Dagblaðið Vísir - DV - 09.12.1986, Side 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 9. DESEMBER 1986.
Frjálst.óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF., ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 500 kr.
Verð í lausasölu virka daga 50 kr. - Helgarblað 60 kr.
Rífum nýju húsin
Hin gagnlega umræða um skipulag Kvosarinnar hef-
ur leitt í ljós, að unnt er að setja tiltölulega einfaldar
og skýrar línur um æskilegt skipulag hennar. Flestar,
ef ekki allar, ganga í berhögg við úreltar hugmyndir,
sem borgarstjórnin er að velta fyrir sér.
Fyrsta reglan er að setja tímamörk við árið 1950. Öll
hús Kvosarinnar, sem eru eldri, skuli verða gerð upp
með tilliti til upprunalegrar fegurðar þeirra. Öll hús,
sem eru yngri, skuli rifin eða lækkuð og máluð lítt
áberandi litum, svo að ófríðleiki þeirra ami okkur síður.
Ef Jónassenshúsið að Lækjargötu 8 væri fært í upp-
runalegt horf frá 1870, yrðum við einu fallegu húsi
ríkari. Ef Nýja bíó yrði rifið, yrðum við einu ljótu húsi
fátækari. Þannig má rekja slóðina um Lækjargötu,
Austurstræti, Aðalstræti og Kirkjustræti.
Önnur reglan er að fækka akreinum í Kvosinni og
gera sprengjuheldar bílageymslur inni í Arnarhól og
undir ýmsum auðum lóðum í næsta nágrenni Kvosar-
innar. Það forðar okkur frá hörmulegum bílageymslu-
húsum og aflar aðstöðu fyrir stjórnvöld á stríðstímum.
Flestum má vera ljóst gildi þessarar reglu. Hún
verndar Tjörnina í núverandi stærð, dregur úr bílaum-
ferð um Kvosina og auðveldar akandi fólki að komast
í verzlanir og þjónustu gamla bæjarins. Um þetta geta
kaupmenn og aðrir borgarar verið sammála.
Þriðja reglan er að reka bankana úr Kvosinni og
senda þá í útibú þeirra hér og þar í bænum. Nútíma
tölvu- og símatækni gerir þetta kleift. Seðlabankann
mætti senda upp á Sprengisand, ef hann verður þá ekki
lagður niður í sparnaðar- og ábataskyni fyrir þjóðina.
Hins vegar mega elztu hlutar Landsbankans og Út-
vegsbankans halda sér, enda teiknaðir á tímum hinnar
listrænu smekkvísi, sem felst í hófsamlegum stærðum.
Marmaraskúrinn við austurhlið Landsbankans mætti
rífa á nýársnótt, Reykvíkingum til fagnaðar.
Fjórða reglan er að koma hinum fyrirhugaða al-
þingiskassa fyrir undir Austurvelli. Hann má hafa
sprengjuheldan, svo að Alþingi geti áfram gefið út lög
og ályktanir um áhugamál sín, þótt styrjaldir geisi.
Hins vegar á að láta í friði gömlu húsin við Kirkjustræti.
Skilyrði fyrir þessu er þó, að framkvæmdir verði
háðar að vetrarlagi og standi aðeins í sex mánuði. Ef
íslenzkir verkfræðingar og verktakar mikla þetta fyrir
sér, má ráða til þess starfsbræður þeirra frá New York,
sem mundu leika sér að þessu verki á þremur mánuðum.
Fimmta reglan er, að almennt verði hinar reglurnar
látnar gilda um allan gamla bæinn innan Hringbrautar
og Snorrabrautar, þar á meðal Skuggahverfið, sem borg-
arstjórnin vill eyðileggja. Ekki þarf langa göngu um
svæðið til að sjá, að almennt eru hús því fallegri, sem
þau eru eldri, og því ljótari, sem þau eru yngri.
Helzta undantekningin er, að gott væri að byggja
glerþak yfir ásinn frá Hallærisplani til Hlemmtorgs, svo
að Reykvíkingar geti verzlað í góðu veðri allan ársins
hring. Við þyrftum þá ekki að hlaupa upp í vindinn og
regnið milli búða, heldur gætum gefið okkur góðan tíma.
