Dagblaðið Vísir - DV - 10.01.1985, Blaðsíða 6

6
DV. FIMMTUDAGUR10. JANUAR1985.
Neytendur
Neytendur
Neytendur
Neytendur
Móðurmjólkin er að þvi leyti frábrugðin kúamjólkurblandi og þurrmjólkurblandi að hún inniheldur öll þau nœringarefni sem ungbarnið þarfnast i réttum hlutföllum.
Fæði ungbarna (0-12 mán.)
OF EINHÆFT FÆÐI
SLÆMT
FYRIR UNGBÖRN
Upphafsorð
Grunnurinn aö velferö og heilbrigöi
hvers einstaklings sem fæöist í þennan
heim er lagöur meö réttu mataræði
inóöurinnaryfirmeögöngutímann.
Hin verðandi móðir þarf aö gæta
þess aö boröa úr öllum fæðuflokkum
dags daglega til þess aö tryggja sér öll
nauðsynleg næringar- og bætiefni.
Viö fæöingu þarf ungabarnið aö hafa
járnforða í líkamanum sem dugar því í
3—4 mánuði.
Brjóstamjólk
og mikilvægi hennar
Fyrstu vikurnar eftir fæöingu nær-
ast ungabömin yfirleitt á brjósta-
mjólk. Þó er mjög misjafnt hversu
lengi bömin eru á brjósti. Þaö fer mest
eftir aðstæöum móöurinnar.
Mjólkurframleiðsla móöurinnar er
mjög næm og veröur auöveldlega fyrir
truflunum frá umhverfinu, t.d. þegar
móöirin feraftur útá vinnumarkaöinn.
Þess vegna er mjög mikilvægt aö fæö-
ingarorlof þeirra kvenna sem vinna
- MATUROG
HOLLUSTA-
Gunnar Kristinsson
matvælafræðingur
utan heimiiis sé aukiö í alla vega 6
mánuöi.
Meö því að auka þann tíma sem kon-
an getur verið heúna hjá sínu bami er
stuðlað aö því aö bamið geti veriö leng-
ur á brjósti. Þetta eru sjálfsögö mann-
réttindi vegna þess aö barnið fær ör-
ugga næringu lengur en ella. Meö
brjóstagjöf myndast mikilvægt tilfinn-
ingalegt samband á milli móöur og
bams og er því mikilvægt aö viðhalda
brjóstagjöf eins lengi og hægt er, en aö
vísu innan eölilegra marka.
Móðurmjólkin er aö því leyti frá-
brugöin bæöi kúamjólkurblandi og
þurrmjólkurblandi aö hún inniheldur
öll þau næringarefni sem ungbarniö
þarfnast í réttum hlutföUum. Bamiö á
mjög auðvelt meö aö melta móöur-
mjólkina. Engir sýklar eru í mjólkinni.
En þaö sem gerir móöurmjólkina mik-
ilvægari fyrir bamið en kúa- eöa þurr-
mjólkurbland er að hún inniheldur
mótefni gegn smitsjúkdómum, sem
móöirin hefur fengiö á lífsleiöinni.
Æskilegast væri ef barniö gæti nærst
eingöngu á brjóstamjólk þrjá fyrstu
mánuöi lífs síns. Meltingarfæri bams-
ins eru í flestum tilfellum ekki orðin
nógu þroskuö til aö geta melt annan
mat. Jafnvel er talið aö ofnæmi geti
myndast hjá börnum ef þeim er gefinn
of snemma mjög próteinríkur matur,
eins og til dæmis skyr.
Neysla annarra fæðutegunda
Ef börnin veröa ekki nægilega södd
af mjólkinni má gefa þeim þunnan
barnamjölsgraut 1—2svar á dag. Þetta
er gert til þess aö börnin veröi södd en
ekki vegna þess aö þau þurfi á því aö
halda.
Ekki er æskilegt aö bæta viö fleiri
matartegundum fyrr en barnið hefur
vanist grautnum vel, en þaö tekur um
2—3 vikur. Eftir þann tíma er ágætt aö
byrja aö gefa barninu ávexti sem
hræröir eru út í grautinn, t.d. skafin
epli, banana eða appelsínusafa úr app-
elsínu. Þaö gildir þaö sama meö ávext-
ina eins og meö grautinn, gefa ekki
baminu fleiri en eina tegund í einu.
Þegar bamið hefur vanist ávöxtun-
um má fara aö gefa því grænmeti, t.d.
rifnar gulrætur eöa rófur, og hræra því
saman viö grautinn.
Eftú fúnm mánaöa aldur má bæta á
matseöilinn soðnum fiski og kartöfl-
um. Einnig má kenna börnunum aö
japla brauö. Eftú 6 mánaöa aldurinn
má síöan hægt og sígandi f ara aö venja
bömrn á fjölskyldufæðið, þannig að
10—12 mánaöa geti börnin borðaö hvaö
sem er, þó í aðgengilegu formi fyrir
þau. Gæta skal þess aö þau boröi úr öll-
um fæöuflokkum til þess aö þau fái öll
þau næringarefni sem mælt er meö.
