Dagblaðið Vísir - DV - 07.02.1984, Blaðsíða 6

6
DV. ÞRIÐJUDAGUR 7. FEBRUAR1984.
Neytendur
Neytendur
Neytendur
Neytendur
IIU vllnil/lwlvmka
Sameiginlegir
hagsmunir eldra
og ungs fólks
Það er athyglisvert það sem dr.
Pétur Blöndal segir í viðtalinu (hér til
hliðar) sem DV hafði við hann um fast-
eignamarkaðinn. Hann telur að
hagsmunir ungs fólks og eldra fólks
fari saman þegar útborgunarhlutfall
yrði lækkaö. Með því aö lækka
útborgunina yrði viðráöanlegra fyrir
ungt fólk aö kaupa notaöar íbúðir og
jafnvel þá að kaupa íbúðir af stærri
gerðinni. Þessar íbúðir gæti unga
fólkið hugsanlega keypt af því eldra
sem oft á tíðum situr uppi með of
stórar íbúðir eftir aö börnin eru flogin
úr hreiðrinu. Eldra fólkið gæti í
flestum tilvikum sætt sig við minna
útborgunarhlutfall og eftirstöðvarnar
lánaðar á verðtryggðum kjörum til
margra ára. I mörgum tilfellum gæti
hér verið um eins konar skiptimarkað
að ræöa. Ungt fólk í litlum íbúðum gæti
hreinlega skipt við eldra fólk í stærri
íbúðum. Það má vera að þetta sé ekki
eins einfalt og það lítur út. En það er
ljóst aö nýting húsnæðis er fremur
léleg miðað við t.d. nágrannalönd
okkar. I fyrsta lagi búa Islendingar
yfirleitt mjög rúmt, sem má sjálfsagt
Upplýsingaseðill
til samanbuiðar á heimiliskostnaði
Hvað kostar heimilishaldið?
Vinsamlega sendið okkur þennan svarseðil. Þannig eruð þér orðinn virkur þátltak-
andi í upplýsingamiðlun meðal almennings um hvert sé meðaltal heimiliskostnaðar
fjölskvidu af sömu stærð og vðar. Þar að auki eigið þér von um að fá nvtsamt heimilis-
tacki.
Nafn áskrifanda
Heimili
Sími
rekja til áhrifa frá verðbólgutímabil-
inu sem rikti í húsnæðismálunum í
langan tíma; þegar skynsamlegast
var að byggja sem stærst, verðbólgan
sá um að éta upp lánin. Þetta hefttr
leitt til þess að margir sem eru komnir
yfir miðjan aldur sitja nú í íbúöum sem
eru allt of stórar fyrir þeirra þarfir.
Þetta má sjá í línuritinu sem hér
fylgir að allir yfir 50 ára hafa að
meðaltali 4—5 herbergja íbúðir. Og
hópurinn 65—70 ára býr aö meöaltali í
húsnæði sem er yfir 4 herbergi. Þessar
tölur eru frá 1979 og má búast við að
húsnæðið hafi fremur stækkað frá
þeim tíma en minnkað. Og ef svo
heldur áfram að eldra fólk á eftir aö
eiga í erfiðleikum meö að losna við
stóru íbúðirnar sínar má búast við að
flestir á efri árum búi í íbúðum sem
eru að meðaltali yfir 5 herbergi.
Frímerki:
MINNST ÞRJU
STYKKIFYRIR
PRENTAÐ MÁL
Póstburðargjald fyrir prentað mál
er nú 6 krónur og fyrir venjuleg bréf
er gjaldiö 6,50 krónur. Þetta gjald
hef ur haldist í nokkuð langan tíma og
eru ástæðumar líklega þær að
ástandið í efnahagsmálunum hefur
tekið aðra stefnu en undanfarin ár í
það minnsta hvaö varðar verðbólgu.
