Dagblaðið Vísir - DV - 16.03.1983, Blaðsíða 18

18
DV. MIÐVIKUDAGUR16. MARS1983.
* »k.*Æ SUÐUREYRI
óskar eftír umboðsmanni á Suöureyri. Upplýsingar gefur
Heiga Hóim i síma 94-6173 og afgreiðslan i sima 27022.
Menning Menning Menning
Hrútfirðlngar
Okkar árlega skemmtun verður haldin föstudaginn 18. mars í Fóst- bræðraheimilinu. Hefst kl. 21. Mætið stundvíslega og takiö meö ykkur
gesti. Stjórnin.
Sjóefnavinnslan hf.
Utboð
Oskað er eftir tilboðum í uppsetningu gufuveitu, 1. áfanga.
Verkið felur í sér uppsetningu gufu- og jarðsjávariagna meö
tilheyrandi tengingum og búnaði svo og uppsetningu 500 kíló-
vatta gufuhverfilsamstæðu. Utboðsgögn verða afhent á Verk-
fræðistofu Guðmundar og Kristjáns hf., Laufásvegi 12,3. hæð,
frá og með fimmtudeginum 17. mars gegn 750 kr. óafturkræfri
greiðslu.
Tilboð verða opnuð á sama stað föstudaginn 15. aprii.
BARNAPÍAN
Vorum að fá aftur tveggja stöðva kalltæki
sem hlustar eftir barninu fyrir þig.
D
fxaaio
i r
ARMULA 38 (Selmúla megini - 105 REYKJAVIK
SIMAR: 31133 83177- POSTHÓLF 1366
Ótrúlega hagstæðir
greiðs/uskilmá/ar
Afít niður i
• FLISAR • HREINLÆTISTÆKI •
• BLÚNDUNARTÆKI • BAÐHENGI •
• BAÐTEPPI • BAÐMOTTUR
• MÁLNINGARVÖRUR • VERKFÆRI •
• HARÐVIÐUR • SPÓNN • >
• SPÓNAPLÖTUR • GRINDAREFNI
• VIÐARÞILJUR •'
• PARKETT • PANELL • EINANGRUN
• ÞAKJÁRN I. ÞAKRENNUR •
'• SAUMUR • RÖR • FITTINGS O.FL., O.FL.
□1
ID
mánudaga — fimmtudaga kl. 8—18.
Föstudaga kl. 8—19. Laugardaga 9—12.
D
l
Hringbraut 120 — sími 28600
(aðkeyrsla frá Sólvallagötu).
TRUNT, TRUNT
0G TRÖLLIN
í FJÖLLUNUM
TRÖLL: Haukur Halldórsson,
Örn og Örlygur, 1982.
Haukur Halldórsson hefur unnið sér
sess í hugum margra landsmanna sem
nokkurs konar sérfræðingur í gerð
tröllamynda. Á síðustu árum hefur
hann framleitt kynstrin öll af myndum
úr íslenskri þjóðsagnaveröld, einkum
teikningar af tröllum, og haldið sýn-
ingar á þeim. Aö mig minnir hefur
hann hlotið góðar viötökur og lof
myndlistargagnrýnenda fyrir.
Á nýliðnu áru sendi Haukur frá sér
bókina Tröll, sögur og teikningar úr
islenskri þjóösagnaveröld. Bókin er að
meginuppistöðu teikningar af tröllum.
Teikningarnar eru gerðar með
ákveðnar tröllasögur í huga og/eða
þjóðtrú tengda tröllum. Texti bókar-
innar samanstendur af 14 tröllasögum
auk skýrgreiningar á tröllum eftir Jón
Ámason. Flestar sögumar eru líka
fengnar úr safni Jóns og alkunnar. Má
meðal þeirra nefna sögumar: Loppa
og Jón Loppufóstri, Tmnt, trunt og
tröllin í fjöllunum, Nátttröllið, Mjóa-
fjarðarskessan og Móðólfur í Móðólfs-
felli. Sagan um Jón í Heiðarhúsum og
tröllkonuna er svo úr Gráskinnu Gísla .
Konráðssonar.
Nokkrar nýjar,
íslenskar þjóðsögur
Fjórar af sögunum í bókinni hefur
Haukur samið sjálfur í anda hinna
gömlu þjóðsagna og þá líklega kring-
um ákveðnar hugmyndir um mynd-
efni.
