Dagblaðið Vísir - DV - 06.08.1988, Page 43

LAUGARDAGUR 6. ÁGÚST 1988.
55
LífsstOI
Scala er trúlega þekktasta óperuhús veraldar. Þar hafa mörg stórvirki verið unnin og svo er enn.
MOanó hefur ýmislegt aö bjóða listunnend-
um, ekki síður en aðrar ítalskar stórborgir.
Óperuunnendur skunda að sjálfsögðu rakleiöis
í Scala óperuhúsið, en best er að hafa vaðið
fyrir neðan sig og panta miða með góðum fyrir-
vara. Getur þá verð á bestu sætum hlaupið á
mörgum þúsundum króna. En þeir sem ekki
setja fyrir sig að horfa á óperu uppréttir í
nokkrar klukkustundir geta fengið ódýra miða
í stæði með stuttum fyrirvara.
Hið fræga Scala er ekki mikilfenglegt að sjá
utan frá, en hins vegar er óperuhúsið mjög
virðulegj þegar inn í aðalsalinn er komið. Eng-
inn tónlistarunnandi verður svikinn af að
heimsækja þetta sögufræga musteri óperutón-
hstar, jafnvel þótt hann lendi á minni háttar
óperuuppfærslu.
En Mílanó er einnig fræg fyrir gagnvandaðar
og frumlegar leiksýningar og ber þar einna
hæst Teatro Milano, sem stjórnað er af einum
færasta leikstjóra og dramadurg ítala, Giorgio
Strehler. Þótt menn séu ekki talandi á ítölsku,
ættu þeir engu að síður að reyna að berja aug-
um þessar leikhúsuppfærslur Strehlers, sem
ekki eru síður fyrir augað en eyrað.
En fyrst við erum að tala um augað, þá skal
það fúslega viðurkennt að Mílanó getur ekki
státað sig af eins mörgum gömlum glæsihöllum
og margar aðrar ítalskar borgir, til dæmis Flór-
ens, Feneyjar og Róm.
Eitt hefur MOanó fram yfir flestar aðrar ít-
alskar stórborgir, nefnOega gott úrval bygg-
inga í art nouveau (sem þar kallast „liberty”)
stO sem var í tísku um síðustu aldamót og er
hægt að kaupa leiðarvísi um þær á staðnum.
Síðasta kvöldmáltíðin,
hryggðarmynd
Hertoginn af Sforza var á sínum tíma hús-
bóndi Leonardos da Vinci, sem hannaði fyrir
hann vígvélar, og hefur nafn Leonardos æ síð-
an verið tengt Mílanó.
Ekki er það síst vegna Síðustu kvöldmáltíðar-
innar, sem hann málaði á vegg í matsal munk-
anna í Santa Maria dehe Grazie, spottakorn frá
kastalanum.
En því miður þurfti Leonardo aö nota tæki-
færið og gera tilraunir með ohuht, sem ekki
tolUr á kalkveggjum, með þeim afleiðingum
að myndin hefur verið að skemmast allar götur
síðan.
í dag er Síðasta kvöldmáltíðin hálfgerð
hryggðarmynd að sjá, en þó ætti fólk að gera
sér ferð tU að skoða hana, ekki síst fýrir það
að sjálf kirkjan er að hluta til verk brautryðj-
andi arkitekts á endurreisnartímanum, Bra-
mante að nafni.
Ég hef orð íslensks myndUstarmanns sem
nú býr í MUanó, Einars Garibaldi, fyrir því að
hinn eini rétti sjónpunktur á kirkju Bramantes
Hin mikillenglega dómkirkja Mílanóbúa, Duomo.
’ .Trrrtl
t * *4 jí 1
* 1 WS» • ( 1
JBK "S*fl
MMfengleg smíö
Iðnbyltingin sá fyrir mestum hluta þeirra.
Þó eru í MUanó að minnsta kosti tvær heims-
frægar byggingar frá því fyrir endurreisn, það
er hin fræga dómkirkja Duomo og Castello
Sforzesco, höfuðvígi Sforza-ættarinnar, sem
lengi réð lögum og lofum í borginni.
