Dagblaðið Vísir - DV - 06.08.1988, Page 26

26
LAUGARDAGUR 6. ÁGÚST 1988.
Popp
Public Enemy

..Hafíðþiögleymtþvíaðþer.víd
vorum flutthingað varnaihi okkar
rænt. tungumáliokkarrænt. Vidtöp-
udum trú okkar. menningu okkar og
guði. Ogsum okkar vegna hegðunar
töpuðum eigin sál..."
- Martin Luther King í ræðu á sjö-
unda áratugnum
Staöur og stund: The Electric
Ballroom í London, 16. maí síðastliö-
inn. Fyrstu tónleikar bandarísku hip
hop sveitarinnar Public Enemy á
nýja árinu í Bretlandi...
Skyndilega slokkna öll ljós í saln-
um. Andrúmsloftið er rafmagnaö
þegar kynnir kvöldsins hrópar af öll-
um krafti: „Homeboys.-. .make some
noise for Pubhc Enemyyy!" Salurinn
tryhist. Tvö þúsund manns byrja aö
hrópa og flauta eins og þeir eigi hfiö
aö leysa. Reykur liöast um sviöið
þannig að engin leið er að greina
mannaferðir þar. Sírena, sem ætti
betur heima í kvikmynd um stroku-
tilraun úr Sing Sing fangelsi, sker
eyru viðstaddra. Fangelsiskastljós
fínkemba sviðið og áhorfendasvæðið.
í dágóða stund heldur þetta áfram
án þess að nokkuð gerist. Fljótlega
gerir maður sér þó grein fyrir því að
einhver er kominn á sviðið en vegna
reyksins er fólkið smástund aö átta
sig á því að hér virðast vera komnir
þrír hermenn í fullum stríðsskrúða.
Þeir eru klæddir í hermannastakk í
felulitum með svartar „beret“ húfur
á höfði. Með annarri hendi er hálf-
sjálfvirkri Uzi vélbyssu haldið á loft
og sveiflað fimlega fram og til baka.
Hermennimir taka sér stöðu á sviðs-
brúninni og beina' byssunum að
fremstu áhorfendunum. Á eftir þeim
ganga tveir svertingjar í svörtum
íþróttagöhum með hornaboltahúfur
á höfði. Einn þeirra, sem virðist vera
foringinn, vindur sér að áhorfendum
og kallar: „London, England...
consider yourself won!“ Enginn virð-
ist vera ósammála hertökunni því
fagnaðarlætin aukast enn. Tónlistin
hefst.
Tveimur tímum síðar geng ég út
af tónleikum sem munu seint úr
minni hverfa. Pubhc Enemy hafa
sigrast á fordómunum því í kringum
mig flæðir mannfjöldinn, ýmist
svartir eða hvítir sem eiga það nú
sameiginlegt aö hafa dansað stans-
laust hhð við hhð frá því aö tónlistin
byijaði. Sæluvíman leynir sér ekki.
„Public Enemy Number One!“
Þegar htið er yfir tónhstarsögu
seinasta áratugar er það skoðun
margra að á undanfómum árum
hafí einungis ein ný tegund tónhstar
komið fram sem hefur náð einhveiju
fjöldafylgi meðal fólks. Þessi tórdist
er hip hop eöa rap tónhst, sem í dag
hefur brotist út úr innviðum fá-
tækrahverfa svertingja í stórborgum
Bandaríkjanna og skipað sér sess
sem nýstárlegasta og ferskasta tón-
hst ársins 1988.
Beastie Boys, Run DMC og LL Cool
J eru þekktustu dæmin um nýfengn-
ar vinsældir hip hop tónhstarinnar.
Þessir hstamenn eru samt allir því
merki brenndir, að textar þeirra hafa
ahir falhð í þann farveg sjálfsdýrk-
unar og monts sem hefur oftast ein-
kennt rap texta. Þessi htilfjörlegu
umfjöllunarefni hafa verið ein helsta
ástæðan fyrir því að hip hop hefur
ekki öðlast þá viðurkenningu hjá
tónhstargagnrýnendum og almenn-
ingi sem hún á skihð. Núna bendir
aht til þess að á þessu sé að verða
breyting. Breska tónhstartímaritið
Melody Maker, í uppgjöri sínu yfir
bestú breiðskífur 1987, valdi fyrstu
plötu Pubhc Enemy sem bestu breiö-
skífu þess árs. Yo! Bum Rush The
Show, eins og platan nefndist, var
að mati gagnrýnenda blaðsins bylt-
ingarkenndasta hip hop plata seinni
ára og glöggt merki um þroskun tón-
hstarformsins. í kjölfar þessa vals,
er Pubhc Enemy viðurkenndur boð-
beri nýrra tíma, í þeirri tónlist sem
nefnd hefur veriö nútímablús svarta
mannsins.
Pubhc Enemy er samsett af flög-
urra manna kjama sem sér um tón-
hst, tal og herverndf?!?). Fremstur í
flokki er Chuck D sem er aðalrapp-
ari, helsti hugmyndafræðingur og
höfundur meginhluta tónhstarinnar.
Flavor Flav er eins konar kynnir
hljómsveitarinnar, með hástemmdu
rappi sínu gegnir hann því hlutverki
að kynna og kynda undir Chuck D
sem er almennt viðurkenndur sem
einn besti rappari Bandaríkjanna.
Helgarpopp
Þorsteinn Högni
Gunnarsson
í hip hop tónlistinni verður hlutur
plötusnúðsins seint ofmetinn. Blönd-
un hans á hinum óhklegustu tónhst-
arbrotum njeð „scratch“-tækni sinni
skapar tónlistinni þá sérstöðu gagn-
vart hefðbundnari hljóðfæraleik sem
einkennir hip hop. Terminator X er
maðurinn á bak við spilarana hjá
Pubhc Enemy og þykir með þeim
færustu.
