Dagblaðið Vísir - DV - 27.10.1988, Blaðsíða 33

FIMMTUDAGUR 27. OKTÓBER 1988.
33
Lífsstfll
í sama skóla
íslenskir fatahönnuðir hafa ekki
verið sérlega áberandi í þjóðlífinu
hér á landi, að minnsta kosti ekki
miðað við kollega þeirra erlendis
sem venjulega er hampað í fjölmiðl-
um eins og konungbornu fólki.
Ástæðurnar eru til að mynda að
framleiðslukostnaður fatnaðar hér á
landi er mjög hár, markaðurinn er
lítill og hvert fyrirtækið af öðru hef-
ur verið að fljúga á hausinn í fata-
bransanum. Þeir halda þó ótrauðir
áfram og hafa nýlega sett upp sýn-
ingu á verkum í sínum í Hafnargall-
eríi (fyrir ofan bókabúð Snæbjamar).
Á sýningunni sýna 18 félagar FAT,
sem alhr eru sérmenntaðir, fata-
hönnun eða textO, skissur eða verk
i römmum sem eru hugmyndir fyrir
veturinn 1987-’88 og í tengslum við
hana var hal/iin ráðstefna um hönn-
unarmál á íslandi.
FAT er félag 30 fata- og textO-
hönnuða sem stofnað var 19. júní
1986. Hingað til hefur félagið staðið
fyrir einni samsýningu félaga sinna
í íslensku óperunni.
og Armani
Ein þeirra sem sýnir. verk sín í
Hafnargalleríi er Vera Ósk Steinsen
sem á fjögur ár að baki í fatahönnun
frá listaskóla í Bandaríkjunum er
nefnist Parsons School of Design.
Hann er einn þekktasti skóli sinnar
tegundar í Bandaríkjunum og þótt
víðar væri leitað. Þaðan hafa úskrif-
ast engu minni menn en Perry Ellis
og Armani, konungur karlmanna-
fatatískunnar. Á hverju ári koma svo
fræg nöfn eins og Oscar de la Rente,
Donna Karan og Calvin Klein tO að
skoða og gagnrýna verk nemenda.
Vera var ein í hópi örfárra nemenda
sem komst með fót sín á lokatísku-
sýningu hjá skólanum sem þýðir að
hennar fatnaður fellur „konungun-
um“ vel í geð. Margir nýta sér þá
tækifærið og reyna að komast í sam-
bönd við þessa aðila sem að sjálf-
sögðu gengur misjafnlega.
Hægt er að útskrifast úr skólanum
með BA gráðu, sem Vera gerði, mast-
ersgráðu og jafnvel sem doktor. í
þessum skóla er meðal námsgreina
fatahönnun, málaralist, umbúða-
hönnum, auglýsingateiknun, um-
hverfishönnun og margt fleira, raun-
ar flest sem tengist listasviðinu.
Erfiður skóli
Nokkur verka islensku fatahönnuðanna sem sýnd eru í Hafnargallerii um þessar mundir. Þar er ýmislegt að sjá, meðal annars hugmyndir Islendinga
um vetrartiskuna. DV-myndir BG
Hugmyndir að fatnaði sem Vera teiknaði i skólanum.
Vera segist vera smásmuguleg í sinni hönnun því henni
finnist betra að kaupendur viti að hverju þeir gangi.
Vera Ósk Steinsen lærði i þekktum
skóla í Bandaríkjunum þar sem
Perry Ellis og Armani útskrifuðust á
sínum tima. Það má geta þess að
Vera er í peysu sem hún hannaði
sjálf.
ímynd hinnar klassisku athafnakonu sem Vera segist
mestan áhuga hafa á.
Islenskir fatahönnuðir sýna verk sín:
Asíumarkaðurinn spenn-
andi fyrir íslendinga
- segir Vera Ósk Steinsen fatahönnuður
Aö sögn Veru er ekki hægt að taka
doktorsgráðu í fatahönnun sem
slíkri. En ef maður vill halda áfram,
eftir að hafa lokið námi í fatahönn-
un, er til dæmis hægt að verða sér
úti um doktorsnafnbót, meðal annars
í sögu fatanna eða jafnvel í listfræði
eða listasögu.
Fyrsta áriö í Parsons School of
Design er almenns eðlis sem allir
þurfa að taka en eftir það getur fólk
valið um það sem boðið er upp á í
skólanum. „Skólinn er mjög erflður.
Maður er fyrst og fremst alsæll yfir
því að hafa komist inn vegna þess
að aöeins örlítiö brot þeirra sem
sækja um kemst inn í skólann. Á
fyrsta árinu er það hreinlega spurn-
ing um að komast yfir námsefnið.
Kennararnir eru þó mjög elskulegir
hvað þetta snertir og reyndu aö stilla
kröfunum í hóf við útlendingana. En
eftir fyrsta árið varð námshraðinn
eðlilegur," sagði Vera.
Hvaða möguleikar?
Hverjir eru möguleikarnir fyrir
fatahönnuði hér heima?
„Hér er óskaplega lítill markaður.
Þegar ég kom heim virtist ástandið
vera þannig að allt væri að fara til
fjandans; allar prjónastofurnar voru
að loka.
