Skírnir - 01.04.1914, Page 34

146
Unga fólkið og atvinnuvegir landsins.
landið er bygt, ef jarðeldur grandar því ekki. Þá er held-
ur engin vissa fyrir því að flskimið vor séu sú óþrjótandi
uppspretta sem aldrei verði tæmd, hve mörg hundruð
botnvörpungar sem stunda þar veiðar mestan hluta árs.
Það er hugsanlegt að fisknum verði svo fækkað á miðum
vorum eftir hálfa öld að botnvörpuútgerð borgi sig ekki,
og að sjálfsögðu myndi þá líka bátaútvegur eiga erfitt
uppdráttar. Þá stendur eða fellur landið með sveitabú-
skapnum, sem ætíð hefir verið traustasti atvinnuvegur
vor og langflestir hafa lifað á.
Þá er það að lokum þýðingarmikið mál, að sjórinn
hefir önnur áhrif á fólkið en sveitin, elur upp öðru vísi
fólk. Svo hefir þetta reynst hvervetna. Reglubundna
sveitalífið og fasta heimilið venur fólk að öllum jafnaði
á reglusemi, sparsemi og iðjusemi, þó jafnframt vilji það
oftast brenna við að það verður smátækt og íhaldssamt.
Hvikuli sjórinn sem stundum gefur stórgróða á stuttum
tíma freistar til fyrirhyggjuleysis og eyðslusemi, eins og
síldveiðar vorar hafa oft sýnt ljóslega. Ekki er það held-
ur alls kostar heppilegt að heimilisfaðirinn er nálega ætið
úti á sjónum og sér að eins konu og börn á mánaðafresti.
Áhrif hlýtur það að hafa á uppeldi barna og margt ann-
að. Það ber þannig margt til þess að í öllum löndum er
sveitafólkið talið traustasti og þrautseigasti þáttur þjóðar-
innar, og er þetta ekki sagt sjómönnum til lasts. Islenzkir
sjómenn hafa getið sér góðan orðstír, en sjómannastéttin
stendur nú einu sinni á hálara svelli en sveitafólkið. Það
þarf ekki annað en t. d. bera saman sjómannamálið með
öllum þess orðskrípum við hreina sveitamálið, sem sjá má
á þjóðsögum vorum, en vitanlega á eg hér einkum við
sjómensku á hafskipum.
VerJcsmiðju- í stærri verksmiðjuiðnaði er að eins um
iðnaður. tvent að gjöra, að frátöldum tóverksmiðjum,
niðursoðin matvæli og áburð unninn úr loft-
inu. Einstaklingar verða eflaust að brjóta hér ísinn sem