Morgunblaðið - 16.11.2000, Qupperneq 61

b
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2000 6*Þ
UMRÆÐAN
™fir j
Um nefndir og efndir
- hvenir eru til nefndir?
ÓLÍNA Þorvarðar-
dóttir sendi mér og
ríkisstjórninni fremur
kaldar kveðjur í grein
í Morgunblaðinu síð-
astliðinn fimmtudag
sem bar yfirskriftina
„Efndir en ekki
nefndir“. Greinarhöf-
undur sakar stjórn-
völd um að ganga á
bak orða sinna og set-
ur það í samhengi við
siysaöldu liðins sum-
ar. Ólína lætur nú að
sér kveða á nýjum
vettvangi, en hún er
þátttakandi í hinum
nýstofnaða Stanz-
hópi, baráttuhópi gegn umferðar-
slysum. Stofnun þessa baráttuhóps
er gott framtak, sem vonandi bein-
ist að bættri umferðarmenningu
og fækkun slysa fremur en sér-
stakri baráttu gegn dómsmála-
ráðuneytinu, sem fer með umferð-
aröryggismál. Baráttuhópurinn
velur sér vitaskuld þær baráttuað-
ferðir sem hann telur helst við
hæfi og í grein sinni leggur Ólína
mesta púðrið í að hnýta í umferð-
aröryggisáætlanir sem unnið hefur
verið eftir á þessu sviði á síðustu
árum og lagðar hafa verið fyrir Al-
þingi Islendinga frá árinu 1996.
Ólína segir m.a.: „Það er til lítils
að skrifa skýrslur á skýrslur ofan
og skipa nefndir sem gera áætlan-
ir um framkvæmdir sem leiða til
fækkunar umferðarslysa þegar
efndirnar vantar.“ Erfitt er að átta
sig á þessari fullyrðingu, en í til-
efni hennar er rétt að nefna nokk-
ur atriði sem fyrst hafa verið lögð
fram í umferðaröryggisáætlun og
síðan hrint í framkvæmd. Rann-
sóknanefnd umferðaslysa hefur
verið komið á fót, ný
námskrá um ökunám
hefur tekið gildi,
rauðljósamyndavélar,
hraðamyndavélar og
nýr öndunarsýnabún-
aður til sönnunar-
færslu í ölvunarakst-
ursmálum var tekinn í
notkun. Punktakerfi
ásamt miðlægri öku-
ferilsskrá hefur verið
komið á fót. Hér eru
aðeins nokkur atriði
nefnd en þau eiga það
sammerkt að að
Sólveig stuðla að auknu um-
Pétursdóttir ferðaröryggi, þ.m.t.
betri rannsóknum og
skilningi á orsökum umferðar-
slysa, bættri ökukennslu og auknu
aðhaldi og eftirliti með ökumönn-
um. Þetta er ekki bara skrif-
fínnska eins og ætla mætti af
skrifum Ólínu. Að mínu mati er
gerð umferðaröryggisáætlana hins
vegar til marks um aukna fag-
mennsku í þessum málaflokki.
Virkt þjóðvegaeftirlit
Ólína setur einnig fram fullyrð-
ingar um umferðarlöggæslu og
vegaframkvæmdir. „Umferðareft-
irlit utan þéttbýlis hefur nánast
lagst af á undanförnum árum...“
segir hún m.a. Ein leið til þess að
meta umfang umferðareftirlits er
að skoða fjölda skráðra umferðar-
lagabrota hjá lögreglunni, en fjöld-
inn sýnir hversu oft lögreglan tek-
ur á brotum á umferðarreglum eða
hefur önnur afskipti af umferð.
Árið 1999 hafði lögreglan a.m.k.
12.641 sinni afskipti af öku-
mönnum og umferð í dreifbýli
vegna meintra brota á reglum, þar
af 8.639 sinnum vegna hrað-
Umferðin
Það er ógætileg einföld-
un, segir Sólveig
Pétursdóttir, að binda
saman framlög af fjár-
lögum og banaslys
í umferðinni.
aksturs. Finnst mér því ótímabært
svo ekki sé meira sagt að tala um
niðurlagningu þjóðvegaeftirlits,
enda er það öflugt þó fullkomin
ástæða sé til þess að gera enn bet-
ur. Þess er jafnframt rétt að geta
að á því tímabili sem Ólína beinir
spjótum að hafa fjárveitingar til
löggæslu aukist jafnt og þétt og
lögreglumönnum fjölgað töluvert.
Af orðum Ólínu má skilja að
mikill niðurskurður fjárframlaga
til nýbygginga umferðarmann-
virkja hafi átt sér stað á liðnum
árum. Ólína vísar til samþykktar
ríkisstjórnar árið 1994 um aðgerð-
ir í umferðarmálum, þ.m.t. vega-
framkvæmdum, en telur kald-
hæðnislegt að á sama tíma og
þessi mál séu sett í forgang í orði
kveðnu séu framlög skorin niður.
Staðreyndin er hins vegar sú að
stórfelldur niðurskurður hefur
ekki átt sér stað, þvert á móti hafa
framlögin verið aukin. Árið 1996
var t.d. 7,9 milljörðum varið til
vegamála, en í fyrra, 1999, var
upphæðin komin í 9,1 milljarð og
hefur aldrei verið hærri (miðað er
við verðlag 1999).
Sameiginlegt verkefni
Efndirnar hafa því ekki látið á
sér standa og nefndirnar sem
Ólína vill ekki sjá hafa skilað góðri
vinnu. Stjórnvöld gegna vissulega
lykilhlutverki í umferðaröryggis-
málum, en af hverju eru fleiri ekki
nefndir til? Við verðum ætíð -AF
hafa í huga að því eru takmörk
sett hversu miklu stjórnvöld ein og
sér geta áorkað. Það eru einstakl-
ingarnir sem sitja undir stýri sem
ráða úrslitum. Því er það ógætileg
einföldun að binda saman framlög
af fjárlögum og banaslys í umferð-
inni, eins og þar liggi ótvírætt or-
sakasamhengi sem svari öllum
áleitnum spurningum. Þvert á
móti kallar þessi málaflokkur á
vandaða umfjöllun í opinberri um-
ræðu þar sem allir þættir eru
teknir inn í myndina. Umferðar-
slys eru alvarlegt vandamál senf '
við verðum takast á við af alefli.
Við eigum ekki til neinar töfra-
lausnir, en öllu skiptir að lands-
menn taki höndum saman. Ég hef
talað um að þjóðarvakning sé það
sem þurfí, sem á bæði við um
stjórnvöld og almenning. Stofnun
áhugamannafélags á borð við
Stanz-hópinn er framtak í þessum
anda og vænti ég því þess að engin
fyrirstaða verði fyi-ir góðu sam-
starfi í framtíðinni, enda stefnum
við að sama markmiði og eigum
vinna að því í sameiningu.
Höfundur er dóms- og kirkjumála-
ráðherra
Blindir
Hvað hyggjast al-
þjóðasamtök blindra
gera, spyr Arnþór
Helgason, vegna allra
þeirra valmyndastýrðu
tækja sem eru nú á
markaðinum?
aði íslensk-enska, íslensk-danska og
íslensk-franska orðabók sem er hvort
tveggja, uppflettirit og leiðréttingar-
bók. Matthías gerði nokkrar breyt-
ingar á forriti sínu tilþess að aðhæfa
það betur að þörfum blindra og
sjónskertra. Því má búast við að orða-
bókin nýja verði þessum hópi, sem

