Dagblaðið Vísir - DV - 05.02.1987, Blaðsíða 6

6
FIMMTUDAGUR 5. FEBRÚAR 1987.
Viðskipti
Efnahagsbandalagsþjóðir minnka flota sinn um 160.000 lestÍR
Styrkja sjávarútveginn
með 36 milljórðum
Ætlunin er að takmarka framboð á fiski við eftirspum og nota umframafla í mjölvinnslu
Efiiahagsbandalag Evrópu leggur
fram 36 milljarða króna til styrktar
sjávarútvegi og fiskiðnaði árin 1987
- 1991. Þetta fyrirkomulag gildir nú
einnig um byggingu skipa stærri en
33 metrar, en áður var miðað við að
styrkur væri aðeins veittur til bygg-
ingar skipa minni en 33 metrar.
EB stefnir að því að halda stöð-
ugri atvinnu í fiskiðnaði og tryggja
lágmarksverð. Til að halda stöðugu
verðlagi á fiskinum er gert ráð íyrir
að láta aldrei verða of mikið af fiski
á markaðinum og draga út af honum
fisk þegar svo ber við að útlit er £yr-
ir að verðið falli um of. Er þá gert
ráð fyrir að sjóðir EB greiði sjó-
mönnum lágmarksverð en fiskurinn
fari til mjölvinnslu. Upphæð sú, sem
fyrr er getið, verður ekki notuð í
þessu skyni heldur kemur fjármagn
til þessa verkefhis til viðbótar öðrum
framlögum.
Þá verður fé varið til endurskipu-
lagningar fiskiðnaðar og endurbygg-
ingar á fiskiskipum, ekki verður
veittur beinn úthaldsstyrkur né
rekstrarstyrkur til iðnaðarins.
Stefnubreyting
í höfuðdráttum er byggt á fyrrver-
andi styrkjakerfi, en nú verður sú
breyting á að styrkur kemur til
stærri skipa en 33 metra. Þessari
breytingu fylgir að viðkomandi land
verður að hafa samþykkt ákvarðanir
EB til þess að styrkurinn fáist.
Styrkurinn til stærri skipanna
verður lægri en til 33 metra skip-
anna. Gert er ráð fyrir að styrkur
til nýbygginga skipa geti verið 50%
til skipa að 33 metrum en 30% til
stærri skipa. I nokkrum tilfellum er
gert ráð fyrir að styrkurinn geti orð-
ið meiri og er þá um landsvæði að
ræða sem eru í miklum erfiðleikum,
Fiskmarkaðirriir
Ingólfur Stefánsson
og eru tilnefnd meðal annarra Gali-
cía, írland og Vestur-Skotland.
Getur stuðningurinn orðið allt að
65% af byggingarkostnaði.
Áhrif
I fimm ára áætluninni er gert ráð
fyrir að nota 14 milljarða til úreld-
ingar skipanna og 6,5 milljarða til
að stöðva veiðar skipa tímabundið.
Minnka á flota EB um 160.000 lest-
ir en hann er nú 1.878.000 lestir.
Þessi áætlun mun verða dýrari en
gert var ráð fyrir. Þegar urn úreld-
ingu er að ræða getur hver þjóð fyrir
sig lagt meira fiármagn fram til þess
en gert er ráð fyrir í samkomulaginu
ef henni þykir það henta. Gert er ráð
fyrir að EB leggi fram 50% af kostn-
aði sem ekki fari fram úr kr. 26
þúsundum á hverja lest. Hér er
kannski skýringin komin á því
hvemig stóru togaramir, sem gerðir
höfðu verið út frá Englandi og
Þýskalandi, hurfu af miðunum alveg
hljóðalaust.
