Dagblaðið Vísir - DV - 01.12.1987, Qupperneq 11

ÞRIÐJUDAGUR 1. DESEMBER 1987.
11
Utlönd
Boðar herta stefnu
gegn afbrotamönnum
Gurmlaugur A. Jónsson, DV, Lundi:
Aukna hörku gegn afhrotamönnum.
Þá stefnu boöar Anna Greta Lejon,
hinn nýi dómsmálaráðherra Svíþjóð-
ar, þegar eftir að hafa setið í aðeins
einn mánuð í embættinu.
Ýmsum hefur þótt sem boðskapur
hennar minni mjög á þá stefnu sem
hægri flokkarnir hafa löngum boðaö.
Lejon vill þó ekki kannast við það.
Hún heldur því fram' að það hafi í
stórum dráttum verið samstaða með-
al stjórnmálaflokkanna um þá stefnu
sem fylgt hefur verið fram aó þessu.
Sömuleiðis sé nú að skapast víðtæk
samstaöa um að þessi stefna hafi
ekki reynst vel. „Núverandi kerfl
hefur augljóslega ekki reynst nægi-
lega vel og við ætlum að sjá til þess
að gildandi reglum og lögum sé fram-
fylgt af meiri festu en áður,“ segir
hún.
Atkvæðalitlir ráðherrar
Tveir fyrirrennarar Önnu Gretu
Lejon í embætti dómsmálaráðherra
hafa báðir hrökklast frá völdum á
miðju kjörtímabili. Fyrst var það Ove
Rainer sem hafði talið fram til skatts
með þeim hætti að ekki þótti sæm-
andi fyrir ráðherra í ríkisstjórn
jafnaðarmanna. Síðan var það Sten
Wickbom sem sagði af sér í kjölfar
flótta njósnarans Stigs Bergling.
Báðir voru þeir Rainer og Wickbom
hámenntaðir og reyndir lögfræðing-
ur en reynslulitlir í stjórnmálum
enda þóttu þeir báðir heldur at-
kvæðalitlir ráðherrar. Nú er greini-
legt að Ingvari Carlsson þótti tími til
kominn að fá reyndan stjórnmála-
mann í þetta embætti. Anna Greta
Lejon, sem gegndi áður starfi at-
vinnumálaráðherra, er einn reynd-
asti ráðherrann í ríkisstjórninni og
var reynslunni greinilega ætlað að
vega upp á móti menntunarleysi
hennar. Hún er nefnilega fyrsti
dómsmálaráðherrann í sögu Svíþjóð-
ar sem er ekki lögfræðingur að
mennt.
„Mannúðleg“ fangelsisstefna
„Við gerum síbrotamönnum engan
greiða með því að láta þá halda áfram
glæpaferlinum," sagði Lejon í sjón-
varpsþætti nýverið. Þar var til
umræðu hin svokallaða „mannúð-
lega“ fangelsisstefna Svía sem birtist
meðal annars í því að sakamenn sitji
yfirleitt af sér einungis mjög lítinn
hluta þess tíma sem þeir eru dæmdir
til. Þeir fá gjarnan helgarfrí frá fang-
elsisdvölinni og hafa þá notað tæki-
færið til að flýja eins og frægt var
þegar njósnarinn Stig Berling flúði í
haust. Eftir ílótta hans hefur flóttinn
úr fangelsunum verulega aukist.
Sibrotamennirnir hlæja
Ekkert hefur enn bólað á því herta
eftirliti sem allir bjuggust við að hlyti
Anna Greta Lejon, hinn nýi dóms-
málaráðherra Svíþjóðar, segir að
síbrotamönnum sé enginn greiði
gerður með þvi að láta þá halda
áfram glæpaferlinum. Boðar hún nú
hertar aðgerðir gegn þeim.
að verða afleiðingin af flótta njósnar-
ans en Anna Greta Lejon lofar að nú
verði breyting á þessum málum. Hún
boðar harðari stefnu gagnvart sí-
brotamönnum. „Það er tiltölulega
lítill hópur síbrotamanna sem frem-
ur innbrot í bíla eða húsnæði. Þeir
eru gripnir af lögreglunni, yfirheyrð-
ir en sleppt eftir nokkra tíma og
halda þeir síðan áfram á sömu
braut,“ segir Lejon. Hér hefur hún
vafalaust í huga ummæli lögreglu-
manna í Malmö sem kvartað hafa
undan vonlausri stöðu sinni. „Þessir
síbrotamenn hlæja bara að okkur
þegar við erum að taka þá dag eftir
dag,“ hafa lögreglumenn í Malmö
sagt.
