Dagblaðið Vísir - DV - 03.12.1987, Blaðsíða 10

10
FIMMTUDAGUR 3. DESEMBER 1987.
Utlönd
Austurríkismenn vilja ganga
í Evrópubandalagið
Þeir Franz Vranitzky (hægri) og Alois Mock, vilja leiöa Austurríkismenn inn í Evrópubandalagið.
Símamynd Reuter
Ásgeir Eggertsson, DV, Munchen;
Árið 1992 á væntanlega eftir að
verða sögulegt hjá Evrópubanda-
laginu. Þá er búist við að lokið verði
við sameiningu aðildarríkja banda-
lagsins í eitt viðskiptasvæði.
Austurríkismenn íhuga nú alvar-
lega þýðingu þessarar þróunar
fyrir sig og 'dfckiptalíf sitt. Stað-
reyndin er sú að áextíu og átta
prósent af innflutningi til Austur-
ríkis kemur frá löndum Evrópu-
bandalagsins og sextíu og þrjú
prósent útflutnings frá Austurríki
fer .tii sömu landa.
RáðamenníA ’sturríkispyrjasig
því nú hvort A ‘urríki verði ekki
óhjákvæmilega ' ...i á Evrópu-
markaði þegar sanæiningu þessari
er lokið.
Skipt í tvö horn
Stjórnmálamenn í Austurríki
skiptast í tvo flokka hvað aðildina
að Evrópubandalaginu varðar.
Annan flokkinn skipa þeir sem
vilja ganga í EB eins fljótt og auöið
er. Jafnframt hafna þessir sömu
aðilar hlutaaðild og segja að ekki
sé réttlætanlegt að vilja einungis
plokka rúsínurnar úr kökunni.
Segja þeir Austurríkismenn verða
að gera sér ljóst að þeir verði að
gleypa seigu bitana líka.
Formaður félags iðnrekenda í
Austurríki segir til dæmis aö það
væri landinu velkomin ögrun aö
ganga í EB því með því mætti knýja
á um lausn ýmissa innri vanda-
mála þess. Segir formaðurinn að
þátttakan í þróun sameiginlegs
markaðar í Evrópu sé í raun mun
mikilvægari en afnám viðskipta-
hindrana.
Á hinn bóginn koma viðvaranir
þeirra sem ekki vilja fara jafngeyst
af stað. Vara þeir viö ákafa í þess-
um málum og segja að fara þurfi
fram gaumgæfileg skoðun á stöðu
Austurríkis á alþjóðamarkaði og
hvaöa áhrif aðild kynni að hafa á
viðskiptalíf landsins.
Þessi hægfara hópur segir aö end-
urnýjun samninga við ýmis aðild-
arlönd EB geti komið í stað
þátttöku í bandalaginu sjálfu.
Samningar þeir sem um er rætt
gætu til dæmis verið á sviöi um-
ferðarmála, umhverfisverndar og á
tæknisviðum.
Áleitnar spurningar
Ekki er laust við að ýmsar spurn-
ingar leiti á Austurríkismenn,
þegar rætt er um aðild að Evrópu-
bandalaginu.
Hvernig á að leysa þau vandamál
sem skapast þegar fólk frá öðrum
EB-löndum kemur til Austurríkis
í atvinnuleit?
Hvernig bregðast bændur við
lækkandi verði á landbúnaðaraf-
urðum?
Hvernig bregðast lítil útflutn-
ingsfyrirtæki við þegar hætt
verður aö styrkja vörur þeirra til
útflutnings og litið verður á út-
flutninginn sem innanlandsvið-
skipti?
Og framar öllu: Hvernig bregst
fjármálaráðherra Austurríkis við
þeim breytingum sem verða er
tolla- og söluskattslög verða aðlög-
uö þeim sem ríkja innan aðildar-
ríkja EB?
Þrjú þrep
Meðmælendur og andmælendur
virðast báðir hafa góö og gild rök
fram að færa. Ríkisstjórnin i Aust-
urríki, undir forystu forsætisráð-
herrans, Vranitzky, og utanríkis-
ráðherrans, Alouis Mock, virðist
vilja halda öllum leiðum opnum í
því er varöar aðild að bandalaginu.
Eftir því sem næst verður komist
virðist stjórnin hafa sæst á þriggja
þrepa áætlun.
í fyrsta lagi vill stjórnin bíða og
sjá til hvernig samningaviðræðum
milli EB og EFTA, um aukningu á
fríverslun, lyktar.
í öðru lagi vill Austurríki halda
áfram samningaviðræðum við ein-
stök aðildarríki um ákveðin
málefni. í því sambandi er bent á
að Sviss hafi náð hagstæðum
samningum á vissum sviðum að
undanfórnu.
í þriðja lagi ætlar Austurríki að
laga ýmsar reglugerðir að þeim
sem við eru hafðar í EB-ríkjum svo
að gengið verði í sama takti og í
öðrum löndum Vestur-Evrópu.
