Dagblaðið Vísir - DV - 17.03.1983, Blaðsíða 30

30
DV. FIMMTUDAGUR17. MARS1983.
ÖLAFSVÍK
Umboðsmaður óskast frá og með 1. apríl.
Upplýsingar gefur umboðsmaður, Guðrún Karls-
dóttir, Lindarholti 10, sími 93-6157, og afgreiðslan i
sima 27022.
TIL SÖLU
Á HVAMMSTANGA
Ibuöarhusiö Lækjargata 8 a Hvammstanga er tii sölu.
Tilboöum skal skila til Ingolfs Guðnasonar, Hvammstanga,
fyrir 27. mars og gefur hann nanari upplýsingar i simum 95-
1395 og 95-1310.
Nauðungaruppboð
Aö kröfu Kranaþjónustu Júiíusar Ingvarssonar, Melabraut 26 Hafn-
arfiröi, fer fram opinbert uppboð á bifreiöunum G-14609 og Þ-1435
fimmtudaginn 24. mars 1983 og hefst það kl. 14 aö Melabraut 26
Hafnarfiröi. Greiðsla viö hamarshiigg.
Bæjarfógetinn í Hafnarfiröi.
Borgartún 33
Til ieigu er að Borgartúni 33 efsta hæð (austurendi), ca 300
m2. Til greina kemur leiga a helmingi hæðarinnar. Upplysing-
ar a skrifstofutíma á Vörubílastöðinni Þrótti fyrir 23. þ.m.
Aðalfundur
Fiugfreyjutélags Islands
veröur haldinn í Artuni, Vagnhöfða 11, fimmtudaginn 24.
mars kl. 20.
Fundarefni: Venjuleg aðalfundarstörf.
STJORNIN.

Tímarít f yrir alla
VERD
65 KR.
3.
HEFTI
MARS
Nauðlending á
norðurheimskauti
Bls. 8
Erfð
konunnar II
Bls. 81
Skop ........................... 2
Gerviglæponar Fleetsie.......... 3
Nauðlending á norðurheimskauti . 8
Ferðapakkar á sovéska vísu......15
Hundurinn sem drukknaði ekki . . 21
Snjóflóð........................26
Mesti ógnvaldur íslandsbyggðar? . 32
100 þúsund börn týnast árlega ... 35
Starfsemi Alkirkjuráðsins.......41
Hvunndagshetjur.................47
Börnin okkar....................52
Gullvon Lapplands lokkar........54
Úrvalsljóð......................60
Velkomin til Althorp............64
Eiturlyfjasmyglsambandið
í Havana....................... 72
Erfð konunnar II................81
Ahrif lyktar á hegðun mannsins .107
Úr heimi læknavísindanna......113
Lygn streymir Shannon ........ 115
Bara venjuleg hetja....... 123
Álverið i Straumsvik íbaksýn.
Ráðherra sagt
margt villandi
— segir í at hugasemdum Ingólfs Jónssonar,
Jóhannesar Nordals og Steingríms Hermannssonar
um fyrri samninga við Alusuisse
„I umræðum um álsamningana að
undanförnu hefur af hálfu iðnaöar-
ráðherra verið vegið aö þeim, sem
áður fyrr hafa staðið að samningum
um álbræðsluna við Straumsvík, bæði
upphaflega og við endurskoðun þeirra
1975. Margt er athugavert og villandi í
því, sem haldið hefur verið fram í
þessu máli, auk þess sem vandséð er
hverju það þjónar málstað Islendinga
eöa samstööu þeirra í samningum viö
Alusuisse aö reynt sé að stofna til
illdeilna um allt sem aðhafst hefur
verið í þessu máli áöur en núverandi
iðnaðarráðherra tók við völdum. ”
Þetta er upphafiö á athugasemdum
sem Ingólfur Jónsson, Jóhannes
Nordal og Steingrímur Hermannsson,
sem allir tóku þátt í fyrri samninga-
gerö við Alusuisse, hafa sent fjöl-
miðlum.
