Dagblaðið Vísir - DV - 14.10.1982, Blaðsíða 15

DV. FIMMTUDAGUR14. OKTOBER1982.
15
Adenauer
gengur aftur
PANTANIR
SÍMI13010
HÁRGREIÐSLUSTOFAN
KLAPPARSTÍG 29.
Þegar allt virtist vera aö fara í
kalda kol í hinum gasþurfandi
löndum Mið-Evrópu vegna lítt
skiljanlegrar þráhyggju ýmissa
stjómmálaforingja þessara landa'
um aö vera á móti Bandaríkjunum,
geröi skyndilega hlé á umbrotunum.
Og fram á sviðið í Vestur-Þýzka-
landi stekkur maöur, sem fólk átti
hreinlega ekki von á aö birtist, þótt
margir trúi svo sem á endurfæðingu.
Þaö var vissulega kominn tími til
aö fyrrv. kanslari, Helmut Schmidt
viki úr sæti. En aö nafni hans, Kohl,
yrði eftirmaður hans, — því bjuggust
fáir við fyrir nokkrum mánuðum. —
Meira að segja fréttaskýrendur póli-
tísku málgagnanna íslenzku, sem
alltaf er gripið til, þegar sjónvarpið
vantar spádómsanda um stjómmál á
erlendum vettvangi, — þeir höfðu
aldrei minnzt á þennan mann. En
Konrad Adenauer hefur nú birzt
mönnum í líki Helmuts Kohl.
Oghvaðnú?
Það verða ef til vill ekki neinar
stórbreytingar með tilkomu nýrrar
stjórnar í Vestur-Þýzkalandi. En það
frá nánu vamarsamstarfi innan
NATO og við Bandaríkin. För
Helmuts Kohl tilFrakklandsforseta í
skyndingu er áreiöanlega liður í
þessari tilraun. Það er viturlegt af
hinum nýja kanslara aö byrja í
Frakklandi.
Kjallarinn
GeirR. Andersen
„Línudans Vestur-Þjóðverja hefur verið
með eindæmum glannalegur.”
má þó búast við því að Helmut Kohl
og stjóm hans byrji á því að draga
inn slakann á þeim vír, sem Vestur-
Þjóðver jar haf a dansaö á i samskipt-
um sínum við stórveldin tvö, Banda-
ríkin og Sovétríkin.
Linudans Vestur-Þjóðverja hefur
veriö með eindæmum glannalegur og
engri Vestur-Evrópuþjóð til fram-
dráttar. Það má segja umbúðalaust
að Helmut Schmidt fyrrv. kanslari
hafi rólaö sér fram og til baka á
vírnum og veifað til Sovétmanna,
þegar hann sveiflaðist í austur, en
gefiö Bandarikjamönnum langt nef,
þegar hann kom til baka í vestur.
Þetta kann aö þykja snjallt hjá
þeim, sem lifa fyrir það eitt að sjá
skankann á vestursíðu skessunnar
Asíu, Evrópu, verða eilíflega aðnjót-
andi roðans í austri.
Það kom glöggt fram í
sjónvarpsþætti á dögunum, þegar
fjallaö var um samskipti Vestur-
Evrópu, Nato og Bandarikjanna, að
Helmut Schmidt hafði ekki til að
bera þá greind og stjómmála-
hæfileika, sem þó mátti búast við af
manni, sem leiddi þjóö sína á tímum
spennu og válegra atburða.
,4Iver myndu verða viðbrögð
Vestur-Þjóðverja, ef Bandarikja-
menn hyrfu brott með allt varnarlið
sitt frá Þýzkalandi,” spurði hinn
bandaríski spyrill í sjónvarpsþætt-
inum. — Tímabær spuming, sem
margir biöu eftir.
„Það gera Bandaríkjamenn
aldrei,” svaraði Helmut Schmidt að
bragði,— glottandi. „Þá eru þeir
(þ.e. Bandaríkjamenn) ekki stór-
veldi lengur!” sagði kanslarinn
hiklaust. — Þarna var kanslarinn
sannarlega á „vírnum” og gaf langt
nef í vestur.
Og þannig hafa viðbrögð Vestur-.
Þýzkalands verið í flestu tilliti þegar
um er að ræða samskipti við Banda-
ríkin á allra síðustu mánuðum.
Aðrar þjóðir Vestur-Evrópu, margar
— ekki allar þó — hafa dregið dám
af þessu fordæmi vestur-þýzka
kanslarans.
Og hvað nú? Fyrsta verk hins
nýja kanslara verður án efa það að
reyna fyrir sér í eins konar
„turnaround” Vestur-Evrópu, þ.e.
að fá stjómir Evrópulanda til að
snúa við á braut sinni um fráhvarf
Fleirum fatast sundið
En það em fleiri en Vestur-
Þjóðverjar, sem hafa tekið skakkan
pól í hæðina þegar þeir líta yfir akra,
engi og þjóðvegi, sem lagður var
grundvöllur að með Marshallhjálp
og síðar tækniaðstoð frá Banda-
ríkjunum, og það sem engum getur
yfirsést, ekki einu sinni Sovétmönn-
um, forystuhlutverk Bandaríkja-
manna í vömum Evrópu.