Hagnýting hafsins
og fiskiðnaðurinn
Til veiðarfærakaupa og vinnslu
fisks er styrkurinn 25% frá EB og
25% frá viðkomandi þjóð. Þar sem
erfiðleikar útgerðar og vinnslu em
sérstaklega miklir getur styrkurinn
orðið allt að 70% þegar um fiskiðn-
aðinn er að ræða, sem skiptist
þannig: Frá EB 40% og frá viðkom-
andi þjóð 30%. í stöku tilfellum
getur styrkurinn orðið 75% og legg-
ur þá EB fram 50% en viðkomandi
þjóð 25%.
Aðildarríkin leggja fram áætlun,
sem gerð er í samráði við sjávarút-
vegsráðuneyti landanna, fyrir 1.
apríl 1987.
Peningamarkaður Hvaikjötið:
Innlán með sérkjörum
Alþýðubankinn: Stjörnureikningar eru
fyrir 15 ára og yngri og 65 ára og eldri. Inn-
stæður þeirra yngri eru bundnar þar til þeir
verða fullra 16 ára. 65-69 ára geta losað inn-
stæður sínar með 9 mánaða fyrirvara, 70-74
ára með 6 mánaða fyrirvara og 75 ára og eldri
með 3ja mánaða fyrirvara. Reikningarnir eru
verðtryggðir og með 8% vöxtum.
Þriggja stjörnu reikningar eru með hvert
innlegg bundið í tvö ár, verðtryggt og með
9% nafnvöxtum.
Lífeyrisbók er fyrir þá sem fá lífeyri frá
lífeyrissjóðum eða almannatryggingum. Inn-
stæður eru óbundnar og óverðtryggðar.
Nafnvextir eru 15,5% og ársávöxtun 15,5%.
Sérbók. Við innlegg eru nafnvextir 10%
en 2% bætast við eftir hveija þrjá mánuði
án úttektar upp í 16%. Ársávöxtun á óhreyfðu
innleggi er 13,64% á fyrsta ári. Hvert innlegg
er meðhöndlað sérstaklega. Áunnið vaxtastig
helst óbreytt óháð úttektum en vaxtahækkun
seinkar um þrjá mánuði ef innleggið er snert.
Á þriggja mánaða fresti er gerður saman-
burður við ávöxtun þriggja mánaða verð-
tryggðs reiknings, nú með 1% vöxtum, og sú
tala sem hærri reynist færð á höfuðstól. Út-
tekt vaxta fyrir undangengin tvö vaxtatímabil
hefur ekki áhrif á vaxtahækkanir.
Búnaðarbankinn: Gullbók er óbundin
með 17,25% nafnvöxtum og 18% ársávöxtun
á óhreyfðri innstæðu eða ávöxtun verð-
tryggðs reiknings með 3,5% vöxtum reynist
hún betri. Af hverri úttekt dragast 0,7% í
svonefnda vaxtaleiðréttingu. Vextir færast
misserislega.
Metbók er með hvert innlegg bundið í 18
mánuði á 17,75% nafnvöxtum og 18,5% árs-
ávöxtun, eða ávöxtun verðtryggðs reiknings
með 3,5% vöxtum reynist hún betri. Að 18
mánuðum liðnum er hvert innlegg laust í
mánuð en binst síðan að nýju í 12 mánuði í
senn. Vextir eru færðir misserislega og eru
lausir til úttektar næstu sex mánuði eftir^
hveija vaxtafærslu en bindast síðan eins og
höfuðstóllinn
Iðnaðarbankinn: Bónusreikningur er
óverðtryggður reikningur og ber 15% vexti
með 15,6% ársávöxtun á óhreyfðri innstæðu.
Verðtryggð bónuskjör eru 2,5%. Misserislega
eru kjörin borin saman og gilda þau kjör sem
gefa betri ávöxtun á hverju tímabili. Heimilt
er að taka út tvisvar á hverju sex mánaða
tímabili. Hreyfðar innstæður innan mánaðar-
ins bera sérstaka vexti, nú 0,75% á mánuði,
og verðbætur reiknast síðasta dag sama mán-
aðar af lægstu innstæðu. Vextir færast
misserislega á höfuðstól.
