Fréttir frá Íslandi - 01.01.1878, Page 26

26
MENNTIR.
Landsyfirrjettartíðindi 1877, hvorttveggja vel úr garði
gjörð.
1 náttúruvísindum, sem íslenzkar bókmenntir hafa
allt til þessa verið mjög fátækar af, voru nú gefnar út tvær
merkilegar bækur, nefnilega Dýrafræði, samin af Benidikt
Gröndal, og Steinafræði og Jarðarfræði, samin af sama
manni. J>essar bækur fylla stór skörð í bókmenntum íslands,
þar sem aldrei hafa áður verið gefnar út nokkrar íslenzkar
bækur í þessum fræðigreinum. Bækur þessar eru ekki eiginleg
alþýðurit, heldur lærdómsbækur, og sjer í lagi ætlaðar til þess,
að hafa þær við kennslu í skólum; en þó eru þær, einkum
Dýrafræðin, nokkurn veginn aðgengilegar þeim alþýðumönnum,
sem eru að sjer í betra lagi. Skiptingin er mjög greinileg, og
lýsingin á hverju einu mjög stutt og gagnorð. Málið er ljóst
og fjörugt. Að rit þessi fullnægi kröfum vísindanna er óefað,
þar sem slíkur lærdóms- og vísindamaður hefur um fjallað.
Sjerstaklega má geta þess, að í Dýrafræðinni eru allar íslenzkar
tegundir einkenndar. Dýrafræðin er með 66 myndurn, en
Steinafræðin og Jarðarfræðin með 32 myndum og frá-
gangur allur hinn vandaðasti. Höfundutinn hefur gefið hand-
ritin, en stjórnin veitt nokkurn styrk til prentunarkostnaðarins.
I sagna-fræði og landahafa bókmenntir vorar einnig
auðgazt nokkuð. Bókmenntafjelagið, er opt hefur gefiðút merki-
leg sagnarit, gaf nú enn út tvö auk Skírnís. Annað þeirra
var Biskupasögur, 2. bindi 3. hepti. Hepti þetta hefur að
færa fyrst kvæði Jóns biskups Arasonar, og þá þætti og ætt-
artölur Skálholtsbiskupanna Gizurar Einarssonar, Marteins Ein-
arssonar, Gísla Jónssonar og Odds Einarssonar, og Hólabisk-
upanna Ólafs Hjaltasonar og Guðbrands forlákssonar. Síðast
eru registur yfir mannanöfn og staða- og landanöfn í 3. bindi.
Jón Sigurðsson, forvaldur Bjarnarson og Eiríkur Jónsson, hafa
unnið að því, að búa kvæðin og sögurnar undir prentun, en
Sigurður Hansen hefur samið registrin. Útgáfan er öll mjög
vönduð. Hið annað sagnaritið, er Bókmenntafjelagið nú gaf út,
var Um Siðbótina á íslandi, eptir J>orkel Bjarnason, prest
á Reynivöllum. Sagnarit þetta er einkar-merkilegt og veruleg-
ur fengur fyrir bókmenntir vorar, þar sem það bæði skýrir frá