Morgunblaðið - 16.11.2000, Blaðsíða 45

44 FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Arvakur hf., Reykjavík.
Framkvœmdastjóri: Hallgrímur B. Geirsson.
Ritstjórar: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
AUKIN ÞÁTTTAKA
í FRIÐARGÆSLU
HALLDÓR Ásgrímsson utan-
ríkisráðherra flutti árlega
skýrslu sína um utanríkismál
á Alþingi í fyrradag og greindi þá
meðal annars frá því að ríkisstjórnin
hefði ákveðið að efla þátttöku íslands
í alþjóðlegri friðargæslu til muna.
Ráðherrann sagði stefnt að því að á
næstu tveimur til þremur árum
myndu um 25 íslendingar starfa við
alþjóðlega friðargæslu og að sú tala
gæti hækkað í um 50 manns með auk-
inni þátttöku og reynslu. Gert er ráð
fyrir að fólk úr ýmsum stéttum geti
komið að þessu starfi, til dæmis lög-
reglumenn, verkfræðingar, læknar,
hjúkrunarfræðingar, lögfræðingar
og tæknimenntað starfsfólk.
Komst ríkisstjórnin að þessari nið-
urstöðu á grundvelli tillagna sem
starfshópur fjögurra ráðuneyta skil-
aði í síðasta mánuði.
Halldór Ásgrímsson lýsti áformum
ríkisstjórnarinnar á eftirfarandi
hátt: „Undir heitinu Islenska friðar-
gæslan verður komið upp lista eða
skrá yfir allt að 100 manns sem eru
tilbúnir að fara til friðargæslustarfa
með stuttum fyrirvara. Islenska frið-
argæslan verður undir stjórn al-
þjóðaskrifstofu utanríkisráðuneytis-
ins sem mun sjá um ráðningu,
undirbúning og þjálfun starfsfólks og
almenna umsjón með starfseminni.“
Þessi ákvörðun ríkisstjórnar er
eðlilegt framhald af þeirri þróun, sem
átt hefur sér stað undanfarin ár.
Þátttaka Islendinga í friðargæslu-
verkefnum hefur farið stöðugt vax-
andi í takt við breytta skipan öryggis-
mála í Evrópu og má nefna að alls
hafa um 50 manns starfað að friðar-
gæslu á vegum Islands í Bosníu og
Kosovo frá 1994. Hins vegar hefur
ekki verið mótuð nein skýr stefna um
rammann í kringum þátttöku Islend-
inga. Framlag Islendinga hefur ekki
síst verið á sviði löggæslu og heil-
brigðismála og flestir íslendinganna
starfað á vegum alþjóðlegra stofnana
á borð við Sameinuðu þjóðirnar,
NATO og ÖSE og einnig hefur verið
formlegt samstarf á milli íslendinga
og bresku SFOR-sveitanna.
Samskipti þjóða hafa verið að
breytast á síðastliðnum áratug og
samvinna ríkja í Evrópu við lausn á
ýmiss konar vandamálum er orðin
mun nánari en áður var. Hafa
Evrópuríki til dæmis axlað sameigin-
lega ábyrgð á því að stilla til friðar á
Balkanskaga eftir stríðin í fyrrver-
andi Júgóslavíu. Enn sér ekki fyrir
endann á þeim deilum og líklegt að
þörf verði á friðargæslu í Kosovo og
Bosníu í mörg ár til viðbótar. Þeim
stöðum fjölgar um allan heim, þar
sem þörf er á alþjóðlegri friðargæslu
og má nefna Austur-Tímor, Sierra
Leone og Kýpur sem dæmi um
spennusvæði.
Alþjóðleg friðargæsla er krefjandi
starf og á stundum hættulegt. íslend-
ingar geta hins vegar ekki frekar en
aðrar þjóðir skorast undan þeirri
ábyrgð sem því fylgir, að eiga aðild að
hinu alþjóðlega samfélagi. Við erum
herlaus þjóð en státum okkur af því
að vera rótgróið lýðræðisríki er ber
mikla virðingu fyrir mannréttindum.
Að auki eru lífskjör íslendinga betri
en flestra annarra. Við getum því lagt
margt af mörkum í friðargæslu þó
svo að við sendum ekki herlið líkt og
samstarfsríki okkar gera. Reynsla
undanfarinna ára sýnir að framlag
okkar er mikilvægt, það skiptir máli
og það er vel metið af öðrum ríkjum.
