Morgunblaðið - 16.11.2000, Qupperneq 48

48 FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2000
Kosninga-
klúður
Efiirklúðrið í Flórída má búast við að
allt verði í lás í Washington.
Eftir Karl
Blöndal
Frá Kenýa berast þau
boð að menn séu
boðnir og búnir að
aðstoða við talningu
atkvæða. í Suður-
Ameríku velta menn því fyrir sér
hver viðbrögðin hefðu verið ef
þessar kosningar hefðu farið íram
þar um slóðir og annar for-
setaframbjóðandinn hefði virst
ætla að komast í embætti eftir um-
deilda talningu í ríkinu þar sem
bróðir hans væri ríkisstjóri.
Reyndar virðist Banda-
ríkjamönnum þykja sem fram-
bjóðenduma hafí þáða sett niður á
þeim dögum, sem liðnir eru frá því
kosið var 7. nóvember.
A1 Gkire hefur sýnt að hann vill
allt til vinna til að komast í þetta
embætti og bar því vitni flugvél full
af lagarefum, sem send var til
Flórída skömmu eftir að Ijóst var
að talning atkvæða dugði ekki til
að knýja fram úrslit.
George W. Bush þykir hins veg-
UWUADE arhafabrugð-
VIHnUKr istviðþvertá
sína sannfær-
ingu með því
að kveðja til
alríkisdómstól til að hlutast til um
talninguna í Flórída. Repúblikanar
hafa löngum verið málsvarar þess
að dreifa valdinu og færa það frá
hinu svokallaða alríki, sem hefur
höfuðstöðvar í Washington, til ríkj-
anna. í þokkabót lagði Bush
áherslu á það í kosningabaráttunni
að hann hygðist reyna að stemma
stigu við stefnugleði Banda-
ríkjamanna og þeirri tilhneigingu
að hneppa allt í fjötra lagaklækja.
Bush þótti fara helsti geyst þeg-
ar hann greindi frá því að hann
væri í raun byrjaður að undirbúa
stjómarmyndun.
Gore fór þar varlegar í sakimar,
fór út í boltaleik með fjölskyldunni
og dreif sig í bíó, allt til þess að
sýna fram á það að hann væri ekki
að skipta sér af talningunni. Það
var hins vegar ljóst að hvað sem
þessum uppákomum varaforset-
ans leið stóð Gore alls ekki á sama,
enda var her manns á hans vegum
að fylgjast með, þar á meðal Warr-
en Christopher, sem var utanríkis-
ráðherra hjá Clinton og hefur
drjúga reynslu af því að hafa auga
með kosningum hér og þar í þriðja
heiminum.
Sérlegur fulltrúi Bush hefur
reyndar ekki minni reynslu af slíku
því að hann var utanríkisráðherra
hjá pabba hans. Bandarískir fjöl-
miðlar kalla hann consigliere
Bush-fjölskyldunnar, en svo eru
nánustu ráðgjafar mafíufjöl-
skyldna kallaðir. Baker þótti ekki
sérdeilis sannfærandi þegar hann
lýsti yfir því að traustara væri að
telja atkvæði í vélum en að láta
menn um talninguna og því ætti að
hverfa frá handtalningu atvkæð-
anna í sýslum í Flórída á borð við
Palm Beach.
Þau rök, sem nú er beitt koma
flokkslit ekkert vit og markast ein-
göngu af því sem hentar til að ná
settu marki, enda Ijóst að væri
dæminu snúið við myndu hinar
stríðandi fylkingar einfaldlega
hafa skipti á rökum máli sínu til
stuðnings. Síðan héldi orrahríðin
áfram.
Spekingamir segja nú að verði
Gore enn undir þegar utankjör-
staðaratkvæði hafa verið talin í
Flórída á morgun eða hinn eigi
hann að játa sig sigraðan. Þá geti
hann tekið að sér að hlutverk písl-
arvættis og muni eiga meiri mögu-
t leika á að ná forsetastólnum eftir-
sótta eftir fjögur ár. Það er hins
vegar óvíst að hann hlusti á slík
ráð.
Þetta er hins vegar ekki í fyrsta
skipti, sem Bandaríkjamenn hafa
þurft að bíða eftir því að kosningar
yrðu leiddar til lykta. Árið 1800 var
mjög mjótt á munum milli Johns
Adams og Thomasar Jeffersons.