Dómkirkjan nýþvegin er mikilfengleg gotn-
esk smíð sem upplagt er að skjótast inn í og
skoða þegar heitast er í veðri. En rétt er aö
brýna fyrir ferðamönnum, að kirkjan er í stöð-
ugri notkun, þangaö kemur fólk til að biðja og
vera eitt með sjálfu sér og því er óviðurkvæmi-
legt að trufla það með flassmyndatökum. Á
þetta raunar viö um öll guðshús á Ítalíu.
Menn þurfa hins vegar ekki að vera eins
andaktugir í kastalanum sem inniheldur ýmsa
dýrgripi, meðal annars eina af síðustu högg-
myndúm Michelangelós, Rondandini Píetuna
svoköUuðu.
sé „á milli rauða Fíatsins og gula fólksvagnsins
við Via Caradosso”.
Hann mæhr einnig með því að fólk skoði
undurfagran garðinn við kirkjuna, áður en
þeir stíga inn fyrir dyr hennar og get ég alveg
tekið undir það.
Á þessu stigi ferðarinnar verða flestir senni-
lega að gera upp við sig hvort þeir ætla að
skoða nútímamyndlist eða eldri Ust, en af
hvoru tveggja er gnótt í MUanó.
Listskoðun með
höppum og glöppum
Þeir sem ætla að halda sig við eldri list
ættu endUega að byrja á Brera safninu (opið
þriðjud.-fimmtud. kl. 9-19, fóstud. & laugard.
9-13, lokað mánudaga) sem er stutt frá Scala
óperunni. Því miður er þetta sögufræga safn í
talsverðri niðurníðslu, skyndilokun er þar oft
framkvæmd á ákveðnum sölum, en ef heppnin
er með í spUinu, fær gesturinn að hta lykUverk
eftir marga helstu meistara endurreisnar og
barokks, th dæmis Mantegnas og Rafaels.
Ekki ætti hann heldur að láta hjá líða aö gjóa
augum á nokkur ágæt verk eftir helstu frum-
kvöðla í ítalskri nútímamyndhst sem hanga í
fordyri safnsins, menn eins og de Chirico,
Morandi, Carrá, de Pisis o.fl.
Palazzo Poldi Pezzoh viö Via Manzoni (opið
9.30-12.30 & 14.30-17.30 alla daga nema mánu-
daga) er mun betur rekið en Brera, af ástæðum
sem ég ekki þekki. Þar er abragðsgott mál-
verkasafn, gott safn listmuna, auk vandaðs
safns vopna og herklæða frá fyrri tímum.
Til að sjá það allra nýjasta í myndhstinni
verða menn að þræöa gallerun, því ekkert safn
í Mílanó sinnir nýgræðingnum reglulega vel.
Þó eru stundum settar upp sýningar á sam-
tímalist í GaUeria di Arte Moderna við Via
Palestro, Palazzo deha Permanente við Via
Turati og Rotonda deha Besana við Via Besana.
Vítt og breitt
Sammerkt með þessum nútímasöfnum er
að þau eru dreifð vítt og breitt um miðborgina.
Heimildamaður minn, Einar Garibaldi, mælir
sérstaklega með fimm gaheríum, Marconi og
Marconi 17 við Via Tadino, Christian Stein við
Via Lazzaretto, Galleria Toselli við Via del
Carmine og Studio Cannaviello við Via Cusani.
Þeir sem hafa svo sérstakan áhuga á framúr-
stefnulegri hönnun þeirra Mílanóbúa, þ.á.m.
hinum heimsfræga Memphis-hópi (sem nú er
hættur samstarfi) fá síðan eitthvað viö sitt
hæfi í Dilmos Milano, Piazza San Marco.
Flest eru þessi gaherí opin mihi 10 og 12 á
morgnana og 15 til 18 um eftirmiödaginn.
Eftir þessa töm í Mílanó er svo upplagt aö
bregða sér til Feneyja, þar sem Bíennalinn
stendur nú sem hæst.
-ai
Viltu eina samioku?
- Nei, ég vil ekki skemma mafarlystina. Ég er að fara
með Arnarflugi.