GEÐVERND BARNA
GEÐHEILBRIGÐISVIKA barna
stendur nú yfir og lýkur 17. nóv-
ember. Þetta er átaksvika, sem lýtur
að því að auka skilning á vanda geð-
sjúkra og freista þess að draga úr for-
dómum, sem því miður gætir enn í
þjóðfélaginu gagnvart geðsjúkum.
Geðsjúkdómar á Islandi eru enn
mikið feimnismál og flestum virðist
erfitt að viðurkenna fyrir sjálfum sér
og öðrum að þeir eigi geðveikt barn.
Nauðsynlegt er að líta á geðræn
vandamál rétt eins og aðra sjúkdóma
og rétt eins og Jenný Steingrímsdótt-
ir, formaður Foreldrafélags geð-
sjúkra barna og unglinga, sagði í sam-
tali við Morgunblaðið síðastliðinn
föustudag, er fyrsta skrefið í rétta átt
stigið með átaksviku sem þessari, sem
nú stendur yfir, þar sem viðurkenning
er fengin á því að vandamálið sé raun-
verulegt og að það sé til. Átaksvikan
er ekki eingöngu hugsuð vegna veikra
barna, heldur sé geðheilbrigði barna
almennt, atriði sem hlúa beri að. „Það
gleymist oft í hraða nútímaþjóðfélags
að gefa sér tíma til að sinna börnunum
og veita þeim athygli og umhyggju.
Líkamlegt heilbrigði er ekki nóg, við
þurfum líka að huga að geðheilsunni,“
sagði Jenný. Foreldrafélag geðsjúkra
barna og unglinga var stofnað fyrir
ári. Tæplega sjötíu fjölskyldur tengj-
ast starfi félagsins og virðist þörfin
fyrir stuðningshóp hafa verið brýn.
Félagið er einnig stofnað í þeim til-
gangi að mynda þrýstiafl til þess að fá
betri og aukna þjónustu við geðsjúk
börn. Biðlistar eftir meðferðarúrræð-
um hafa verið langir, skólamál í
ólestri og einnig vantar hvíldarheimili
til að létta tímabundið álagi af nán-
ustu fjölskyldu barnsins.
Páll Tryggvason, sem er formaður
Barnageðlæknafélags Islands, segir í
samtali við Morgunblaðið sl. föstudag:
„Heilbrigðiskerfi, skólakerfi, félags-
kerfi og aðrir þeir sem koma að mál-
efnum barna, þurfa að vinna betur
saman til þess að ná árangri.“ Mikil-
vægi skólans í þessu hlutverki er mik-
ið að mati Páls og hann segir, að nauð-
synlegt sé að ná í þessu sambandi til
kennara, skólastjórnenda, sálfræð-
inga, heilsugæzlulækna og skóla-
hj úkrunarfræðinga.
Geðsjúkdómar eru alltaf erfiðir við-
ureignar fyrir sjúklinga og aðstand-
endur en það er átakanlegra en orð fá
lýst þegar geðveiki kemur upp í börn-
um. Það er rík ástæða til að hvetja alla
þá, sem að þessum málum koma í heil-
brigðiskerfinu, til þess að veita þess-
um börnum, foreldrum þeirra og
systkinum allan þann stuðning, sem
nokkur kostur er á.
FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2000
Ý
45
/ /
Urslit atkvæðagreiðslu í forsetakjöri gengu þvert á tillögu kjörnefndar ASI-þingsins
Grétar Þorsteinsson endurkjör-
inn forseti með 66,5% atkvæða
Grétar Þorsteinsson var endurkjörinn forseti
✓
Alþýðusambandsins til næstu tveggja ára á þingi ASI.
Grétar hlaut 66,5% atkvæða en Ari Skúlason, fram-
/ /
kvæmdastjóri ASI, hlaut 33,5%. Urslit kosninganna
ganga þvert á tillögu kjörnefndar þingsins þar sem
sex fulltrúar mæltu með kjöri Ara en þrír fulltrúar
lögðu til að Grétar yrði kjörinn.
Morgunblaðið/Jim Smart
Grétar Þorsteinsson (t.h) tekur hér við hamingjuóskum frá Finnbirni Hermannssyni, for-
manni Samiðnar, andartaki eftir að úrslit í forsetakjörinu lágu fyrir.