Þursabit segir frá þursi einum sem
ginnir til sín vinnukonur undan Eyja-
fjöllum. Vinnumaðurinn Ingjaldur
ræður niðurlögum óvættisins og í helli
hans finnast likamsleifar margra
kvenna. Einni tekst Ingjaldi þó að
bjarga úr klóm hans. Með þessari sögu
er mjög falleg heilsíðumynd af nöktum
tröllkarli sem heldur í greipum sér
íturvaxinni konu og læsir kjaftinum
aftan í háls hennar. (Manni dettur
bara í hug Cannibal holocaust).
Tröllatryggð heitir önnur frásögn
Hauks. Hún er örstutt og segir frá vin-
áttu og samvinnu bónda nokkurs og
trölls. Bæði sagan og tvær stórar
myndir sem fylgja henni virðast
gerðar í þeim tilgangi að leggja
áherslu á merkingu orðsins trölla-
tryggð. Myndirnar eru aö mínum dómi
með þeim bestu í bókinni einkum hvað
varðar samspil ljóss (frá tungli) og
skugga.
Þriðja sagan eftir Hauk er Tröllið í
Drangey. Segir þar aftur frá tryggö
tröUa og hve ríkulega þau launa
velgjörðir. Þessi saga er töluvert
kynngimögnuð og steinnökkvinn sem
þeir féiagar Jón og DrangeyjartröUið
róa á til fiskjar er alveg frábær enda
eru myndir af honum á fjórum stöðum
í bókinni. Tvær myndir lýsa söguna og
prýðir önnur þeirra saurblöð bókar-
innar.
Sérlega skemmtUeg mynd er Uka
með fjóröu sögu Hauks, Nýársnótt í
HaUmundarhrauni. Sama mynd er á
kápu og er af þremur skessum sem á
nýársnótt í hlaupári Ufna af stemi og
þylja þulur sínar. TU að geta skUið þær
þarftu að standa þar hjá á tólf ára
gamaUi tófu. „Muntu þá verða fjölvís
og hinn mesti gæfumaður.”(26)
,Ekki trúöirþú orðum minum, Jón.'
Teikning: Haukur Halldórsson.
I „þjóðsögum” sínum tekst Hauki
afbragðsvel að draga fram anda
hinnar fomu þjóðtrúar og frásagnar-
háttur hans er slíkur að vart má á miUi
sjá hvað er gamalt og hvað nýtt af efni
bókarinnar. Þó finnst mér ég greina
einhvem nýjan anda, sérstaklega í
sögunni Þursabit, þar sem þursabit
(sem áður hefur bara verið tengt bak-
verk að ég held) fær nýja merkingu.
og grimmd, góðvUd og tryggð. I
sumum myndunum er lögð áhersla á
kynferðislega þætti og dregin skýrt
fram erótík þeirra sagna sem bjóða
upp á sUkt. Þetta er nýstárlegt vegna
þess að hingað til hefur rUrt tiihneiging
tU að breiöa yfir eða gleyma þessum
þætti sem víða kemur þó fram í þjóð-
sögum. Margar þessara erótisku
mynda einkennast af meiri glettni og
mýkt en aðrar myndir í bókinni.
Bókmenntir ..
Hildur Hermóösdóttir
Nýársnótt í Hallmundarhrauni er Uka
töluvert fersk. Sagan tengir saman
hjátrú hvað varðar margvíslega töfra
nýársnætur og fjölkynngi norna sem
að sjálfsögðu eru hér íslenskar skessur
og einkennist af glettni og gamansemi.
Náttúra trölla
I myndheimi þessarar bókar er ekki
á ferðinni neitt prjál eða pempíuskap-
ur heidur er Ustamaðurinn ófeiminn að
draga fram stórbrotna náttúru trölla
sem birtist í ýmsum myndum: græðgi
Meira af slíku!
Bókin Tröil er vönduð að allri gerð og
í henni ermagnaður upp rammislensk-
ur þjóðsagnaheimur. Haukur virðist
þekkja þjóðsögurnar út og inn og túlk-
ar þær á þann hátt að þær koma
islenskum þjóðsagnaunnanda kunnug-
lega fyrir sjónir. Hver hefur t.d. ekki
séð fyrir sér á líkan hátt og sýnt er í
þessari bók þegar Guðmundur góði
semur við ókindina í Látrabjargi eða
nátttröll verða að steini.
Vonandi heldur Haukur Halldórsson
áfram að gefa islenskum lesendum
kost á að rif ja upp þjóðsögur á þennan
hátt og vekja áhuga barna sinna á
þeim. En einn besti kosturinn við þessa
bók er sá að hún hæfir jafnt ungum
semöldnum.
Fleiri iistamenn mættu hafa í huga
að ekkert listform er líklegt til að ná til
eins margra og bókaskreytingar.
HH