Dagblaðið Vísir - DV - 30.09.1983, Blaðsíða 13

DV. FDSTUDAGOR 30. SEPTEMBER1983.
lega en hinn meiddist ekkert, þrátt
fyrir þaö aö hann færi í hrein áflog við
hundinn, berhentur, og sneri hann ofan
í götuna, en slík aöganga aö hundi er sú
vitlausasta aðferð sem til er aö hemja
hund. I slíkum áflogum er hundurinn á
heimavelli og grimmur hundur svo að
ekki sé talað um óðan hund, væri fljót-
ur að gera hvern mann óvígan sem
þannig réðist til atlögu.
Frásagnir blaða sýna glögglega að
hundarnir voru alls ekki óöir, en hins
vegar æstir, og er þar munur á. Blöðin
hafa ranglega talaö um að hundarnir
hafi verið óðir. Hugtakiö óður hundur
hefur alveg tiltekna merkingu í málinu
og þaö er háskaleg blaðamennska að
nota þetta hugtak um heilbrigð dýr,
eins og Mbl. og DV gera. Með þessum
hugtakaruglingi eru blööin að koma
því inn hjá almenningi að til séu óðir
hundar í landinu sem er alrangt, og ala
þannig á fordómum gagnvart hundum.
I litlu þjóðfélagi er til allrar Guðs
lukku fátt um ótíðindi. Af einhverjum
ástæðum telja blaðamenn alltaf meiri
mat í ótíðindum en góöum fréttum. Og
þá vill brenna við að notuð séu stór orð
og þannig var um frásagnirnar af
hundunum tveimur.
En það er eins og fleiri hafi orðið
offari. Samkvæmt frásögn blaða, sem
studd er myndbirtingum, var annar
hundurinn skotinn meðan hann liggur í
götunni undir lögregluþjóni. Fumið er
þannig að ekki dugar að skjóta hann
einu skoti heldur þarf tvö skot. Drápið
fer fram fyrir augum fjölda manna
sem hafði drifið aö til þess að fylgjast
með leiknum. Eg fæ ekki betur séð en
lögreglan hafi þama brotið freklega
gegn dýravemdunarlögum en þar er
Af lögreglunni að skjóta hundinn.
lögð á það rík áhersla að lóga dýmm á
mannúðlegan hátt. Það er ljóst af frá-
sögnum að þessi hundur var alls ekki
hættulegur umhverfi sínu. Hann var
kominn inn i hús og þess vegna bar
enga brýna ástæðu til þess aö draga
hann út úr húsinu, — miklu nær hefði
verið að geyma hann þar yfir nóttina
• „Blöðin hafa ranglega talað um að hund-
arnir hafi verið óðir. Hugtakið óður hund-
ur hefur tiltekna merkingu í málinu og það er
háskaleg blaðamennska að nota þetta hugtak
um heilbrigð dýr eins og Mbl. og DV hafa
gert.”
og láta hann jafna sig og svæfa hann
síðan, ef það var talið nauðsynlegt.
Og það sama má segja um hinn
hundinn. Þar virðist sama óþarfa
byssugleði haf a gripið um sig!
Þessar aðferðir lögreglunnar, sem
minna meir á framgang góðglaðra
hestastráka í trypparéttum en agaða
framkomu yfirvalda, eru forkastan-
legar og standast tæpast lög.
Hvergi heimild til
þess að bana hundum
Nú er þaö vitanlega rétt að nauðsyn-
legt er að verjast hættulegum dýrum.
Og ef lögreglan hefur grun um að óðir
hundar gangi lausir verður vitanlega
að taka þá úr umferð. En það má alls
ekki drepa þá á staönum eins og
lögreglan gerði. Annaðhvort verður að
geyma hundana til þess að sjá hvort
þeir séu óðir, en það leynir sér ekki,
eða taka verður sýni úr hundunum til
þess að vita hvort dýrið sé sjúkt. Það
var hvorugt gert, heldur var hræjun-
um brennt á þess að nokkuð væri
kannað.