Þegar kjörmenn greiddu síðan at-
kvæði fékkst ekki niðurstaða og
fór málið þá fyrir þingið þar sem
jafnt var milli Jeffersons og Arons
Burrs, sem var varaforsetaefni
Jeffersons. Greidd voru atkvæði 36
sinnum áður en niðurstaða fékkst
og höfðu kjörmennimir þá setið við
í um viku. Kosningamar fóm fram
í lok árs 1800, en ekki var Ijóst hver
yrði forseti fyrr en í febrúar 1801.
Þegar Richard Nixon og John F.
Kennedy áttust við árið 1960 var
ekki tilkynnt um úrslit fyrr en á
hádegi daginn eftir. í kosningun-
um þá munaði aðeins níu þúsund
atkvæðum á Kennedy og Nixon í
Illinois. Því hefur löngum verið
haldið fram að það hafi ráðið úrslit-
um að demókratar undir stjóm
Richards Daleys, sem þá var borg-
arstjóri Chicago, fylltu kjörskrár
af látnu fólki og íbúum óbyggðra
lóða. Því er haldið fram að Nixon
hafi ákveðið að vefengja ekki úr-
slitin í Illinois af því að þar með
hefði hann skaðað lýðræðið. í
kosningunum átta árum síðar hefði
hann síðan uppskorið launin fyrir
fómarlund sína. Því má hins vegar
ekki gleyma að þótt Nixon hefði
haft betur í Illinois hefði hann engu
að síður verið með færri kjörmenn
en Kennedy.
Árið 1948 fékk Thomas E.
Dewey að reyna það hvemig er að
vera lýstur sigurvegari í kosning-
um og láta síðan kippa fótunum
undan sér. Hann fór að sofa að
kvöldi í þeirri vissu að hann hefði
sigrað, en þegar hann vaknaði
komst hann að því að Harry Tm-
man yrði áfram forseti. „Ef ég er á
lífi, hvað er ég að gera hér? Og ef
ég er dauður, hvemig stendur á
því að ég þarf að fara á klósettið?"
spurði Dewey þegar hann velti
þessari reynslu fyrir sér.
Svipaðar hugsanir hljóta að hafa
flogið í gegnum höfuð Bush og
Gore undanfama daga. Hins vegar
er Ijóst að það gildir einu hvor
verður forseti, atburðarás undan-
farinna daga hefur veikt þann, sem
tekur við. Það sést t.d. á því hvem-
ig markaðir bregðast við þessu
óvissuástandi. Meðan á kosninga-
baráttunni stóð var eins og
slagurinn kæmi athafnalífinu ekki
við; en nú nötra markaðimir.
I þokkabót heíúr ágreiningurinn
um talninguna í Flórída sent liðs-
menn beggja flokka í skotgrafir,
sem í raun vom grafnar þegar mál
Monicu Lewinsky komst í hámæli
og öldungadeildin gekk til atkvæða
um það hvort svipta ætti Bill Clint-
on forseta embætti. Eftir slíkan
hemað getur verið erfitt að setjast
niður og ætla að ræða málin í bróð-
emi. Án samstarfs mun hins vegar
lítið ganga í Washington. Þegar
þetta er skrifað hefur Bush heilla
300 atkvæða meirihluta í Flórída
og repúblikanar era reyndar með
meirihluta í báðum deildum þings-
ins. Hann er hins vegar naumur og
í öldungadeildinni, þar sem sitja
100 þingmenn, þarf í raun og vem
60 atkvæði til að veita málum
brautargengi því að öðmvísi er
ekki hægt að stöðva málþóf.
í kjölfar kosningaklúðursins í
Flórída má því búast við að allt
verði í lás í Washington.
MINNINGAR
HELGIÖRN
FREDERIKSEN
+ Helgi Örn
Frederiksen
fæddist í Reykjavík
21. janúar 1971.
Hann lést 5. névem-
ber siðastliðinn.
Foreldrar hans eru
Elín Eyvindsdóttir,
f. 17.1. 1946 og Al-
fred Frederiksen, f.
