Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.1983, Blaðsíða 6

Neytendur
Neyfendur
Neytendur
Neytendur
Neytendur
Grilltíminn að renna upp:
BESTIMATUR SEM TIL ER
Þegar snjóa leysir taka þeir sem
eiga útigrill þau oftast f ram og dusta
af þeim rykið. Hinir huga að kaupum
á slíkum tækjum. Því þeir sem eitt
sinn hafa bragöað mat glóðaöan yfir
kolum úti við vita að betri mat er
ekki hægt að fá.Útigrill og ýmsan við-
búnað, sem menn telja sig þurfa,
er hægt aö fá á bensínstöðvum, í
sportvöruverslunum og sumum stór-
mörkuðum. Þau eru tiltölulega ódýr
miðað við önnur eldunartæki enda
einföld að gerð. Það sem við þarf að
éta er hins vegar rándýrt. Kolin og
uppkveikjulögurinn eða sprittkubb-
arnir eru á fáránlega háu verði. Allt
þetta má sjá í töflu hér á síðunni.
Reyndar er það alger misskilning-
ur að ekki sé hægt að grilla úti nema
á sumrin. I góðu skjóli eru aðeins fá-
ir dagar á vetri sem ekki er hægt að
grilla. I vetur hafa þeir reyndar ver-
ið óvenjumargir norður í landi. En
það eykur ánægjuna að taka grillið
út eftir noröanáhlaup, stilla því á
snjóskafloggrilla.
Á vetuma er betra að nota annað-
hvort sprittkubba eða kol sem seld
em ívætt íkveMegi en venjuleg koí
og sérstakan íkveikilög. I miklu roki
eru ívættu kolin langbest. En þau eru
líka dýmst.
Til þess að grilla meö góðum
árangri þarf ekki nema tvennt utan
venjulegra heimilisáhalda, eitthvert
ílát undir kolin og rist sem passar of-
an á það fyrir matinn. Laghentir
menn geta vel hlaðiö sér grill úr múr-
steinum í garðshorninu. Innan í múr-
steinshleðsluna er hægt að setja
gamalt málmfat undir kolin. !'r>p úr"
múrsteinunrii ei síöan hægt að setja
einhvern stand fyrir grindina með;
matnum. Æskilegt er að hægt sé aö
setja grindina mismunandi hátt eftir •
hversu nálægt glóðinni menn vilja
hafa matinn.
Fyrir þá sem ekki treysta sér til
svona framkvæmda er best að kaupa
tilbúið grill. Þau em til af mjög
mörgum stærðum og gerðum, hring-
laga og ferhymd, djúp og grunn,
íhvolf eða öll jafnvíð. Hvemig lag er
valið fer allt eftir því til hvers á að
nota grillið. A aðeins að grilla pylsur
með bömunum á góðviðrisdögum
eða á að grilla stærðarstykki eins og
heil læri og að nota grillið vikulega
eða oft í viku? Er fjölskyldan sem
notar það stór eða lítil og er líklegt aö
grillað verði fyrir gesti reglulega,
auk heimilismanna? öllum þessum
spurningum þurfa menn að svara
áður en eitthvaö er keypt.
Stöðugt og lipurt.
Hvernig sem lagið á grillinu er
þarf þaö að vera bæði stöðugt og lip-
urt. Oft er erfitt að fá báöa þessa
kosti í einu. Stöðugt þarf það að vera
svo að bæði böm og fullorðnir geti
óhræddir eldað við það og lipurt svo
að hægt sé að færa það í skjól eftir
vindátt. Fætur þurfa líka að vera
passlega langir svo þægilegt sé aö
standa viö grillið. Flestum hentar
um 70 sentimetra hæð.
Loft þarf að eiga greiða leið að
glóðinni. Annars helst ekkert líf í
henni. En einnig verður að vera
Nægilega mikið af kolum tU þess að smiða við skeifu og allt of mikiU upp-
kveikUögur em mistök flestra byrjenda í grillkúnstinni. Auk þess hættir
mönnum tU að vera of fljótfærir og byrja að grUla áður en nægUeg glóð hefur
myndast.
