Dagblaðið Vísir - DV - 08.03.1984, Blaðsíða 4

4
DV. FIMMTUDAGUR 8. MARS1984.
Níðurstöður skoðanakönnunar DV:
þykktir, en felldir í Dagsbrún og
félögunum í Eyjum. Opinberir
starfsmenn munu innan skamms
AFGERANDIMEIRIHLUTI
STYÐUR KJARASAMNINGANA
Mikill meirihluti landsmanna er
fylgjandi kjarasamningunum, sem
gerðir hafa verið að undanfömu á
vegum Alþýðusambands og Banda-
lags starfsmanna ríkis og bæja.
Þetta eru niðurstööur skoðanakönn-
unar, sem DV gerði um síöustu helgi.
Spurt var: Ertu fylgjandi eða and-
vígur niðurstööum nýgeröra kjara-
samninga Alþýöusambandsins og
Bandalags starfsmanna ríkis og
bæja?
Könnunin tók til 600 landsmanna.
Þar af var helmingur á Reykjavíkur-
svæðinu og því helmingur utan þess,
og helmingur af hvoru kyni. Niður-
stöður voru einkar afgerandi.
Af heildinni sögöust 50,3% vera
fylgjandi niöurstöðum kjarasamn-
inganna. 20,5% voru andvíg, 24,2%
óákveðin og 5% svöruðu ekki spum-
ingunni. Þetta þýðir, aö 71,1%
þeirra, sem tóku afstöðu, voru
fylgjandi samningunum en 28,9%
andvíg.
Mikil umræða hefur staöið um
þessa kjarasamninga, og atkvæða-
greiðsla farið fram í mörgum tugum
verkalýðsfélaga. I langflestum félög-
um hafa samningarnir veriö sam-
greiða atkvæði um samninga sína.
Sumir þeirra, sem voru andvígir
samningunum í könnuninni, töldu
kauphækkunina hafa verið of mikla
eins og fram kom í ummælum
þeirra. Ætla má þó, aö langflestir
andstæðingar samninganna telji
kjarabæturnar hafa verið of litlar
(Sjá nánar í klausunni um ummæli
fólks).
Yfirgnæfandi meirihluti þeirra
sem tóku afstöðu fylgdi samn-
ingunum jafnt á höfuöborgarsvæðinu
og úti á landsbyggðinni. Meirihlutinn
var heldur meiri utan Reykjavíkur-
svæðisins.
Andstööu við samningana gætti
öllu fremur meðal kvenna en karla.
Meðal karla voru hlutföllin meö
samningunum um það bil 3:1 en
meðal kvenna um þaö bil 2:1, þegar
aðeins er litið á þá, sem tóku afstöðu
með eða móti.
-HH
Undirrítun kjarasamninga ASI og VSI.
Niðurstöður skoðanakönnunarinnar urðu þessar:
Fylgjandi samningunum 302 eða 50,3%
Andvígir 123 eða 20,5%
Óákveðnir 145 eða 24,2%
Vilja ekki svara 30 eða 5%
Ef aðeins eru teknir þeir, sem verða niðurstöðurnar þessar: tóku afstöðu,
Fylgjandi 71,1%
Andvíg 28,9%
Ummæli fólks
íkönnuninni:
,,Eg er fylgjandi samningunum í
aöalatriðum en fjarri því að vera
ánægður,” sagöi karl á Austurlandi,
þegar hann svaraði spumingunni í
skoðanakönnun DV. „Eg er
fylgjandi, því að ég er á móti verk-1
föllum,” sagði kona á Vesturlandi.
„Eg er fylgjandi ASI-samningnum
eins og hann er, en ég er á móti öllu
sérkrafnabrölti, því að við þolum
ekki meira,” sagði karl í Vestmanna-
eyjum. „Held ekki að hægt sé að gera
betur. Eg er ánægöur, ef láglauna-
fólk fær eitthvað meira en hinir,”
sagði karl á Reykjavíkursvæðinu.
,^Eg er fylgjandi þessari tilraun, því
að undanfarin ár hefur fólk verið að
fá mestu krónuhækkanir sem um
getur en um leið hefur kaupmáttur
„FYLGJANDI, EN HRÓPA EKKIHÚRRA”
þess aldrei rýmað hraðar. Eg tel
skyldu mína að styðja við nýjar
leiðir,” sagði kona á Reykjavíkur-
svæðinu. „Þetta eru hóflegir
samningar. Þjóðin hefur ekki efni á
því að stíga stærra skref í einu,”
sagði karl á Reykjavíkursvæðinu.