7.9. 1944. Bréðir
Helga Arnar er Sig-
urður Adolf, f. 27.4.
1965.
Eftirlifandi kona
Helga Arnar er Est-
er Elín Bjarnadóttir,
f. 28.4. 1972 í Vík í Mýrdal.
Helgi Örn og Ester Elín eign-
Elsku Helgi Örn!
Með örfáum fátæklegum orðum
langar mig að kveðja þig, þakka
samfylgdina og ótal minningar sem
tengjast þér og þeim kafla lífs-
hlaups þíns er leiðir okkar lágu
saman.
Það er þyngra en támm taki að
sjá á eftir þér brott svo ungum og
hraustum í blóma lífsins, burt frá
fjölskyldu og ástvinum sem eftir
sitja algjörlega skilningsvana um
tilgang þeirrar ferðar sem þú hefur
verið kvaddur til, nú þegar svo
mörg og þýðingarmikil viðfangsefni
vom óunnin bæði í leik og starfi.
Skilningsvana segi ég þrátt fyrir
það að boðað sé, að fyrirvaralaust
brotthvarf ástvinar héðan úr heimi
hafi þann tilgang að fela viðkom-
andi æðra hlutverk í eilífðinni.
Við sættum okkur við þá skýr-
ingu enda eigum við ekki annarra
kosta völ.
Okkur fannst að hlutverk þitt
meðal okkar við það að rækta fjöl-
skyldu- og vinatengsl og fylgja
dætmm þínum til þroska, jafnframt
því að sinna áhugamálunum fjöl-
mörgu væri svo þýðingarmikið og
göfugt að breytinga væri ekki þörf.
En eigi má sköpum renna og nú
er viðfangsefni okkar sem eftir lif-
um að sætta okkur við það sem við
fáum ekki breytt og vinna bug á
sárastu sorginni.
Hún mun reynast okkur léttbær-
ari þegar frá líður með sjóð minn-
inga um yndislegan ljúfling í hug-
skotinu.
Helgi Örn! Að leiðarlokum þakka
ég þér fyrir allt sem þú varst mér
sem tengdasonur og vinur.
Ég bið algóðan Guð að varðveita
sálu þína.
Sofðu sofðu góði,
sefa grátinn þinn!
vef ég ljúflings ljóði
litla drenginn minn.
Syngur yfir sundi
sár og þungur niður:
Þei! þei! þei! - í blundi
þér er búinn friður
(Guðm. Guðmundsson.)
Elsku Ester Elín, Elva Ösp,
Oddný Hanna, Ella, Alli og aðrir
ástvinir, megi sá sami Guð leiða
ykkur og hughreysta í lífinu fram-
undan.
Bjarni Jén.
í dag kveðjum þig í hinsta sinn
kæri vinur og frændi, Helgi Öm.
Okkur langar að skrifa nokkur orð
um minningarnar um þig sem nú
sækja að okkur. Allar okkar setn-
ingar sem nú rjúfa þögnina byrja á
orðinu munið þið eða manstu.
Þessar setningar era eins og
þessi: Munið þið hvernig hann var
með bleyjuna þegar hann var lítill?
Hvernig hann varð að halda í horn-
ið á bleyjunni og nuddaði henni við
kinnamar á sér til að geta sofnað?
Munið þið hvernig hann notaði orð-
ið sitt „nöndi“ yfir alla hluti, sama
hveijir þeir vom eða hétu? „Nöndi“
var orð yfir alla flókna hluti hans.
Hvað við gátum síðan góðlátlega
strítt honum á þvi þegar hann var
orðinn stór.
Munið þið hvað hann var dugleg-
ur að vera úti með pabba sínum og
þvælast um í Willys-jeppanum sem
uðust _ dótturina
Elvu Ösp, f. 29.6.
1999. Fyrir átti
Helgi dótturina
Oddnýju Hönnu, f.
15.6. 1989, móðir
hennar er Bergþóra
Ólafsdóttir.
Helgi Örn ólst
upp í Reykjavík og
Kópavogi. Undan-
farin ár starfaði
Helgi Örn hjá heild-
versluninni Tengi
ehf. í Kópavogi.
Útför Helga Arn-
ar fer fram frá
Digraneskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
þeir fóm á um allt? Hvernig þeir
vom nánast sem fastur liður fyrstir
í morgunkaffi um helgar?
