Fjölnir - 01.01.1843, Page 49

49
deplabaugnum Z' n' N' m' (Fig. 1 b). Á stöðunum Z'
og N' er ílóð, og á n' og m' er fjara.
Af þessu má það sjá án alls reíkníngs, að flóð og
fjara veröur að koma tvisvar á hvurju tímahili, sem líður
ámilli þess, er túnglið kjemur í hádeíujisstað, svo og, að
flóð kjenmr alstaðar á jörðunni, þar sem túngliö er í hádeígj-
is- og miðnættisstað, og fjara lilítur að koma þar rúmum
G stundum seínna, þegar túnglið nemur við sjóndeildarhríng,
jiað er að skjilja: þegar jiaö kjemur upp og gjeíngitr undir.
Sarna er að seígja Um sólina, og nú hefir verið sagt
um túnglið ; jiví eínu munar, að miklu minna her á að*
dráttafmagni sólarinnar, fiútt jiað raunar sje niiklu meíra,
af jiví fjarlægð hennar er svo afarmikjil; enn jþað höfum
vjer áður sjeð, að fíóö og fjara kjemvtr af [iví, að að-
dráttarmagnið má sjer mikjið eða lítið á jörðunni, ejitir
jiví sem staðirnir á ifirboröi hennar eru fjær eður nær
jteím líkomum, sem að sjer draga. Meðalfjatlægð túngís
frá jörðu er 51,536 mílur, og jivermál jarðarinnar er 1719
mílur; iljastaðurinn N (Fig. 1) er jtví ^ fjær miðju túngls
enn hvirfilstaðurinn Z, og aðdráttarmagni túnglsins mttnar
jtví töluvert á liáðum jieím stöðum. Meðalfjarlægð sólar
frá jörðu er 20,666,800 mílna; mismunur fjarlægöanna á
N og Z frá miðju jarðar er því aðeíns °g mismunur
aðdráttarins harla lítill, þó eígji svo, að ckkji beri á hoUunt.
Setjnnt nú, að S (Fig.
2) sje miðja sólar, og A-
B kalili úr jarðbrautinni
kríngum sólina; hinir staf-
irnir jtíða hjer sama og
í Fig. 1. Af því jörðiii
gjeíngur í hríng um sólina,
mundi hvur hluti hennar
vera á kasti, sem steíni
sje snarað úr slaungu, og
fjarlægjast hvur annann.
4