Dagblaðið Vísir - DV - 13.08.1987, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR 13. ÁGÚST 1987.
Frjálst, óháð dagblaö
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EVJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELiAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og INGÚLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRjALSRAR FJOLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 550 kr.
Verð í lausasölu virka daga 55 kr. - Helgarblað 65 kr.
Staða Þjóðviljans
Fréttir herma, að áhrifamenn í Alþýðubandalaginu
reyni að koma Össuri Skarphéðinssyni Þjóðviljarit-
stjóra úr starfi. Annar ritstjóri blaðsins, Þráinn Bertels-
son, er að hætta. Mikil átök eru í Alþýðubandalaginu
og Þjóðviljamenn gjalda þeirra. Formannsslagurinn í
ílokknum er hafinn.
Staða Þjóðviljans hefur verið athyglisverð síðustu
ár. Blaðið var áður fyrr traust flokksblað, rekið af
flokkseigendum. Einar Karl Haraldsson, fyrrum Þjóð-
viljaritstjóri, hefur lýst því, hvernig hann var í starfi
eins konar blaðafulltrúi flokksforystunnar. Þetta
breyttist með tilkomu Össurar Skarphéðinssonar. Þjóð-
viljinn tók sjálfstæða stefnu, sem oft var í trássi við
flokkseigendur. Spurningin er nú, hvort þessum kafla
verður brátt lokið.
Flokkseigendur drottna yfir flestöllum blöðunum.
Öll dagblöðin nema DV eru í reynd flokksblöð, þótt
hald flokkseigenda sé mismikið. Þjóðviljinn hefur að
undanförnu verið blað, sem gat stundum verið spenn-
andi. Það yrði illt, ef blaðið gerðist á ný gagnrýnislaust
málgagn flokksforystunnar. Stjórnendur Þjóðviljans
hafa þó ekki stundað frjálsa og óháða blaðamennsku.
Þeir hafa meðal annars staðið í skefjalausri baráttu við
þá alþýðubandalagsmenn, sem gegna forystuhlutverk-
um í verkalýðshreyfmgunni. Þessi barátta Þjóðviljans
hefur oft gengið út í öfgar. Rétt er, að sitthvað skortir
á nægilegt jarðsamband verkalýðsforystunnar. En Ás-
mundur Stefánsson og félagar hans hafa margt vel gert,
sem lítt hefur gætt á síðum Þjóðviljans.
Þrátt fyrir þessa annmarka hefur verið hressandi,
að þarna var blað, sem gerði betur en tyggja upp eftir
flokkseigendum.
Átökin um Alþýðubandalagið munu á næstunni ráða
ferðinni á blaðinu. Flokkurinn beið hrikalegan ósigur
í kosningunum. Síðan hefur hver kennt öðrum um ófar-
irnar. Formaðurinn, Svavar Gestsson, hefur fengið sinn
skammt. Svavar hefur í of mörgu dansað eftir pípu
flokkseigenda. Ólafur Ragnar Grímsson mun ætla að
hella sér í formannnslaginn, jafnvel gegn Svavari, fari
Svavar fram að nýju. Ólafur Ragnar hefur verið tengd-
ur svonefndri lýðræðiskynslóð alþýðubandalagsmanna,
sem síðan tengjast núverandi ritstjórn Þjóðviljans. En
yrði Ólafur formaður, mundi hann einnig vilja haida
um spottana á blaðinu. Sennilega getur það aldrei geng-
ið lengi, að flokksblað komist langt í óháðri blaða-
mennsku eins og dæmin sönnuðu á Tímanum.
Ritstjórn blaðs, sem að grunni er flokksblað, kann
um skeið að fá frjálsar hendur. En að því kemur, að
flokkseigendur taka í taumana. Ósigur Alþýðubanda-
lagsins þurfti ekki til. Flokkurinn var að auka afskiptin
af blaðinu, og ýmsir beztu blaðamennirnir hrökkluðust
burt. Löngum stóð deila milli flokksforystunnar og
verkalýðsforingja flokksins. Þessir aðilar tóku síðan
að nálgast hver annan. í því fólst einnig, að forystan
hugðist stemma stigu við skrifum blaðsins gegn verka-
lýðsmönnunum.