I athugasemdunum segir að
upphaflegu álsamningamir frá árinu
1966, hafi verið gerðir á tímabili mjög
lítillar verðbólgu og hafði verð á orku
og áli þá verið stöðugt um langt árabil.
Hafi því ekki verið skilyrði til að ná
viðunandi hækkunarákvæðum í þeim
samningum. En eftir hinar miklu
olíuverðshækkanir á árunum 1973 til
1974 og vaxandi veröbólgu er ljóst að
leita yrði eftir endurskoðun
samninganna og voru nýir samningar
undirritaöirí desember 1975.
1 þeim samningum var í fyrsta lagi
samið um vemlega hækkun á
orkuverði og sett ákvæöi um það aö
orkuverö skyldi breytast í ákveönu
hlutfalli við hækkun verðs á áli. I öðm
lagi var samið um breytingar á skatta-
ákvæðum sem leiddi til jafnari og
öraggari skattlagningar, jafnframt
því sem komist yröi hjá geysilegri
aukningu á skattinneign Isal hjá ríkis-
sjóði. I þriðja lagi var samið um sölu á
orku til stækkunar álversins um 20 MW
og var 60% af þeirri orku afgangsorka.
I athugasemdunum segir að
samningur þessi hafi tryggt jafnari
tekjur og meira öryggi á erfrðleika- og
samdráttartímum. Það sé því rangt,
sem nú sé haldiö fram af iðnaðar-
ráöherra, að samningurinn hafi haft í
för með sér fjárhagslegt tjón fyrir Is-
lendinga.
I athugasemdum þremenninganna
segir ennfremur að eins og tölur liggi
nú fyrir hafi tekjuaukning af
raforkusölu vegna þessara samninga
orðið 24,9 milljónir dollara fram til árs-
loka 1982, en lækkun skatttekna 18,4
milljónir dollara, svo að nettó-
hagnaöur íslendinga í beinum greiðsl-
um hefur numið 6,5 milljónum dollara.
Þá séu nýju samningarnir miklu hag-
stæðari þegar á móti blæs eins og verið
hafi undanfarin tvö ár. Þannig hafi
samanlagðar skatttekjur og tekjur af
raforkusölu orðið meira en 9 milljón-
um doiiara hærri á árunum 1981 og
1982 en þær hefðu orðið samkvæmt
upphaflegu samningunum og er allt
útht fyrir að niðurstaöan verði svipuð
á þessu ári.
Að lokum segir í athugasemdunum
að einn mikiivægasti ávinningur
samninganna 1975 hafi verið aö þá var
viðurkennt af hálfu Alusuisse að
breyttar aðstæður í umheiminum, svo
sem veraleg hækkun orkuverðs, gætu
verið tilefni til endurskoöunar
samninganna. Sé enginn vafi á því að
þetta hafi verulega þýð'.igu fyrir Is-
lendinga ef til málaferia komi við Alu-
suisse út af endurskoðun samning-
anna.
-ÓEF.
Ráðuneytið svarar
þremenningunum
Iðnaðarráðuneytið hefur sent frá sér
fréttatilkynningu vegna athugasemda
þeirra Ingólfs Jónssonar, Jóhannesar
Nordals og Steingríms Hermannsson-
ar, aöalsamningamanna ríkisins við
ISAL1975. Þarsegir:
„Allar tölur varðandi orkuverð og
skattgreiðslur, sem iðnaðarráðherra
greindi frá og fengnar vora frá Lands-
virkjun og Ríkisendurskoðun eru
ágreiningslausar, eins og fram k.;mur
í yfirlýsingu samningamannanna.
Af þessum tölum er ljóst, aö lækkun
á skattgreiðslum vegna samninganna
1975 nemur alls 26,7 milljónum dollara
á tímabilinu 1975 til 1982, enhækkuná
raforkuverði á þessu sama tímabili
nemur hins vegar 26,2 milijónum doll-
ara. Af þessu er ljóst að töluleg niður-
staða af þeirri endurskoöun álsamn-
inganna, sem fram fór 1975 varðandi
skatta og raforkuverð er sú, að ríkis-
sjóður hefur tapað að heita má sömu
upphæð í lækkuöum skattgreiðslum,
eins og Landsvirkjun hefur fengiö
greitt meö hærra raforkuverði á tíma-
bilinu 1975 til ársloka 1982.”