GRÉTAR Þorsteinsson var endur-
kjörinn forseti ASÍ á þingi þess í
Digranesi í Kópavogi síðdegis í
gær. Hann var kjörinn til næstu
tveggja ára, eða til ársfundarins áinð 2002.
Grétar hlaut 66,5% greiddra atkvæða, sem
jafngildii- atkvæðum 47.450 félagsmanna ASI,
en Ají Skúlason, framkvæmdastjóri ASÍ,
33,5%, sem jafngildir 23.925 atkvæðum félags-
manna sambandsins. Alls kusu 484 þingfull-
trúar með rafrænni kosningu, Grétar hlaut 325
atkvæði, Ari 157 en 2 fulltrúar skiluðu auðu.
Niðurstaða kosninganna var á öndverðum
meiði við tillögu kjömefndar en sex fulltrúar af
m'u gerðu tillögu um Ara en þrír lögðu til að
Grétar yrði kjörinn forseti. Áður en til kosn-
inga kom var óskað eftir því úr þingsal að
frambjóðendur kynntu sig og stefnumál sín
stuttlega en fundarstjóri hafnaði þeirri beiðni
sökum þess hve seint hún kom fram. Öðrum
kosningum var frestað til síðasta þingdags í
dag, m.a. um varaforseta og miðstjóm ASÍ.
Halldór Bjömsson frá Eflingu, formaður
kjömefndar, kynnti tillögurnai' áður en kosn-
ingar fóm fram. Auk Halldórs stóðu Kristján
Gunnarsson, Verkalýðs- og sjómannafélagi
Keflavíkur, Haraldur H. Jónsson frá Félagi ís-
lenskra rafVirkja, Ágúst Óskarsson, Verslun-
aimannafélagi Húsavíkur, Konráð Alfreðs-
soni, Sjómannafélagi Eyjafjarðar, og
Guðbrandur Einarsson, Verslunarmannafé-
lagi Suðumesja, að tillögunni um Ara.
Þorbjöm Guðmundsson frá Trésmiðafélagi
Reykjavíkur kynnti tillögu minnihluta kjöm-
efndar. Auk hans kom tillagan um Grétar Þor-
steinsson frá Guðrúnu Erlingsdóttur, Verslun-
armannafélagi Vestmannaeyja, og Þórði
Ólafssyni, sem er fulltrúi Verkalýðs- og sjó-
mannafélagsins Boðans.
Grétar þakkaði Ara fyrir
drengilega framgöngu
Kosningamar, sem vom þær fyrstu hér á
landi sem fóm fram með rafrænum hætti,
gengu hratt og vel fyrir sig og úrslit lágu fyrir
skömmu eftir að kjörinu lauk. Þingheimur reis
úr sætum sínum og klappaði fyrir Grétari Þor-
steinssyni þegar úrslitin vom kunngerð. Grét-
ar flutti stutt ávarp þar sem hann byrjaði á að
þakka traustið sem þingheimur hefði sýnt sér.
Einnig þakkaði hann Ara fyrir drengilega
framgöngu. Vonaðist hann til þess að þingfull-
trúar gætu staðið upp ósærðir frá kosning-
unni.
„Mér var fullljóst að mjög deildar meiningar
vora um forsetakjörið. Það réðst með þessum
hætti. Miklu máli skiptir, þegar við höfum öll
dregið djúpt andann, ekki bara hvað varðar
kjör á forseta heldur þá miðstjóm sem verður
kosin, að við eigum vísan stuðning ykkar allra í
þeim mikilvægu verkefnum sem em framund-
an,“ sagði Grétar. Hann sagðist töluvert hafa
lært af aðdraganda kosninganna og vonandi
gagnaðist það sér á kjörtímabilinu.
Tók ákveðna áhættu með framboðinu
Ari Skúlason sté næst í pontu og óskaði
Grétari til hamingju með kjörið. Hann sagðist
ekki vera sár, með framboði sínu hefði hann
tekið ákveðna áhættu. Hann sagðist hafa boðið
sig fram til að ná fram breytingum.
„Ég tel að sá ferill sem við höfum verið í hafi
lífgað umræðuna töluvert. Ég vona, líkt og
Grétar sagði áðan, að við getum nýtt það til að
ná betri árangri og starfsháttum. Ég vona
einnig að við komum heil og sameinuð frá
þessu þingi. Við höfum þegar náð miklum ára-
ngri á þessu þingi, þetta er stefnumótandi
þing. Ég vona að við höldum áfram að gera
góða hluti og ná árangri,“ sagði Ari og fékk
kröftugt lófaklapp fyrir.