Loks er það hugmyndafræðingur-
inn og herforinginn Professor Griff.
Hann er yfirmaður Pubhc Enemy
„hersins" sem gengur undir nafninu
Security Of The First World, og fylg-
ir hljómsveitinni hvert sem hún fer.
Það skal þó tekiö fram að þessir her-
menn eru nú ekki alveg jafn ógn-
vænlegir á tónleikum og virðist í
fyrstu. Uzi vélbyssumar, sem þeir
sveifla flálglega, era aðeins plasteft-
irhking af alvöru gripnum og undir-
strika það að þessi hermannaleikur
Pubhc Enemy er aðallega tíl þess
fahinn að skerpa og viðhalda þeirri
ímynd sflómmálaróttækni sem,
ásamt tónhstinni, er meginástæðan
fyrir þeirri athygh sem hljómsveitin
hefur vakið.
„Black Steel In '
The Hour Of Chaos“
Það fer ekki á milli mála hjá þeim
sem fylgst hafa meö þróun vest-
rænna þjóðfélaga, að hlutur svarta
minnihlutans bæði í efnahagslegum
og menningarlegum gæðum sam-
félagsins hefur verið heldur htih. Á
Professor Griff
ogtveiraf „her-
mönnum" Public
Enemy...
IM
þessu vekja Pubhc Enemy athygh og
fara ekki leynt með skoðun sína á
því að rót alls ills í lífi svartra í
Bandaríkjunum í dag, sé hvíti mað-
urinn og helsta verkfæri hans, Ríkið.
Allt frá því að svertingjar komu í
hlekkjum th Bandaríkjanna frá Afr-
íku hafi hvítir menn viðhaldið ánauð
þeirra með einum eða öðrum hætti.
Þessu vilja Pubhc Enemy, líkt og
ahir þenkjandi menn, breyta en það
eru aðferðimar sem þeir boða sem
hafa farið fyrir brjóstið á mörgum.
Þeir segja sem svo að eina leiðin fyr-
ir svertingja tíl að ná fram þjóðfé-
lagslegum rétti sínum sé að hrifsa
hann frá hvítum með öllum thtækum
ráðum. Menntun, samheldni og bylt-
ing, hvort sem hún er friðsamleg eða
ekki, eru einkunnarorð Pubhc
Enemy. Þessa afdráttarlausu hug-
myndafræði sækja þeir til eldri
blökkumannaleiðtoga s.s. Marcus
Garvey, Malcolm X, og Martin Lut-
her King. Friðsamlegar baráttuað-
ferðir Martin Luther eru Pubhc
Enemy þó ekki sérlega að skapi,
heldur sverja þeir sig sterkast í ætt
viö Black Panther hreyfinguna sem
var uppi í kringum 1970 og vakti
mikinn ugg í brjósti hvítra valdhafa
í Bandaríkjunum. Það er einmitt frá
Black Panther hreyfingunni sem
hernaðarleikir Public Enemy eru
komnir. En það sem hefur kannski
valdið mestum úlfaþyt í kringum
hljómsveitina er hklegast stuðningur
hennar við einn alróttækasta
blökkumannaleiðtoga Bandaríkj-
anna um þessar mundir, Louis Farr-
akhan. Farrakhan er nefnhega einn
háværasti boðberi kynþáttaaðskiln-
aðar milh svartra og annarra kyn-
þátta og hefur látið sér ýmislegt um
munn fara sem hefur t.d. vakið mikla
reiði meðal gyðinga í Bandaríkjun-
um,
On A Roll, The Father
Of Your Rock N’Roll“
Hver sem skoðun manna kann aö
vera á róttækum stjórnmálaboðskap
Pubhc Enemy eru flestir sammála
um það að tónhstin' sem þeir flytja
sé einfaldlega það besta sem hip hop
býður upp á í dag. Tónlistin, sem á
sterkar rætur í fónki James Brown,
er t.d. að margra mati beinskeittasta
danstónlist stórborgarinnar um
þessar mimdir.
í seinustu viku kom út önnur
breiðskífa Public Enemy. Nafnið er
í stíl við boðskapinn, platan heitir It
Takes A Nation Of Mhhons To Hold
Us Back. Innanborðs eru ein sextán
lög sem eru hvert öðru betra. Það
kæmi mér raunar á óvart ef Pubhc
Enemy hreppir ekki aðra viðurkenn-
ingu frá blöðum á borð við Melody
Maker fyrir þessa plötu. T.d. er fram-
sækin notkun hennar á svonefndum
„sampler" grunnurinn að róttæk-
ustu rytmum sem hafa veriö greiptir
á plast það sem af er þessa árs. i lag-
inu Rebel Without A Pause notar
Pubhc Enemy t.d. trompefieik Mhes
Davis sem þeir umbreyta th að
mynda stöðugt og endurtekið ískur
sem er grunnrytmi lagsins.
Þessi notkun þeirra á gömlum
djassi minnir líka á þaö sem sumir
tónhstargagnrýnendur hafa sagt um .
tónhst Pubhc Enemy sem ég get ekki
annað en tekið undir. Nefnhega það,
að hip hop tónhstin, sem Pubhc
Enemy hafa loks fuhkomnað á þess-
ari plötu, er byltingarkenndasta inn-
leggið í tónhst svertingja síðan sjálf-
ur djassinn kom fram...
Bass! Howlow can you go?
Deathrow. What a brotherknows.
Once again, backis the incredible
the rhyme animal
the incredible D, Public Enemy Num-
berOne!
Chuck D