Ný félagsrit - 01.01.1844, Page 2

2 l . , GSKAP OG SAMTÖK.
hefir eptir því lagast betur eba niibur sem mentun þju
anna ebur aldanna hefir verið tilj og þareb mentun
þjóSanna er ab mestu komin undir þjóbfrelsinu, hefir
félagskapur tibkazt mest og komib mestu góbu af stab
þar sem frelsið hefir haft fastastar rætur. þar sem
þjóbirnar hafa verið kúgabarhelir aptur á móti vilji sjálfs
stjórnarans, cba enna voldugustu rábgjafa hans, skorib úr,
hvort félögin mætti standa ebur ekki, og hefir þab, einsog
vita má, verið dæmt eptir því, hvort þau voru sjálfum
drottnendunum gebfeld ebur ekki. En þegar í slíkt horf
er komib, þá missist allt þab sem lífgar og glæbir félags-
andann og áhugann á öllu enu góba, sem íelagskapur og
samtök mega til leibar koma, menn bera þab allt saman
vib álit eba smekk enna æbstu höfbíngja, og fallast
þab eba fella þab eptir því sem þeir heyra þab sé dæn.;
á æbri stöbum; sumum þykir og sem stjórnarmenn einir
eigi meb ab gánga á undan í hverju nytsömu fyrirtækí
og þykir ekki hæfa ab neinn annarr verbi fyrri til þess
og svo er þessi skobunarmáti ríkur hjá allmörgum, a
fyrr liggja þeir stjórniuni eba valdamönnum á hálsi, fyrir
þab þeir taki ekki uppá einhverju sem nytsamt þykir,
heldur enn þeir taki uppá því sjálfir, meb tilstyrk annarra
mannasemþeim verba samdóma um naubsyn fyrirtækisins.
þessari villu verba menn gjörsamlega ab litrýma ef
félagskapur á ab verba almennur og efla alþýbu heillir,
og verbamennab innræta sér þab fastlega, ab sáermestu
höfbíngi sem mestu góbu getur til leibar komib, en ekl
liinn, sem tignarsætib hefir, nema hann sitji þar meb
sæmd. A Islandi ætla eg ab mörgum muni enn vera
liætt vib, annabhvort ab efast um naubsyn eba nvtsemd
félagskapar, cbur og ab vera í vafa um hversu fé.-gskap
yrbi koniib við til nokkurra nota og hversu ab því yrbi