Dagblaðið Vísir - DV - 25.10.1982, Qupperneq 4

4'
DV. MÁNUDAGUR 25. OKTOBER1982.
Allt eins og best verður á kosið
Tónleikar Musica Antiqua á sal Menntaskól-
ans í Reykjavík 23. október.
Flytjendur: Alison Melville, Camilla Söderberg,
Helga Ingólfsdóttir og ólöf Sesselja óskars-
dóttir.
Á efnisskrá: verk eftir Turini, Corelli, P. Phili-
dor, Marais, Hotteterre, de Lavigne og Quantz.
Ekki veröur annað sagt en aö
gróska sé í starfsemi Musica
Antiqua um þessar mundir. Að ein-
hverju leyti mun sú gróska stafa af
hingaðkomu flautuleikarans Alison
Melville. Fyrir réttri viku lék hún
með gítarleikaranum Snorra Erni
Snorrasyni og nú lék hún með af-
ganginum af kjama félagsskapar-
ins. Nú dró hún líka blokkflauturnar
upp úr pússi sínu og lék ásamt öðrum
snillingi í meðferð þeirra, — okkar
eigin CamilluSöderberg.
„Bara blokkflauta"
Blokkflautan hlaut þau örlög að
koðna niður sem merkilegt konsert-
hljóðfæri og verða „bara blokk-
flauta” — að flestra áliti ómerkilegt
skræktæki, sem hæfði byrjendum, og
þeim einum, vegna þess hve auðvelt
væri aö ná lagi á hana. En eins og í
máltækinu um árina og ræðarann, þá
ræðst árangurinn fyrst og fremst af
Tónlist
Eyjótfur Melsted
hæfni þess sem á leikur. Blokkflaut-
an, þetta yfirtónasnauðasta hljóö-
*færi sem seinni tíma maðurinn hefur
notað til aö leika lög á, nýtur sín ekki
nema í höndum þeirra sem vel kunna
áaöleika.
Nú voru þaö flautuleikararnir sem
í sviðsljósinu stóöu, en því ber ekki
að gleyma, aö þeir höföu með sér
liðsmenn góöa þar sem þær Helga og
Olöf Sesselja voru. Helga hefur verið
brautryðjandi upprunastefnunnar
með semballeik sínum og þótt stutt
sé síðan Olöf Sesselja hóf aö leika á
það göfuga hljóðfæri viola da gamba
hefur hún náö á því góðum tökum.
Að opna dyr að
nýrri hljómveröld
Það gera sér fáir grein fyrir því,
sem ekki hafa reynt, hver unaður
það er að hlýða á endurreisnar og
barokverk leikin á sinn upprunalega
hátt. Leikur sá opnar manni ekki ein-
ungis nýja hljómveröld heldur gefur
einnig færi á að njóta tónlistar
mætra tónskálda eins og Marais,
de Lavigne og fleiri, sem úr tísku
féllu með nýjum stíl og gleymdust.
Aðstæður á sal eru líka einstaklega
góðar — umhverfi sem hæfir flutn-
ingi Musica Antiqua ákaflega vel.
Sem sé — allt eins og best verður á
kosið.
EM
◄C
Olöf Sesselja Oskarsdóttir, Helga
Ingólfsdóttir og Camilla Söderberg
úr Musica Antiqua.
Músíkölsk fomleifafræði
Tönleikar Musica Antiqua f sal Monntaskólans
I Reykjavfk Ið.október.
Flytjondur: AHson Molville, flautuleikari og
Snorri öm Snorrason, gftarieikarí.
A ofnisskrá: Vork oftir: K. Furstenau, M.
Giufiani, A. Stamitz, F. Sor, E. Miller, J. Ph.
Kirnberger, Anon.
Vetrarstarf Musica Antiqua hófst
með tónleikum laugardaginn
sextánda október. Gestur félagsins
var flautuleikari kominn vestan frá
Kanada, Alison Melville að nafni.