18 mánaða bundinn reikningurer með
16% ársvöxtum.
Landsbankinn: Kjörbók er óbundin með
17,25% nafnvöxtum og 18% ársávöxtun eða
ávöxtun 6ja mánaða verðtryggðs reiknings
með 3,5% ársvöxtum, reynist hún betri. Af
hverri úttekt dragast 0,7% í svonefnda vaxta-
leiðréttingu. Vextir færast misserislega á
höfuðstól. Þá má taka út án vaxtaleiðrétting-
argjalds næstu tvö vaxtatímabil á eftir.
100 ára afmælisreikningur er verðryggð-
ur og bundinn til 15 mánaða. Vextir eru 7,25%
og breytast ekki á meðan reikningurinn verð-
ur í gildi.
Samvinnubankinn: Hávaxtareikningur
hefur stighækkandi vexti á hvert innlegg,
fyretu 3 mánuðina 9,5%, eftir 3 mánuði 15%,
eftir 6 mánuði 17%, eftir 18 mánuði 18%. Sé
ávöxtun betri á 3ja eða 6 mánaða verðtryggð-
um reikningum gildir hún um hávaxtareikn-
inginn. Vextir færast á höfuðstól síöasta dag
hvere áre.
Hávaxtabók er óbundin bók sem ber 17,5%
nafnvexti og 18,2% ársávöxtun á óhreyfðri
innstæðu. Ef ávöxtun 6 mánaða verðtryggðs
reiknings reynist betri gildir hún. Vextir fær-
ast misserislega. Af útttekinni upphæð
reiknast 0,75% úttektargjald, nema af upp-
færðum vöxtum síðustu 12 mánaða.
18 og 24 mánaða reikningar eru bundnir
og verðtryggðir og gefa 7,5 og 8% vexti.
Útvegsbankinn: Ábót ber annaðhvort
hæstu ávöxtun óverðtryggðra reikninga í
bankanum, nú 15,24% (ársávöxtun 15,68%),
eða ávöxtun 3ja mánaða verðtryggðs reikn-
ings, sem reiknuð er eftir sérstökum reglum,
sé hún betri. Samanburður er gerður mánað-
arlega en vextir færðir í árslok. Sé tekið út
af reikningnum gilda almennir sparisjóðs-
vextir, 9%, þann mánuð. Heimilt er að taka
út vexti og vaxtaábót næsta árs á undan án
þess að ábót úttektarmánaðar glatist. Ef ekki
er tekið út af reikningnum í 18-36 mánuði
tekur hann á sig kjör sérstaks lotuspamaðar
með hærri ábót. óverðtryggð ársávöxtun
kemst þá í 16,24-17,91%, samkvæmt gildandi
vöxtum.
Verslunarbankinn: Kaskóreikningur.
Meginreglan er að innistæða, sem er óhreyfð
í heilan ársfjórðung, nýtur kjara 6 mánaða
bundins óverðtryggs reiknings, nú með 17.5%
nafnvöxtum og 18,7% ársávöxtun, eða 6 mán-
aða verðtryggðs reiknings, nú með 2%
vöxtum, eftir því hvor gefur hærri ávöxtun
fyrir þann árefjórðung.
Vextir og verðbætur færast á höfuðstól í lok
hvere ársfjórðungs, hafi reikningur notið
þessara „kaskókjara“. Reikningur ber kaskó-
kjör, þótt teknir séu út vextir og verðbætur,
sem færðar hafa verið á undangengnu og yfir-
standandi ári. Úttektir umfram það breyta
kjörunum sem hér segir:
Við eina úttekt í fjórðungi reiknast almenn-
ir sparisjóðsvextir af úttekinni fjárhæð, en
kaskókjör af eftirstöðvum. Við fleiri úttektir
fær öll innistæða reikningsins sparisjóðs-
bókarvexti.