Verður því að álykta sem svo að lög-
reglan hafi verið sannfærð um að
hundarnir væri ekki óðir. En ef þeir
voru ekki óðir þá var óheimilt að
skjóta þá.
Hundar eru háðir eignarrétti eins og
önnur húsdýr. Hundar geta verið
mjög verðmætir og þar fyrir utan eru
þeir tengdir eiganda sinum sterkum
tilfinningaböndum. Menn verða ekki
sviptir eigum sínum nema með dómi.
Hafa yfirvöld verið dæmd til að greiða
skaðabætur vegna þess að hundum var
lógað. Engum manni dytti í hug að
drepa kött, sem klórar, eða hest sem
sparkar frá sér vegna þess að komið er
við nára. Og sama regla á vitanlega að
gildaumhunda.
Talað er um að hundahald sé
ólöglegt í Reykjavík. En er nema von
að menn fái sér hund þegar alþingis-
menn, borgarfulltrúar og jafnvel
ráöherrar eiga hund án þess að lög-
reglan geri nokkuö í þeirra málum?
Haraldur Blöndal.
Aðgerðir ríkisst jórnar
Minnkandi kaupmáttur
I fyrri grein ræddi ég lítillega um
viðbrögð verkalýðs,,forystunnar” við
aðgerðum ríkisstjórnarinnar til lækk-
unar verðbólgu. Það kann að vera,
þrátt fyrir mikil skrif í blöðum sem
benda á réttmæti þessara aðgerða, að
margir kunni enn að spyrja. „Hvemig
er hægt að blessa aðgerðir sem svipta
menn áunnum kaupmætti?” Jú það er
hægt ef menn skoða hvað veldur verð-
bólgu.
Afleiðing
ofneyslu
Nokkur einföldun á flóknu hagfræði-
dæmi er að segja að verðbólga sé
afleiðing ofneyslu. Hún er afleiðing
ofneyslu almennings og hins opinbera.
Hver er þá skýringin á ofneyslunni.
Hljóta menn ekki aö haga neyslu sinni
eftir því sem þeir hafa í höndum?
Svarið er, ef litið er fram hjá neyslu
með afborgunum, sem komið verður
að siöar, jú. Menn haga neyslu sinni
eftir því fé sem þeir hafa í höndum.
Hvers vegna er það verðbólguhvetj-
andi? Jú, vegna þess að það fé sem
menn hafa undir höndum er ekki
fengið eftir réttum leiðum. Fé þetta
byggist á óraunhæfum kaupmætti.
Þegar árum saman er samið um
kauphækkanir sem ekki eru bornar af
aukinni framleiðni, þ.e. auknum verð-
mætum í þjóðfélaginu, þá verður til
falskur kaupmáttur.
Þessi óraunhæfu laun verða til aukn-
ingar á tekjum hins opinbera sem fer á
velmegunarfyllirí með almúganum.,
Nú skal taka stór skref fram á við,t.d.
með byggingu heilsugæslustöðva,!
útþenslu opinberra stofnana til þess
að mæta auknum þörfum almennings
fyrir fyrigreiðslu á öllum sviðum.
Þannig verður falskur kaupmáttur
til þess að skrúfa upp verðbólguna.
Hver kannast ekki við að fullyrðing-
ar um að kaup á litsjónvarpi sé ekkert
mál? Afborganir af því verði greiddar
með verðbótum sem koma á miðju.
afborgunartímabili. Fólk hugsar ekki
út í það að verðbætumar, sem það fær,
fara I hækkað verð á almennri neyslu-
vöm. Kaup með afborgunum er partur
af dæminu. Þetta fyrirkomulag í
viðskiptum býr til aukinn kaupmátt á
fölskum forsendum.
Niðurstaðan er því sú, með mikilli
Bankarnir aiga að taka við hlutverki sölumannsins. . .
• „Hver kannast ekki við fullyrðingar um
að kaup á litsjónvarpi sé ekkert mál? Af-
borganir af því verði greiddar með verðbótum
sem koma á miðju afborgunartímabili.”