Er þetta hefur verið framkvæmt
segir stjórnin að hægt verði að
sækja um hlutaaðild að EB, sem
gæti síðar þróast út í fulla aðild aö
bandalaginu, þá einhvern tíma á
næsta áratug.
Hvað um hlutleysið?
Stjórninni í Vín er einnig kunn-
ugt um ýmsa kosti sem EB-aðild
getur haft í för meö sér. Það má til
dæmis nefna stöðu Austurríkis á
landakortinu. Landið gæti þjónaö
sem eins konar tengiliður á milli
austurs og vesturs.
Einnig mun þá koma í Ijós hvort
Sovétmenn halda enn fast við hlut-
leysiskröfuna á hendur Austurrík-
ismönnum. Þegar Austurríki
reyndi til við EB á árunum 1967 til
1970 minntu Sovétríkin á grein
fjögur í hlutleysissamningi land-
anna. Þar er Austurríki bannað að
sameinast Vestur-Þýskalandi, bæði
stjórnmáialega og viðskiptalega.
Hvað sem því líður er leiðin til
Brussel eitt helsta áhugamál ríkis-
stjórnar Vranitzkys. í ljós á eftir
að koma hversu margar krossgötur
leynast á leiðinni.
Lrtlar samkomulags-
vonir innan
Evrópubandalagsins
Haukur L. Hauksson, DV, Kaupmannahöfn:
Eftir árangurslitla fundi land-
búnaðarráðherra Evrópubánda-
lagsins á fimmtudag og utanríkis-
ráðherranna á sunnudag er útlitið
fyrir leiðtogafundinn í Kaup-
mannahöfn á fóstudag svartara en
nokkru sinni fyrr.
Ræddu landbúnaðarráðherrarn-
ir hið eilífa vandamál innan EB
sem er offramleiðsla landbúnaðar-
ins og styrkirnir til bænda. Komið
hafa fram tillögur um stóreflis nið-
urskurð á útgjöldum til landbúnað-
arins sem nú nema tveimur þriðju
hlutum heildarútgjalda EB.
Frakkar og Vestur-Þjóðveijar
vilja ekki refsa bændum sem fram-
leiða of mikið korn og gangast
aðeins inn á mirtni háttar refsigjöld
á offramleiðslu. Má sjá andstöðu
þeirra við niðurskurð í ljósi pólití-
skra áhrifa bændanna í þessum
löndum en þeir hafa meðal annars
staðið fyrir stóreflis mótmælaaö-
gerðum vegna aðgerða EB í land-
búnaðarmálum.
Bretar, sem eru studdir af Hol-
lendingum, vilja aftur á móti setja
mun þrengri ramma um fram-
leiðsluna í landbúnaðinum og
minnka verð það sem EB tryggir
bændum fyrir afurðirnar. Meðan
það er ekki samþykkt vilja þeir
ekki ræða tekjuaukningu banda-
lagsins, sem er eitt af aðalmálum
leiðtogafundarins, ásamt land-
búnaðinum.
Fundur utanríkisráðherranna á
sunnudag var síðasta von Dana,
sem nú gegna formennsku í ráð-
herranefnd EB, um nálgun aðila í
deilumálum fyrir leiðtogafundinn.
Utanríkisráðherrarnir vildu ekki
taka á landbúnaðarvandanum. Því
gefa þeir boltann, sem þeir fengu
frá landbúnaðarráðherrunum,
áfram til leiðtogafundarins. Eiga
leiðtogarnir að bera ábyrgð á
mögulegu samkomulagi og þá taka
á móti mögulegri reiði bænda, aðal-
lega í V-Þýskalandi og Frakklandi.
Gagnrýndu Bretar tillögur Dana
um lausn á landbúnaðarvandanum
sem þeim þóttu vera of slappar.
Reyna Danir nú að miðla málum
Uffe Ellemann-Jensen, utanríkisráðherra Dana, og Joao de Deus Pin-
heiro, utanríkisráðherra Portúgal, ræðast við á ráðherrafundinum á
sunnudag. Utanríkisráðherrarnir vörpuðu ábyrgðinni áfram til leiðtoga-
fundarins í iok þessarar viku. Simamynd Reuter
milli Frakka og V-Þjóðverja annars
vegar og Breta hins vegar en lausn
landbúnaðarvandamálanna virðist
lykillinn að velgengni leiðtoga-
fundarins.
Þótt útlitið sé slæmt meö tilliti til
samkomulags benda reyndir
starfsmenn EB á að svo hafl alltaf
verið þar sem enginn vill gefa eftir
fyrr en sest er að hinum endanlegu
samningaviðræðum leiðtoganna.
Náist yfirleitt lausn þegar svo langt
er komið.
Fyrrverandi formaður fulltrúa-
ráðsins segir slíkt ekki gilda í
jafnríkum mæli nú og áður þar sem
ný lönd, með annan bakgrunn og
óskir, hafa bæst í hópinn og rugli
þar með enn meira pólitískri mynd
bandalagsins.