„Það er ekki hægt að fá meira eins
og sakir standa,” sagði annar. „Það
er ekki meira til skiptanna. Við
höfum lifað of hátt,” sagði kona á
Reykjavikursvæðinu. „Fylgjandi
eins og staöan er,” sagði kona á
Reykjavíkursvæðinu. „Fylgjandi, en
hrópa ekki húrra fyrir þeim,” sagði
karl á Reyk javíkursvæðinu.
„Illa farið með unglinga"
„Andvígur. Það er auðvelt að ná
verðbólgunni niður með því að
skerða bara launin. Nú er vöruverð
þegar farið aö hækka, áður en farið
er að greiða út hækkun launanna,”
sagði karl á Reykjavíkursvæðinu á
hinn bóginn. „Eg er andvígur
þessum samningum. Þeir koma
þeim lægst launuöu ekki nægilega
mikið til góða. Það hefði gjarnan
mátt setja þak á prósentuhækk-
anirnar, jafnvel fella þær niður á
hærri laun en 25 þúsund,” sagði
annar karl á Reykjavíkursvæðinu.
„Þetta er smánarleg upphæð eftir
alla kjaraskerðinguna,” sagði kona
á Reykjavíkursvæðinu. „Andvígur,
en þó betra en ekki neitt,” sagði karl
á Reykjavíkursvæðinu. .í'ólk kemst
ekki af með þessi laun,” sagði kona á
Reykjavíkursvæðinu. „Eg er ríkis-
starfsmaður og ekki dús við samn-
ingana. Ríkisstarfsmenn fá alltaf
lægst,” sagöi kona á Reykjavíkur-
svæðinu. „Þetta er of lítið. Það er
auk þess illa farið með ungt fólk,”
sagði enn önnur.
„Finnst samningamir ganga of
langt, ef eitthvað er,” sagði karl á
Reykjavíkursvæðinu. „Samning-
amireru of linir. Við hefðum þurft að
fá meira,” sagöi karl í Vestmanna-
eyjum. „Þessi samningur er
hneyksli,” sagöi karl á Suöureyri.
„Andvíg. Mér finnst illa fariö með
unglinga,” sagöi kona úti á landi.
„Eg er óánægöur með, aö þeir skyldu
fara yfir 4% mörkin,” sagði karl á
Reykjavíkursvæðinu. „Þetta em
svikasamningar,” sagði karl á Vest-
fjörðum.
„Eg er óákveðin varðandi þessa
samninga. Fólk í sveitum fylgist
ekki eins meö þeim,” sagði kona á
Suðurlandi. „Mér er alveg sama. Eg
er hætt að vinna,” sagöi kona á
Reykjavíkursvæðinu. „Eg veit ekki.
Þetta er allt svo ruglingslegt,” sagöi
kona á Reykjavíkursvæðinu. „Þessir
samningar koma mér ekkert við, og
ég hef enga skoöun á þeim,” sagði
karl í sveit. „Eg veit ekkert um
þesssa samninga,” sagði annar karl
í sveit. „Það hefur engin umræða
farið fram um þá hér,” sagði kona
útiálandi.
-HH.
f dag mælir Pagfari___________ | dag mælir Dagfari ____________I dag mælir Dagfari
Tölvurollan borgar ekki brúsann
Búnaðarþingi er nýlega lokið,
þessari eftirlifandi viðhöfn frá því að
bændasamfélagið mátti sin nokkurs í
landinu. Á sínum tima þóttu bænda-
fulltrúar á Búnaðarþingi standa svo
nærri nafla ríkisvaldsins, þeir sem
ekki vora þegar á þingi, að ósvinna
þótti að láta bændasamtökin sjálf
standa undir kostnaði við þinghaldið.
Þess vegna var ríkið látið borga
Búnaðarþing athugasemdalaust í
nokkra áratugi á meðan önnur sam-
tök í Iandinu, eins og sjómanna-
samtök og launþegasamtök,
borguðu fyrir sig sjálf. Nú virðist
hafa verið ýtt við samvisku bænda-
fulltrúanna sem í þinghaldi sinu
sögðu: ríkið, það er ég, því nú var í
fyrsta sinn rætt um það af fulltrúun-
um sjálfum að bændasamtökin ættu
að borga kostnað við þingbaldið.