Sé reikningur stofnaður fyrsta eða annan
virkan dag árefjórðungs, fær innistæðan hlut-
fallslegar verðbætur m.v. dagafjölda í inn-
leggsmánuði, en ber síðan kaskókjör út
fjórðunginn. Reikningur, sem stofnaður er
síðar fær til bráðabirgða almenna sparisjóðs-
bókavexti en getur áunnið sér kaskókjör frá
stofndegi að uppfylltum skilyrðum.
Sparisjóðir: Trompreikningur er verð-
tryggður og með ávöxtun 6 mánaða reikninga
með 3,5% nafnvöxtum. Sé reikningur orðinn
3ja mánaða er gerður samanburður á ávöxtun
með svokölluðum trompvöxtum, 13,5%, með
minnst 14,08% áreávöxtun. Miðað er við
lægstu innstæðu í hverjum ásfjórðungi. Reyn-
ist trompvextir gefa betri ávöxtun er þeim
mun bætt á vaxtareikninginn. Hreyfðar inn-
stæður innan mánaðar bera trompvexti sé
innstæðan eldri en 3ja mánaða, annare al-
menna sparisjóðsvexti, 9%. Vextir færast
misserislega.
12 mánaöa reikningur hjá Sparisjóði vél-
stjóra er með innstæðu bundna í 12 mánuði,
óverðtryggða en á 15,5% nafnvöxtum. Misser-
islega er ávöxtun 6 mánaða verðtryggðs
reiknings, nú með 3,5% vöxtum, borin saman
við óverðtryggða ávöxtun, og ræður sú sem
meira gefur. Vextir eru færðir síðasta dag
hvere áre.
Topp-bók nokkurra sparisjóða er með inn-
stæðu bundna í 18 mánuði óverðtryggða á
15% nafnvöxtum eða á kjörum 6 mánaða
verðtryggðs reiknings, nú með 3,5% vöxtum.
Vextir færast á höfuðstól misserislega og eru
lausir til útborgunar á næsta vaxtatímabili á
eftir. Sparisjóðimir í Keflavík, Hafnarfirði,
Kópavogi, Borgarnesi, á Siglufirði, ólafsfirði,
Dalvík, Akureyri, Neskaupstað, og Sparisjóð-
ur Reykjavíkur, bjóða þessa reikninga.
Almenn verðbréf
Fasteignatryggð verðbréf eru til sölu hjá
verðbréfasölum. Þau eru almennt tryggð með
veði undir 60% af brunabótamati fasteign-
anna. Bréfin eru ýmist verðtryggð eða
óverðtryggð og með mismunandi nafnvöxtum.
Algengustu vextir á óverðtryggðum skulda-
bréfum vegna fasteignaviðskipta eru 20%.
Þau eru seld með afíollum og ársávöxtun er
almennt 12-16% umfram verðtryggingu.
Húsnæðislán
Nýbyggingarlán frá Byggingarsjóði ríkis-
ins getur numið 2.461.000 krónum á 1. árs-
fjórðungi 1987, hafi viðkomandi ekki átt íbúð
á síðustu þrem árum, annars 1.723.000 krón-
um. Út á eldra húsnæði getur lán numið
1.723.000 krónum, hafi viðkomandi ekki átt
íbúð á sl. þrem árum, annars 1.206.000 krón-
um.
Undantekningar frá þriggja ára reglunni
eru hugsanlegar vegna sérstakra aðstæðna.
Lánin eru til allt að 40 ára og verðtryggð.
Vextir eru 3,5%. Fyrstu tvö árin greiðast
aðeins verðbætur og vextir, síðan hefjast af-
borganir af lánunum jafnframt. Gjalddagar
eru fjórir á ári.