En nú er svo komið aö þeir sem þurfa
að klístra frimerkjum á umslög
þurfa að sleikja eða bleyta minnst
þrjú merki þegar venjulegt bréf er
sent og minnst tvö merki þegar
prentað mál er sent. Ástæðan fýrir
þessu er að ekki eru fáanleg 6 króna
eða 6,50 króna merki. Þau eru fyrir
löngu uppseld. Nú eru fáanleg 2 kr., 4
kr., 5 kr., 1 kr. og 0,50 kr. Fyrir þá
sem þurfa að senda mörg bréf getur
þetta verið mikil og óþörf vinna. En
þess ber þó að geta að sem betur fer
eru flest stærri fyrirtæki með
frímerkjavélar sem gera venjuleg
frímerki ónauðsynleg. En til aö
auðvelda þeim sem ekki hafa slíkar
vélar í fórum sínum er aö sjálfsögðu
best að hafa frímerki af stærðinni 6
krónur og 6,50 krónur. Rafn Júlíus-
son hjá Pósti og síma upplýsti okkur
um aö gerð yröi bragarbót í þessum
málum. Nú 1. mars er gert ráð fyrir
því að gefið verði út 6 króna frímerki
og í byrjun maí er væntanlegt 6,50
króna frímerki. Rafn sagði að
ástæðan fyrir þessum seinagangi
væri m.a. sú að.ekki hefði veriö gert
ráð fyrir að svo stöðugt ástand yröi á
póstburðargjaldi eins og nú er þegar
áætlunin var gerð. En áætlun yfir
frimerkjaútgáfuna var gerð fyrir
rúmu ári í buliandi verðbólgutíðar-
fari og enginn gerði þá ráð fyrir að
póstburðargjöldin héldust stööug
stundinnilengur. -APH.
I erindi sem Ingi Valur Jóhannsson,
félagsfræðingur hjá Húsnæðisstofnun
ríkisins, flutti á ráðstefnu öldrunar-
ráðs Islands í október sl. um húsnæðis-
mál aldraðra kemur fram að mikil
þörf sé á að þeim málum verði gefinn
meiri gaumur en verið hefur. Hann
telur að auövelda verði fólki aö mæta
breyttum þörfum í húsnæöismálum á
efri árum með byggingu sérstakra
íbúða eða þá aðstoða við breytingu á
því húsnæði sem fyrir er. En þó ekki á
þann veg að eldra fólki verði hrúgað
saman á einn stað heldur með þeim
hætti að eðlileg dreifing aldurshópa
verði á hver jum stað.
Hann bendir m.a. á að húsrými
nýtist illa og algengt sé að miöaldra
eða eldra fólk búi við mjög rúman
húsakost. Og samkvæmt könnun er
gerð var 1979 kom í Ijós að í aldurs-
hópnum 60—70 ára voru 90 prósent
sem bjuggu í eigin húsnæði. Hann telur
að þessi tvö atriði séu grundvallar-
atriði í húsnæöismálum aldraðra, þ.e.
slæleg nýting húsnæðis og séreign
þess.
Ymis sveitarfélög og samtök hafa
ráðist í það að byggja sérstakar íbúðir
fyrir eldra fólk. En oft hefur reynst
erfitt að fjármagna þessi fyrirtæki.
Ingi Valursegir m.a. í lok erindisins:
Það er í fyllsta máta eðlilegt að þar
sem langflestir eiga húsnæði fyrir og
jafnvel alveg skuldlaust þá verði fjár-
mögnun sem mest höfð með þátttöku
viðkomandi einstaklinga. Mikilvægt er
að hjólin fari að snúast í þessu máli.
Við Islendingar höfum byggt frekar
stórar íbúðir og hér er húsnæði að
meðaltali stærst ef borið er saman við
aðrar Norðurlandaþjóðir. Eins og
fram kemur á línuritinu yfir heimilis-
stærð og herbergjafjölda eftir aldri
hjóna þá er augljóst að flestir þeir sem
komast á eftirlaunaaldur á næstu 5—10
árum búa mjög rúmt og nýta húsrými
illa. Það er því mikil þörf á minni
íbúðum. Eg tel að skynsamlegt væri að
reyna aö finna íbúðum fyrir aldraöa
stað á óbyggðum svæðum i eldri
hverfum svo að eldri borgarar gætu
fengið hentugra húsnæði án þess að
flytja langar vegalengdir. Slíkt mundi
einnig stuðla að eölilegri aldurssam-
setningu hverfa og bæta nýtingu þjón-
ustu sem er til staðar.