Urslitin sýna að fulltrúar vilja
ekki miklar breytingar
Ari lagði áherslu á að þörf væri á breytingu
hjá Alþýðusambandinu er hann tilkynnti fram-
boð sitt. Morgunblaðið spurði hann hvemig
hann túlkaði úrslit kosninganna með tilliti til
þessa.
Sagðist Ari túlka niðurstöðuna svo að fólk
vildi ekki að gerðar yrðu mjög miklar breyt-
ingar. Hann sagði einnig að þeir hópar sem
hefðu hvatt sig til framboðs og staðið að baki
framboði sínu hefðu greinilega ekki skilað því
sem hann hafði reiknað með þegar gengið var
til kosninga.
Aðspurður hvert framhaldið yrði af hans
hálfu sagði Ari að það ætti eftir að koma í ljós.
„Ég sagði þegar ég fór út í þetta að þótt ég tap-
aði þessu myndi ég ekki ganga út af skrifstofu
Alþýðusambandsins strax eftir helgi. Ég
hugsa mitt mál,“ sagði hann.
Ari var einnig spurður hvort hann teldi að
úrslitin hefðu ráðist að miklu leyti á þinginu
sjálfu. „Miðað við þennan mun tel ég að þau
hafi að miklu leyti legið fyrir, en það er mjög
erfitt fyrir mig að spá í þetta,“ svaraði Ari.
Tillögu til málamiðlunar var hafnað
Mikil óvissa ríkti fram eftir gærdeginum um
forsetakjörið og átti sér stað rnikið baktjalda-
makk meðal þingfulltrúa og kjörnefndar-
manna. Samkvæmt traustum heimildum
Morgunblaðsins ræddu helstu stuðningsmenn
frambjóðendanna um tíma um leiðir sem þóttu
koma til greina til málamiðlunar um foiystu
sambandsins. Fól þessi tillaga í sér að Grétar
yrði kjörinn forseti sambandsins og að Ari
tæki við varaforsetaembættinu. Var þá hug-
myndin sú að Grétar gegndi forsetaembættinu
aðeins til eins eða tveggja ára en léti þá af emb-
ætti og nýr forseti tæki þá við. Skv. nýjum lög-
um Alþýðusambandsins styttist kjörtímabil
forseta í tvö ár en ársfundur verður haldinn á
hverju ári. Þessum skilyrðum höfnuðu stuðn-
ingsmenn Grétars þegar á daginn leið og varð
þá ljóst að kjömefndin myndi klofna og ekki
yrði komist hjá kosningu á milli frambjóðend-
anna á þinginu.
Ekki með hugmyndir um „hreinsanir"
I samtali við Morgunblaðið, skömmu eftir að
úrslit lágu fyrir, sagðist Grétar Þorsteinsson
ekki geta neitað því að vera sáttur við niður-
stöðuna. Hann hefði metið stöðuna þannig að
kjörið yrði tvísýnt og því kom niðurstaðan hon-
um á óvart. Skiljanlega væri fengur að því
hvað úrslitin væm afdráttarlaus. Aðspurður
um málamiðlanir á bak við tjöldin, skömmu
fyrir kjörið í gær, sagðist Grétar ekki hafa tek-
ið þátt í þeim. Hann hefði strax tekið þá
ákvörðun að leiða slíkt hjá sér. Grétar sagðist
hafa vitað að sumir stuðningsmanna sinna
hefðu eitthvað verið skoða hvemig landið lá,
eins og hann orðaði það.
Hvort hann væri tilbúinn að starfa áfram við
hlið Ara Skúlasonar innan ASÍ sagðist Grétai'
ekki ætla að fullyrða neitt um á þessu stigi.
„Frá mínum bæjardyram séð höfum við Ari
átt gott samstarf. Sjaldan hefur komið upp
ágreiningur. Ari verður auðvitað að svara því
hvað hann er tilbúinn að gera. Ég er ekki fyrir-
fram með neinar hugmyndir um hreinsanir,“
sagði Grétar.
Hann sagði það ögrandi verkefni fyrir sig að
fá að leiða Alþýðusambandið áfram til næstu
tveggja ára, nú þegar ný lög hefðu verið sam-
þykkt um sambandið og skipulag þess. Það
hefði verið ein meginástæðan fyrir sínu fram-
boði, að hann taldi sig geta gert gagn í sam-
starfi við fleiri að laga starfsemi ASÍ að nýjum
lögum.
