Dagblaðið Vísir - DV - 31.10.1988, Blaðsíða 15

MÁNUDAGUR 31. OKTÓBER 1988.
15
Meiming
Nýlistasafnið 10 ara:
Leitandi, utangarðs og á götunni
- Níels Hafstein, Halldór Ásgeirsson og Kristján Steingrímur í afinælisspjalli
Nýlistasafniö heldur um þessar
mundir upp á 10 ára afmæli sitt með
veglegri sýningu í eigin sýningarsöl-
um og einnig í nýju og glæsilegu
húsnæði Listasafns íslands. Nýlista-
safnið á því miður ekki sama láni að
fagna og Listasafnið í húsnæðismál-
um því allt stefnir í að það verði á
götunni um áramót. Til að ræða
stöðu Nýlistasafnsins, afmælissýn-
inguna og framtíðaráformin fengum
við í smá6pjall tvo núverandi stjóm-
armenn, þá Kristján Steingrím og
Halldór Asgeirsson, og Níels Haf-
stein, fyrsta stjórnarformann safns-
ins, en hann á jafnframt verk á af-
mælissýningunni.
Kristján Steingrímur: Það má segja
að tilefnið að þessari sýningu sé tví-
þætt; annars vegar er verið að minn-
ast þessara tímamóta, tíu ára af-
mælis safnsins, og hins vegar er ver-
ið aö dusta rykið af safngripunum,
m.a. til þess að fá einhverja umræðu
um safnið og vekja máls á þeirri stað-
reynd að það er að missa ofan af sér
húsnæðið. Við erum að reyna að
koma Nýlistasafninu af þessu „und-
ergroundstigi". Sáum okkur reyndar
til neydda að leita út fyrir safnið að
húsnæði undir sýninguna vegna þess
hve sýningin hlaut að verða viðamik-
il. Við fómm þess vegna á stúfana til
að athuga hvaða húsnæði gæti verið
á lausu undir sýninguna og enduðum
á Listasafni íslands. Það vakna nátt-
úrlega ýmsar spumingar þegar tekin
er upp samvinna við Listasafnið.
Níels Hafstein: Það má kannski
segja að sjónarmiðin hafi nálgast
með kynslóðaskiptum; Listasafnið
hefur yngst upp en við elst í leiðinni
- elsti meðlimur Nýlistasafnsins er
held ég um sjötugt...
Halldór Ásgeirsson: Ég held að
þetta sé nú dálítið orðum aukið, við
erum a.m.k. ekkert að deyja út. Flest-
ir núverandi stjórnarmenn em í
kringum þrítugt svo það hefur í
sjálfu sér ekkert elst nema sjálft safn-
ið.
Níels: Það er hins vegar miklu
minna um það núna en fyrir 10 ámm
að fólk, sem er að ljúka skóla, sýni
Nýlistasafninu áhuga. Fólk er miídu
meira upptekið af því nú en áður aö
markaðssetja sjálft sig sem lista-
menn. Það er óþolinmótt að bíða eft-
ir að verða að þekktum nöfnum í
listaheiminum og hefur lítinn áhuga
á svona misskildum „underground-
artistum" eins og okkur.
- Nú er Nýlistasafnið þekkt fyrir að
hafa verið samastaður gjöminga-
listamanna. Hvers vegna em þeim
ekki gerð ýtarlegri skil en raun ber
vitni á yfirlitssýningu Islendinganna
í Listasafninu?
Halldór: Það er í raun bara spum-
ing um það hvemig eigi að standa
að hlutunum, hvort það eigi að hræra
öllu saman. Við teljum að þarna hafi
verið valin tiltölulega hlutlaus leið
með því að sýna aðeins muni í eigu
safnsins en sleppa því sem viðkemur
aktívítetinu.
Kristján: Það var reyndar meining-
in að hafa myndbandadagskrá þar
sem sýnt yrði eitthvað af þeim gjöm-
ingum sem fram fóm í Nýlistasafn-
inu eða annars staðar en þegar til
kom reyndist erfitt að nálgast bita-
stæðar upptökur. Svo er náttúrlega
líka það að menn voru eiginlega ekki
byrjaðir neitt að ráði að gera „per-
formansa“ á þessum tíma. Það var
ekki fyrr en ’80 eða ’81 sem gjörning-
amir urður eitthvað áberandi. Það
má segja að Níels sé endapunkturinn
á þessari sýningu í Listasafninu.
Níels: Menn voru auðvitað aö
vinna í ýmsa miðla á þessum áram.
