Dagblaðið Vísir - DV - 28.12.1988, Blaðsíða 28

28
MI&VÍTOÖASS® M íSSSímfBMSm
Lífsstm
DV-mynd KAE
Börnin hafa mesta skemmtan af flugeldahriö og blysum á gamlárskvöld en margir fullorðnir ganga í barndóm þegar þeir finna púðurlyktina.
íslendingar skot-
glaðari en aðrir
- rúm hundrað tonn af flugeldum á ári
Það er gaman að skjóta upp flug-
eldum. Þetta er staðhæfing sem flest-
ir geta verið sammála um. Margir
fullorðnir og virðulegir borgarar
ganga í nokkurs konar barndóm þeg-
ar þeir bera vindilstúfinn að fyrsta
flugeldakveiknum á miönætti á
gamlárskvöld. Fátt er eins skemmti-
legt og að sjá rakettur þjóta hvæs-
andi í loftið og dansa stríðsdans meö
gjósandi neyðarblys í báðum hönd-
um og stjörnuljós í munninum.
Flugeldar voru fundnir upp í Kina
fyrir óralöngu. Það hefur verið tí-
undað til marks um gáfur Kínveija
aö þeir fundu upp púðrið á undan
öðrum en notuöu það ekki til þess
að sprengja hver annan í loft upp.
Þeir fundu líka upp áttavitann en
notuöu hann ekki til þess að finna
Ameríku. Skynsamir menn Kínverj-
ar.
Flugeldar voru fastir liðir í hátíða-
höldum Kínverja fyrr á öldum. Það
er síðan á fjórtándu öld sem púðrið
öðlast nýja þýðingu en þá kom byss-
an fyrst til sögunnar. Þá urðu púður-
geröarmenn afar eftirsóttir galdra-
meistarar enda skotvopn að ná fót-
festu sem. hernaðartæki.
Þó var flugeldurinn áfram í baksýn
því við sigur eða undirritun friðar-
samninga var gjarnan skotið upp
nokkrum flugleldum til að gleðjast.
Flugeldar í lit komu fyrst fram á
nítjándu öld þegar menn duttu niður
á tæknina til þess að búa til marglita
skotelda. Sú tækni er enn í fullu gildi
og hafa möguleikar hennar ekki enn
verið kannaöir til hlítar.
Hér á landi er flugeldanotkun meiri
en víða annars staðar gerist. Þá er
auðvitað miðað við hina frægu
höfðatölureglu. Þetta er talið eiga
rætur sínar að rekja til þess að
snemma var byrjað að nota rakettur
og flugelda um borð í skipum og
neyðarblys urðu snemma algeng.
í dag er skotið um hundrað tonnum
af flugeldum upp í loftið um hver
áramót. Flugeldar eru keyptir inn á
nær hvert heimili í landinu og er
sagt aö slíkt þekkist hvergi annars
staöar á byggðu bóli.
-Pá
Aðgát skal höfð
í nærveru púðurs
Flugeldar eru hættuleg leikföng
og ber að sýna fyllstu gætni viö
meðferð þeirra.
Flugelda og stjörnuljós má aðeins
nota utandyra.
Geyraið pakkann fjarri skotstað
svo neistar komist ekki að flugeld-
unum.
Munið að áfengisnotkun og flugeld-
ar fara alls ekki saman.
Um flugelda:
Skjótið flugeldinum úr stöðugri
undirstöðu og gætið þess að ekkert
nái að hindra flug hans. Tendrið
kveikinn með útréttri hendi og vík-
iö strax frá. Bogriö aldrei yflr flug-
eldi í skotstöðu. Farið í einu og öllu
eftir leiðbeiningum á urabúðum.
Skotkökur skulu standa á þurr-
um og sléttum fleti á opnu svæði.
Tendrið kveikinn með útréttri
hendi og víkið strax frá.
Stingið skotblysum í jörö, snjó-
skafl, skotrör eða sandfötu á opnu
svæði. Alls ekki má halda á skot-
blysum.
Handblysura skal ávallt halda flrá
líkamanum undan vindi. Gætið
þess að neistar eða kúlur lendi ekki
á .öðrum. Notið ullar- eöa leður-
hanska.
Þyrlur skal leggja á þurran flöt á
opnu svæði. Tendrið kveikinn og
vfkið frá.
Sólir raá ekki festa á eldfimt efni.
Tendrið kveikinn með útréttri
hendi og vikið frá.
Flugeldar og blys geta verið hiiiir
mestu háskagripir. Oft er lítið ura
íslenskar merkingar og því mikil-
vægt að fólk kynni sér rétta með-
ferð áður en skothríðin hefst.
Flugeldar skulu’geymdir á þurr-
um og öruggum stað þar sem böm
ná ekki til. Varast skal að geyma
þá nærri varmagjöfúm því púðriö
getur þornaö og valdið sjálfsí-
kveikju.
Ef óhöpp verða, munið þá að
kæling er besta skyndihjálpin við
brunasári. Kælið brunablettinn
strax, fyrst með köldu vatni og síö-
an með stofuheitu vatni þar til sviði
er horflnn. Notið aldrei bruna-
smyrsl.
-Pá