Kjör um einn varaforseta við hlið Grétars
fer fram á þingi ASÍ í dag, ásamt kjöri í 15
manna miðstjóm. Aðspurður um þessar kosn-
ingar sagðist Grétar vonast til þess og treysta
að menn stæðu upp sáttir að þeim loknum.
Menn yrðu að þola þá lýðræðislegu aðferð að
kjósa á milli einstaklinga eða hópa.
Átti von á ágengari umræðu
Grétar var spurður hvort honum hefði fund-
ist kosningabarátta þeirra Ara gerast fullpers-
ónuleg. Hann taldi svo ekki vera því fyrirfram
hefði hann reiknað með umræðu um sína pers-
ónu, og jafnvel með ágengari hætti en raun
varðá.
„Ég er ágætlega meðvitaður um að þetta er
hluti af þeirri veröld sem við lifum í, návígið er
orðið svo mikið. Umræðan hefði ekki orðið
svona fyrir tuttugu árum,“ sagði Grétar.
Hann var að lokum spurður að því hvort Al-
þýðusambandið kæmi sterkar út eftír þingið
en áður. Grétar sagðist trúa því. Það gerðist
ekki eins og hendi væri veifað en með nýjum
lögum væri búið að skapa aðstæðumar til þess.
Morgunblaðið/Jim Smart
Forsetakosningar fóru fram með rafrænum hætti í fyrsta sinn hér á landi og gengu þær hnökralaust fyrir
sig þótt sumir þingfulltrúar, einkum af eldri kynslóðinni, segðust fyrirfram vera smeykir við tölvurnar.
Ný lög samþykkt eft-
ir deilur á þinginu
Y LOG fyrir Alþýðu-
samband íslands voru
samþykkt á þingi ASÍ
upp úr hádegi í gær með
yfirgnæfandi meirihluta atkvæða.
Nýju lögin fela í sér gmndvallar-
breytingar á skipulagi samtakanna.
Breytingartillaga felld með
217 atkvæðum gegn 112
Hart var deilt í laga- og skipulags-
nefnd þingsins og við umræður á
þinginu í gær um breytingartillögu
sem Signý Jóhannesdóttir, formað-
ur Vöku á Siglufirði, lagði fram við
ákvæði um atkvæðavægi aðildarfé-
laga við kosningar á ársþing sem
koma í stað ASÍ-þinga. Signý og
fleiri þingfulltrúar héldu því fram að
ákvæðið kæmi niður á minni félög-
um þar sem gert er ráð fyrir að full-
trúatala og atkvæðaijöldi hvers fé-
lags á ársfundi miðist við fjölda
fullgreiðandi félagsmanna en þar er
átt við þann reiknaða fjölda sem
stendur á bak við iðgjaldatekjur fé-
laganna miðað við meðaltekjur í
hverri starfsgrein.
Laganefnd þingsins lagði til að
breytingartiUaga Signýjar yrði felld
gegn 6 atkvæðum í nefndinni. Signý
bar þá tillöguna upp á þinginu sjálfu
og tóku nokkrir þingfulltrúar undir
gagnrýni hennar. Hervar Gunnars-
son, verkalýðsfélagi Akraness, o.fl.
svöraðu gagnrýninni og héldu því
fram að umrædd lagaákvæði gengju
jafnt yfir stór sem lítil verkalýðsfé-
lög.
Miklar umræður urðu um málið
og var tillaga Signýjar síðan felld í
almennri atkvæðagreiðslu með 217
atkvæðum gegn 112. Lagafmmvarp-
ið og breytingartillögur laganefndar
þingsins vom svo borin upp í einu
lagi til afgreiðslu gegn hávæmm
mótmælum nokkurra þingfulltrúa
sem vildu að einstakar greinar yrðu
bomar sérstaklega undir atkvæði.
Lögin vom síðan samþykkt með yf-
irgnæfandi meirihluta atkvæða en
notast var við handauppréttingu í
stað rafræna kosningakerfisins.
Samkvæmt lögunum verður forseti
ASÍ og einn varaforseti, í stað
tveggja nú, kosnir til tveggja ára.
Sambandsstjóm fellur niður en árs-
fundur fær æðsta vald í öllum málum
ASÍ. Þá verður fækkað í miðstjóm
úr 21 í 15.