Ósigur Alþýðubandalagsins var ekki sök Þjóðviljans
heldur sundrungarinnar í flokknum og dáðleysis í
stjórnarandstöðu. Almenningur hefur skömm á hvers
kyns flokkseigendum. Flokksblöð hljóta að verða á
undanhaldi hér hin næstu ár. Þau eru úrelt fyrirbæri í
frjálsu landi en • haltra áfram á ríkisstyrkjum, sem
flokkseigendur sameinast um á Alþingi.
Haukur Helgason.
„Þaö er afar lágkúruleg afsökun að segja aö unglingarnir hefðu bara drukkið annars staðar ef þeir hefðu
ekki gert það þarna.“
Hvers vegna em brota-
menn látnir sleppa?
Eftir síðustu verslunarmanna-
helgi voru allir flölmiðlar, sjón-
varp, hljóðvarp og blöðin, fullir af
frásögnum um það hvernig fólk
hefði skemmt sér þessa helgi. Verst
var látið af ástandinu við Húsafell,
þar höfðu unglingar og börn, sem
varla voru orðin þurr bak við eyr-
un, velst um kófdrukkin. Að vonum
vöktu fréttirnar af þessum skemmt-
analátum hneykslun og viðbjóð
okkar sem heima sátum, og von-
andi fleiri. Óskemmtilegt hefur það
verið óslævðum augum að horfa
upp á börn veltast um í ölvímu og
viti fjær. Á þessum aldri vinnur
áfengið skemmdarverk margfalt
hraðar en á síðari tímum ævinnar,
og gerir þó nóg að þá.
En þótt fjölmiðlarnir hafi að von-
um lagt megináherslu á spillingu
æskunnar um þessa helgi held ég
að það sé ekki með öllu sann-
gjarnt. Það er hlutur okkar hinna
eldri sem er verulega mikið verri.
Það eru fyrst og fremst tvær ástæð-
ur til þess. Hin fyrri eru þau firn
að ungmennafélagshreyfmgin
skuli hafa átt aðild að Húsafells-
mótinu þar sem ástandið var talið
hvað verst. Og þetta er ekki í fyrsta
skipti sem ofsadrykkja unglinga
verður á mótum tengdum ung-
mennafélögunum. Forystumenn
hennar hefðu því átt að vera búnir
að læra af reynslunni. Það er afar
lágkúruleg afsökun að segja að
unglingarnir hefðu bara drukkið
annars staðar ef þeir hefðu ekki
gert það þarna. Með svona rök-
semdafærslu er hægt að afsaka
næstum hvað sem er. Það leikur
ekki neinn vafi á því að þegar stefnt
er saman fjöldamóti sem þessu
verkar það afar örvandi á alla
áfengisneyslu sem er fyrst og
fremst félagsleg nautn a.m.k. í byrj-
un. Það þýðir að sömu einstakling-
ar hefðu neytt samtals miklu minna
af áfengi ef þeir hefðu verið einir
út af fyrir sig eða í smærri hópum,
en öllum ekki verið stefnt saman á
tiltekið, afmarkað svæði. Þetta er
enn hörmulegra fyrir þá sök að eitt
sinn hafði ungmennafélagshreyf-
ingin hugsjón að stefna að, sem
einnig var metnaðarmál að fram-
kvæma, en það var hófsemi á öllum
sviðum og jafnvel bindindi á áfengi
og tóbak. Nú er eins og þessi mark-
mið séu að miklu leyti gleymd.
Annars hefði verið kappkostað að
áfengis yrði ekki neytt á þeim sam-
komum sem hreyfingin ætti aðild
að. Og að öðrum kosti ekki verið
haldin nein samkoma.
Hættulegir lögbrotamenn
Seinni ástæðan sem ég ætla að
nefna vakti undrun mína ásamt
verulegum ugg. Það var hvernig
fjölmiðlarnir fjölluðu um málið.