Þaö eru að sjálfsögðu margar leiðir
sem hægt er að velja i þessum málum.
En væri það ekki spor í rétta átt ef fast-
eignasalar reyndu að benda viðskipta-
vinum sínum á þá staðreynd sem dr.
Pétur Blöndai hefur bent á þ.e. aö
hagsmunir eldra fólks og ungs fólks
geti farið saman á fasteignamarkaöin-
um ? Þaö þyrfti ekki neitt aukafjár-
magn til þess að hrinda þessu í fram-
kvæmd ef eldra fólkið gengi að því að
minnka útborgunina.
-aph.
Misskilningur um
moðsteikinguna
Fjöldi heimilisfólks---
Kostnaöur í janúar 1984.
Matur og hreinlætisvörur kr.
Annað kr.
Alls kr.
í
Hér á síöunni birtust fyrir skömmu
tvær greinar um svokallaða moðsteik-
ingu. Þar var m.a. greint frá því að
hætta getur verið á því að gerla-
myndun eigi sér stað vegna þess að
hitastigið sem haft er við moðsteikingu
sé ekki nægilega hátt til að drepa
gerlana.
Ulfar Eysteinsson matreiðslumaður
og einn af eigendum veitingastaöarins
Pottsins og pönnunnar hafði samband
við okkur og sagði að svo virtist sem
einhver misskilningur væri á feröinni á
þessu fyrirbæri sem nefnt væri
moðsteiking.
Ulfar sagði að hann hefði upphaflega
byrjað að nota orðið moðsteiking. Þaö
væri þýðing á enska orðinu” Lowcook-
ing”. Það væri ákveöin matreiðslu-
aðferð sem tíðkast hefði um árabil i
Bandaríkjunum og væru sértilgerðir
ofnar notaðir til að steikja kjöt eftir
þessari aðferð. I megindráttum fer
steikingin þannig fram að kjötiö er
steikt fyrst í 3—4 tíma við ca 80°C hita.
Eftir það lækkar ofninn sjálfkrafa
hitastigiö niöur um ca 10°C og eftir það
geymist kjötið við það hitastig þar til
það er boriö fram. I Bandaríkjunum er
algengt að matreiðslumenn komi fyrir
kjöti í þessum ofnum að kveldi þegar
þeir hætta störfum og að morgni er þaö
tilbúið til að bera það fram. Með þess-
ari aðferö væri hægt að matreiða mjög
safarikt og gómsætt kjöt. Ástæðan
væri sú að safinn sem er í kjötinu er
geymdur í örsmáum himnukúlum.
Með því að halda hitastiginu í 80° C
eyðileggjast ekki þessar safakúlur og
kjötið verður af þeim sökum mun safa-
ríkara en ella. Við aðrar matreiðslu-
aðferðir er algengt að þessar safakúlur
eyðileggist og kjötið verður ekki eins
safaríkt. Einnig hefði moðsteiking í för
með sér minni rafmagnskostnað.
Ulfar kvaðst nota þessa steikingar-
aðferð á sinum veitingastað. Reyndar
væri hann ekki með sérhannaða ofna
til þess en í megindráttum væri
aðferðinsúsama.
Til þess að vera algerlega öruggur
um að gerlar fjölguöu sér ekki við
moðsteikingu væri hægt að gera
ákveðnar ráðstafanir. I fyrsta lagi
væri hægt aö velta kjötinu upp úr ediki
áður en það væri steikt og í öðru lagi
væri það ráð að steikja það lauslega á
pönnu áður en það er sett i ofninn. Meö
þessu væri hægt að vera algjörlega
viss um að gerlamyndun ætti ekki að
eiga sér stað. En það er vert að benda
á að hætta ætti ekki að vera fyrir hendi
vegna þess að hitastigið er fyrir ofan
þau hitamörk sem gerlar geta þrifist.
Ulfar vildi einnig benda á að þegar
þessi aðferð væri notuð væri ekki ráð-
legt að nota salt sem krydd. Saltið
hefur nefnilega það í för með sér að
safakúlumar fyrmefndu springa og
safinn þrýstist út úr kjötinu.
-APH.