Tillaga um Evrópusambands-
mál samþykkt samhljóða
Tillaga sem alþjóðanefnd Alþýðu-
sambandsins og miðstjóm lögðu fyr-
ir þingið um Evrópumál var sam-
þykkt óbreytt í þingnefnd og tekin
til umræðu á þinginu fyrir hádegi í
gær. Litlar umræður urðu um tillög-
una á þinginu og var hún síðan sam-
þykkt óbreytt með öllum greiddum
atkvæðum. Mörgum viðmælendum
Morgunblaðsins á þinginu í gær kom
á óvart að tillagan væri samþykkt án
breytinga eða ágreinings á þinginu. I-
henni segir m.a. að þrátt fýrir ágæti
EES-samningsins sé hann greini-
lega orðinn mun veikari en áður var.
„Nokkur umræða hefur verið um
möguleika á því að ísland geri tví-
hliða samning við ESB í stað EES-
samningsins. ASÍ leggst alfarið
gegn slíkum hugmyndum og telur
þær óraunhæfar," segir m.a. í plagg-
inu. Þar segir að meðal helstu verk-
efna ASÍ sé að taka fmmkvæði í
Evrópuumræðunni og stuðla að því
að spumingin um aðild að ESB og
skilgreining á samningsmarkmiðum
komist fyrir alvöra á dagskrá.
Grétar Þorsteinsson, nýkjörinn
forseti ASÍ, sagði við Morgunblaðið
að hann hefði átt von á því að efnis-
lega gengi tillagan um Évrópusam-'
bandið eftir. Flestir hefðu þó átt von
á tillögum um orðalagsbreytingar.
Mestu skipti að ekki mætti hlífa okk-
ur við því að fara í ágenga umræðu
um Evrópumálin. Ekki mætti gefa
sér niðurstöður fyrir fram.
„Lykillinn að því að fólk sé sæmi-
lega dómbært, þegar og ef reynir á
aðild að Evrópusambandinu, er að
það sé vel upplýst um þessi mál. Við
teljum okkur hafa unnið þannig á
þessu kjörtímabili og með tillögunni
er í raun verið að leggja til að auka
ágengni í umræðunni. Við gerum
okkur grein fyrii' því að deildar
meiningar em í þjóðfélaginu um
Evrópumálin,“ sagði Grétar.
Olga á einingarþingi
/ / /
Urslit í forsetakjöri á þingi ASI eru talin áfall fyrir kjörnefnd. Oein-
ing og óvissa er um kosningu varaforseta og í miðstjórn í dag. Ómar
Friðriksson fylgdist með þreifíngum að tjaldabaki á ASI-þinginu.
MARGIR þingfulltrúar á
þingi ASÍ lýstu í samtölum
í gær miklum áhyggjum
sínum af þeirri ólgu og
átökum um lyör forystusveitar ASI sem
einkennt hafa þetta siðsta þing sam-
bandsins. Meginverkefni þingsins var
að setja sambandinu ný lög með það
m.a. að markmiði að styrkja einingu
sambandsins og setja niður deilur á
milli aðildarfélaganna. Voru sumir
þeirrar skoðunar að kosningaátök um
varaforseta og 15 manna miðstjórn í
dag verði til að magna enn frekar óein-
ingu og ósætti innan hreyfingarinnar.
Flestum þingfulltrúum kom mjög á
óvart hversu afgerandi meirihluta
Grétar Þorsteinsson hlaut í for-
setakjörinu. Voru ýmsir viðmælendur
þeirrar skoðunar að Ari Skúlason og
helstu stuðningsmenn hans hafi van-
metið verulega styrk hans á þinginu.
Urslitin eru talin mikið áfall fyrir 9
manna kjörnefnd þingsins en 6 af 9
kjörnefndarmönnum gerðu tillögu um
Ara. Ljóst er að ncfndinni, sem er undir
forystu Halldórs G. Björnssonar, for-
manns Starfsgreinasambandsins, er
mikill vandi á höndum þegar hún legg-
ur fram tillögu um varaforseta og upp-
stillingu í miðstjórn í dag.