Það var í rauninni ekki fyrr en upp
úr 1970 sem „konseptið“ byrjaði, í
enda SÚM-tímabilsins. En það var
mjög upp og ofan hvort þessi verk,
sem tengdust á einhvem hátt gjörn-
ingum, varðveittust.
- Eftir sýningunni í Listasafninu að
dæma hefur Sigurður Guðmundsson
a.m.k. munað eftir að taka meö sér
myndavél.
Níels: Já, en síðan em verk eins
og blóðmörskeppirnir hans Kristjáns
sem ég lít á margan hátt á sem tíma-
mótaverk. Þeir voru ekki margir sem
gátu fallist á að þetta hefði eitthvað
með list að. gera. Ég tel mig heppinn
að hafa tekist að bjarga tveimur
keppum þar sem þeir lágu í rasli sem
átti að henda úr gömlu SÚM-komp-
unni. Þannig að ég held að efnistökin
séu einfaldlega allt önnur nú.
Kristján: Já, nú eru menn alltaf að
taka upp myndavélarnar sínar.
- Hvaö finnst ykkur um þau orð
Guðbergs Bergssonar í inngangi sýn-
ingarskrárinnar að Nýlistasafnið
hafi orðið tfi á undan þeirri list sem
það átti að hýsa, að það hafi virkað
fremur sem orsök en afleiðing í lista-
lífinu?
Níels: Já, ég held að þetta sé hæpin
ályktun. Þetta var einfaldlega þannig
að þeir sem vom í SÚM á sínum tíma
héldu áfram á sama staðnum með
því að taka þátt í stofnun þessa safns.
Verkin bámst safninu svo bara jafn-
óðum og sýningar voru haldnar.
Halldór: Ég held að það geti verið
villandi að flokka stefnurnar á þess-
um tíma eftir stöðum og segja t.d.:
Hildur Hákonardóttir: Úr sögu manr
Þetta er Suðurgötu 7-list, þetta er
Nýlistasafnslist og þetxa SÚM. Með
því er verið að setja undir sama hatt-
inn listamenn sem eiga kannski fátt
annað sameiginlegt en að vera leit-
andi og utangarös í augum menning-
arpólitíkusanna. En að vera aö leita
að einhverri stefnu, það held ég að
sé bara vitleysa. Þama er í mesta
lagi um samkennd ungra og leitandi
hstamanna að ræða.
Níels: Ef ég skil þig rétt þá ertu að
segja aö um leið og eitthvað nýtt
Myndlist
Ólafur Engilbertsson
kemur fram þá hljóti það að birtast
hérna.
Halldór: Já.
- Þannig að þið lítið ekki á Nýlista-
safnið sem safn í hefðbundnum
skilningi heldur frekar sem vettvang
skapandi lista?
Níels: Já, en það er náttúrlega ekki
síður mikilvægt hlutverk sem Ný-
listasafnið gegnir að bjarga menn-
ingarverðmætum frá því að fara í
ruslið. Það hefur svo oft sýnt sig að
það þýðir ekkert að vera vitur eftir
á þegar öll vísbending um skapandi
hugsun er orðin að ösku. Það vom
auðvitað ekki allir sammála um það
hvort verkin ættu rétt á sér. Það var
oft rifist um það hvort þau hefðu eitt-
hvert söfnunargildi.
Halldór: Þaö er hlálegt að það fólk,
sem hefur haft með menningarmál
að gera og haft hér áhrif á viðgang
myndlistarinnar, að í mörgum tilvik-
um er hægt að telja á fingrum ann-
arrar handar þau skipti sem það hef-
ur komið hingað. Og á sama tíma og
stórir hlutir vom að gerast hér í
nýsköpun vissi margt af þessu fólki
ekki einu sinni að Nýlistasafnið væri
til. Þaö getur verið pirrandi fyrir
fólk, sem er búið að leggja á sig
margra ára sjálfboðavinnu, að verða
Dieter Roth: Lyktarorgei, 1965.
enn og aftur fyrir barðinu á vanþekk-
ingu þessara menningarpólitíkusa.
Níels: Gott dæmi um þetta skiln-
ingsleysi er einmitt afstaða Lista-
safnsins í gegnum tíðina. Einhverju
sinni kom einhver kona hingað á
sýningu á þess vegum og það eina
sem hún virtist hafa áhuga á var
hvort ég notaði grautarlím eða Uhu
til að líma saman verkin mín.
- En hefur afstaða hins opinbera og
Listasafnsins ekki breyst með þess-
ari samsýningu? Felst ekki í henni
viðurkenning?