Það var lögð aðaláherslan á það
hvernig unglingamir og æskan
Kjallaiiiin
Þengilsson
læknir, Reykjavik
hefðu hagað sér og eftir lýsingum
að dæma er það vonlegt að flestum
hafi blöskrað það. En það er annað
sem mönnum hefði átt að blöskra
enn meira og það er að hverjir sem
þeir voru, er stóðu þarna að baki
lögbrotum í stórum stíl, er ekki
minnst á það einu orði að reynt
hafi verið að hafa uppi á saka-
mönnum. Þessir hættulegu lög-
brotamenn, hvort sem það voru
aðstandendur unglinganna er út-
veguðu þeim áfengið, vinir þeirra,
kunningjar eða vínsalar, sem að-
eins hugsuðu um að græða, þessir
meglarar eru engu síður sakamenn
en hinir sem dreifa hassi, amfetam-
íni, kókaíni o.s.frv. Það var ekki
minnst á nein viðbrögð i þá átt að
hafa upp á hinum seku og kæra
þá. Það var aðeins talað um börnin
og unglingana, hvað þau hefðu
hagað sér illa. En hér eru það hin-
ir fullorðnu sem lögbrotin fremja
og það er líklegt að fjöldi manns
sé sekur, ekki aðeins um smávegis
afbrot heldur um athæfi sem jafna
má við stærstu glæpi. Öll umfjöll-
unin er eins og það hafi verið
börnin sjálf sem voru sek, það var
aðeins talað um það hvað þau voru
drukkin. Hér gleymdist að þeir sem
voru raunverulega sekir sáust ekki
en hvert einasta barn var aðeins
vitni um að glæpur hafi verið fram-
inn. Allur hópurinn vitnaði um
fjöldaafbrot.
Ólögleg viðskipti
Og hverjir standa á bak við svona
drykkjumennsku? Hvers vegna er
ekkert reynt til að koma þeim aðil-
um undir lás og slá? Væri ekki
eðlilegra að allt lögreglukerfi
landsins væri sett í gang heldur en
láta eins og ekkert sé athugavert
við aðra en börnin? Er virkilega
ekkert um málið að segja annað
en það að þau hafi verið drukkin?
Er allt í lagi að láta eins og menn-
irnir sem útvega þessu æskufólki
áfengi séu ekki til, hvort sem það
voru aðstandendur, vinir eða
gróðamenn? Þetta eru þó ólögleg
viðskipti eins og hver önnur vímu-
efnasala. Skyldi það vera orðið í
lagi að dreifa t.d. hassi meðal fólks,
eldra sem yngra? Menn hafa þó
verið teknir fyrir það en ekki hinir
sem dreifa áfengi ólöglega. Það lít-
ur út fyrir að það sé allt annað
mál fyrst fullorðnir mega drekka
það. En hvers vegna er þagað um
þetta, bara sagt hvað bömin voru
drukkin? Þó voru löggæslumenn á
þessum stöðum. Hvað voru þeir að
gera? Skyldu þeir hafa haldið að
áfengið hafi komið af himnum ofan
eins og manna og hér sé því ekki
við jarðneska aðila að sakast? Ætli
slíkt sé algengara með áfengi en
hass? Hvers vegna eru ekki allir
kærðir sem brjóta lögin? Reynt að
hafa uppi á þeim a.m.k. Máski þetta
sé ekki orðið svo alvarlegt með
lögin þótt þau séu brotin? Jú, auð-
vitað ef þau snerta eignarréttinn.
Hann er vel varinn. Ættum við að
prófa? Hvernig væri að fara út
núna einhverja nóttina þegar
dimmir betur og brjótast inn í eina
eða tvær sjoppur? Reyna að ná sér
í sígarettur og kók. Það mætti
segja mér að þrjótarnir næðust
fljótlega og yrðu að svara til saka,
enda ekkert til sparað að hafa uppi
á þeim. Hinir, sem gera sér leik að
því að eyðileggja líf og hamingju
annarra með áfengi, það er ekki
einu sinni minnst á að rétt væri
að hafa upp á þeim.
Afstaða hinna fullorðnu
Allt er þetta hörmulegra en tá-
rum taki en alverst er afstaða
okkar hinna fullorðnu að gera ekk-
ert nema klóra okkur i höfðinu og
býsnast yfir öllu sukkinu. Leitum
ekki einu sinni sakamannanna sem
útvega ungmennum áfengi. Það
hlýtur þó að vera hægt. Eða skyldu
þeir njóta einhvers konar friðhelgi
innan samfélagsins?
Guðsteinn Þengilsson
. . hér eru það hinir fullorðnu sem lög-
brotin fremja og það er líklegt að fjöldi
manns sé sekur, ekki aðeins um smáveg-
is afbrot heldur um athæfi sem jafna má
við stærstu glæpi.“