Stór hluti breskra stjómmála-
manna er svo heillum horfinn, aö
hann telur rétt, og trúir því eflaust í
hjarta sínu, að loka beri öllum
bandariskum vamarstöðvum á
Bretlandi.
En þótt breski Verkamanna-
flokkurinn hafi samþykkt að stefna
flokksins í vamarmálum skuli
byggjast á einhliða afvopnun, auk
þess sem hér áður er nefnt, þá
verður það teljast áfall fyrir
stuðningsmenn frjálsrar Evrópu
þegar brezka forsætisráðherranum
sjálfum, íhaldsmanninum Thatcher,
fatast sundið og tekur þaö ráð að
sveifla sér á vímum með Helmut
Schmidt og öðrum gasgírugum
verktökum Vestur-E vrópu.
Erfíðieikar Evrópu
Þótt nú hafi orðið þáttaskil í vest-
ur-þýzkum stjórnmálum við þaö að
ferli jaöiaðarmanna er lokiö er aug-
ljóst, að erfiðleikar Evrópu-ríkja í
baráttunni við að halda sér utan
járntjalds og um leiö nánu samstarfi
við Sovétríkin, munu halda áfram.
Auðvitað verða innanlandsmál
Þýzkalands það sem hinn nýi
kanslari beinir augum sínum fyrst
að. Þar em efnahagsmálin efst á
baugi. Þau eru í „kaldakoli” segir
hann sjálfur.
Þegar æðsti maður Þýzkalands
telur efnahagsmál þess lands vera í
kaldakoli, þar sem verðbólga er
alltaf innan viö tíu af hundraöi, þá er
ýmislegt annaö athugavert. Og það
erþaðsannarlega.
Staðreyndin er nefnilega sú að
hinn nýi kanslari er ekki sama sinnis
og forveri hans, Schmidt. Kohl veit
sem er að efnahagsmál Vestur-
Þýzkalands, hvað þá allrar Evrópu,
verða ekki leyst með því að steyta
hnefann í átt til Bandarikjanna og
stjórnar Reagans. Hinn nýi kanslari
veit einnig að efnahagsmál lands
hans sem og allrar Evrópu eru undir
því komin, að sambandið við önnur
NATO-ríki og Bandaríkin rofni ekki.
— Komi glufa í þá samstöðu, kemur
einnig glufa í efnahagsmálin.
Þaðerkannski einnmestistyricur
hins nýja kanslara, að hann er ekki
rígskorðaður við einhverja eina
grein stjómmálasviðsins. Hann er
talinn jafnvígur á því sviði og líta
fremur á sig sem stjómanda og
leiðtoga en ekki sálfræðing. Hann
veit sem er, að sérfræðingar nýtast
ekki, nema þeir séu óþvingaöir og á
þeim liggi ekki farg yfirboðarans.
Kohl mun þvi notfæra sér þekkingu
sérfræðinga sinna.
Vestur-þýzka friðarhreyfingin eða
sumir i hennar röðum, telja sér hag í
því að fá hinn nýja kanslara.
Skarpari skil muni nú verða milli
hreyfingarinnar og þeirra sem
styðja hina nýju stjórn.
Vafalaust mun þetta þó ekki
verða friðarhreyfingunni þýzku til
framdráttar. Þýzkuralmenningur er
nefnilega þvi marki brenndur, að
hann hlustar á aðvörunarorð til
þjóðarinnar, ef þau em töluð af
manni, sem vitað er að er heill og
óskiptur í skoðunum.
Evrópa hefur lengi verið og er enn
í skugga þeirrar ógnunar, að saga
sjálfstæðra ríkja á þeim skaga verði
öll við þau mistök, að einstakir
stjómmálamenn í hverju landi fyrir
sig meti jafiivægislistir á slökum vír
'meira en það að standa i báða fætur
með þvi bandalagi, sem lifgaði
Evrópu við úr því blóðbaöi, sem hún
sjálf hóf.
Adenauer kanslari varð allra
karla elstur í stjómmálum. Helmut
Kohl er hins vegar sá yngsti, sem
gegnt hefur kanslaraembætti til
þessa. I honum sjá margir hæfileika
Adenauers. Kannski gengur hann
aftur til að bjarga Evrópu. Hann yrði
góöafturganga.
Geir R. Andersen.
Smáauglýsingadeildin er
í InerlioHi 11 - Sími 27022.
Opið alla virka daga kl. 9-22.
Laugardaga kl. 9-14.
Sunnudagakl. 18-22.
PIAMC anna
Fíat 132 2000 beinsk.
vökvast. 1980 140.000.
Polonoez 1500 1980 85.000.
Lada 15001977 45.000.
Lada Sport 1980 110.000.
Fíat Ritmo 85 super, sjátfsk., gullsans.
1982,170.000.
A.IVI.C Concord station 1979.155.000.
:ATH. VANTAR FIAT 127 ÁRG. 1978.1979 OG 1980 Á SKRÁ.
BÍLASALAN
EGILL VILHJÁLMSSON HF.
SMIÐJUVEGI 4, KÖPAVOGI
SÍMAR 77720 - 77200.
Áskrittarsí'ninn
er 27022
Dy/.getraunin
VILTU
V> OPELINN?
Sendu inn sedil og
þú gœtir ordid
einum Opel Kadett
ríkari 15. nóvember
nk.
Vertu áskrifandi
strax.