Halldór: Ég veit það ekki. í raun
og vem eru aðstæður alveg þær
sömu núna og fyrir tíu árum. Við
höfum álíka mikinn fiárstuðning frá
hinu opinbera og þá, þ.e.a.s. lítinn
sem engan. Ef eitthvað er þá hefur
ástandiö versnaö. Við stöndum t.d. í
þeim sporum núna að hafa e.t.v. ekk-
ert þak yfir höfðinu á næsta ári. Það
bætast alltaf ný verk í safnið og þetta
litla pláss, sem við höfum hér undir
geymslu, dugir hvergi til. Verk í eigu
safnsins em úti um allan bæ, aðal-
lega á vinnustofum listamanna. En
eins og Níels nefndi áðan þá hafa
kynslóðaskipti kannski breytt ein-
hverju. Fólk þekkist sjálfsagt betur
en ég held að afstaðan sé mestmegn-
is sú sama.
- Varðandi húsnæðismálin. Nú var
t.d. haldin mikil og fiölbreytt sýning
eöa „workshop” í JL-húsinu ’83 sem
hét Gullströndin andar. Hefur komið
til greina að færa rekstur Nýlista-
safnsins í slíkan farveg þar sem fleira
yrði á boðstólum en einungis mynd-
listarsýningar?
Kristján: Það má ekki gleyma því
að Nýlistasafnið hefur verið leigt út,
bæði til tónleikahalds og leiksýninga.
Hér hafa t.d. Egg-leikhúsið og Al-
þýðuleikhúsið verið meö sýningar
og leigt húsnæðið. Gullströndin and-
ar var hins vegar meira „spontant"
fyrirbæri. Þarna vora vinnustofur
- listamanna og þar af leiðandi allt
aðrar forsendur. Hér var meira lagt
upp úr því að leigja húsnæðið út til
sýningahalds jafnframt því að koma
upp góöu safni. Hitt er annað mál að
húsnæði á borð við það sem þarna
var til staðar í JL-húsinu myndi
henta Nýlistasafninu mjög vel.
Halldór: Við lítum svo á að borgin
eigi að hafa frumkvæði í þessu máli.
Hér erum við búnir að leggja á okkur
sjálfboðavinnu í þágu menningarlífs-
ins í borginni í tíu-fimmtán ár og
okkur finnst við bara eiga þetta inni
hjá borgaryfirvöldum.
Níels: Nú hefur Alþýðubankinn
veitt okkur gálgafrest í eitt og hálft
ár svo það fara að verða síðustu for-
vöð. E.t.v. kæmi það sterkast út fyrir
okkur að taka höndum saman við
aðra menningarhópa sem hefur ver-
ið úthýst, eins og t.d. frjálsu leik-
hópana. En menningarmálanefnd
borgarinnar er aö vinna í málinu,
eftir því sem við best vitum, og von-
andi kemur eitthvað út úr því.
Halldór: Það má alveg koma fram
hér að fyrir 2-3 árum vorum við í
stjórn safnsins orðnir það svartsýnir
og leiðir á sinnuleysi hins opinbera
að við vorum famir að hugleiða að
gefa Listasafninu öll verk Nýlista-
safnsins. En sem betur fer var hætt
við þessi áform. Við erum þess líka
fullvissir að tíminn vinni með okkur,
og Nýlistasafnið mun lifa - það er
klárt mál. - ÓE
405 GR OG SRI
aar
Við rýmum fyrir 1989 árgerðinni af Peuge-
ot 405, lækkbm verðið og bjóðum einstak-
lega góð greiðslukjör - 25% ÚTBORGUN
OG EFTIRSTÖÐVAR TIL 18 MÁNAÐA Á
ÓVERÐTRYGGÐU SKULDABRÉFI.
Staðgr.verð Afborg.verð
PEUGEOT 405 GR 1900’88 795.000,- 858.600,-
VERÐ1989 ÁRGERÐAR 895.500,- 967.100,-
Búnaður: 110 ha vél, 5 gíra skipting, vökvastýri, veltistýri,
rafhitaðir útispeglar, rafhituð framsæti o.fl.
Staðgr.verð Afborg.verð
PEUGEOT 405 SR11900 ’88 895.000,- 966.600,-
VERÐ1989 ÁRGERÐAR 1.014.700,- 1.095.900,-
Búnaður: 125 ha vél með beinni innspýtingu eldsneytis á vél, 5
gíra skipting, vökvastýri, rafdrifnar rúður, fjarstýrðar miðlæsingar
(central), litað gler, rafhitaðir útispeglar, rafhituð framsæti o.fl.
JÖFUR - ÞEGAR
ÞÚ KAUPIR
BÍL
JÖFUR HF
Nýbýlavegi 2 • Sími 42600
OPIÐ 9-18 VIRKA DAGA
OG 13-17 LAUGARDAGA