Dagblaðið Vísir - DV - 07.12.1984, Blaðsíða 15

DV. FOSTUDAGUR 7. DESEMBER1984.
15
Menning
Menning
Menning
Menning
„Styrkri hendi er stöfum skráð
stefið í Óðins nafni”
Sveinbjörn Beinteinsson
allsherjargoöi.
HEIÐIN
Kvæðabók.
Hörpuútgáfan, 1984.
Það hefur lengi veriö á þjóðarvit-
oröi, að Sveinbjöm allsherjargoði á
Draghálsi væri vel ljóðmæltur og
hagorður, satt að segja eitthvert
besta rímnaskáld sem uppi er með
þjóðinni á atómöld. Nú sendir hann
frá sér hundrað síðna kvæðabók, og á
þó vafalaust allmiklar fymingar,
einkum í rímnahlöðunni, þó að hann
taki tuggu þar líka til bragðbætis.
Sveinbjöm er auðvitað trölltrúr
stuölum og höfuðstöfum en leikur sér
ekki aö dróttkvæðum hætti og öðmm
fornum hendingum nema í hófi. En
braglistin bregst honum ekki, enda
segir hann í formála, að þá væri „illa
komið fyrir okkar þjóö ef braglistin
hyrfi af sjónarsviöinu”. Gegn þeim
ósköpum stendur hann fast í orði og
verki í nafni Oðins og annarra ása.
Hitt mætti ef til vill þykja kynlegt,
hve Oðni og Þór er ort þar fátt til
dýröar beinum orðum, en auövitað
svífur andi þeirra víða yfir vötnum.
Allsherjargoðinn skipar kveð-
skapnum í eina fimm flokka í bók-
inni. Fyrst em kvæði af ýmsu efni
undir margvíslegum ljóðaháttum.
Næst koma nokkur minningarljóð,
og er þar Snorra í Reykjaholti fyrst
getið veglega, en síðan annarra nær
höfundi í tíma. Þessum ljóöakafla
lýkur með eina hreinkynja ásatrúar-
ljóðinu, sem ég sá í bókinni og lýkur
meöþessari vísu:
Verði bjartara Ijós um láð
lífgrös á jörðu dafni
styrkri hendi sé stöfum skráð
stefið í Óðins nafni.
Grís sem
bragð er að
ELSKU LITLI GRlS.
Texti: Ulf Nilsson.
Myndir: Eva Eriksson.
Þýðing: Þórarinn Eldjárn.
Útgefandi: Mál og menning, 1984.
Elsku litli grís er ekkert bleikt plast-
svín né hnöttóttur sparigrís úr þeirri
leikfangahjörð sem mörg böm þekkja
sem hina einu sönnu heimilisgelti
heldur sprelllifandi alvömgrislingur,
fenginn úr svínabúi ónefnds bónda.
Vanalega láta bændur ekki aUgrísi
sína í hendurnar á strákum og stelpum
úr borginni, en hvað er til ráða þegar
grís er þrettánda systkinið sem fæðist
sama daginn og móðirin hefur ekki
nema tólf spena? Sagan Elsku litli grís
segir frá samskiptum gríssins við fjöl-
skylduna sem ólm vUl bjarga lífi hans
og ala hann upp í venjulegri íbúð í
borginni.
Eins og kunnugt er reynist oft nógu
snúiö að halda smáhund í borg hvað þá
grís sem smám saman breytist í risa-
vaxinn gölt. GrísU sem sagan Elsku
litli grís segir frá er búinn kostum og
göllum svína jafnt sem manna. Hann
er matvandur og dálítið hrekkjóttur,
en umfram aUt glaölyndur og til í tusk-
ið. Með tímanum verður stærð Grísla
I þriöja kaflanum eru stökur og
stemmuvísur, margar íöilvel kveðnar.
I fjóröa kaflanum eru nokkrar rímur
Sveinbjarnar, ýmsar áöur kunnar
Bókmenntir
Andrés Kristjánsson
rímnavinum. Þar er Timaríma, Hoff-
mannsríma, Heiðaríma, Grímstungu-
ríma o.fl. og eru nöfnin girnileg.
Flestar eru stuttar, en kannski ekki
allar heilar þarna, enda segú höfundur
að þær séu fremur birtar sem sýnis-
hom en fullnaðarskil.
I fimmta kaflanum eru nokkur stutt
ljóð, flest frá síðari árum og síðasta
ljóðið, Töfrar, sem ort er á næstliönu
ári, endar svo:
Fagurt er landið og stundin stór,
stormurinn sem um hug minn fór
fellur í logn og ljóðið sitt
leggur á jörð i fótspor þitt.
1 bókarauka eru fáeinar ljósmyndú
frá vorblóti ásatrúarmanna í júní 1983
undir berum himni. Hof hefur víst ekki
verið byggt enn, og þótt pottur sé yfú
eldi undir steini, fylgú ekki myndinni
hverju blótað hafi verið. Og illilega
vantar í myndartexta kynningu á
goðalíkneski því sem á steininum
stendur.
Sveinbjöm allsherjargoði er orð-
hagur maður og næmur á blæbrigði
málsins. Þama er margt þekkilega
sagt. Eg bendi á þetta erindi úr kvæð-
inuHátíð:
Fjallkonumálið, móðurtungan góða,
mótaðist hér við líf í sorg og gleði
fáguð við hreim og hætti dýrra ljóða
helgust af þvi sem gæfan okkur léði.
Allsherjargoðinn yrkir eftú þessari
ástarjátningu. Hann notar stundum
gamlar kenningar og elduö orö en fer
með þau af mikilli smekkvísi, og
maður undrast oft hve þetta orðafar
fellur vel í löö ljóömáls á tuttugustu
öld. Sveinbjöm er þó fyrst og fremst
ítækur og hagvirkur visnasmiður. En
rétt getur verið sem hann segir, að
þessi kvæði og vísur sé betra að heyra
en sjá. Nú, þá getur maður reynt að
lesa þau upphátt fyrir sjálfan sig. Og
það held ég að mörg vísan þarna fari
vel í nefi þegar maður þarf að.raula
sér eitthvað í lagleysu svo að enginn
annar heyri. Andrés Kristjánsson.
FÖSTUDAGSKVÖLD

