fjölskyldunnar í einu og öllu. Guðfinna fluttist ung að Vorsabæ frá æskuheimili sínu í Túni í Flóa. Þar ólst hún upp í stóram hópi systkina sem öll hafa náð háum aldri. Síðasta misserið hafa þijú systkinin fallið í valinn, Jón, Bjami og nú síðast Guð- finna eftir nokkuð langvarandi viður- eign við skæðan sjúkdóm. Guðfinna var nettvaxin kona og virtist ekki til stórra átaka en hún bjó yfir mikilli seiglu. Hún var hagleikskona og skar út muni af miklu listfengi á yngri ár- um. Þegar árin færðust yfir hana kom hrömandi sjón í veg fyrir að hún gæti notið þessarar listgáfu sinnar. Það fór ekki mikið fyrir henni en návist henn- ar var góð og alltaf lagði hún gott til mála og var áberandi umtalsgóð um menn og málefni. Það er gæfa að hafa fengið að vera samvistum við jafn ágæta konu og Guðftnnu í Vorsabæ og njóta hennar góða viðmóts og uppeldisáhrifa. Fyrir það vil ég þakka og systkini mín einnig. Stefáni og allri hans fjöl- skyldu sendum við hlýjar samúðar- kveðjur á þessum degi. Jón M. Ivarsson og systkini frá Vorsabæjarhóli. Það vora hlýjar hendur sem tóku á móti mér þegar ég fimm ára gamall kom í fyrsta skipti til sumardvalar að Vorsabæ. Það var Guðfinna og fjöl- skylda hennar sem tók á móti mér opnum örmum. Þetta var upphafíð að árlegri sumardvöl minni að Vorsabæ, en ég átti því láni að fagna að dvelja þar tíu sumur á bemskuárum mínum. Guðfinna og fjölskylda hennar reynd- ust mér ávallt sérstaklega vel og vora tengslin það mikil og sterk að oft fór ég að Vorsabæ um helgar að vetrar- lagi og einnig á sumrin eftir að ég varð eldri. Á þessum árum mynduðust sterk vinatengsl á milli mín og fjölskyld- unnar í Vorsabæ sem hafa haldist síð- an. Guðfinna var hæglát, vinnusöm, dugleg og ósérhlífin. Allt sem hún tók sér fyrir hendur lék í höndum hennar. Skilgreiningin fjöllistamaður á vel við Guðfinnu, þessa fjölhæfu og listrænu konu. Hún var leikin í útskurði og vefnaði. Eftir hana liggja margir fal- legir listmunir, skomir í tré og hom, renningar og listaverk ofin úr hross- hári, bómull og ull. Auk þessa pijón- aði hún og saumaði. Hún var ekki síð- ur mikil húsmóðir og ber heimili þeirra hjóna og garður þess fagurt vitni. I eldhúsinu töfraði hún fram sérrétti sína og seint gleymist ilmur- inn og bragðið af heimabökuðu heil- hveitibrauðinu og rúgbrauðinu svo ekki sé talað um kleinumar. Hún ásamt fjölskyldu sinni byggði upp einstaklega fagran lystigarð að Vorsabæ sem hún hafði mjög mikla ánægju af að vinna í. Þetta átti ekki síður við um bústörfin og matjurta- garðinn sem kallaður var ömmu- garður en þangað vora margar ferðir farnar til að undirbúa jarðveginn og að hlúa að grænmetinu. Að hausti naut fjölskyldan síðan ríkulegrar grænmetisuppskera. Guðfinna var einstök kona, geðgóð og hjartahlý. Aldrei sá ég hana skipta skapi, hafði hún einstakt lag á að

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.