Útlán lífeyrissjóða
Um 90 lífeyrissjóðir eru í landinu. Hver
sjóður ákveður sjóðfélögum lánsrétt, lánsupp-
hæðir, vexti og lánstíma. Stysti tími að
lánsrétti er 30 60 mánuðir. Sumir sjóðir bjóða
aukinn lánsrétt eftir lengra starf og áunnin
stig. Lán eru mjög mishá eftir sjóðum, starfs-
tíma og stigum. Lánin eru verðtryggð og með
5-6,5% vöxtum. Lánstími er 15 42 ár.
Biðtími eftir lánum er mjög breytilegur.
Hægt er að færa lánsrétt við flutning milli
sjóða eða safna lánsrétti frá fyrri sjóðum.
Nafnvextir, ársávöxtun
Nafnvextir eru vextir í heilt ár og reiknað-
ir í einu lagi yfir þann tíma. Séu vextir
reiknaðir og lagðir við höfuðstól oftar á ári
verða til vaxtavextir og ársávöxtunin verður
þá hærri en nafnvextimir.
Ef 1000 krónur liggja inni í 12 mánuði á
10% nafnvöxtum verður innstæðan í lok tíma-
bilsins 1100 krónur. Ársávöxtunin verður því
10%. Sé innstæðan óverðtryggð í verðbólgu
dregur úr raunávöxtun sem því nemur og hún
getur jafnvel orðið neikvæð.
Liggi 1000 krónumar inni í 6 + 6 mánuði á
10% nafnvöxtum reiknast fyrst 5% vextir eft-
ir 6 mánuði. Þá verður upphæðin 1050 krónur
og ofan á þá upphæð leggjast 5% vextir seinni
6 mánuðina. Á endanum verður innstæðan
því 1.102,50 og ársávöxtunin 10,25%.
Dráttarvextir
Dráttarvextir eru frá 01.04.1986 2,25% á
mánuði eða 27% á ári.
Vísitölur
Lánskjaravísitala í janúar 1987 er 1S65
stig en var 1542 stig í desember. Miðað er við
grunninn 100 í júní 1979.
Byggingarvísitala á 1. ársfjórðungi 1987
er 293 stig á grunninum 100 frá 1983.
Húsaleiguvisitala hækkaði um 7,5% 1.
janúar. Þessi vísitala mælir aðeins hækkun
húsaleigu þar sem við hana er miðað sérstak-
lega í samningum leigusala og leigjenda.
Hækkun vísitölunnar miðast við meðaltals-
hækkun launa næstu þrjá mánuði á undan.
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
Innlán óverðtryggð
Sparisjóðsbækur óbund. 8.5-10 Lb
Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 5-12 Úb.Vb
6 mán. uppsögn 10-17.5 Vb
12 mán. uppsögn 12-18.25 Sp.vél.
18 mán. uppsögn 16,5-18 Sp
Avisanareikningar 5-9 Ab
Hlaupareikningar 3-7 Sp
Innlán verðtryggð Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 1-2 Bb.Lb.
6mán. uppsögn 2.5-4 Úb.Vb Úb
Innlán með sérkjörum 5-19,25
Innlán gengistryggð
Bandarikjadalur 5-6 Ab
Sterlingspund 9,5-10,5 Ab
Vestur-þýsk mörk 3,5-4 Ab.lb
Danskai krónur 8.5-9.5 Ab.Lb
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
Útlán óverðtryggð
Almennir vixlar(forv.) 15-18 Sb
Viðskiptavixlar(forv.)(1) kge/21
Almenn skuldabréf(2) 16,5-18.5 Ab.Sb
Viðskiptaskuldabréf(1) kge Allir
Hlaupareikningar(yfirdr.) 16,5-20 Ab
Utlán verðtryggð Skuldabréf
Að2.5árum 5.75-6.75 Lb
Til lengritíma 6.25-6.75 Ab.Bb.Lb
Utlán til iramleiðslu
isl. krónur 15-16,5 Sp
SDR 5-8,25 Allir
Bandarikjadalir 7.75-8.25 nema Ib, Vb Lb.Úb
Sterlingspund 12,5-13 Ui.Úb.Vb
Vestur-þýsk mörk 5-5.25 Lb.Ub
Húsnæðislán 3.5
Lífeyrissjóðslán 5-5,5
Dráttarvextir 27
VlSITÖLUR
Lánskjaravisitala jan. 1565 stig
Byggingavísitala 293 stig
Húsaleiguvisitala Hækkaði 7.5% l.jan.