Fangelsin ekki betrunarhús
Mikil umræða hefur átt sér stað
um þessi mál í Svíþjóð að undan-
förnu. Þær raddir gerast sífellt
háværari sem halda því fram að hin
mannúðlega sænska fangelsisstefna
hafi mistekist. Það hafi engan veginn
tekist að betrumbæta afbrotamenn-
ina. Sænsku fangelsin séu engin
betrunarhús. Þrátt fyrir allt frjáls-
ræðið þarf velvilja ráðamanna. Þaö
sé kominn tími til kominn að augu
ráðamanna ljúkist upp fyrir þeirri
staðreynd að vissum afbrotamönn-
um sé ekki unnt að hjálpa. Það sé
tiltölulega litill hópur síbrotamanna
sem beri ábyrgð á gífurlega stórum
hluta allra afbrotanna.
Ut á eyðieyju
„Ef við læstum þá fimm hundruð
verstu inni fyrir fullt og allt myndi
það hafa veruleg áhrif. Enginn vafi
er á þvi að afbrotum myndi fækki
stórlega," segir Leif Persson, kunnur
sænskur sakamálasérfræðingur.
Annar sérfræðingur lætur í ljósi enn
róttækari skoðun. „Við eigum að
senda þessa menn út á eyðieyju. Þar
má gjarnan gera vel við þá í mat og
drykk ef við viljum vera mannúðleg
en nauðsynlegt er að sjá til þess með
róttækum hætti að þeir komi ekki
nálægt þjóðfélaginu vegna þess að
þeir eru vonlaus tilfelli."
Leif Persson sagði í sjónvarpsvið-
tali á dögunum að það væri tiltölu-
lega áhættulítið að fremja afbrot í
Svíþjóð. Lögreglan upplýsti einungis
mjög lítinn hluta afbrotanna, refs-
ingarnar væru vægar eða í raun oft
engar. Þetta gilti þó ekki um öll brot.
„Ég mæli til dæmis ekki með banka-
ránum,“ sagði Persson hlæjandi.
Margir vonsviknir
„Það er alveg ljóst að fram að þessu
hefur of lítilli athygli verið beint að
þeim brotum sem framin eru. At-
hyglin hefur um of verið bundin við
afbrotamanninn og aðstæður hans í
uppvexti og svo framvegis. Þegar það
hefur sýnt sig að endurhæfingin hef-
ur ekki skilað neinum árangri eru
að sjálfsögðu margir vonsviknir,"
segir Anna Greta Lejon, hinn nýi
dómsmálaráðherra Svía. Hún segir
að á vissum sviðum sé nauðsynlegt
að setja ný og harðari lög. „Einkum
hvað varðar kynferðisafbrot gagn-
vart börnum er refsingin of væg,“
að mati hennar. Þá vill hún sýna
meiri hörku gagnvart fyrirtækjum
sem gera sig sek um að spilla náttúru
landsins með mengun en þau mál
þekkir hún vel frá því hún var at-
vinnumálaráðherra.
Róttækar aögeröir
En það er ekki bara dómsmálaráð-
herrann sem boðar harðari stefnu.
Rolf Klappe, lögreglustjóri í Kalmar.
hefur einnig vakið athygli fyrir rót-
tækar aðgerðir. „Viö höfum gert lista
yfir tíu afkastamestu síbrotamenn-
ina. Við höfum þá undir stöðugu
eftirliti. lögreglumenn fylgja þeirn
eftir úr flarlægð og skrásetja ferðir
þeirra. Við vonumst til að árangur-
inn veröi sá að þeir annaðhvort láti
af afbrotum sínum eða komi sér frá
Kalrnar. Það er kominn tími til að
mannúðarstefna okkar í þessum
málunt beinist að fórnarlömbum
þessara manna en ekki að þeirn.” Á
skömmum tíma hafa þessar aðgerðir
lögreglustjórans orðið til þess að af-
brotum í Kalmar hefur fækkað um
tíu prósent.
Fréttamaður sjónvarpsins benti á
að fyrir tuttugu árurn hefði maður
eins og Klappe vafalaust verið kall-
aöur fasistasvín fyrir það eitt að láta
sér detta í hug slíkar aðgerðir en nú
framfylgir hann þeirn að því er virö-
ist með blessun stjórnvalda.
Jtí&n/ntun. faoðkiÁuz ojipennánJibzppni.
ýdmíifiítíuit
Trivial Pursuit
Fæst í bóka- og leikfanga-
verslunum um land allt.
LITLA
GLASGOW
Sknöur, dettur, grætur.
Verð kr. 3.890,- með rafhlöðum
FÖT, SKARTGRIPIR, SMÁGJAFAVARA
K

Laugavegi91
Cíty 91
Þroskaleikföng i úrvali. Þroska-
lest. Segulband sem tekur upp.
LASER-
BYSSUR
Verð 2.600,-
með rafhlöðum.
.Trivial Pursuit“ er skrásett vörumerki. Dreifing á Islandi: Eskifell hf„
s. 36228. Leikur frá Horn Abbot. Gefinn út meö leyfi Horn Abbot Intl.
Ltd.
An þín er ekkert Amarflug
Þess vegno gerum við allt sem við getum fyrir forþega okkor.