þannig gengið frá að trekkur slökkvi
ekki eldinn jafnóðum og hann er
kveiktur. Best er að Iltil göt séu á
botni og hliðum ella þá stærri göt
sem hægt er að draga loftspjöld frá
og fyrir.
Ristin sem fylgir griUinu verður að
vera þægileg í notkun. Er gott að
stilla hana af á griUinu, gott að þrifa
hana, gott að raöa á hana? Þetta
þarf aUt að athuga.
Teinn fylgir einnig flestum grUl-
um. Lítiö gagn er í slíkum teini nema
hægt sé að fá á hann rafmótor. Það
endist enginn maöur tU að standa
kannski í hálfan annan tíma og snúa
kjúklingi eða tvo tíma og heilsteikja
lambalæri. Mótora á flesta teina er
hægt að fá á bensínstöðvum. Best er
að teinninn sé fremur oddmjór þann-
ig að auðvelt sé að stinga honum t.d.
ílæri.
Gas eða kol.
Þau griU sem fást hér í búðum em
ýmist ætluð fyrir gas eða kol. Gas-
griU eru að mörgu leyti þægilegri í
notkun. Þau em tilbúin til notkunar
þegar í staö en þarf ekki að hita þau
eins og kolagriUin. Þau em líka
hreinlegri. Það sem menn fóma hins
vegar er bragðið að matnum. Hið
sérstaka griUbragð, sem svo margir
eru að sækjast eftir, kemur ekki
nema með sérstökum ráðstöfunum,
það er að segja með því að krydda
matinn með charcol seasoning eða
charcol salt. Þetta krydd er reyndar
hægt aö nota til aö steikja sunnu-
dagslærið í bökunarofninum og fá
þannig griUbragð aö því. Þetta f innst
hins vegar mörgum að sé ekkert að
marka.
Kol á kolagriU eru seld í bensín-
stöðvum, blómabúðum, matvörubúð-
um og víðar. Sprittkubbar fást á
sömu stöðum. Ikveikilög má fá á
bensínstöðvum. En hann er dýr.
Miklu ódýrara er að nota ísvara eða
aðra oUu. Gætið þess bara aö ekki sé
mjög sterk lykt af henni, það gæti
skemmt bragðið að matnum. Bensín
er hægt að nota en varið ykkur þá á
því og forðið ykkur frá þegar eldur'
hefur verið borinn að. Áugnabrúnir
og hár margra hafa sviðnað af slík-
umloga.
KoUn þurfa 15-20 mínútur til aö
hitna nægUega. Best er að hella
íkveikileginum yfir þau og bíða
nokkra stund áður en kveikt er í. Þá
ná kolin að drekka hann ögn í sig og
loga betur. Sjá má þegar kolin eru
orðin nægilega heit á því að þau
verða hvít að utan. Best er aö hrúga
þeim öllum saman meðan glóö er að
tendrast. Þegar henni er náð er hins
vegar best aö breiða úr kolunum um
alltgrillið.
Ætli menn sér að baka kartöflur er
best aö byrja á því að setja þær á
(nema verið sé að grilla því stærri
kjötstykki). Þá eru kartöflurnar
vafðar í álpappir og settar beint á
kolin. Best er aö setja þær utan með
kolunum þannig að hitinn af þeim
geti eftir sem áöur leitað upp í kjötið
eða fiskinn. Á meðfylgjandi töflu má
sjá þann tíma sem hinn ýmsi matur
þarf á grillinu.
Nauðsynjahlutir og ónauð-
synlegir.
I búðum eru seldir hvers konar
hlutir sem sagðir eru nauðsynlegir
við grilliö. Hið sanna í málinu er hins
vegar aö flestir eru þeir ónauösyn-
legir, þó þeir séu í sjálfu sér ágætir.
Þaðsemþarf er:
— eitthvað til að róta til kolunum
með. Þetta má vera nánast hvað sem
er úr málmi, með einangruðu hand-
fangi ef unnt er. Annars er best aö
taka á því með stykki eða vettling-
um.