Talið var að mjög jafnt yrði á munum
í forsctakjörinu en þegar nær dró kosn-
ingunni virtist stuðningur við Grétar
fara vaxandi meðal þingfulltrúa. Ymsir
höfðu á orði að kosningabarátta Ara
hafi verið of neikvæð í garð Grétars og
það hafi skipt sköpum um að þeir
ákváðu að styðja Grétar þó að umdeild-
ur væri scm forseti. Stuðningsmenn
Ara staðhæfðu aftur á móti að and-
stæðingar Ara hefðu sett af stað ófræg-
ingarsögur um hann á þinginu sem hafi
skaðað framboð hans. Nokkrir full-
trúar úr stuðningsmannahópi Ara
héldu því einnig staðfastlega fram í
samtölum í gær að Framsóknarflokkur-
inn hefði haft afskipti af málinu og lagt
að framsóknarmönnum úr röðum þing-
fulltrúa að kjósa fremur Grétar en Ara,
á fundi sem forysta og þingmenn Fram-
sóknarflokksins héldu með nokkrum
þingfulltrúum á mánudag.
Að mati heimildarmanna sem vel
þekkja til sótti Grétar einkum stuðning
til fulltrúa Samiðnar, mikils meirihluta
þingfulltrúa af landsbyggðinni og eru
flestir jafnframt þeirrar skoðunar að
miklu hafi ráðið um úrslit kosninganna
að fjölmennur hópur fulltrúa Verzlun-
armannafélags Reykjavíkur ákvað að
styðja Grétar. Ari sótti einkum stuðn-
ing til fulltrúa frá Flóabandalagsfélög-
um, Eflingar, Hlífar og Verkalýðs- og
sjómannafélags Keflavikur og til
rafiðnaðarmanna, að mati heimildar-
manna. Talið er að atkvæði fulltrúa
Sjómannasambandsins hafi skipst á
frambjóðendur.
Skv. breytingum á lögum ASÍ fækkar
fulltrúum í miðstjórn úr 21 í 15. Forseti
og varaforseti fá sjálfkrafa sæti í mið-
stjórn en samkvæmt þeiin huginyndum
um uppstillingu í miðstjórn sem ræddar
hafa verið í kjörnefnd og í samtölum
verkalýðsforingja á seinustu dögum, er
gert ráð fyrir að hvert landssainband
fái einn fulltrúa í miðstjórn en þau eru
sex talsins. Tvö stærstu félögin, Verzl-
unarmannafélag Reykjavíkur og Efl-
ing-stéttarfélag, fái tvo fulltrúa hvort,
Verkalýðs- og sjómannafélag Keflavík-
ur einn fulltrúa og Iðja á Akureyri einn
fulltrúa. Þetta þýðir að sex fulltrúar
kæmu frá hinu nýja Starfsgreinasam-
bandi sem er með rúmlega 50% þing-
fulltrúa að baki sér. Fjölmargir lands-
byggðarfulltrúar eru afar óánægðir
með þessar hugmyndir og telja að þær
hefðu í för með sér að félög á lands-
byggðinni yrðu að miklu leyti skilin út-
undan.
Yfirgna'fandi meirihluti miðstjórnar-
manna kæmi af suðvesturhorni lands-
ins og að Iðju á Akureyri frátalinni sé
aðeins eitt miðstjórnarsæti til ráðstöf-
unar fyrir öll önnur verkalýðsfélög á
landsbyggðinni. Vegna mikillar
óánægju þingfulltrúa landsbyggðarfé-
laga vegna þessa máls gekk undir-
skriftalisti á þinginu i gær til stuðnings
framboði Signýjar Jóhannesdóttur, for-
manns Vöku á Siglufirði, f embætti
varaforseta. Auk þess boða fulltrúar
stéttarfélaga, sem eiga beina aðild að
ASÍ, sérstakt framboð til miðstjórnar í
dag.
Mikil óvissa er um hver tillaga kjör-
nefndar verður um varaforseta cn þau
nöfn sem helst voru nefnd i samtölum
fyrir forsetakjörið í gær voru Halldór
G. Björnsson, Þórunn Sveinbjörnsdóttir
frá Eflingu og Hjördís Þóra Sigur-
þórsdóttir, stéttarfélaginu Vökull á
Höfn. Af máli þingfulltrúa sem rætt var
við í gærkvöldi má þó ráða að hugsan-
lega sé komin upp alveg ný staða í
kjörnefndinni vegna hinna afgerandi
úrslita sem urðu í forsetakjörinu. Mun
væntanlega skýrast fyrir hádegi í dag
hver niðurstaðan verður en skv. dag-
skrá þingsins eiga kosningar að hefjast
kl. 9.