Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1903, Page 22

22
um, heldur yfirleitt víkja að því einu, sem orðið getur til jiess, að skera
úr ágreiningnum um kynferðið.
i. Brúarfundurinn (= Reykjaselsfundurinn).
Af stærðinni einni verður mjög oft ekki markað, hvort bein er úr
karli eða konu. Karlmanns hauskúpa er vfirleitt stærri en kvenmanns og
allir leggir lengri og gildari, en til eru þær konur. sem miklu eru stærri,
en meðalkarlmaður, og sumir karlmenn eru ekki á við meðalkvenmann
að stærð. Meita má marka af lögun beinanna. Munurinn á mjaðmagrind
manns og konu er svo mikill, að því er lögun snertir, að naumast er
unt um að villast. Þá er og oftast nokkur munur á lögun höfuðbeinanna,
en sá mnnur er miklu óljósari og miklu hverfari, svo að kynferðið verður
mjög oft ekki rnarkað af því einu, hvernig höfuðbeinin eru í laginu.1
Einnig er nokkur lögunarmnnur á sumum öðrum beinum, t. d. lær-
leggjum karla og kvenna, en sá munur er heldur ekki vel ljós eða
óbrigðull.2
Þá er að vikja að Brúarfundinum. Þar er til annað (vinstra) mjaðm-
arbeinið (tafla III. i. mynd), spjaldhryggurinn (tafla III. 2. mynd) og litið
brot af hinu mjaðmarbeininu. Mjaðmarbeinið ber ljósan kvensvip: Það
er grannvaxið í hlutfalli við stærð sína, linea ileopectinea gengur í stóra
bugðu út á við, sympbysis pubis er stutt upp og niður, ramus descendens
ossis pubis hallast mjög út á við og má af því marka, að arcus pubis hefir
verið víður; foramen obturatorium er þríhyrnt að lögun. Er því enginn
efi á því, að þetta bein er úr kvenmanni.
Hauskúpan (tafla III. 3. og 4. mynd) er miklu stærri, en alment
gerist um konukúpur; ummál hennar í lárétta stefnu er 540 mm. þar
sem það er mest.
Um önnur mál skal þess eins getið, að
Diam. antero-past. max. (mæld frá glabella) er 191 mm.
----transvtrsa max. —— —------------— 146 —,
------ basilo-bregm.-----------—-------------— 122 —
----front. min. —------------- — 95 —
Hauskúpan er kryptozyg. Ennisbugðan er hvöss (tafla III. 4. mynd),
höfuðið flatt, augnabrúnir lágar, og bendir alt þetta á kvenmanns kyn.3
Index cephalicus er 76.4 og er þessi hauskúpa þvi af þeirri tegund,
sem kölluð er mesocephal. A öllum tönnum eru skýrir slitfletir og sut.
coron. er samgróin í niðurenda báðum megin; bendir þetta á 40—50 ára
1) Quain’s Elements of Anatomy. Vol. I. 1882. Pg. 79.
2) L.Testut: Traité d’anatomie humaine. Tome prem. 1899. Pg. 326.
3) Banke: Der Mensch. 2. Band. 1890. Pg. 205.