Tekið er fram að niðurstööur Ríkis-
endurskoðunar varöandi skattgreiðsl-
ur ISAL séu miöaðar við endurskoðun
Coopers & Lybrand. „I greinargerö
samningamannanna er hins vegar í
engu tekið tillit til þeirrar leiörétting-
ar, sem framkvæmd hefur verið á árs-
reikningum ísal og endurálagningar
framleiðslugjalds á fyrirtækiö. Með
því komast þeir að þeirri niöurstöðu aö
heildarávinningur Islendinga af endur-
skoðuninni hafi numið um 6,5 milljón-
um dollara eða sem svarar til hækkun-
ar á raforkuverði um 0,7 mill á kíló-
vattstund að meðaltali á umræddu
tímabili.”
Síðansegir iðnaðarráðuneytið:
„Samanburður sem ekki tekur miö
af endurálagningu fjármálaráðuneyt-
isins á grundvelli niðurstaðna Coopers
ogLybrand ervillandi, þvísamkvæmt
almennum reglum íslensks skattarétt-
ar er endurálagning skatts bindandi
fyrir skattþegninn, nema álagningunni
sé breytt meö kæra til úrskuröar-
aöila.”
Ráðuneyti telur það á misskilningi
byggt að það sé galii á eldra skattkerfi
að veruleg skattinneign ísal myndaöist
hjá ríkissjóði.
„Skattinnstæðan sem myndaðist hjá
ríkissjóði samkvæmt upphaflegum
samningi var engan veginn okkur
Isiendingum í óhag en hins vegar mjög
íþyngjandi fyrir Alusuisse og það í
vaxandi mæli,” segir ráðuneytiö. „Isal
gat einungis notað innstæðuna til
greiðslu framleiðslugjalds en að
öðram kosti varö hún eign ríkissjóðs í
lok tímabilsins.”
Ráðuneytið segir að í greinargerö
samningamannanna sé það talinn einn
mikilvægasti ávinningur samninganna
1975 að með þeim hafi verið staðfestur
endurskoðunarréttur samningsaðila.
„Meginatriðið er hins vegar það aö
Alusuisse neitaði að setja inn í aðal-
samninginn ákvæöi um endurskoðun
hans og frá þeirri kröfugerö var fallið
af íslands hálfu. I skjóli þessa hefur
Alusuisse skákað í tvö ár og segist hafa
samning viö Islendinga sem sé bind-
andi og Islendingar eigi ekki rétt til
breytingaá.”
Iðnaðarráðuneytiö segir aö íslenska
samninganefndin hafi árið 1975 haft
undir höndum endurskoðun Coopers og
Lybrand fyrir árið 1974 sem sýndi
veralegt yfirverð á súráli og vantaldar
tekjur þaö ár, sem- námu um 3,1
milljón dollara. Coopers og Lybrand
hafi verið falið að reikna út viðbótar-
skatta á grundvelli endurskoöunar-
innar. „Skattkrafa íslenska ríkisins aö
fjárhæð 550 þúsund bandaríkjadala
var gefin eftir. Hvorki alþingi né
almenningur vissi um þessar
samningsaðstæöur. ”
Loks vefengir iðnaðarráðuneytiö þá
niðurstöðu samningamannanna aö
60% af þeirri orku, sem samið hafi
verið um sölu á vegna 20 megavatta
stækkunar álversins, hafi verið
afgangsorka. „Hér var ekki um að
ræða raunverulega afgangsorku og
hefur Landsvirkjun staöfest það í
skýrslu.” Ráðuneytið segir einnig:
„Aöalatriði þessa máls er að þaö
meðalorkuverö, sem samið var um
vegna stækkunarinnar, er nú 6,5
mill/kwh en kostnaöur fyrir Lands-
virkjun aö afhenda þessa orku nemur
allt að þrisvar sinnum hærri upphæö.”
-KMU.