Bókmenntir
SolveigK. Jónsdóttir
að risavöxnu vandamáli og lausnirnar
á því fáar og ófýsilegar. Gæludýr eru
nefnilega ekki leikföng. Að lokum
tekur gölturinn til sinna ráða og finnur
úrræði sem ef til vill er ekki í miklu
samræmi viö raunveruleikann en
ágætt til sins brúks í barnabók.
Elsku litli grís hefur flesta kosti
barnabókar fyrú krakka á aldrinum
fimm til tíu ára. Texti Ulf Nilssons er
fyndinn og þýðing Þórarins Eldjárns
ljómandi lipur. Nútúnalegt málfar
gríssins á til dæmis ekki minnstan þátt
í að skapa persónu hans. Myndir Evu
Eriksson í bókinni, sem öll er lit-
prentuð, eru hreint óborganlegar enda
mun svínslegt atferli Grísla verða
mörgum aðhlátursefni. Bókin er
hnökralaus hvað allan frágang varðar.
Sem sagt, lystilega framreiddur grís.
-SKJ.
í Jl! HÚSÍWUI f JQHÚSINU
OPIO í ÖLLUM DEILDUM TIL KL.20 f KVÖLD
Raftækjadeild
II. hæð.
Jólaperur:
aðeins 36 kr. stk.
Aðventuljós í úrvali.
Húsgagna- deild átveimur hæðum. Nýkomin sending af REYRhúsgögnum NÝR AFGREIÐSLUTÍMI Mánud.-fimmtudaga kl. 9-18.30. Föstudaga kl. 9—20. Laugardaga kl. 9—16.
Grillréttir allan daginn ^ og réttir dagsins
. i.E S
Munið okkar
hagstæðu
greiðslu-
skilmála
jmt
rA A A A A 4
Jón Loftsson hf.
Hringbraut 121
□ CEH
CD CI S C lJ UUPQJÍj^

Huaaruuuuiiiiiil likin
Sími 10600
Þægilegt wiðmót, þrautþjálfað starfsfólK
Vlð höfum opið wirHa daga frá Hl. 9—18 og á laugardögum
frá Hl. 9-15.
Hárgreiðslu- og snyrtistofa
Rauðarárstíg 18,
Hótel Hof,
Sími 15777.
að við erum 11 hressar stelpur, sem vinnum hér á
MÁRQREIÐ5LU- og 5hYRTI5T0rUhm KRI5TU á Rauðarárstíg.
Við höfum lagt oKKur fram við að fylgjast náið með því nýjasta
í hártísKu, snyrtingu og förðun og erum tilbúnar að veita 5em
besta þjónu5tu.
Bara svo þú vitir af því, þá bjóðum við 20% afslátt af Klippingu
og lagningu nema, undir handleiðslu meistara.