Morgunblaðið - 16.11.2000, Qupperneq 60

60 FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
EXCEL
Framhaldsnámskeið
Tölvuskóli íslands
Bíldshöfði 18, sími 567 1466
Hnitmiðað námskeið fyrir fjármálastjóra og þá sem auka
vilja við þekkingu sína í Excel. Farið er í gerð fjárhags- og
rekstraráætlana og kynnt hin ýmsu reikniföll sem nota
má til hagræðingar við útreikninga.
Fjármálaf öllin
Sumif
Countif
Subtotal
Sumproduct
Lookup
Pivot tables
o.fl.
Mikið úrval af
fatnaði fyrir öll
tœkifœri
Dragtir -
Sportfatnaöur -
Skyrtur - Peysur -
Úlpur - Toppar
15% afsláttur
af peysum og
prjónakjólum frá
Alterna
16.—18. nóvember.
Ævintýrameðferð
- þegar leikur er
meira en skemmtun
Blindir o g upp-
lýsingasamfélagið
TÖLVUTÆKNIN snertir nú stöð-
ugt fleiri svið daglegs lífs og þarfir nú-
tímafólks verða ekld uppfylltar nema
það geti nýtt sér tölvutæknina. Hætt
er við að þá dagi uppi, sem geta ekki
nýtt sér helstu nýjungar á þessu sviði.
Pað er kunnara en frá þurfi að segja
að markaðurinn og kröfur neyslusam-
félagsins hrekja menn stöðugt á und-
an sér og þar eru blindir og sjónskert-
ir ásamt öðru fótluðu fólki ekki
undanskildir.
Það verður stöðugt
algengara að alls konar
tækjum sé stjómað með
valmyndum. Stundum
gefast aðrar leiðir til
þess að stýra tækjunum
með fjarstýringum eða
sérstöku lyklaborði, en
þeim tækjum fjölgar
dag frá degi sem byggja
á notkun valmynda ein-
göngu. Þetta minnir
mig á frumdaga tölv-
anna. Þá beindu heims-
samtök blindra þeirri
áskorun til íramleið-
enda símaskiptiborða að Arnþór
þau yrðu aðlöguð þeirri Helgason
tækni sem blindir gætu
nýtt sér. Fljótlega komu á markaðinn
borð með blindraletri og talgervlum.
Hið sama var uppi á teningnum
með tölvutæknina. Þegar Microsoft
íyrirtækið kynnti Windows 95 stýri-
kerfið með pomp og prakt íyrir 5 ár-
um var það gersamlega óaðgengilegt
þeim sem þurftu að nota blindraletur
eða gervital. Það var í raun ekki fyrr
en bandarísku blindrasamtökin hót-
uðu málshöfðun á hendur Microsoft
að fyrirtækið sá að sér og gerði stýri-
kerfi sitt aðgengilegt blindu fólki. Nú
leggur fyrirtækið metnað sinn í að
búnaður þess sé sem auðnýttastur.
Lög um aðgengi allra
að hugbúnaði
I Bandarikjunum eru í gildi sérstök
lög um aðgengi allra að hugbúnaði og
tölvum og gilda þessi lög einnig um
heimasíður. Þannig hafa Bandaríkja-
menn markað stefnuna í þessum mál-
um. Frá og með næsta hausti eiga all-
ar heimasíður sem
tengjast bandarískum
stjórnvöldum að vera
orðnar aðgengilegar.
Ekki er vitað til þess að
íslensk stjómvöld hafi
markað sérstaka steínu
á þessu sviði. Þ6 sagði
Björn Bjamason,
menntamálaráðherra, í
bréfi til undirritaðs síð-
astliðinn vetur að hann
vildi beita sér fyrir því
að upplýsingar á vegum
stjómvalda verði að-
gengilegar öllum.
Morgunblaðið
til fyrirmyndar
íslendingar hafa ekki mikið hugsað
um þessi mál. Þó verður að geta þess
að vefarar Morgunblaðsins hafa lagt
sig í líma við að gera síðu sína að-
gengilega og hefur tekist það giska
vel. En sé hins vegar litið á heimasíðu
Línu.nets sem nú er að auglýsa sam-
keppni um nýtt nafn á ljósleiðarakerfi
sitt er hverjum þeim sem nýtir sér
talgervil eða blindraletur ókleift að
fara inn á síðuna og sækja sér upp-
lýsingar um þessa samkeppni. Hið
sama gildir um heimasíður ýmissa
ráðuneyta, svo sem menntamálaráðu-
neytisins. Ulgjörlegt er að sækja sér
upplýsingar þangað.
Ný, aðgengileg orðabók
Um þessar mundir er að koma út
ný útgáfa orðabókar Menningarsjóðs.
Tekið er fram í fréttinni um útkomu
hennar að orðabókin sé á geisladiski
og hafi verið notaður hugbúnaður
Matthíasar Magnússonar sem hann-
Kennari er Baldur Sveinsson sem meðal
annars hefur gefið út veglega bók um
Excel, sem fylgir með í námskeiðinu.