hefui- ekki haft aðgang að uppflett-
iorðabók til þessa, býsna vel aðgengi-
leg.
Hvað ætlar Blindrafélagið
að gera?
í upphafí greinar þessarar minntist
ég á þann þátt sem alþjóðasamtök
blindra og bandarísku blindrasam-
tökin áttu í því að gera tölvur og síma-
skiptiborð aðgengileg blindum not-
endum. Sú spurning vaknar, hvort
Blindrafélagið hafi gert til þess að
vekja athygli íslenskra vefara á þessu
vandamáli?
Hvað hyggjast alþjóðasamtök
blindra gera vegna allra þeirra val-
myndastýrðu tækja sem eru nú á
markaðinum?
Höfundur er fyrrum starfsmaður
Blindrabókasafns íslands og
ástríðufullur áhugamaður um
tölvumál blindra.
Sérfræðimenntun í heimilislækningum
Nýjungar í námi og kennsluaðferðum
Málþing verður haldið dagana 17. og 18. nóvember á Hótel Sögu (Radisson Hótel)
um nýja möguleika á sérnámi í heimilislækningum og grundvallaratriði kennsluað-
ferða fyrir nám í læknisfræði og sérfræðimenntun í heimilislækningum.
Dagskrá:
Föstudagur 17. nóvember (kl 17.00 til 19.30, Sunnusalur)
Þessi hluti þingsins höfðar fyrst og fremst til læknanema og unglækna og fjallar um
nýja möguleika á sérfræðinámi í heimilislækningum á Norðurlöndum og í Banda-
ríkjunum.
17.00 Þróunin á Norðurlöndunum og í öðrum Evrópulöndum
(Trends in Scandinavia and other contries in Europe)
Niels Bentzen, prófessor
18.00 Heimilislækningar í Bandaríkjunum, ný tækifæri
(Famify Medicine in USA, new opportunities)
Alma Eir Svavarsdóttir, heilsugæslulæknir
Spurningar og umræður
Laugardagur 18. nóvember (kl. 10.30 til 12. 30, salur B)
Kennsluaðferðir í læknanámi - nýjar áherslur
Nánari dagskrá er auglýst á heilbrigðisstofnunum.
Upplýsingar veitir Jóhann Ág. Sigurðsson prófessor, johsig@hi.is
Félag íslenskra
heimilíslækna
Nordisk Federation
för Medicinsk
Undervisning
(NFMU)
Heimilislæknisfræði/
læknadeild
Háskóla Islands

I
SKIPTU
UM GÍR!
torg-is
ÍSUENSKA UPPHAFSSÍBAN!