— eitthvað til að snúa kjötinu við
með. Kjaftvíðar, liprar tengur eru
bestar. Snúið aldrei kjöti við með
gaffli. Sé stungið í þaö lekur mikill
safi út. Nota má tvo spaða ef tengur
eru ekki fyrir hendi, jafnvel tvær
matskeiðar.
— pensill til að smyrja með læri
eða kjúkling. Ef pensillinn er ekki til
má notast við borðhníf.
Auk þessa má nefna hluti eins og
sérstakar svuntur og pottaleppa,
stóra og litla teina undir kjöt og
grænmeti, tengur af öllum stærðum
og geröum og fleira og fleira.
Best er aö snúa því sem sett er á
grillið nokkuð ört. Látið ekki liða
nema 5-10 mínútur á milli þess sem
stykkjum er snúið. Annars er hætta á
því aö þau brenni. Heitast er á grill-
inu um það bil 20-30 mínútum eftir aö
kveikt hefur verið upp. Þaðan í frá
helst varminn nokkuð stöðugur í um
20 mínútur. En þá fer að kólna. Auð-
veldara er að grilla eftir að mesti hit-
inn er rokinn burt. Þá erminni hætta
á að maturinn brenni. Agætt er að
pensla mat með olíu, einnig að
kryddleggja í olíu eða jógúrt áður en
grillað er. En gætið að því að drjúpi
olía eða fita úr kjötinu ofan á glóðina
þá kviknar í henni. Ef mikið logar
getur kjötið brunnið illa eða verið
allt í sóti. Fylgist því vel með og tak-
iö ristina eöa teininn af stundarkom
ef mikið logar.
Eftir að grillaður hefur verið mat-
ur sem tekur stuttan tíma eru kolin
oft ekki nema hálfbrunnin. Sé ekkert
gert brenna þau hins vegar upp, eng-
um til gagns. Hægt er að koma í veg
fyrir þetta með því að ausa sandi eða
vatni yfir kolin. Þá deyr í þeim. Sand-
ur hefur þann ókost að hreinsa þarf
kolin upp úr honum, vatn afturþann.
að ógurlegur f mssugangur verður og
þurrka þarf kolin áður en þau eru
notuð aftur. A sumum grillum er lok
sem fellur þétt að og deyr þá logi í
kolunum. Er slíkt til mikillar fyrir-
myndar því kolin em það dýr að
Allt sem viðkemur grillum fœst á ótal stöðum og á mjög mismun-
andi verði. En hér á eftir verða gefin nokkur dœmi svo að menn geti
séð hvað líklegt er að þeir þurfi að leggja upp með mikla peninga.
Þetta verð er fengið upp hjá smávörudeild Skeljungs.
GRILLTÍMI
beikon
buff
kótelettur
grillpylsur
hamborgarar
heill kjúklingur
heilt lambalæri
heilir vöðvar
smáfiskur
bakaðar kartöflur
epli
tómatar
maískólfar
mínútur meðiæti
3 grillaðir tómatar, grillaður heill laukur
4—6 kryddsmjör, bakaðar kartöflur, bernaissósa
7—10 grillaðir tómatar, bakaðar kartöflur, bernaissósa
4— 5 tómatur, sinnep, bakaðar kartöflur
5— 8 brauð, sinnep, paprika og tómatsósa
40 — 60 blómkál, salat, mais, agúrkur, hrár iaukur
90 — 120 grænmetissalat, maís, bakaðar kartöflur
30 - 40 mais, grillaðir tómatar, barbique sósa
6— 10 sitrónur, soðnar kartöflur, agúrkur
45 — 60 kryddsmjör, graslaukur
45-60
5-10
10
HVAÐ KOSTA
GRILLVÖRURNAR?
gasgrill 2102
kolagrill 530-1.115
viðarkol, 21 /2 kg og 3 kg 96
ivætt kol, um 600 grömm 48
uppkveikilögur, 3/41 65
isvari, 1 lítri 32
sprittkubbar, um 400 g 40
töng 131
mótor á tein m. rafhlöðu 115
mótor á tein með rafhlöðu og rafmagnssnúru 257.
-DS.