Baldur Sveinsson
LEIKUR er iðja
barna rétt eins og vinna
er iðja fullorðinna. í
gegnum leik læra börn
mikilvæga þætti félags-
færni eins og samskipti,
samvinnu, traust og að
fylgja reglum. Þetta eru
nauðsynlegir færniþætt-
ir til að börn geti eignast
og haldið vinum, tekið
þátt í íþróttum og tóm-
stundum og liðið vel í
skólastarfi jafnt sem
daglegu lífi.
Börn sem eiga við
geðröskun að stríða svo
sem oívirkni, þunglyndi,
kvíða, hegðunarröskun
eða Asperger-heilkenni eiga oft erf-
itt uppdráttar félagslega. Orsakir
geta verið margar. Þættir eins og at-
hyglisbrestur, óframfærni, erfiðleik-
ar bundnir því að setja sig í spor ann-
arra og neikvætt viðhorf frá
umhverfinu valda því að börnunum
er ekki boðin þátttaka. Af þessum
sökum fá þau ekki tækifæri til að æfa
sig í því hlutverki að vera hluti af hóp
með þeim reglum og gildum sem því
fylgir. Þau fara því á mis við reynslu
í félagslegum samskiptum sem er
nauðsynleg til að ná félagslegum
þroska.
Á bama- og unglingageðdeild
Landspítalans - háskólasjúkrahúss
(BUGL) em starfræktir félags-
færnihópar fyrir börn með geðrösk-
un. Inngöngu fá skjólstæðingar
BUGL sem eiga í erfiðleikum með
félagslega fæmi. Nafnið Ævintýra-
hópur er dregið af hugmyndafræð-
inni sem meðferðin byggist á, ævin-
týrameðferð (Adventure Therapy).
Gmnnhugmyndafræði hennar er
upplifunarnám (Exp-
eriential Learning)
sem byggir á „að fólk
lærir mest af að gera“
og „að breytingar í
hegðun og hugsun eigi
sér stað þegar fólk
finnur fyrir ójafnvægi
og finnur sig utan
mai’ka þess sem telst
þægilegt og öruggt“.
Verkefnin reyna á til-
finningalega, líkam-
lega og vitræna getu
bama og hafa það
markmið að bæta
upplifun þeirra á
sjálfum sér. Jákvæð
reynsla sem börnin
öðlast er yfirfærð á daglegt líf og
skilar sér í bættri líðan og hegðun.
Hópstarfið á BUGL hefur verið
tvenns konar. Vetrarhópar hittast í
átta skipti í tvo til þrjá tíma í senn og
sumarhópar hittast í átta skipti í sex
til átta tíma í senn og fara í tveggja
til þriggja daga fjallgöngu á tímabil-
inu. I upphafi er áhersla lögð á að
börnin kynnist, þau setja sér reglur
og markmið og staðfesta á táknræn-
an hátt. Traust er byggt upp með æf-
ingum og leikjum. Unnið er með ögr-
andi verkefni sem em stigvaxandi að
erfiði, skapa spennu og kalla á
ágreining og úrlausnir. Hver tími
hefur sitt markmið, t.d. samskipti,
samvinnu, hugrekki eða úrlausn
vandamála, og er unnið á fjölbreytt-
an hátt með leikjum, verkefnum,
þrautum, klettaklifri, hellaferðum
o.fl. Mikilvægur þáttur í starfi hóps-
ins er að svara spurningum eins og
„Hvað gerðist?" og „Hvað svo?“
Ekki er nóg að leika sér, til að
markmiðum hópsins sé náð þarf að
Sigríður Ásta
Eyþórsdóttir
Skólavöröustíg 5 s: 552 7161
Z E-i
3 a
z Q
z Z
o >
x S
Geðheilbrigði
s
Arangur Ævintýra-
hópanna hefur verið
góður, segir Sigríður
Ásta Eyþórsdóttir, og
hafa viðbrögð barna og
foreldra verið okkar
besta mælitæki.
ræða saman um árangur og líðan og
fá svömn frá leiðbeinendum og hóp
um frammistöðu. Áhersla er lögð á
að styrkja jákvæða hegðun, bent er á
það sem betur má fara og em börnin
hvött til að leggja til uppbyggilegar
ábendingar.
Árangur Ævintýrahópanna hefur
verið góður og hafa viðbrögð barna
og foreldra verið okkar besta mæli-
tæki. Jafnframt, hafa rannsóknir á
stöðu bama fyrir og eftir meðferð
verið unnar. Meðferð af þessu tagi er
notuð um allan heim fyrir mismun-
andi hópa. Nokkur reynsla er komin
á ævintýrameðferð hér á landi, t.d.
hjá Homstrandahópnum fyrir ungl-
inga í vanda, auk þess sem fyrirtæki
og íþróttafélög hafa nýtt sér aðferð-
ina. Markviss notkun ævintýrameð-
ferðar á erindi víða, eins og í skólum,
á geðdeildum, vímuefnameðferðar-
stofnunum og félagsmiðstöðvum, og
er óhætt að mæla með henni sem
vænlegri til árangurs.
Höfundur er yfiriðjuþjdlfi barna- og
unglingageðdeildar Landspítalans
- háskólasjúkrahúss.