Ég hafði veriö í ágætis sambandi
við þá hjá Álafossi á meðan ég var í
skólanum, hafði gert verkefni fyrir
þá eitt sumarið. Þegar ég kom heim
var ég einnig í nokkrum verkefnum
fyrir þá. En það datt allt uppfyrir
þegar að sameiningunni varð hjá
Sambandinu og Álafossi. Þannig að
það blés ekki byrlega fyrir fatahönn-
uði hér á landi.“
Verá vinnur nú hálfan daginn hjá
Sævari Karli og segir þá vinnu mjög
skemmtilega og ijölbreytta. Hún er
nú meðal annars aö fara að vinna
að kynningarbæklingi sem Sævar
Karl er að fara að gefa út.
Vera hefur mikinn áhuga á tónlist
og spilar á fiðlu. 'En hana langaði
einnig að fara út í eitthvað sjónræns
eðlis, þess yegna valdi hún sér fata-
hönnun. „Ástæðan fyrir því að ég
valdi að læra í Bandaríkjunum var
sú að þar lærir maður markaðssetn-
ingu til jafns viö fatahönnun.“
Er smásmuguleg
í skólanum sagðist Vera hafa lært
alhliða fatahönnun en í dag hefði hún
mest gaman af því að teikna og
hanna peysur því þar fengi hún aö
vera með í öllu ferlinu, velja garn,
liti, munstur og annað. Teikningar
eru einnig eitt af því sem Vera hefur
verulega gaman af. „Ég reyni að gera
teikningarnar sem skýrastar og
vandaðastar svo að kaupendur viti
nokkurn veginn að hverju þeir
ganga. En sumir hafa teikningarnar
sýnar opnari, eða meira flug í þeim
eins og sagt er. Ég er bara svo smá-
smuguleg.
í skólanum er lögð mikil áhersla á
til hvaða markaðshópa við erum að
reyna að höfða, til tvítugrar skóla-
stúlku eða fertugrar háttsettrar
konu.“
Sjálf segist Vera Ósk vera mjög
klassísk og hefðbundin í sinni hönn-
un enda sýndi það sig í Bandaríkjun-
um aö þegar námsmönnunum var
skipt niður á hönnunarfyrirtæki -
þar sem fariö var eftir hönnunarstíl
hvers og eins - var Vera send til Jon-
es New York sem er fyrirtæki sem
hannar fót hinnar hefðbundnu bis-
nesskonu.
Vera segist ekki sauma mikið sjálf
vegna þess að henni fmnist vera það
mikið af góðum saumakonum í kring
um sig sem farist það betur úr hendi
en sér. Auk þess flnnst henni það
taka of langan tíma og þar fái hún
ekki eins miklu að ráða vegna þess
að fólk sé venjulega þegar búið aö
gera sér ákveðnar hugmyndir fyrir-
fram.
íslenskar vörur á
röngum markaði
„Markaðurinn fyrir fót er mjög
erfiður. Maður þarf að vera mjög
lunkinn til að geta spilað á hann. Það
er til dæmis mjög mikið af íslenskum
vörum sem hreinlega fara á rangan
markað erlendis, eða rangan staö í
búðum, vegna þess að íslendingar
þekkja ekki nógu vel til frumskógar-
ins þarna úti. Ég held að það sé frem-
ur spurning fyrir okkur íslendinga
að reyna að kynna okkur markaðina
erlendis út frá því hvar við getum
látið sauma fatnaðinn. Asíumarkað-
urinn er mjög spennandi þó áfram
veröi fatnaðurinn íslenskur. Þá kost-
ar fatnaðurinn einungis brot af því
sem hann myndi annars kosta. Með
því að hafa lágan framleiðslukostnaö
er hægt að láta ótrúlegustu ævintýri
rætast. Þá er maður kominn hrein-
lega út í viðskipti með fatahönnun-
inni. Mér sýnist svo að við íslending-
ar eigum nóg af ungu og upprenn-
andi fólki sem gæti tekið að sér að
markaðssetja okkar vörur erlendis.“
Er að koma hreyfing
á hönnunina?
„Ég hef einmitt tekið eftir því að
góðir hönnuðir, sem voru með mér
i skólanum úti, gátu margir hveijir
ekki komið sér á framfæri vegna
þess að þeir höfðu ekki viðskiptavit.
En aftur á móti voru aðrir sem voru
að mínum dómi ekkert sérstakir
hönnuðir sem komu sér á framfæri
af því þeir kunnu á markaðinn.
Er hægt aö lifa af því að vera fata-
hönnuður hér á landi?
„Ég geri það ekki eins og er og veit
ekki hvað verður. Ég er búin að gefa
mér tíma frá því ég var í skóla og
Tískan
mér sýnist að ég geti ekki lifað á
hönnuninni einni saman. Hins vegar
geri ég mér vonir um það ef teikning-
arnar bætast við, jafnvel í kortagerð
eða einhverju slíku. En það virðist
eins og það sé aö komast meiri hreyf-
ing á hönnun hér heima núna. Til
að mynda eru þeir í Textil að fara
að reyna fyrir sér á innanlandsmark-
aði með íslenska hönnun á fatnaði.
Ef við förum rétt aö er ég mjög bjart-
sýn á að við íslendingar getum náð
langt í framtíðinni." -GKr.