Munið þið hvað hann var stoltur
yfir öllu sem fjölskyldan var að
brasa saman á þeim tíma? Munið
þið hvað öll útivera, veiðar og fjalla-
ferðir áttu hug hans allan?
Manstu hvað hann var stoltur
þegar Oddný Hanna fæddist? Þeg-
ar hann sagði frá afrekum hennar
mggaði hann alltaf í herðunum.
Munið þið hvað hann var stoltur
þegar hann var að kynna okkur fyr-
ir Ester kæmstunni sinni? Og hvað
hann geislaði af gleði þegar Elva
Ösp kom í heiminn?
Þannig er hvert smáatriði dregið
fram til að rifja upp tímann með
þér. Þú þroskaðist frá litlu barni í
fullorðinn mann. Það var alltaf eitt-
hvað spennandi að gerast í kringum
þig og það var alltaf eitthvað á döf-
inni. Kraftur þinn og þróttur virt-
ust engan endi eða takmörk hafa.
En kraftur þinn og þróttur þvarr,
en því fáum við ekki ráðið. Nú þeg-
ar við kveðjum þig, kæri vinur og
frændi, er svo mikill söknuður í
hjartanu að það svíður. Við getum
aðeins beðið um styrk almættisins
til að styrkja Ester, Elvu Ösp og
Oddnýju Hönnu, Elínu, Alla og
Sigga og alla þá mörgu sem nú
syrgja þann góða dreng, Helga Örn
Frederiksen.
Minninguna um þig munum við
geyma í hjartanu.
Eiríkur, Gréta og böm.
Á þessum tíma árs styttir daginn
og blítt haustið víkur fyrir ókomn-
um vetri. Með jafnvel tilhlökkun og
kvíða. Við höfum nú verið óþyrmi-
lega minnt á að á örskots stund em
örlög manna ráðin, hamingjan
breytist í þungan harm og sorgin
nýstir. Ótal spurningar vakna sem
ekki fást svör við. Elsku Helgi
frændi, ég og fjölskylda mín eigum
margar yndislegar minningar um
þig frá liðnum ámm. Allar útileg-
urnar og alla veiðitúrana. Þá var nú
ekki verið að spá í veðrið hvort það
væri rigning eða rok. Það var bara
haldið af stað. Ég á svo erfitt með
að tjá mín kveðjuorð til þín og ég
finn hvað minn fjöðurstafur er
þungur. Það er svo margt sem mig
langar til að segja þér, en það verð-
ur að bíða betri tíma, það er að
segja þegar við hittumst á himn-
anahæðum.
Nú kveð ég þig og þakka liðna daga og
þína elsku bæði fyr og síð.
Og þegar verður öll mín æfisaga,
með yl og geisla bros og tár og stríð.
Við munum sjást í sólar björtum löndum
þar sorg er ekki framar til né hel
en allt er gleði og ást í Drottins höndum
mitt elsku bamið kæra, farðu vel.
Elsku Ester, Elva Ösp, Oddný
Hanna, Ella, Alli, Siggi og allir aðr-
ir aðstandendur, ég bið Drottin um
varðveirslu og styrk ykkur til
handa.
Elsku frændi. Minning þín er ljós
í lífi okkar.
Elsa Jóhanna Gísladóttir
(Jossa frænka).
Þegar manni verður reikað um
heiðalönd í Ijósaskiptunum að
MORGUNBLAÐIÐ
hausti sést hvar kóngulóin hefur
spunnið sinn glitrandi vetrarkvíða
yfir fjárgötur og slóða. Á svona
fögmm stundum er gott að láta
hugann reika þegar þungt er um
hjartarætur.
Ég sé hann ljóslifandi fyrir mér,
litla, feimna strákinn með stutta
hárið og stóm augun. Strákinn sem
ætlaði bara að fá að vera nokkra
daga á bænum þar sem pabbi hans
hafði verið í sveit þegar hann var
lítill.
Ein vika varð að heilu sumri,
fyrsta sumrinu af mörgum.