Mun þá hverfa úr bókum ríkisins síð-
asti votturinn um gamla hefð bxnda-
samfélagsins sem taldi sig standa
nær konunginum og guði en aðrar
stéttir samfélagsins.
Bændur hafa um nokkurt sinn
tryggt sér eins konar afkomutrygg-
ingu gagnvart kuldum, regni, snjó og
flóðum, eða yfirleitt öllu því veður-
fari sem er á íslandi. Stór hluti þing-
manna sér um að í gangi séu ríkis-
tryggingar gegn flestum þeim
vanda, sem á bændum getur dunið,
og gildir því ekki lengur gamla hetju-
sögnin: Eg er bóndi og allt mitt
á/undir sól og regni. Nú ætti fremur
að standa: Eg er bóndi og allt mitt
á/undir ríkiskassa. Stundum hefur
verið fárast yfir skipulagi á afurða-
söiu bænda. Hún er þó í sjálfu sér
eðlileg og skynsamleg að því er nær
til bændanna sjálfra. En þær bak-
tryggingar, sem bændur hafa hjá
ríkinu, eru bæðl fáránlegar og sam-
hengislausar þegar horft er til
annarra þegna þjóðfélagsins. Helst
er hægt að líkja þessum bak-
tryggingum við hagsmuni einstæðra
foreldra sem fá nú tuttugu og sjö
þúsund krónur á mánuði fyrir að
eiga þrjú börn þar sem vantar annað
foreldrið. Þar voru þó ekki snjór,
regn og flóð að verki heldur persónu-
leg óhöpp sem við verðlaunum sér-
staklega vegna barnanna. Þetta er
að því ieyti sambærilegt að ríkið
hleypur í skarðið þegar einstakl-
ingurinn hefur ekki lengur stjórn á
lífi sinu og verður háður
náttúruöflunum. Það hafa þó eigi
orðið af því litlar sögur hvernig
tslendingar börðust við náttúruöflin
hér í eina tíð.
En mestum tíðindum sætir þó
þegar menn ákveða að borga sjálfir
fyrlr næturgreiðann á Hótel Sögu,
eða svo gott sem. Góð bú standa
auðvitað undir greiðslum fyrir
smávegis þinghald en í staðinn er
þess ekki að vænta að frumvörp á
Búnaðarþingi lendi sjálfkrafa á
Alþingi eins og verið hefur. Þessi
sjálfvirkni mála hverfur með
aukinni sjálfvirkni i landbúnaði en
stórt mál á þinginu var einmitt tölvu-
búnaður við búskap. Það hefur aldrei
staðið upp á íslenska bændur að
fyigjast með tímanum en tölvu-
búnaður við búskap er svo sérhæfður
að Dagfari veit ekki hver þægindin
kunna að verða. I mannfáum
sveitum, þar sem erfitt er að fá
mannskap í mikla smalamennsku,
mundi heldur betur verða hagur að
þvi ef hægt værl að smala með tölvu
heima i stofu. Það yrði auðvitað að
gera með einhverju því tækjamerki í
kindinni sem setti hana á vcginn
heim til f járhúsanna. Þá værl mikils-
vert, ef bóndinn næði ekki heim fyrir
mjaltir af þorrablótinu, að hann gæti
með aðstoð lítillar vasatölvu látið
mjólka kýrnar. Svona geta menn nú
velt fyrir sér þægindum af tölvu-
búskap en væntanlega á þessi tegund
hans eitthvað í land.
En það er margt fleira sem tölvu-
búnaður getur gert, þótt minna sé
um vert, og má þar nefna tölulegar
upplýsingar um fóður, fengitima og
burð en þar getur vélvæðing komið
að góðu gagni. Tölvurollan veit þá
ekkert af þessari hagræðingu heldur
lendir hún öll til þæginda fyrir bónd-
ann sem veit ekki alltaf tölu á fé sínu
þótt rnikil fækkun eigi sér stað.
TU munu þeir bændur sem munu
eiga aUt að fimmtán hundruð fjár á
fjalli eða meira, elnkum hinir
hugumstóru í Húnavatnssýslum, en
þar ræður stundum kapp meira en
forsjá. Við hin verðum svo að borga
eitthvað fyrir f jársafnið, einkum ef á
að gefa það tU útlendinga þurfi þeir
að éta frltt.
Dagfari.