Ársrit presta í Þórsnesþingi - 01.01.1847, Síða 33

á laiuli Iiafi af) eins verið fimmtúngar eða sjöttúngur
manna ólæs, og hafi flestir þeirra verið börn og fá-
ein gamalmenni, þegar hjá Frökkum, er hann [x>
kallar ljós annara, var einginn lesandi í fiölbyggð-
um þorpum. Og hverju er nú þetta að þakka nema
því, að foreldrar og húsbændur hér í landi hafa
sjálfir á hendi kennslu barna sinna, og með því við-
lialda, einsog f}7rr var sagt, þekkíngu þeirri, er þeir
fengu á æsku árunum? [iví [>ar rætist: að sá er
aðra fræðir, sjálfur á þvi græðir (docendo discimus).
jietta leiðir og af eðli hlutarins sjálfs. Fyrst og
fremst er það auðsætt, að því, er menn optlega hafa
um hönd, geta þeir síður gleymt og týnt niður, enn
hinu, sem þeir ryfja aldrei upp fyrir sér, og líka
getur ekki hjá því farið, að flestum með aldrinum
vaxi skilníngur á því, er þeir bæði sjálfir fara með
yðuglega, og heyra opt til annara; og þó gjörði það
eins hjá foreldrinu og barninu enn meir til skiln-
íngsaukans, leggði foreldrið stund á að spyrja barnið.
Jað er auðvitað og liggur í augum uppi, að eigi
nokkurt lag að vera á spurníngunum, og þærað vera
til nokkurra nota, þá verður sá er spyr, að hafa
nokkurnveginn ljóst yfirlit y fir það, er hann ætlar að
spyrja útúr; liann verður ekki einúngis að kynna sér
það sem betst h'ann getur, heldur og að liða það í
sundur með sjálfum sér, svo liann fái svo glögga
sjón sem honum er unnt á tilætlun þess, niðurröð-
un og innbyrðis sambandi.' En við allt þetta ælist
skilníngur lians og þekkíngin eykst mikið, og það
er ekki einúngis á því einu, er hann spyr barnið
úr, heldur jafnvel yfirhöfuð, því liann venst með
því á að koma hugsunum sínum reglulega fyrir og
bera þær greinilega framm. j?að verður og ennfrem-
ur nauðsýnlegt, hverjum þeim kennara, sem ætlar
að spyrja börnin útúr því, er þau læra, að líta sjálf-
3