Það var gott að hafa hann nálægt
sér. Hann var samofinn sveitinni
frá fyrsta degi. Hann skildi svo vel
forsendur og tilgang þess sem haft
var fyrir stafni. Til að byrja með
var hann barnapía og kúasmali og
sýndi oft meira sjálfstæði og fyrir-
hyggju en venja var um börn á
hans aldri. Við munum þegar hann
kom heim með kýrnar, og sagði frá
því að ein kýrin „væri borin - en
það er allt í lagi með hana og kálf-
inn“, sagði hann lafmóður. „Hún
bar alveg á bakkanum á djúpa
skurðinum sem liggur austur að
Núpi, en ég lét hana elta mig og
bar kálfinn inn á mitt tún svo hann
dytti ekki ofan í skurðinn og
drukknaði meðan ég færi heim með
hinar svo að þið gætuð farið að
mjólka. Nú ætla ég að ná í hana.
En þið verðið að passa Lappa. Hún
hefur algert ofnæmi fyrir honum.“
Og fallegu augun ljómuðu. Svo var
hann rokinn.
Tíminn leið og sumar tók við af
sumri. Störfin sem Helga vom falin
urðu margbreytilegri. Honum þótti
ekkert sérlega gaman að passa óv-
itana. Ekki heldur að mjólka. Hann
var kominn út á hlað að leika við
Lappa áður en hann vissi af. Hon-
um þótti líka pínulítið gaman að
stríða tuddanum. Jafnvel líka
mjólkureftirlitsmanninum, sem
bmnaði í hlaðið brúnaþungur og
hitti Helga á fjóspallinum. Það era
óhreinindi í mjólkinni frá ykkur,"
sagði eftirlitsmaðurinn ábúðarmik-
ill. „Það er skrýtið,“ sagði Helgi.
„Við látum alltaf slurk af sápu í
hana.“
Ekki leið á löngu áður en hann
var kominn í sitt aðalhlutverk í
sveitinni, sem eftirsóttur vélamað-
ur. Hann var með afbrigðum laginn
í höndunum og tileinkaði sér alla
tækni á augabragði. Fljótlega fór
snáðinn að dytta að ýmsu sem bil-
aði eða þurfti aðgæslu við á ein-
hvern hátt og kom í ljós að sjaldan
fellur eplið langt frá eikinni, því að
betur verki farið fólk en foreldra
hans þekkjum við ekki, og gildir
einu hvað gert er. Við stóðum okk-
ur hvað eftir annað að því, eftir að
Helgi var hættur að vera í sveitinni,
að við gerðum algerlega óraunhæf-
ar kröfur til þeirra sem áttu að
vinna á sömu vélum og hann hafði
gert. Við vomm orðin svo góðu vön,
Helgi gerði yfirleitt við áður en bil-
aði, skipti um síur og og tinda, sauð
saman og smurði og gerði óbeðinn
það sem gera þurfti í venjubundnu
viðhaldi heyvinnuvélanna strax um
eða upp úr fermingu. Það hefur
enginn leikið eftir í okkar búskap.
Svo kom að því að Helgi hvarf til
annarra starfa. Hans var auðvitað
saknað, en oft leit hann inn þegar
hann var á ferðinni, sérstaklega á
leið í óbyggðaferðir og margs konar
veiðiskap. Hann unni náttúmnni,
unni hjartslætti hennar gegnum all-
ar árstíðir. Fuglana þekkti hann
eins og lófann á sér, vissi eðli
þeirra og atferli.
Eitt sinn þegar hann snaraðist
inn úr dymnum og drakk nokkur
glös af alvörumjólk eins og hann
var vanur, nánast áður en hann
heilsaði fólkinu, var kominn alveg
nýr bjarmi í fallegu augun. Hann
kynnti okkur fyrir Ester, yndislegri
stúlku með geislandi bjart bros.
Hún vakti allt það besta sem bjó í
honum og gaf lífl hans nýja vídd.
Líka Oddný Hanna, litla stúlkan
sem hann eignaðist ungur. Og svo
kom Elva Ösp og lífið hló við litlu
fjölskyldunni.
En hamingjusólin skín ekki öll-
um. Á vini okkar sannaðist hið
fomkveðna, að sitt er hvað gæfa og
gjörvileiki. Þar kom, að ský dró
fyrir sólu og deyfði birtu lífsins svo