Dagblaðið Vísir - DV - 03.04.1986, Qupperneq 35

Tíðarandinn
Tíðarandinn
Tíðarandinn
DV FIMMTUDAGUR 3.' APRÍL1986.
Tíðarandinn
35^
Við Garðastrætið stendur annað hús í sama stíl. Þar er nú Síldarútvegsnefnd til húsa.
I miðju hússins er þetta hringlaga op milli fyrstu og annarrar hæðar. Þetta er dæmigert fyrir
þann stíl sem einkennir húsið. Vinstra megin við opið eru miðstöð varofnar á bak við grindur.
verið að byggja skrautlegt hús heldur
hús sem félli að þeim stað þar sem
það varreist."
Útlit hússins ber kennisetningum
meistaranna einnig vitni. Gluggunum
er ekki raðað eftir fyrirfram ákveðnu
munstri. „Staðsetning glugganna er
látin ráðast af herbergjaskipamnni,"
segir Stefán. „Þetta er dæmigert fyrir
þennan stíl og á stóran þátt í að gefa
húsunum yfirbragðið sem þau þekkj-
ast ávallt af. Þar sem engin nauðsyn
er að hafa glugga er heldur enginn
gluggi. Þannig myndast stórir órofnir
fletir og stakir gluggar sem í fljótu
bragði virðast hafa lent á sínum stað
fyrir tilviljun. En þegar innviðir
hússins eru skoðaðir kemur í ljós að
þetta hefur líka sinn tilgang."
Ræðupallur eða stílbrot?
Þrátt fyrir að beinar línur séu ráð-
andi var það alsiða að rjúfa þær með
bogadregnum formum einhvers stað-
ar í húsinu. Á framhlið hússins við
Garðastræti er þetta gert með litlum
svölum. Raunar hafa menn undrast
tilganginn með þessum svölum. Sumir
sega að þær hafi verið hafðar þ'arna
sem eins konar ræðupallur fyrir hús-
ráðanda - Ólaf Thors. Aðrir benda á
nauðsyn þein-a fyrir stílinn þannig
að seint verður skorið úr því endan-
lega til hvers þessar svalir prýða
húsið.
Svalahandriðið er úr járni í sam-
ræmi við kröfur tímans. Gluggaum-
búnaður var einnig úr járni þegar
húsið var byggt en nú hefur verið
skipt um þá flesta.
Það er líka fleira sem hefur breyst.
Upphaílega var húsið minna. Þegar
Vinnuveitendasambandið eignaðist
húsið var byggt við suðurenda þess.
Með viðbyggingunni hvarf bogadreg-
in útbygging sem hafði sömu áhrif á
stílinn og svalirnar á framhliðinni.
Vel heppnuð viðbygging
Annars eru menn sammála um að
viðbyggingin hafi heppnast vel. Hana
teiknaði Halldór Jónsson. Gamla
húsinu var hins vegar ekkert breytt.
Viðbyggingin er í aðalatriðum í sama
stíl. Þó er áberandi hár gluggi á fram-
hliðinni. Þannig gluggi hefði varla
verið hafður á húsinu þegar það var
byggt-
Þótt „functionalismanum“ hafi
fylgt skemmtileg endurnýjun í ís-
lenskri byggingarlist fylgdu honum
veikleikar sem ekki féllu að íslensk-
um aðstæðum. Húsið við Garðastræti
var upphaflega með flötu þaki.
Það var vafasöm nýjung þvi flötu
þökin hafa alla tíð verið til vandræða
hér á landi. Með tíð og tíma fara þau
að leka þannig að ekki verður úr
bætt nema að setja nýtt þak ofan á.
Þetta urðu einnig örlög flata þaksins
á þessu húsi. Á því er nú bárujárns-
klæðning, að vísu með litlum halla,
þannig að lítið ber á, séð frá götunni.
Þungamiðja hússins
Inni í gamla hluta hússins vekur
hringlaga op yfir ganginum strax
athygli gesta. Einnig það hefur sinn
tilgang. Með því dreifist birta og hiti
betur um húsið auk svipsins sem það
gefur innganginiun. Þetta er miðja
hússins - eða „vélarinnar" - eins og
hönnuður þess hefði vel getað orðað
það. Út frá þessari miðju raðast siðan
einstakar vistarverur.
I handriðinu umhverfis opið birtist
síðan handverk sem á síðari árum
hefur ekki átt upp á pallborðið hjá
íslenskum byggingarmeisturum. Með
tækni nútímans hefur reynst vanda-
samt að sinna kröfum um hringlaga
form á húshlutum. „Það er aftur á
móti segin saga þegar „functionalist-
arnir" eru annars vegar að þeir
reyndu að sameina byggingarlist og
fagurt handverk,“ segir Stefán.
„Núna á síðustu árum er á ný hægt
fyrir arkitekta að biðja um eitthvað
annað en að hafa allt kassalaga.“
-GK
Ágúst H. Elíasson tæknifræðingur er einn af starfsmönnum VSÍ. Hér bera þeir saman bækur sínar, hann og Stefán Benediktsson, arkitekt og alþingismaður.