Annað erindi hennar hingaö til lands
mun vera að leiðbeina á námskeiði
um flutning tónlistar með uppruna-
legum hætti á vegum Tónlistar-
skólans í Reykjavík. Þaö fylgist að,
að heim koma gagnmenntaðir
tónlistarmenn og að áhugi vex á
þessum meiði tónlistarinnar. Sumir
hafa viljað halda því fram að einn
helsti hvati þessa áhuga stafi af
þeirri ógnarsýn, sem framtíðin bjóði
upp á með alls kyns tölvum og öðrum
tólum í stað mannlegrar tón-
sköpunar. Sé svo, er vel, en lítt þarf
samt aö kvíða því að maskína leysi
mann nokkurn tima endanlega af
hólmi þegar músík er annars vegar.
„Knýöan sók á kauða",...
Eitt sinn var á Islandi mennta-
málaráðherra, sem var á móti því að
smiða fomminjar. Blessuðum karl-
inum þótti víst, sem fleirum, að fátt
annað teldist til fomminja en torf-
hleðslur og amboð fólgin í jöröu.
Hvernig á Iflca öðravísi að vera með
þjóð sem skrif aöi bókmenntir á mörg
þúsund kálfa, þar sem aðeins í
teljandi skipti var minnst á hljóðfæri
— tvisvar á lúðra; annan í eigu
Heimdalls en hinn fenginn Gizuri
Þorvaldssyni í hendur og þess eigi
getið hvort á var blásið. — Og svo
þessi margfræga hending „Knýðan
sék á kauða, kjaft og blásna hvofta.”
Fært til síns tíma
Það er því vart að furða þótt það
fari fyrir brjóstið á sumum,
innblásnum af voram ástkæra
miðaldabókmenntaarfi, að
músíkantar nútímans á Islandi skuli
taka upp á því að stunda nokkurs
konar lifandi músíkalska fornleifa-
fræði. En fomleifafræði er það
öðrum þræði að leika gömul verk á
hljóðfæri, eða nákvæmar eftirlíking-
ar af hljóðfærum þess tima sem
verkin voru samin á. Ríkur þáttur
iðju þessarar era einnig rannsóknir á
verkunum og upprunalegum leik-
máta, eftir því sem viö verður kom-
ið.
Snorri öm Snorrason lék hér á
góða eftirsmíð af gítar eins og hann
var smíðaður langt fram á síðustu
öld. Athyglisverð var meðferð hans á
vel þekktum verkum eftir Giuliani
og Sor. Hér virtust atriði, sem í
meðförum flytjenda vopnaðra
nútímagítar verka fremur billeg,
eðlUeg og í fullu gildi, enda jafnan
meira fyrir þeim haft á hinum gamla
gítar. Þannig opnast mönnum nýr
heimur við að hlýða á gömlu
hljóðfærin og mörg verk, sem
ööluðust fremur þynnkulega gljáhúð
með bættri tækni, endurheimta sinn
sanna, djúpa spegilglans meö sínu
upprurtalegalagi.
Spýtukubbar
með götum á
Alisai Melvflle blés á frumgerð
þverflautunnar. A okkar tímum
þykir hún líkast til ekki sú tækninnar
nýlunda og á sínum tíma þegar hún
ruddi blokkflautunni úr vegi sem
konserthljóðfæri. Eitt sinn fannstj
ein af flautum þeim er Friðrik mikli
hafði skenkt einum generála sinna
hjá skósmið, afkomanda
generálsins. Spurður um gripinn,
hváði skóarinn og sagði: ,JHa,
flauta?,þetta eru bara spýtukubbar
með götum á”. En á slíka
spýtukubba geta góðir blásarar eins
og Alison Melville töfrað fram unaðs-
lega músík með öðrum blæ en við
eigum að venjast í nútímanum.
-EM.
Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði
Stefnt í nýtt skuldafár á kosningaári
Hið sérkennilega ástand í stjórn-
málum landsins hefur leitt af sér
meiri ugg um framhald efnahags-
mála en oft áður. Alþingi verður nú í
auknum mæli að taka sjálft forustu
um afgreiðslu þeirra mála, sem
nauðsynlegt er að afgreiða á þessu
ári, til að ekki bætist ofan á annan
ófarnað, að ekki verði samþykkt
fjárlög fyrir 1983. Fjárlög eru
nauðsyn, enda lítið hægt að gera,
þegar nýtt ár byrjar nema þau liggi
fyrir samþykkt og frágengin. Var
það raunar ein af helstu ástæðum
fyrir myndun núverandi stjórnar að
f járlög þurfti að afgreiða til að hjólin
gætu farið að snúast á nýju ári. Það
er kannski aldrei meiri þörf en nú að
koma þeim í gegnum þingið áfalla-
og snurðulaust.