Þessar reglur, sem hér hafa verið skráðar, eru betra
veganesti borgarstjórnar en hinar fáránlegu skipulags-
hugmyndir um hollenzk síkishús við stormgjár, sem hún
er áð velta fyrir sér þessa dagana.
Að lokum má benda borgarstjóranum á, að kjörið er
að hlífa Tjörninni við ráðhúsi og kaupa í staðinn elztu
hluta Landsbankans eða Útvegsbankans fyrir ráðhús.
Jónas Kristjánsson
„Væri ekki ráð að nota þetta Víðishús, sem nú stendur autt, til þess að hóa saman fólki, áhugafólki um leiguhús-
næöismál, og fá einhverjar aðgerðir í gang og eins og vott af einhverri lausn á einu aðalþjóðarbölinu ???“
Ekki allir
steypuþrælar
Það er staðreynd að á íslandi eins
og annars staðar í heiminrun er og
verður alltaf til fólk sem ekki hefur
hug á að kaupa dvalarstað sinn, og
festa sig niður harðgift einhverjum
fermetrum fyrir lífstíð. Það fólk kýs
að veija fé sínu í t.d. ferðalög, mennt-
un eða áhugamál ýmiss konar og
getur bæði þurft og vill flytja á milli
landshluta og oft á milli landa... þá
er það ansi hart að eiga ekki aðgang
að leiguhúsnæði... ekki er beinlínis
heppilegt að fjárfesta í grjóti á öllum
þeim stöðum sem einn maður getur
þurft að dvelja á einhvem tíma áður
en hann ákveður hvar hann ætlar
að deyja.
Ansi margir fóma öllu til þess eins
að fá einhvem stað að eiga heima
á. Þeir vinna baki brotnu fyrir af-
borgunum af heimili sínu, sjá aldrei
aur til þess að njóta lífsins og ef
þeir slysast til þess að komast í frí
vita þeir varla hvað snýr upp eða
niður á tilverunni, em reyndar oft á
tíðum orðnir ansi tæpir eftir vinnuá-
lagið og víxlaþvargið, fá óttaköst ef
þeir einhvem tíma stoppa, taka það
rólega og verða varir við að einhver
hugsun bærist í kolli þeirra þrátt
fyrir langt notkunarleysi.
Steypuþræll eða kúgaður
leigjandi
Það er sárt að hafa ekki nema
þessa tvo kosti: Að verða annað-
hvort steypuþræll eða kúgaður
leigjandi.
Steypuþræll er sá sem múrar sjálf-
an sig inni í ákveðnum fermetra-
íjölda fyrir lífetíð og sér ekki að það
má láta klúðra lífi sinu á annan og
betri hátt.
Kúgaður leigjandi er sá sem lætur
hinn svarta og sauruga leigumarkað
(eins og hann hefur verið og er í
dag) niðurlægja sig og sér ekki að
það má sætta sig við hlutskipti lítil-
magnans með því þó að fá eitthvað
upp úr krafeinu.
Víða annars staðar í henni veröld
hafa þjóðfélög haft vit á því að gera
ráð fyrir þegnum sem kallast leigj-
endur. Hvaða heilvita raunsæismað-
ur hlýtur að sjá að í þessu skrautlega
lífi okkar em ekki allir steypuþræl-
ar.
Afetaða fólks erlendis er almennt
allt önnur en sú sem íslendingar
hafa til húsnæðismála. Hér vilja allt-
of margir búa flott og má kannski
kenna því um af hveiju hvorki geng-
ur né rekur í leiguhúsnæðismálum.
Varla er það sökum fátæktar eða
húsnæðisskorts sem ríkið hefur ekki
sett upp húsnæðismiðlun og hunsað
Kjallarinn
Aðalheiður
Sigurbjörnsdóttir
skáld
þann vanda sem þúsundir manns
eiga við að etja.
Nei, ástæðan fyrir þessum ryk-
fallna vítahring er hugsunarleysi
stjómvalda og aðgerðaleysi fólksins.