Kjallarinn
einföldun eins og áður segir, aö
aðgerðir ríkisstjórnarinnar, sem koma
fram í „skerðingu” kaupmáttar, em í
raun aðgerðir eða öllu heldur tilraun til
þess að ná þjóðinni niður á jörðina,
láta renna af henni, eftir flug sem fyrr
en seinna hefði endað með brotlend-
ingu.
Sársauki
eða andlát
Það verður að linna aðgeröum
atvinnuverkalýös- „forystu” til þess
að skrúfa upp laun á fölskum forsend-
um. Við getum ekki lengi lifað á
peningum sem ekki em í raun til sem
verðmæti, heldur einungis sem fallega
litprentaðir seðlar. Þetta er sárt
meðan það gengur yfir en það ætti að
vera hverjum manni ljóst að yfirlýs-
ingar verkalýðs,,forastunnar” um sár
manna vegna aðgerða ríkisstjórn-
arinnar hefðu að óbréyttu orðið and-
látsfregn. Við getum ekki lifað á verð-
mætum sem ekki eru til.
Menn kunna nú að spyrja hvort
greinarhöfundur treysti mönnum ekki
til að kaupa „sjálfsagða” neysluvöra
með afborgunum. Svarið er nei.
Neytendum í þjóðfélagi þar sem óða-
verðbólga geisar er ekki treystandi til
Jón Gauti Jónsson
þess að nota þennan viðskiptamáta.
Það sanna bunkarnir af kaupsamn-
ingum sem vegna vanskila lenda á
skrifborðum lögfræðinga. Fólk hefur
einfaldlega ekki getu til þess að meta
raunhæft kaupmátt sinn í verðbólgu
sem eryfir 10%.
Neytendur sem fá á sig hækkanir
viðstöðulaust, minnkandi niðurgreiðsl-
ur, eða auknar niðurgreiðslur, vita
aldrei hvað er til skiptanna á morgun.
Launin sem þeir fá í dag kunna að
virðast há, en eftir hálfan mánuð era
þau lítils virði. Afborganaviðskipti ætti
þvi að banna á tímum vaxandi verð-
bólgu.
Bankarnir eiga að taka við hlutverki
sölumanns hljómflutningstækja. Þeir
eiga að vera ráðg jafar neytandans um
kaupgetu hans m.t.t. viöskipta hans
við bankann. Það kann að vera aö
bankakerf ið í dag sé ekki fært um þetta
hlutverk.
Þessu atriði verða ekki gerð frekari
skil hér, það er of mikið mál til þess að
skjóta inn á milli greinaskila i almenn-
um hugleiöingum sem þessum.
Margt til ráða
Hvað getur ríkisstjómin gert til að
lina þjáningar manna þegar rennur af
þeim, og þeir uppgötva að þeir hafa
keypt „farmiða” til paradísar í
fylliríi? Það er margt sem er til ráða.
Svo margt að þvi verða ekki gerð skil í
greinarkomi sem þessu svo vel fari.
Þó skal nefnt hér mikilvægt atriði.
Ríkisvaldið getur hætt að troða upp í
þegnana „socialhjálp” án tillits til
getu manna. Það getur hætt að greiða
mönnum sem hafa yfir meðaltekjum
barnabætur og hækkaö þessar sömu
bætur hjá fólki sem virkilega hefur
þörf fyrir þær.
Það getur hætt að skikka sveitar-
félög til að niðurgreiða þjónustu, svo
sem dagvistun bama, svo dæmi sé
nefnt, til allra án tillits til tekna og getu
til þess aö greiöa raunhæfan kostnað.
Þessum kostnaði verða sveitarfélögin
að mæta með álögum á borgarana með
brúttóskatti sem lendir hiutfallslega
með sama þunga á alla án tillits til
getu. Eg mun ekki frekar fara út í
þessa sálma hér, heldur ítreka
ábendingar um að ríkisvaldið geti eftir
margra ára óstjórn efnahagsmála gert
margt sem linar þjáningar manna á
þessum erfiðu tímum.
Jón Gauti Jónsson
bæjarstjóri.