Varist aö láta þau lifa á mjög einhæfu
fæöi, vegna þess aö slíkt leiðir oft til
mikils mjólkurþambs og lystarleysis
samfara því.
Lýsi er mjög mikilvæg fæöutegund
fyrú smáböm. Ef gefið er þorskalýsi
skal byrja með einum dropa og auka
magnið síöan smám saman í eina
bamaskeið (15 ml.). Ein bamaskeiö
gefur um 500 ae. eða 12,5 ug af D-víta-
míni. 4 dropar af lýsisdropum úini-
halda um 600 ae. eöa 15 ug af D-víta-
míni. Annars skal fara eftir þeim leið-
beiningum sem gefnar eru upp á lýsis-
glösunum eöa þeim upplýsingum sem
veittar eru viö mæöraskoöun.
Eftúfarandi tafla sýnir þörf barna
frá 0—12 mán. fyrú nokkur næringar-
efni, orku og vökva. Tafla þessi er
fengin úr greúi sem Helga Hreúisdóttir
ritaöi í Manneldismál, rit Manneldisfé-
lags íslands, í nóvember 1981. Ymsar
upplýsingar eru fengnar úr grern henn-
ar og grein sem Gunnar Biering barna-
læknú ritaöi í sama blað.
Til þess aö næring barnsins geti orö-
iö sem best skiptir öllu máli aö foreldr-
ar séu sér meðvitaöú um rétta sam-
setningu fæðisins. Á þann hátt miðla
foreldrar þekkúigu til barna sinna.
Þannig læra börnin þaö aö fæöiö getur
stuölaö aö mögulega bættri heilsu og
langlífi þeirra sjálfra. Komiö er í veg
fyrir einhæft mataræöi barna og um
leið í veg fyrir þá fylgikvilla sem fylgja
einhæfu mataræöi.
0 — 6 mán. 6 — 12 mán.
Orka(ha/kg) 110-120 100-110
Móðurmjólk Mjólkurmatur og
aða önnur mjólk fleira
Vökvi (ml/kg) 130-180 120-145
Móðurmjólk aða önnur mjólk Mjólk, vatn, safar
Prótain (gr/kg) 2,5 g/kg 2,2 g/kg
Móðurmjólk Mjólkurmatur, agg.
aða önnur mjólk fisk- og kjötmati
Kolvatnl Móðurmjólk aöa Mjólkurmatur, grautar.
önnur mjólk ávaxtir, gmnmeti
Fita Móðurmjólk aða Mjólkurmatur, kjötmati
önnur mjólk smurfita o.fl.
D-vít. (aa./dag) 400 aa./dag Fœstúrlýsi aða lýsisdropum 400 ae./dag
C-vit. (mg/dag! 34 mg/dag Kamur úr ávaxtasafa 35 mg/dag
Kalk (mg/dag) 380 mg/dag 540 mg/dag
Móðurmjólk aða önnur mjólk Mjólkurmatur
Járn (mg/dag) 10 mg/dag 15mg/dag
Darnamjöls- Grautar, kjötmati
grautar eftir (t.d. lifur)
4. mán. gróf brauð
Flúor (mg/dag) 0,25 mg/dag Flúortöf lur I ráðlögðu magni 0,25 mg/dag
Tartalettur dýr-
astar og ódýr-
astar á sama stað
Á dögunum þurftum við aö nota
tartalettur og fórum því aö kynna
okkur verö á þeún. Kom mjög á
óvart hve verö er mismunandi á
tartalettum. Vera má aö einhver
gæöamunur sé frá einu bakaríi til
annars en þar sem í deigið fer nánast
ekkert nema hveiti, smjörlíki og
vatn er varla hægt aö svindla neitt í
því sambandi. Þaö er hins vegar
dálítil fyrirhöfn aö baka þær.
Dýrustu tartalettumar voru hjá
Bridde í Miöbæ og kostuöu þær 8 kr.,
stk. en þar var hægt aö fá magnaf-
slátt, 40 stk. á 160 kr., eöa aðeins 4 kr.
stk. Þannig voru tartaletturnar
einnig ódýrastar hjá Bridde. I
Ragnarsbakarú í Keflavúc kostuðu
þær einnig 4 kr. stk. Er hér átt viö
innlendar tartalettur. I Víöi er hægt
aö fá danskar tartalettur, 10 stk. í
pakka sem kostar 34 kr. I JL-húsúiu
voru til íslenskar tartalettur frá
Myllunni, 12 stk. í pakka sem kostar
52,65 kr., eöa 4,38 kr. stk.
Niðurstaða könnunar okkar var
annarsáþessa leið:
A.Bj
Brauðgerflarhús Verð á stk. Afsláttarverð Stk.
Álfheimabakarí 6 kr. stk. 12 stk. á 60 kr. 5,00
Austurver 6,00
Bernhöftsbakari 7,00
Bridde 8,50 40 stk.á 160,00 4,00
Mosfellsbakari 8,00 8 stk. á 58,00 7,25
Nýja kökuhúsið 7,00
Ragnarsbakari,
Kefl. 4,00
Víðir, Mjóddinni (danskar) 10 stk. á 34,00 3,40
JL-húsið (Myllan) 12 stk.á 52,65 4,38
Lokaorð