Er fólk ekki búið að fá nóg?
Væri ekki ráð að nota þetta Víðis-
hús, sem nú stendur autt, til þess að
hóa saman fólki, áhugafólki um
leiguhúsnæðismál, og fá einhverjar
aðgerðir í gang og eins og vott af
einhverri lausn á einu aðalþjóðar-
bölinu???
Ekki er peningum úthlutað til fé-
lagslegs húsnæðis. Leigjendasam-
tökin og Búseti lifa að nafninu til.
Fleiri hundmð manns bíða á listum
og neyðarlistum og hafa í langan,
langan tíma verið á hrakhólum.
Þetta fólk er alveg valdalaust og er
löngu búið að gefast upp á því að fá
uppreisn æm því þetta mynstur sem
við búum við hér á Islandi er
rotið... hvað svo sem fólk segir um
að þetta sé besta land í heimi.
Flottræfilsmennskan leysir
ekki vandamálin
Greinilega skammast fólk sín fyrir
að vera fátækt, sjálfevirðing þess er
í molum og það dröslast einhvem
veginn með í þessum flottræfils-
hætti. Það er sorgleg staðreynd hvað
íslendingar em bamalega glysgjam-
ir og leggja mikið upp úr öllu
tískutildri... flottheitin ganga fyrir í
öllu.
En þessi flottræfilsmennska leysir
ekki vandamálin og það þýðir nú
lítið að segja að hér séu engin vanda-
mál, þó svo við eigum fallegustu
konuna, sterkasta manninn, hrein-
asta loftið og svo frv. Af hræðslu við
það að þykja leiðinlegur heldur
landinn kjafti um þetta mál sem er
það mikilvægasta af öllu... Að fólk
hafi eitthvert val um það sjálft
hvemig það vill lifa lífi sínu...
Við verðum að fá ríkisrekna hús-
næðismiðlun, lög um hámark húsa-
leigugjalds og jafiivel húsaleigu-
styrki. Nágrannaþjóðir okkar sumar
bjóða þegnum sínum upp á slíkt og
þar með betri lífsskilyrði. Með þessu
gætu skapast ný atvinnutækifæri,
nýr lífestíll og það skipulag sem okk-
ur veitir ekkert af. Hversu margar
Ijölskyldur hafa ekki hingað til þurft
að flakka á milli hverfa og skóla
með börn sín????
Erlendis sættir fólk sig við íburð-
arlítil húsakynni og getur búið í
þeim eins lengi og það þarf á þeim
að halda og greiðir jafnan fyrir þau
sanngjama leigu. Þannig gefet þvi
líka færi á að njóta lífeins og eiga
fyrir lífsviðurværi sínu og hugðar-
efnum.
Þeir sem eiga húsnæði og leigja
út em ekki allir heiðarlegir og þiggja
svo og svo háar upphæðir fyrir oft
á tíðum óíbúðarhæfar kytrur sínar.
í því skyni að greiða fasteignagjöld
sín... nei, nei, í mörgum tilfellum em
þeir að nýta sér neyð lítilmagnans
og hagnast þar á. Leigjendur lenda
oft í því að skrifa undir falska samn-
inga og verða að beygja sig undir
hinar ýmsu hundakúnstir til þess að
fá einhvers staðar inni... dyntóttur
leigusalinn svífst einskis.
Þó em til undantekningar, sannir
mannvinir sem skilja að ekki erum
við öll af kóngaættum þó merkileg
þjóð megi kallast. Þeir ættu að verða
hinum til fyrirmyndar, þeir sem
kunna betur að meta félagsskap
leigjandans... en ískaldan pening-
inn, og taka ekki meir en fjögur til
fimm þúsund á mánuði í leigu fyrir
íbúð.
Það er fáránlegt að ætlast til þess
af fólki að það greiði fyrirfram-
greiðslu, tryggingar og allrahanda
kostnað fyrir lágkúruleg lífeskilyrði.
Aðalheiður Sigurbjömsdóttir.
„Það er sárt að hafa ekki nema þessa tvo
kosti: Að verða annaðhvort steypuþræll
eða kúgaður leigjandi.“