HLUTABRÉF
Söluverð að lokinni jöfnun m.v. 100 nafnv.:
Almennar tryggingar 113 kr.
Eimskip 300 kr.
Flugleiðir 310 kr.
Hampiðjan 140 kr.
Iðnaðarbankinn 135 kr.
Verslunarbankinn 125 kr.
(1) Við kaup á viðskiptavíxlum og við-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aðila, er miðað við sérstakt kaupgengi,
kge. Búnaðarbanki og sparisjóðir kaupa
þó viðskiptavíxla gegn 21% ársvöxtum.
(2) Vaxtaálag á skuldabréf til uppgjörs
vanskilalána er 2% bæði á verðtryggð
og óverðtryggð lán, nema í Alþýðubanka
og Verslunarbanka.
Skammstafanir: Ab = Alþýðubankinn,
Bb = Búnaðarbankinn, Ib = Iðnaðar-
bankinn, Lb = Landsbankinn, Sb =
Samvinnubankinn, Úb = Útvegsbank-
inn, Vb = Verslunarbankinn,
Sp=Sparisj óðirnir.
Allt komið
til Japan
fyrir vorið
„Ég ætla ekki að segja hvenær kjöt-
ið verður flutt út. Mér dettur ekki í
hug að auðvelda skemmdarvörgum
grænfriðunga aðgerðir gegn okkur en
kjötið verður allt farið til Japan fyrir
vorið,“ sagði Kristján Loftsson, for-
stjóri Hvals hf., í samtali við DV í
morgun þegar hann var spurður hven-
ær hvalkjötið, sem til er í landinu,
yrði flutt út. Ákveðið hefur verið að
halda því leyndu af ótta við skemmd-
arverk grænfriðunga.
í ár verður leyft að veiða í vísinda-
skyni 80 langreyðar og 40 sandreyðar
en það er sami fjöldi af hvorri tegund
og í fyrra. Rannsóknaráætlunin gerir
ráð fyrir að veiddar séu 80 hrefriur
árlega. Engin hrefnuveiði var í fyrra
og ekki hefur verið tekin ákvörðun
um hvort þær verða leyfðar í ár en
hrefhutalning fór fram í fyrra og er
verið að vinna úr þeim gögnum.
Innanlands hafa selst 130 lestir af
hvalkjöti og rengi af afurðum ársins
1986 sem er með almesta móti.
Loks má geta þess að Hvalur hf.
hefur greitt Hafrannsóknarstofhun-
inni 16 milljónir króna á árinu 1986
og var 8 milljónum varið í rannsókn-
imar í fyrra en afganginum verður
varið til rannsókna í ár.
-S.dór
NýreigandiáH-100
Jón G. HRiiksoon, DV, Akureyri:
Eigendaskipti urðu á skemmtistaðn-
um H-100 á Akureyri um helgina.
Baldur Ellertsson og Rúnar Gunnars-
son, sem rekið hafa staðinn frá
upphafi, hafa selt reksturinn Kristjáni
Kristjánssyni, skrifstofustjóra tré-
smíðavinnustofunnar Þórs hf.
Kristján keypti allt innbú staðarins
en húsið, sem er í eigu hlutafélagsins
H-100, tekur hann á leigu til fimm
ára. I samningnum er jafnframt
ákvæði um að Kristján eigi forkaups-
og forleigurétt eftir þann tíma.