Ragnar Arnalds, núverandi fjár-
málaráðherra, hefur haldið vel á sín-
um málum og nýtur almennrar
virðingar fyrir stjórn sina á fjár-
málaráðuneytinu. Fjármálaráðherr-
ar hafa oft legið undir ámæli fyrir að
fara ekki rétt að stjórn ríkisfjár-
mála, og hefur löngum sýnst sitt
hverjum í þeim efnum. Ragnar
Arnalds hefur sloppið við harða
gagnrýni, enda eru ríkisfjármálin,
A-liöur þeirra, í góðu lagi. Tekjur
rikisins hafa oröið meiri en menn
ætluðu og veldur því mikill inn-
flutningur. Aftur á móti sjást nokkrir
kreppuboðar á því, að erfiðlega
hefur gengið að innheimta opinber
gjöld, eins og tekjuskatt. Hér hefur
það verið meginstefna að hafa haila-
laus fjárlög og mun Ragnari hafa
tekist það þann tíma, sem hann hefur
verið fjármálaráðherra. Að vísu má
alltaf finna leiðir til jöfnunar með
færslum milli liða, en það er ekki
aðalatriði og hagur ríkisins er góðnr.
Það fjárlagafrumvarp, sem nú
liggur fyrir, er með líkum um-
merkjum og önnur samskonar
frumvörp, sem Ragnar hefur lagt
fyrir þingið. Þar er valin
skynsamleg leið. Þó er svo komið að
fjárlögin duga nú aðeins fyrir
opinberri eyðslu, en leggja ekkert af
mörkum til framkvæmda.
Framkvæmdaliður var þó lengi vel
12—16% fjárlaga. Ljóst er því að
lánsfjárlög, sem í vaxandi mæli hafa
vcrið hin eiginlegu framkvæmda-
f járlög, koma til með að segja til um
atvinnuhorfur og uppbyggingu á
næsta ári.
Stjórnmálamenn guma mjög af
þvi að hér er ekki atvinnuleysi. Á
sama tíma hefur sú þróun orðið á
launamarkaði, að helstu útflutnings-
vörur okkar kosta nú meira en fæst
fyrir þær erlendis. Atvinnublómið
okkar er því að verða ansi dýrt. Til
viðbótar kemur svo, að atvinna í
landinu er í mikiiun mirii keypt með
erlendu lánsfé, sbr. lánsfjárlög, og
hefur verið svo um tíma. Ekkert
þjóðfélag stenst til lengdar, sem
byggir afkomu sina á lánsf járlögum.
Við höfum dæmi fyrir okkur frá ein-
stöku landi, eins og Danmörku og
síðan efnahagshrun eins og i Pól-
Iandi. Mikið af erlendum lánum
hefur runnið til stórvirkjana í land-
inu, þar sem heil byggðarlög eiga af-
komu sina undir þvi að slíkum
verkum verði haldið áfram. Með
vaxandi kreppu í heiminum er þó
stöðugt að verða ljósara, að t.d.
Blönduvirkjun kemur að litlum not-
um á næstunni, og þvi alveg eins vist
að henni verði frestaö um sinn.
Þótt Ragnari Arnalds farist vel úr
hendi stjórnin á fjármálaráðuneyt-
inu og f járlög hans nú séu í góðu lagi,
horfa menn með ugg fram til láns-
fjárlaga. Það er þýðingarlaust að
ætla að halda áfram til lengdar að
halda við atvinnu í landinu með láns-
fé. Það er einnig þýðingarlaust að
reisa stórvirkjanir fyrir markað,
sem fyrirfinnst ekki. Þetta eru stór
vandamál, sem leysast ekki á
kosningaári, þegar stjðrnmálamenn
eru að fást viö persónur sínar í
kosningabaráttu. Of lengi hefur vægi
atkvæða verið rangt, og of lengi
hefur verið hokrað að arðlitlum fjár-
festingum fyrir erlent lánsfé.
Erlendur skuldabaggi á hvern ein-
stakling þykir þegar alltof hár. Ætli
hann eigi ekki eftir að hækka
töluvert á þeirri kauptíð stjórn-
málanna, sem kosningar jafnan eru?
Svarthöfði.