Skírnir - 01.04.1914, Síða 84

196
Hallgrímur Pétursson.
menn hitta vers innan um annara manna sálma, bera
Hallgríms af eins og gnll af eiri. Hitt er og einstakt,
hve hreinu og eðlilegu íslenzku máli skáldið hefir kunnað
að halda sálmana út, að fáeinum orðum og hendingum
undanteknum, þar sem málleysur og hvers konar smekk-
leysur og lýti var almenn tízka á skáldsins dögum, enda
stingur sú list hans í stúf við flest annað, sem hann sjálf-
ur orti — nema hið allra vandaðasta og frumlegasta, eins
og a 1 d a r h á 11 i n n, og hinn fræga sálm: »Alt eins og
blómstrið eina«. Og — það er satt — eitt er yfírleitt
sem einkennir piningarsálmana, ef rétt er athugað, og
það er hin óvenju-skarplega heimfærsla texta og
dæma upp á daglegt lif og reynslu, enda fylgja þar með
sífeld spakmæli og heilræði, svo fast og hnyttilega orðuð,
að þau skorðast í minni manna. Um heimfærslulist skálds-
ins skal eg tilfæra nokkur dæmi úr fyrri helmingi sálm-
anna, þar sem þau finnast flest:
1. sálmur. í þeirn fagurblíða sálmi byrjar skáldið
heimfærslu Krists pínu með þessu versi út af lofsöngnum:
Lausnarans venju lær og halt,
lofa þinn guð og dýrka skalt;
hænarlaus aldrei hyrjuð sé
burtför af þínu heimili.
I 4. s. út af svefni lærisveinanna eru hin indælu
vers (8.—15.):
Mig hefur ljófur lausnarinn, o. s. frv.
I 5. s. út af komu óvinanna í grasgarðinn:
Yerður það oft, þá varir minst,
voveifleg hætta húin finst,
ein nótt er ei til enda trygg,
að því á kvöldin sál mín hygg.
I 6. s. um koss Júdasar:
Munnur þinn, að eg meina,
minnist við Jesúm hert,
þá hold og hlóð hans hreina
hér fær þú, sál min, snert.
t
I 7. s. hin hjartnæmu tvö vers er byrja svo: