Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1903, Síða 48

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1903, Síða 48
48 efa ætluð ferðamunnum til að gjöra þar bæn sína áður en þeir lögðu á Krýsuvíkurhálsa, sem hafa verið álitnir hættulegir eftir að jarðeldar runnu þar ofan. Rústin er raunar lítil til að vera kapellutóft. En hafi kapellan verið af timbri og grunnur af grjóti undir, þá mundi rústin svara því, að vera leifar af þeim grunni. Einkennileg munnmælasaga hefir myndast um þessa rúst. Hún er á þá leið: Þá er Tyrkir rændu í Grindavík (1627), flýði drengur einn undan þeim, ííðandi á rauðri meri, og hleypti upp veg. Einn af Tyrkj- um elti hann, og var svo fljótur á fæti, að hann náði honum í Kapellu- lág. Þreif lwnn þá í tagl merarinnar. En hún sló báðum afturfótum fyrir brjóst honum svo hart, að hann Iá dauður eftir. Var h.uin þar dysj- aður, og á rústin að vera dys hans. 6. Krýsuvík hefir til forna staðið niðurundir sjó fyrir vestan end- ann á Krýsuvíkurbergi. Nafnið Krýsuw'Æ bendir á það. Engum hefði dottið í hug að kenna bæinn við vík. ef hann hefði fyrst verið settur þar sem hann er nú. En þar sem hann stóð fyrst hefir þetta átt við og svo hefir nafnið haldist er hann var fluttur. Hraunflóð það, sem á sinum stað er nefnt Ogmundarhraun, hefir eyðilagt hinn forna bæ. Sjást þess glögg merki. Þá er hraunflóðið ei komið ofan fyrir hálsana, breiðir það sig um alt undirlendið vestur að Isólfsskála, sem nú er austasti bær í Grindavik. Er þar hvergi auður blettur nerna að eins tveir hólmar aust- antil í hrauninu. Heitir hinn vestri Obrennishólmi. Hann er kippkorn frá sjó, austantil niðurundan múla þeirn í hálsunum, sem Núphlíð heitir. Eystri hólminn heitir Húshólmi Hann er niður við sjó skamt fyrir vest- an bergið. Er braunkvíslin fyrir austan hann tiltölulega mjó. En runnið hefir hún frarn í sjó fyrir austan hann, og það hefir aðalflóðið einnig gjört fyrir vestan hann, hafa svo runnið saman í fjörunni fyrir framan hann, og sést sjávarkamburinn innanvið hraunið á nokkrum parti neðst í hólmanum. Að ofanverðu er hólminn hærri. Þ.ar virðist hafa verið hæð, sem hraunið hefir flotið fram á og klofnað um. Svo lækkar hann alt í einu, en breikkar þó urn leið austur á við, en að vestan gengur hraunið þar heldur inn í hann. Þar undan hraunjaðrinum kemur forn túngarður, er liggur kringum allstórt svæði, en hverfur aftur í hraunið niðurfrá eigi langt frá vesturenda sjávarkambsins, sem nú var getið. Annar garður kemur undan hraunjaðrinum nokkru neðar en hinn og stefnir í suðaustur. Hann beygist suður á við og gengur gegnurn hinn fyrra garð skamt fyr- ir ofan sjávarkambinn. Er þar hlið á hinum fyrra. Svo heldur þessi síðartaldi áfram að sjávarkambinum og hverfur þar. Er þar sem gata sé rudd gegnum kambinn, líklega sjávargata; er hér eigi allbrimsamt og mun hafa verið útræði. Fyrir neðan þenna síðartalda garð verður afhall- andi brekka ofan að neðri hraunjaðrinum. Liggur þriðji garður þar ofan frá neðra garðinum að neðra hraunjaðrinum og hverfur undir haun. Þann-

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.